Бас редактор с. Ж. Пірəлиев а
жүктеу/скачать 2,6 Mb. Pdf көрінісі
|
| 2 БАС РЕДАКТОР С.Ж. ПІРƏЛИЕВ Абай атындағы ҚазҰПУ ректоры, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, ҚР ҰҒА корреспондент-мүшесі РЕДАКЦИЯ АЛҚАСЫ: Нуриев М.А. - Абай ат. КазҰПУ, Интеллектуалды ұлт қалыптастыру ҒЗИ директоры, ҚР Жоғары мектебіне еңбегі сіңген қызметкер, профессор, бас редактордың бірінші орын- басары; Сейсенбаева Ж.А. Абай ат. КазҰПУ, Интеллектуалды ұлт қалыптастыру ҒЗИ директорының орынбасары, ф.ғ.к., жауапты редактор; Айдемір Окай - Ыстамбұл университетінің байланыс факультетінің деканы, профес- сор; Əлмұхамбетов Б А. - Абай ат. КазҰПУ, көркем-сурет факультетінің деканы, пед.ғ.д., профессор; Байсабаев Б.А. - ф.ғ.к., Ж.Баласагұн атындағы Қырғыз Ұлттық университетінің доценті Бейсенова Ə.С. - Абай ат. КазҰПУ-дың «География жəне экологиядан ғылыми- əдістемелік орталығының» меңгерушісі, геогр.ғ.д., профессор, ҚР ҰҒА акедемигі; Бөлеев Қ- Тараз мемлекеттік педагогикалық институтының «Педагогика жəне этнопе- дагогика» кафедрасының меңгерушісі, пед.ғ.д., профессор; Ғаббасов С. - жазушы, КСРО Денсаулық сақтау iсінің үздігі, медицина жəне педагогика ғылымдарының докторы, профессор; Есполов Т.И. – Қазақ ұлттық аграрлық университететінің ректоры, э.ғ.д., профессор, ҚР ҰҒА академигі; Исамидинов И.Ч. – Жүсіп Баласағұн ат. Қырғыз ұлттық университетінің ректоры, пед.ғ.д., профессор; Иманбаева С.Т. - Абай ат. КазҰПУ, «Ұлттық тəрбие жəне өзін-өзі тану» кафедрасының меңгерушісі, пед.ғ.д., профессор; Кирабаев С.С. - ф.ғ.д., профессор, ҚР ҰҒА академигі; Мардахаев Л.В. - Ресей Мемлекеттік əлеуметтік университетінің «Əлеуметтік жəне от- басы педагогикасы» кафедрасының меңгерушісі, пед.ғ.д., профессор; Михайлова Н.Б. - пс.ғ.к., доцент, Халықаралық білім жəне ғылыми ақпараттандыру орталығының директоры (Германия); Молдабеков Ж.Ж. - филос.ғ.д., əл-Фараби ат. КазҰУ «Мəдени-антропология» кафедрасының профессоры; Мұтанов F.M. - əл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің ректоры, тех.ғ.д., профессор, ҚР ҰҒА құрметті мүшесі; Нəрібаев К.Н. - ҚР ҰҒА қоғамдық жəне гуманитарлық бөлімше төрағасының орынба- сары, э.ғ.д., профессор, ҚР ҰҒА академигі; Нөкетаева Д.Ж. - Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің ректоры, ед.ғ.к.; Сманов Б.Ө. - аппарат жетекшісі, Абай ат. ҚазҰПУ профессоры, пед.ғ.д., ҚР ҰҒА корреспондент-мүшесі, Халықаралық педагогикалық білім беру (Ресей) жəне Халықаралық Айтматов (Қырғызстан) академияларының академигі; Шаханова Р.Ə. - Абай ат. ҚазҰПУ-дың Магистратура жəне PhD докторантура институтының филология мамандыктары кафедрасының меңгерушісі пед.ғ.д., профессор, ХПБҒА мүше-корреспонденті. 3 ГЛАВНЫЙ РЕДАКТОР С.Ж. ПРАЛИЕВ Ректор КазНПУ имени Абая, доктор педагогических наук, профессор, член-корреспондент НАН РК СОСТАВ РЕДАКЦИОННОГО СОВЕТА: Нуриев М.А. - директор НИИ по Формированию интеллектуальной нации КазНПУ им. Абая, Заслуженный работник высшей школы РК, профессор, первый заместитель главного редактора; Сейсенбаева Ж.А. - зам. директора НИИ по Формированию интеллектуальной нации КазНПУ им. Абая, к.ф.н., ответственный редактор; Айдемир Окай - декан факультета связи университета Стамбул, профессор; Альмухамбетов Б.А. - декан художественно-графического факультета КазНПУ им. Абая, д.пед.н., профессор; Байсабаев Б.А. - к.ф.н., доцент Кыргызского Национального университета им. Ж.Баласагына; Бейсенова А.С. - руководитель научно-методического центра по географии и экологии КазНПУ им.Абая, д.пед.н., профессор, академик НАН РК; Болеев К. - зав. кафедрой "Педагогика и этнопедагогика" Таразского государственного педагогического института, д.пед.н., профессор; . Габбасов С. - писатель, Заслуженный работник здравоохранения КСРО, доктор меди- цинских и педагогических наук, профессор; Есполов Т.И. - ректор Казахского национального аграрного университета, д.э.н., про- фессор, академик НАН РК; Исамидинов И.Ч. - ректор Кыргызского национального университета имени Ж.Баласагына, д.пед.н., профессор; Иманбаева СТ. - зав. кафедрой национального воспитания и самопознания КазНПУ им. Абая, д.пед.н., профессор; Кирабаев С.С. - д.ф.н., профессор, академик НАН РК; Мардахаев Л.В. - заведующий кафедрой социальной и семейной педагогики Российско¬го государственного социального университета, д.пед.н., профессор; Михайлова Н.Б. - директор центра международного образования и научной информати- зации (Германия), к.пс.н., доцент; Молдабеков Ж.Ж. - профессор кафедры культурной антропологии КазНУ им. Аль- Фараби, д.филос.н.; Мутанов Г.М. - ректор Казахского Национального университета имени аль-Фараби, д.тех.н., профессор, почетный член НАН РК; Нарибаев К.Н. - зам.председателя отделения общественных и гуманитарных наук НАН РК, д.э.н., профессор, академик НАН РК; Нукетаева Д.Ж. - ректор Казахского Государственного женского педагогического уни- верситета, к.пед.н.; Сманов Б.О. - руководитель аппарата Казахского национального педагогического универ- ситета имени Абая, д.пед.н., профессор КазНПУ имени Абая, член-корреспондент НАН РК, академик Международной академии наук педагогического образования (Россия), Междуна- родной Айтматовской академии (Кыргызская Республика); Шаханова Р.А. - завкафедрой филологических специальностей Института Магистрату-ры и PhD докторантуры КазНПУ им. Абая, д.пед.н., профессор, член-корреспондент МАН-ПО. 4 EDITOR-IN-CHIEF S.ZH. PRALIEV the rector of KazNPU named after Abai, the doctor of pedagogical sciences, the professor, corresponding-member of the NAS RK EDITORIAL STAFF: Nuriev M.A. - the director of scientifi c research institute of Intellectual Formation nation of KazNPU named after Abai, the deserved worker of the higher school of the RK, the professor, fi rst deputy chief editor; Seysenbaeva ZhA.-the deputy director of scientifi c research institute of Intellectual Formation Nation of KazNPU named after Abai, the candidate of philological science, the managing editor; Aydemir Okay - dean of the Faculty of Communications Istanbul University, the professor; Almukhambetov B.A. - the dean of art-graphic faculty KazNPU named after Abai, the doctor of pedagogical sciences, the professor, the academician of the National Knowledge Academy named after YAltynsarina; Baisabaev BA. - the candidate of philological science, the docent Kyrgyz National University named by Zh. Balasagyn; Beysenova A.S. - the chair of sud department «the scientifi cally-methodical centre on geography and ecology» the doctor of pedagogical sciences, the professor, academician of the NAS RK; Boleev K. - the university chair of "Pedagogics and ethnopedagogics" of Taraz State Pedagogical Institute, the doctor of pedagogical science, professor; Gabbasov C. - the writer, the deserved worker of public health services KSRO, the doctor of medical and pedagogical sciences, the professor; Espolov T.I. - the rector of Kazakh national agrarian university, the doctor of economical sciences, the professor, the academician of the NAS RK; Isamidinov I.Ch. - rektor of Kyrgyz National University named by Zh.Balasagyn, doctor of pedagogical sciences; Imanbaeva S.T - Head of the Department of "national education and samoponaniya" KazNPU them. Abaya, the doctor of pedagogical sciences, the professor; Kirabaev S.S. - the doctor of philology, the academician of the NAS RK; Mardahaev L.V. - Head of the Department of Social and Family Pedagogy of the Russian State Social University, doctor of pedagogical sciences, professor; Mikhailova N.B. - Ph.D., Associate Professor, Director, Center for International Education and Information Science (Germany); Moldabekov Zh.Zh. - the academician of social academy, the academician of Academy International acmyology, the doctor of philosophic sciences, the professor of the chair "Cultural anthropology" of KazNU named after Al-Farabi; Mutanov G.M. - the rector of the Kazakh National University named after Al-Farabi, the doctor of technical science, the professor, honorary member of the NAS RK; Naribaev K.N. - vice-chairman of separation of social and humanitarian sciences of NAS RK, the doctor of economics, the professor, academician of the NAS RK; Nuketaeva D.Zh. - rector of Kazakh State Female Pedagogical University, the candidate of pedagogical sciences; Smanov B.U. - head of the offi ce of the Kazakh national pedagogical university of a name of Abay, doctor of pedagogical sciences, professor KazNPU of a name of Abay, corresponding member of National Academy of sciences of the Republic of Kazakhstan, academician of the International academy of Sciences of pedagogical education (Russia), International Aytmatovsky academy (Kyrgyz Republic); Shahanova R.A-the university chair of philological specialties of PhD studies and magistracy Institute of KazNPU named after Abai, the doctor of pedagogical sciences, the professor, corresponding-member of the IASPE. Меншік иeci: Абай атындағы Қазақ ұлттык педагогикалық университеті Журнал Қазақстан Республикасы Мəдениет жəне ақпарат министрлігінде 2010 жылдың 4-ші ақпанында тіркеліп, №10674-Ж куəлігі берілді. © Абай атындағы ҚазҰПУ, 2012 5 Отбасында адам бойындағы асыл қасиеттер жарқырай көрініп, қалыптасады. Отанға деген ыстық сезім – жақындарына, туған-туысқандарына деген сүйіспеншіліктен басталады. ҚР Президенті Н. Назарбаевтың 27.01.2012 жылғы Қазақстан халқына Жолдауынан 6 ҰЛТТЫҚ ТƏРБИЕ 37.018.1 Ə.Табылды ҚР білім беру ісінің құрметті қызметкері, профессор ОТБАСЫНДАҒЫ ҰЛТТЫҚ ТƏРБИЕНІҢ НЕГІЗДЕРІ Мақалада отбасындағы ұлттық тəрбиенің мəні кеңінен ашылады. Мұнда қазақи сыйла- сым - ұлттық тəрбиенің мақсаттық негізі сөз болады. Отбасындағы сыйласым жəне қазақ халқының сыйласымдық тəрбиесі кеңінен жазылған. Сонымен қатар, ұстаздық тəрбие дəстүрі: ұлттық тəрбиеде ата-анадан соң, сол ата-анадай тəрбие, білім беретін ұлағатты ұстазға инабатты шəкірт бола білу дəстүрі, ер намысын, қыз абыройын қорғау дəстүрлерінің тəлімдік қағидалары, кəсіпке үйрету дəстүрлерінің ұлттық тəрбиелік мəні, тіл дамыту дəстүрінің тəрбиелік мəні мен қарыз, парыз, борыш ұғымдарының тəрбиелік мəніне кеңінен тоқталып, ұлттық тəрбие жүйесі кең ашылған. Туған жердің əрбір тасына дейін қасиетті, киелі екендігін айта отырып, туған жерді қастерлеу дəстүрінің ұлттық тəрбиелік мəні жай- ында жазылған. Түйін сөздер: Отабасы, тəрбие, ұстаз, қазақ, дəстүр Национальным воспитанием принято считать своеобразие воспитательно-образователь- ной системы, которая учитывает историю и культуру страны, своеобразие национальных отношений и национального характера людей. Национальное сознание является сложной модернизированной системой духовных феноменов, которые формируются в процессе исторического развития нации и соответственно отражают основные принципы его бы- тия. Это понятие охватывает широкий спектр процессов, идей, устремлений, которые в целом образуют духовный универсум нации. Его сущность - в единстве индивидуального и общего. Ключивые слова: Семья, воспитание, наставник, казах, традиция National education is considered to be educational and originality of the educational system , which takes into account the history and culture of the country, the uniqueness of ethnic relations and national character of the people. National consciousness is diffi cult to upgrade a system of spiritual phenomena, which are formed in the process of historical development of the nation and thus refl ect the basic principles of its existence. This concept encompasses a wide range of pro- cesses, ideas, aspirations, that together form a spiritual universe of the nation. Its essence - in the unity of the individual and the general Keywords: Family, education, mentor, кazakh, tradition Қазақ этнопедагогикасының əдіснамалық (методологиялық) негіздері – ұлттың салт-дəстүрлері жəне ұлттық дəстүрлік тəрбиелер болып табылады. Қазақ халқының ұлттық тəрбиесінің бас- тау не гіз дері сақтар империясы кезінде (біз- дің жыл санау дəуірімізге дейінгі VІІ-ІІІ ға- сырлар), ғұндар дəуірінен (б.д.д. ІІІ, біз дің ғасырымыздың І-ІІ ғасырлары) бас та ла ды. Ғұн империясының құрамына енген сол кез- де гі үйсін, қаңлы, жу-жу, дунку тайпаларының эт ностық болмыстары бір-біріне кірігіп, өз ерекшеліктерін қалыптастырғанын тарихи дə лелдер айқындайды. Ғұн көсемі Атилла (Еділ) бастаған қалың қолдың ерлігін си- пат тайтын жырлар, аңыз əңгімелер кейінгі ба тырлар жырларымен, аңыздармен ар қау- ласып, этнопедагогиканың (халық педа го- 7 ҰЛТТЫҚ ТƏРБИЕ ги касының) негізгі саласын құрайтын ауыз əде биетінің қайнаркөзі болып табылады. Ұлы Түркі қағанаты (VІ-ІХғғ.) уақы ты - сынан бастап қазақтың тəлім-тəр бие дегі этностық ерекшеліктері айқын көрі не бас- та ды. Орхон-Енисей бойынан, монғолиядан та былған тас жазулары ұлтымыздың арғы те гіндегі жазу мəдениетінің белгілерін ғана көр сетіп қоймай, Білгеқаған, Күлтегін сияқты қол басшылар мен ақылгөй Тоныкөктің сөз- де рі арқылы қазіргі қазақтың сөз саптау үл- гі сі не жақын шешендік өнердің дəстүрлі үл гілерінің қайнар көзін байқаймыз, ауыз əде биетінің өнегелі үлгілері сол үрдістермен ар қау ласып жатқанын көреміз. «Ежелгі түркілердің ауызекі поэзия дəс- тү рі бізге ІХ ғасырда ғұмыр кешкен ақын, əрі сазгер, небір тамаша күй шығарған Қорқыт атаның есімін жеткізді» (б.с. 29 бет). Яғ ни, этнопедагогиканың негізгі саласы ха - лық пе дагогикасы болса, сол халық пе да - го гикасының арқауы – ауыз əдебиеті, жа зу əдебиеті (қолтаңбалық көшірмелер бол са да) ұлттық тəрбиенің басты құралы бол ған- ды ғын айқындайды. ІХ-Х ғасырларда Араб Халифаты им пе- рия сының Орта Азия мен Қазақстан тер ри- то рия сына үстемдік жүргізуіне байланысты қа зақтың халық педагогикасына араб мə де- ние ті ерекше əсер етті. ХІ-ХІІ ғасырда қазақ же рін де түркі тілінде (яғни қазақ тілінің түпкі негізінде) жазылған шығармалар ұлт- тық тəрбиенің құнды құралдары болды. («Ди уани Хикмет», «Құдатғу білік», т.б.). Қа зақ халқының сол кездегі ғұлама ға лым- да ры əл-Фараби, Ахмет Яссауи, Жүсіп Баласағұни, Мұхаммед Хайдар Дулати ұлт- тық тəлім-тəрбие мен білім беру, халықты ке мел дендіру мақсаттарын орындау жол да - рын көрсетіп берді. Қазақи сыйласым, от - ба сындағы сыйласым негіздерінің қа лып - тасуына ертедегі дала даналарының ең бек- те рі зор əсер қалдырғанын көреміз Қазақи сыйласым – ұлттық тəрбиенің мақ сат тық негізі болып табылады. Отбасындағы сыйласым – баланың ата- ана ны сыйлауы, жасы кішілердің жасы үл- кен дерді сыйлауы, жасы үлкендердің жа- сы кішілерді қамқорлыққа алуы, ата текті құрметтеу, руды, ұлтты, халықты, мем ле- кет ті жəне олардың дəстүрлері мен рəсім- де рін, салт-саналарын сыйлау – бұлар ұлт- тық тəрбиенің басты кредосы (сенімді негіз- дері). Ұлттық дəстүрлік тəрбиенің этно пе- да гогикалық мəні туралы мына төмендегі тəр бие негіздерін мысалға келтіруге болады: отба сындағы тəрбиенің қос тірегі (қос бо саға) əке мен шеше. «Əке – отбасының пі рі», қара шаңырақтың қожасы. Əке – үйі- ші нің тірегі, баласының жүрегі. «Əкесіз ба- ла – панасыз балапан» - дейді халқымыз. Əр бір баланың əке алдында борыштары мен міндеттері бар. Əке алдындағы бала- ның міндеттері: əкенің тілін алу, сөзін тың- дау, ізет көрсету, əдеп сақтау; парыздар: бала лық міндеттерді орындауды дəстүрге ай лан дырып, əкеге көмекші болып, оны əр- қа шанда қуанышқа бөлеп отыру, кəмелетке жет кен соң, əкеге біржола қызмет көрсетіп, оның қартайған шағында асыраушы болып пер зенттік міндеттер мен борыштарды, пер- зенттік парызды өтеу. Əкесін сыйламаған балада қазақи адам- дық, аза маттық сезім болмайды. Ол – отбасының жазырын тартатын ба қыт сыз пенде. өйткені ондай нақұрыста адам гер ші- лік мейірім, қайырым болмайды да, сол мі- не зі нен қарғыс естіп, қасіретке ұшырайды. Қазақ халқының сыйласымдық тəрбиесі бой ынша, бала ең əуелі əкесінің алдында əдеп сақтай білуге міндетті. Мысалы, аяулы ана ас дайындап, дастарқан мəзірін жасайды, сон да анаға көмектесе жүріп, əкені ас-дəмге шақырып, ас дəмін əке татқан соң ғана, балалары асқа сумаңдап сұғынбай, əдеппен «алы ңыздан» бастап, дəм татады. Бұл – ұлттық əдеп. Бала əкенің алдында дауыс көтермей, дөре кіленбей, əдеппен сөйлеу керек. Ол жасқаншақтық емес, кішіпейілділік, əдеп- ті лік болып табылады. Əрбір перзент ең алдымен əкенің берген тапсырмасын орын- дап, одан кейін ғана өз мақсаттарын орын- дай бастауға тиіс. Егер əкенің тапсырмасын 8 ҰЛТТЫҚ ТƏРБИЕ бала сының орындауға шамасы келмесе, не месе басқа бір жағдай болса, ол əке ден кешірім сұрайды. Əкеге баласы иман ды- лы ғын, тазалығын, ұқыптылығын, еңбек- сүй гіштілігін көрсете білсе, ол – əкенің қуанышы, бақыты. Əсіресе, ер бала – əкемен сырлас, жолдас, дос болуға тиіс дейді халық қағидасы (тəр- биесі). Сондықтан да ол əрқашанда өзін ше бір əрекет жасау үшін, əуелі əкемен ақыл да- сып отырады. Халық ішінде əулеттік, ұлт- тық дəстүрлер атадан əкеге, əкеден бала- ға дарып, қалыптасып, дамып отырады. Əке ден, əке арқылы халықтан үйренген дəс түр лерге мұрагер болу – борыш. Мы- са лы: əке – күйші, əнші болса, баланың да сол өнерге бейімі болады. Ал, бала сол əу- лет тік бейімділікке немқұрайды қарамай, əулеттік намысты қадірлеп, əке үмітін ақ- тап, табандылықпен, жауапкершілікпен сол əулеттік дəстүрді жалғастыра білуге мін- дет ті. əйтпесе, ол өзінің ұлттық қасиетін жоғал тып, кесірлі жан болып, əкеге «күйік» тарттырады. Мынау жарық дүниедегі өрнекті, өркен де- ген өмір құдіретті күннің ақшуақ нұрынан, аяу лы ананың ақ сүтінен жаралған. Жарат- қан иеміздің аяулы аясында, ақ сүт берген ана мыздың саналы саясында өмір деген мың толқынды дүбірлі дүниеде адамдығымыз ай- қын да лып, кісілігіміз толысып, тіршілігімізге сəйкес қымбатты ғұмыр кешеміз. Соның бəрі бірінші Алланың, екінші ананың арқасы деп түйеді халық қағидасы. «Ана – біздің күніміз! Ананың біз – гү лі- міз! ұланды, ана, қуантып, ұзақ өмір сүріңіз», - деп, жас ұрпақтың ананы сүйіп өсуін мүдде тұтамыз. өйткені ана баланы жарық дүниеге əкеліп, бар жақсылығын жасады, сондықтан адам өміріндегі ең қымбатты, ең сүйікті тұлға – ана. Анаға əсіресе қыз бала жақын, қыз – ана- ның көмекшісі, күтушісі, үлкен үмітін ақ тау- шы – болашақ ана деп қарайды халық. Ана ны ардақтау, сыйлау, оған құрмет көрсету, көңі- лін тауып, көмек көрсету – əрбір баланың ай нымас борышы. «Əлемнің жарығын сый- лаған ана» қасиетіне нұқсан келтіру – ай уан- дық деп, халық ана алдындағы адамгершілік міндеттерді бəрінен жоғары қояды. Ананың ақ сүтін ақтау үшін, оның өсиетін тыңдап, өне гесін орындай білу қажет дейді қазақ хал қының ұлттық тəрбие жүйесі. Сол сияқты үлкенді сыйлау, мей ман- дос тық, ұстазды сыйлау, ұлтты қадірлеу, же ті ата тегін құрметтеу, адамзатты ар дақтау т.б. дəстүрлер бойынша халық қалып тастырған сыйласымның рəсімдері мен рəміздері, жөн-жоралғылары, кəделері мен ырым тыйымдары бар. Ұлттық тəрбиеде, əсіресе отбасындағы ана мен əкені сыйлау дəстүріне қазақ хал қы- ның ұлттық тəрбие жүйесінде ерекше мəн бе ріл ген. Ұстаздық тəрбие дəстүрі: ұлттық тəр- бие де ата-анадан соң, сол ата-анадай тəр бие, білім беретін ұлағатты ұстазға ина бат- ты шəкірт бола білу дəстүрі. Абай да на: «ұстазсыз шəкірт – тұл, шəкіртсіз ұс таз тұл» деп, адам баласының кісі болып қа- лып тасуы көбінесе ұстазға байланысты еке- нін ерекше атап айтады. Ұ с т а з – əмбебап білім дар, салауатты, салтанатты, маман кісі. Ол – адам жанын терең түсініп, жақсы білетін қа дір лі де қастерлі, қасиетті мамандықтың ие сі, өз ісінің шебері, əрі өнерлі, кішіпейіл, мейі рімді, қайырымды, ізетті, инабатты адам. Ұлағатты ұстаз – ең алдымен шəкіртіне өмір ді, білімді үйретуші. Ұстаз шəкіртіне үй рететін нəрсесін өзі жан-жақты терең бі- ле ді жəне қалай үйретудің тəсілдері мен əдіс терін жақсы біледі де, шəкіртін білімге қы зықтыра, ынталандыра түсіндіріп, оның сезі мін ұшқырлап, білімін дамытады, өмір- дің қызықтарын сезіндіреді. Балалық өмір- дің ең бір қызықты кезеңдері мектепте өтеді. Сол мектептің тұлғасы - ұстаз. Ұстаз шəкіртінің жан саулығын, тəн сау- лы ғын зерделей зерттеп, оның адамдық асыл қа сиеттерінің жақсара беруін қадағалап, қам- қор лық жасап отырады. Ол шəкіртін өзінің ту ған баласындай көріп, адамдық асыл қасиеттерді оның бойына сіңіреді. Шəкірт ата-анасынан гөрі, ұстаздардың қарауында 9 ҰЛТТЫҚ ТƏРБИЕ кө бірек болады. ұстаз ата-анаға қарағанда ба лаға қамқорлықты анағұрлым арттыра түсіп, білім беру, тəрбиелеу ісіне арнайы күш -жі герін, уақытын бөліп, шəкіртіне бар біл генін, өнерін үйретіп, тəрбиелейді. жүктеу/скачать 2,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|