В эпоху саков район Алматы стал местом обитания сакских, а позднее усуньских племен.
От этого времени оставались многочисленные курганные могильники: среди них выделялись
огромные курганы знати — «сакских царей». Совсем недавно такие курганы поднимались
среди одноэтажных домиков старого Алматы, но сейчас почти все они срыты и застроены
многоэтажными постройками. И лишь единичные курганы еще сохранились. Уцелело
несколько таких курганов в окрестностях города, в частности, группа из трех курганов
находится на восточной окраине.
В таких курганах, в гробницах из бревен тянь-шаньской ели хоронили сакских царей и
знать в богатых одеждах, украшенных золотыми нашивками, с наборными поясами, оружием,
драгоценными изделиями, утварью, глиняной и деревянной посудой. О роскоши
свидетельствуют материалы из раскопок кургана Иссык.
Большая коллекция сакских бронзовых светильников, котлов и жертвенных столов
собрана на территории Алматы и вблизи него.
Интересен жертвенный стол, который известен как «семиреченский алтарь». Так, найденный
до революции в окрестностях Верного он хранится в Эрмитаже и представляет собой стол на
четырех низких ножках. По бортику расположены 25 фигурок крылатых барсов.
Уникальный светильник найден в Алматы на поверхности распаханного кургана. Это
четырехугольный столик на конусовидной подставке. На четырех углах укреплены фигурки
крылатых барсов. Котлы, светильники, жертвенники и другие ритуальные изделия из бронзы
являлись принадлежностью сакских храмов или святилищ. Остатки одного (III—II вв. до н. э.)
обнаружены на южной окраине Алматы.
Здесь же найден бронзовый светильник — круглая жаровня на конусовидной ажурной
подставке. В центре скульптура конного лучника. Этот жертвенник связан с культом огня.
Фигурка всадника-лучника воплощает солнечное божество Митру. О нем в Авесте и Ригведе
сказано как о «владыке рогатого скота». Так что храм, где найден жертвенник — храм огня.
К более позднему усуньскому времени относится «Каргалинская диадема». Найдена
она при загадочных обстоятельствах в горах Заилийского Алатау в Каргалинском ущелье на
высоте 2300 м. Это длинная золотая пластина из двух частей. Ее длина — 35 см, ширина —
4,7 см. На пластинке растительный орнамент с вплетенными в него фигурами марала и
маралихи, между которыми находится феникс; затем крылатый тигр с сидящей на нем
«АЛМАТЫ – ЦЕНТР БИЗНЕСА, ОБРАЗОВАНИЯ И КУЛЬТУРЫ»
111
женщиной; далее крылатая лошадь на постаменте; дракон с женщиной на спине; над ними
птица; снова крылатый конь на пьедестале; летящая птица; козерог, оседланный женщиной,
медведь и птица над ним и архар, несущий на спине женщину. Вся композиция разделена на
три части фигурами коней. В центре ее находится дракон, а процессии животных слева и
справа от него направлены друг к другу. Глаза животных выполнены из вставок сердолика и
альмандина, тела инкрустированы бирюзой.
Первый исследователь диадемы А. Н. Бернштам предположил, что диадема
принадлежала шаманке, и датировал ее I в. до н. э.—II в. н э., предполагая, что в семантике
изображений нашли отражение культовые влияния Ирана и Китая.
Однако новейшие исследования позволили понять смысл изображений, определить их
происхождение и расшифровать весь сюжет в целом, уточнена и датировка каргалинского
захоронения — II в. до н. э. Изображения на диадеме связаны с широко распространившимся
в Евразии культом богини-матери и бога плодородия Диониса. Греческий культ хорошо
соотносился с важнейшим праздником восточных народов — Наурызом, справляющимся в
день весеннего равноденствия. «Каргалинская диадема» как бы иллюстрирует описания
дионисийских празднеств. Диониса изображали верхом на пантере, реже — на тигре. Главные
животные дионисийского культа — олень и козел, медведь. Водоплавающие птицы — гуси-
лебеди, изображенные на диадеме, символизировали плодородие. На «Каргалинской диадеме»
изображены также и три сферы мироздания: подземная, куда уходят корни древа жизни,
изображения которого имелись на диадеме; земная — место жизни людей и животных, и
небесная — обитель богов и птиц. Образ коней на пьедестале, точнее, на вершине гор,
символизировал солнце, особую божественную благодать. Распространению этих
эллинизированных синкретических образов в идеологии кочевников Семиречья и конкретно
района Алматы способствовали связи и контакты по Великому шелковому пути.
Следующий этап жизни на территории Алматы связан с эпохой феодализма, когда
здесь возникают и формируются поселения и города. Это конец VIII—X вв., время развития
городской культуры, оседлости этого района, расцвета в орбите международных торговых
связей по Шелковому пути. Последний, вернее, его ответвление через Илийскую долину, стал
наиболее интенсивно функционировать в X—XIII веках. К этому времени на территории
«большого Алматы» находилось несколько поселений и городов.
Городище Алматы №1 (X—XIII вв.) находилось на территории колхоза «Горный Гигант».
Въезд в городище прослеживается в середине южной стены. Расположено оно между
глубокими оврагами, что усиливало его обороноспособность. Еще одно — «Весновское
городище» — располагалось на территории Ботанического сада НАН РК в г. Алматы. В 1969
году здесь найден клад керамики. Сосуды с росписью в виде стилизованных букв арабского
алфавита.
Однако наибольший интерес представляло огромное городище, расположенное на
месте, где находилось пограничное училище. О нем, как об остатках большого города, писал
В. В. Бартольд еще в 1894 г. Он обследовал его вместе с городским архитектором В. П. Гурдэ.
На поверхности городища тогда еще сохранялись остатки построек из жженого кирпича,
который жители Верного разбирали для своих построек.
На этом месте находят глиняную посуду, изделия из бронзы и железа, а в 1980 году
нашли остатки средневековой кузнечной мастерской, а в ней крицы — заготовки железа,
набор топоров, а также тигли и остатки кузнечного горна. Мастерская датируется X—XI вв. И
с этим же городищем связаны находки вышеописанных монет XIII в. с указанием места
выпуска — область или город Алмату. Размеры городища, наличие в нем построек из
жженого кирпича, находки ремесленной керамики, остатков развитого кузнечного ремесла,
наличие монетного двора — безусловное свидетельство, что здесь в X—XIII вв. находился
именно город — центр экономической и политической жизни город, который играл важную
роль в жизни Жетысу.
«АЛМАТЫ – ЦЕНТР БИЗНЕСА, ОБРАЗОВАНИЯ И КУЛЬТУРЫ»
112
Можно заключить, что современный город Алматы под именем Алмату
сформировался в X—XI вв. История его насчитывает не менее тысячи лет, а район Алматы
обживался задолго до этого, еще в эпоху бронзового века, за две тысячи лет до того, когда
возник здесь средневековый город. И вот через тысячу лет мы, потомки великих кочевников
живем и процветаем в лучшем городе земли - Алматы. Город славен не только зданиями,
логистикой и архитектурой, но в первую очередь его украшают люди. А здесь живут лучшие
люди. Пусть он год от года становится моложе и краше. Ведь в нем живут добросердечные,
улыбчивые потомки гордых саков и пусть цветет на радость всех мой Алматы – город счастья,
город сад, город доброты и вечной любви.
АЛМАТЫ
– РЕСПУБЛИКАДАҒЫ ЕҢ СӘУЛЕТТІ ҚАЛАЛАРДЫҢ БІРІ
Бершінбай Е.- «Электр энергетикасы» мамандығының 1 курс студенті.
Ғылыми жетекшісі – PhD докторы Өтеген Н.О.
Еуразия технологиялық университеті, Алматы қ.
Қала архитектурасында ұлттық
ерекшеліктің
элементтері,
қала
аумағының
табиғат сұлулығы және құрылыс саласындағы ғылым мен техниканың жетістіктері
жүйелі түрде, жоғары талғампаздық пен үндестік тапқан. Алматыда әр ғимарат өзіндік
ерекшеліктерімен, ұтымды инженерлік-архитектуралық шешімі мен кезге түседі. Қаладағы
Республикалық алаң кешені, Президент резиденциясы, Даңқ монументі, Республика сарайы,
Қазақстанның ғылым академиясының және Ұлттық кітапхана ғимараттары, Қазақ
драматеатры, "Қазақстан", "Отырар", "Рахат-Палас", "Анкара", "Достық" қонақүйлері,
Студенттер сарайы, Спорт сарайы, Медеу спорт кешені, республикалық Орталық мұражай,
т.б. көптеген мәдени, ғылыми және қала тұрғындарына арналып салынған ғимараттар
бойкөтерді.
Алматы ірі ғылым, мәдениет және білім орталығы.
Алғашқы жоғары оқу орны Алматыда 1928 жылы ашылған Қазақ мемлекеттік
педагогикалық институты болды.
1929 жылы Алматы зоотех- малдәрігерлік институты, 1930 жылы Қазақ ауыл
шаруашылығы институты, 1931 жылы Қазақ медициналық институты, ал 1934 жылы Қазақ
мемлекеттік университеті ашылды.
Бұл алғашқы ашылған жоғары оқу орындары қазақ интеллигенциясының жетілуіне зор
ықпал жасады. Одан кейінгі жылдары Алматыда әр саладағы, әр бағыттағы ондаған жоғары
оқу орындары ашылды. Кейбір институттардың ірі факультеттері жеке институт, университет
және академия болып бөлек құрылды. Алматыда Қазақстан ҒА-сы құрылды (1946). Оның
тұңғыш президенті болып академик Қ.Сәтпаев сайланды. Алматыда қазақ драматеатры, орыс
драма театры, балалар мен жасөспірімдер театры, опера және балет театры, ұйғыр және корей
музыкалық театрлары, Қазақ мемлекеттік филармониясы, орталық концерт залы сияқты
танымал мәдени орталықтар бар.
1990 жылдан Алматыда жыл сайын өткізілетін халықаралық "Азия дауысы" музыка
және ән фестивалі өнер мерекесіне айналдырылды.
1994 - 1996 жылдары Алматыда Тәуелсіздік монументі, әл- Фарабидің, райымбек батырдың,
Жамбылдың, Ә.Молдағұлова мен М.Мәметованың ескерткіш-мүсіндері ашылды.
Театрлар:
Абай атындағы қазақ мемлекеттік академиялық опера және балет театры, Мұхтар
Әуезов атындағы қазақ академиялық драма театры, М.Ю.Лермонотов атындағы мемлекеттік
академиялық орыс драма театры, Ғ.Мүсірепов атындағы жасөспірімдер және балаларға
арналған мемлекеттік академиялық қазақ театры, Наталья Сац атындағы балалар мен
жасөспірімдерге арналған мемлекеттік академиялық орыс театры, Мемлекеттік Құдыс
Қожамьяров атындағы ұйғыр музыкалық комедия театры, Республикалық мемлекеттік корей
«АЛМАТЫ – ЦЕНТР БИЗНЕСА, ОБРАЗОВАНИЯ И КУЛЬТУРЫ»
113
музыкалық комедия театры, Республикалық драмалық неміс театры, «ARTиШОК» театры,
Республикалық қуыршақтар театры.
Мұражайлар
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік орталық мұражайы, Республикалық кітаптар
мұражайы, Ықылас атындағы Республикалық музыка аспаптарының мұражайы, Ә. Қастеев
атындағы өнер мұражайы, Алматы теміржол мұражайы.
УДК 379.8
ALMATY ON THE EYES OF YOUTH: REALITY AND PERSPECTIVES
Кулбаева Т. - студент 1 курса специальности «Учет и аудит»
научный руководитель – ст.преподаватель Мухатова М.С.
Евразийский технологический университет, г.Алматы
Almaty today is the largest megalopolis of Kazakhstan, the scientific and educational, cultural,
historical, financial and economical, banking and production center of the country. Besides that the
city is famous because of its nature, a mountain landscape, historical and modern sights. Almaty is
the city for undertaking of young people. It is the place where people can make their dreams came
true. It gives a good opportunity to become a person they want. That is why young people come here
from different areas of Kazakhstan.
It is clear to see that Almaty is a town where young people can develop themselves and
accumulate the vital experience that they will need in their future life in the way of becoming a
successful person. With the efforts of youth economics of Almaty is promoting year by year. People
come here from all cities to improve the financial position. Nowadays, more than 50% of inhabitants
are immigrants, generally, from South Area of Kazakhstan. Most of them moved to Almaty to get a
high education, others came in order to make money. In my point of view, it is a great facility to
improve your financial condition, because there are a lot of business centers, places to work and it
has a good location and factors for developing of their own deal. For youth it is not just a big city
with a long list of beautiful places to visit, but chance to get education of good quality in the best
universities of country. A lot of students in my university are not from Almaty, they are here to study
and get a job after they graduate. On their eyes Almaty is one of the biggest and the most beautiful
cities of Kazakhstan where they can rise in the professional sphere and be good specialists. And they
have such perspective, because our city getting even bigger and a lot of workplaces constructions are
taking place in here. So demand to high-qualified specialists is increasing too, which means that they
have a perspective to find a job they want and get paid.
Dynamically developing, comfortable for work and accommodation of Almaty undoubtedly is
one of economic leaders of Kazakhstan. Of course, in the big megalopolises like Almaty the
competition will be higher compared to smaller cities which mean that not everyone will reach
desirable goals. However, that is the reality: not everything that you do will be successful. But it will
stop young people to try, because Almaty will always stay not only as a city with a lot of sights and
financial center for perspective and competitive future entrepreneurs and outstanding persons.All of
these conditions are good for the beginning of independent life, but of course economic indicators
are not enough. People need good conditions such as reasonable prices, convenient transport system,
also entertaining and cultural places. For students prices of foods, clothes, flat rent and other typical
everyday needs are really expensive. I assume that it is one of the main factors that prevent students
coming here, because not everyone financially provided. Also very short length of the underground
«АЛМАТЫ – ЦЕНТР БИЗНЕСА, ОБРАЗОВАНИЯ И КУЛЬТУРЫ»
114
that has a few stations would complicate students’ translocation. Moreover, there are lot of theaters,
trading houses and places to relax, but it has a minus too. It consists in its price.
If the government solves this problems andinconveniences, I am sure that Almaty could bring
an income to budget of our country. Moreover, produce program of improvement of social life of
youth and young students for job security will affect to Kazakh peoples life.
In conclusion, I want to say that Almaty is the city of the beginnings, big hopes and bright
future. Of course, everything has its own bad sites, but I think by the efforts of people who really
care about the further development and domination of our city, we can solve the problems that were
written before in order to attract hard-working youth of our country. The big amount of perspective
people can bring to the high competition among the young people. However, I am sure that it will
motivate them to get even high goals in their lives. I hope that this big city will meet expectations,
promotes development and education of the younger generation.
But despite all shortcomings and difficulties of life of Almaty, this city never disappointed
expectations of visitors and residents of this city. This city pleases eyes with the beautiful places and
a lot amount of sights. Also in this city with history of 10 centuries it is possible to find a lot of
information and to develop the knowledge of culture, to be loaded with energy and to have a dream,
inspired by achievements of persons of this city. Here it is possible to get a good education and to
study at one of the most prestigious and big universities and colleges, to accumulate the vital
experience and to get new acquaintances and friends. Almaty gives the chance for achievement of
the objectives, but of course, not to everyone handle this, but what doesn't kill us makes us stronger.
All take-off and falling can serve as the base further and serve as a lesson. Thanks to this experience
young people will feel all the responsibility not only for the life, but also to the country in which he
or she lives. Prosperity and the cloudless future of our country and biggest city and the second capital
of Almaty depend on the younger generation that is of us.
Список литературы
1. Newcomers in Almaty make up 70%» 9.08.2016 \7:01 Andrey Zubov
http://365info.kz/2016/08/priezzhie-v-almaty-sostavlyayut-70-protsentov/
2. “History of Almaty” 17.10.2016
http://www.almaty.gov.kz/page.php?page_id=4265&lang=3&parent_id=3124
ӘӨЖ 81'0;373.1.02.
НАҚТЫ -100 ҚАДАМҒА ЖЕТЕЛЕЙТІН ЖАСТАРДЫҢ БІРЛІГІ
Ильяс М.- «Екі шет тілі» мамандығының 1 курс студенті.
Ғылыми жетекшісі – Шет тілдер кафедрасының аға оқытушысы Таженова А.С.
Шет тілдер және іскерлік карьера университеті, Алматы қ.
ХХІ ғасыр табалдырығын білім мен ғылымды инновациялық технология бағытымен
дамыту мақсатымен атауымыз үлкен үміттің басты нышаны болып табылады. Ұрпағы білімді
халықтың болашағы бұлынғыр болмайды дегендей, жас ұрпаққа саналы, мән-мағыналы,
өнегелі тәрбие мен білім беру бүгінгі күннің талабы.
Білім беру мазмұны жаңа үрдістік біліктермен, ақпараттарды қабылдау қабілетінің
дамуымен ғылымдағы шығармашылық және нарық жағдайындағы білім беру
бағдарламасының нақтылануымен байланысқа түсуде.
Ақпарат дәстүрлі әдістері: ауызша және жазбаша, телефон және радио байланыс –
қазіргі заманғы компьютерлік құралдарға ығысып орын беруде.
Сонымен қатар Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев «Қазақстанның әлемдегі бәсекеге қабілетті 50
елдің қатарына кіру стратегиясы» Жолдауында «Білім беру реформасы-Қазақстанның
бәсекеге нақтылы қабілеттілігін қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін аса маңызды
«АЛМАТЫ – ЦЕНТР БИЗНЕСА, ОБРАЗОВАНИЯ И КУЛЬТУРЫ»
115
құралдарының бірі» деп атап көрсетуі педагогикалық үрдістің сапасын үнемі арттырып
отыруды талап ететіндігін көрсетеді. Демек,заман талабына сай бәсекеге қабілетті жас
ұрпақты тәрбиелеуде, оқушыларға қажетті білімді меңгертудің тиімді жолдарын, әдіс-
тәсілдерін талмай іздеу-әр ұстаздың міндеті. Бүгінгі күні адами факторларға ерекше мән
беріп, тіл иесінің тілдік бірліктерді дұрыс, ұтымды қолдану, мән-мағыналарын терең түсіну
мәселесі ғылыми еңбектерде жиі көтерілуде. Осындай зерттеу жұмыстарында ұлттық
құндылықтарға қатысты мәдени деректерге көп көңіл бөлініп, тіл тек тұлғалық (формалық)
жағынан ғана емес, сонымен қатар ол мағыналық, ұғымдық, мәдени-концептілік тұрғыдан жиі
қарастырылып, талданатын болды. Тілді ұлттың тарихымен, мәдениетімен, рухани
қазынасымен, яғни дүниетанымымен тығыз қарым-қатынаста, бірлікте алып қарастырылған
жағдайда ғана ұлттық тілдің табиғатын шынайы танып білуге жол ашылады.
Егеменді Қазақстанның халықаралық қатынасының кеңеюіне байланысты білім беру
саласындағы мемлекет саясатында шетел тілдерін оқытуға ерекше көңіл бөлінген. ХХІ ғасыр
табалдырығын білім мен ғылымды инновациялық технология бағытымен дамыту мақсатымен
аттауымыз үлкен үміттің басты нышаны болып табылады. Ұрпағы білімді халықтың
болашағы бұлынғыр болмайды дегендей, жас ұрпаққа саналы, мән- мағыналы, өнегелі тәрбие
мен білім беру бүгінгі күннің талабы.
Еліміздің басқа мемлекеттермен қарым-қатынасы артып отырған шақта ағылшын тілін
еркін меңгерген, келешекте білімін түрлі саладағы қарым-қатынас жағдайында пайдалана
алатын адамды мектеп қабырғасынан оқытып шығару - біздің казіргі кездегі міндетіміз.
Ағылшын тілін тереңдетіп, жан-жақты оқытуды қоғам, уақыт қажет етіп отыр. Ағылшын тілі
біздің мемлекетіміздің халықаралық байланыстарын дамытуға мүмкіндік беретін тұлғааралық
және мәдениаралық қарым-қатынастардың аса маңызды құралы болып табылады.
Мемлекеттің халықаралық байланыстарының сапалық өзгерістері адамның практикалық және
зияткерлік іс-әрекетінде ағылшын тілі сұранысқа ие болу қажеттілігін туғызып отыр.
Тілді үйретудегі негізгі мақсаты - ағылшын тілінің әлемдік тіл екенін ескере отырып
оқушыларды осы тілде еркін ойлап-сөйлеуге үйрету; оқушылардың сөйлеу қабілетін жаңа
технологияларды пайдалана отырып дамыту; оқушыларды өзге ұлттың мәдениетімен
таныстыра отырып сөйлеу мәдениетін қалыптастыру.
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңында «Білім беру жүйесінің басты
міндеті-ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері
негізінде жеке адамды қалыптастыруға, дамытуға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім
алу үшін қажетті жағдайлар жасау керек» деп атап көрсетілген.
Бір жыл бұрын Елбасы еліміздің 2050 жылға дейінгі дамуының жаңа саяси бағдарын
жария еткен болатын. Бұл саяси бағдардың басты мақсаты – Қазақстанның ең дамыған 30
мемлекеттің қатарына қосылуы. Ол – «Мәңгілік Қазақстан» жобасы, ел тарихындағы жаңа
дәуірдің кемел келбеті. «Қазақстан – 2050» Стратегиясы – барлық саланы қамтитын және
үздіксіз өсуді қамтамасыз ететін жаңғыру жолы. Қазақстанның әлемдегі ең дамыған 30 елдің
қатарына кіру тұжырымдамасына алдағы жұмыстардың ұзақ мерзімді басымдықтары
белгіленген. Бұл бағыттар бойынша бірнеше мәселелерді шешу көзделіп отыр және жұмыс
көлемі де ауқымды болмақ.Біздің болашаққа барар жолымыз қазақстандықтардың әлеуетін
ашатын жаңа мүмкіндіктерге байланысты. Сол бағыттардың бірі – сапалы білім беру,
бәсекеге қабілетті кадрлар даярлау. Себебі, ХХІ ғасырдағы ел дегеніміз бұл – белсенді, білімді
және денсаулығы мықты азаматтарды тәрбиелеу! Ол үшін біз не істеуіміз керек?
Біріншіден, алып қарайтын болсақ, барлық дамыған елдердің сапалы бірегей білім беру
жүйесі бар. Осыған орай, Ұлттық білім берудің барлық буынының сапасын жақсарту керек.
Еліміздегі 3-6 жас аралығындағы барлық бүлдіршіндерді мектепке дейінгі біліммен 100 пайыз
Достарыңызбен бөлісу: |