Республикалық студенттік ғылыми конференция «алматы бизнес, білім және мәдениет орталығЫ»

«АЛМАТЫ – ЦЕНТР БИЗНЕСА, ОБРАЗОВАНИЯ  И КУЛЬТУРЫ» 
 
147 
 
национальностей,  рас  и  верований.  Несомненно,  первостепенной  задачей  каждого  молодого 
казахстанцаявляется,  прежде  всего,  знание  государственного  языка,  традиций,  обычаев  и 
культурного  наследия  казахского  народа.  Наш  соотечественник,  великий  Абай  сказал  по 
этому  поводу  мудрые  слова:  «Знать  много  языков  –  значит  иметь  много  ключей  к  одному 
замку».  Однако  жизнь  в  полиэтническом  государстве  невозможна  без  знания  языка-
посредника,  поэтому  возникает  необходимость  изучения  не  только  государственного  языка, 
но и русского языка как языка межнационального общения, языка Интернета, языка великой 
русской  литературы.  Великий  русский  писатель  Николай  Васильевич  Гоголь  искренне 
восхищался  красотой  и  богатством  русского  языка  и  призывал  ксерьѐзному  и  бережному 
обращению с ним. Высказывания писателя о русском языке и художественном слове звучат 
как напутствие будущим поколениям:  
1.  «Сердцеведением  и  мудрым  познанием  жизни  отзовѐтся  слово  британца;  легким 
щѐголемблеснѐт  и  разлетится  недолговечное  слово  француза;  затейливо  придумает  своѐ,  не 
всякому  доступное  умно-худощавое  слово  немец;  но  нет  слова,  которое  было  бы  так 
замашисто, бойко, так вырывалось бы из-под самого сердца, так бы кипело и живо трепетало, 
как метко сказанное русское слово».  
2.  «Дивишься  драгоценности  нашего  языка:  что  ни  звук,  то  и  подарок;  всѐ  зернисто, 
крупно, как сам жемчуг, и право, иное название драгоценнее самой вещи». 
 3. «Перед вами громада – русский язык! Наслаждение глубокое зовѐт вас, наслаждение 
погрузиться  во  всю  неизмеримость  его  и  изловить  чудные  законы  его…Перечитайте  все 
грамматики,  какие  у  нас  вышли,  перечитайте  для  того,  чтобы  увидеть,  какие  страшные 
необработанные поля и пространства вокруг вас…»  
Однако сегодня недостаточно знать два-три языка, сегодня необходимо быть человеком, 
владеющим четырьмя-пятью языками. Это методологический принцип, который выдвигается 
в качестве концептуального в свете сегодняшнего современного времени.  
Полиязычие  –  это  многоязычие.  Полиязычие  –  основа  языковой  стабильности 
полиэтнического  общества.  Знание  иностранных  языков  создает  возможность  интеграции  в 
мировое  пространство.  К  тому  же  полиязычие  дает  возможность  построения 
профессиональной  карьеры  в  будущем.  Как  сказал  Пифагор  Самосский:  «Для  познания 
нравов, какого ни есть народа старайся прежде изучить его язык ».  
Таким  образом,  владение  казахским,  русским  и  иностранным  языками  становится  в 
современном  обществе  неотъемлемым  компонентом  личной  и  профессиональной 
деятельности  человека.  Все  это  в  целом  вызывает  потребность  в  большом  количестве 
граждан, практически и профессионально владеющих несколькими языками и получающих в 
связи с этим реальные шансы занять в обществе более престижное как в социальном, так и в 
профессиональном  отношении  положение.  Мы  уверены,  что  разумное,  грамотное  и 
правильное  внедрение  полиязычия  даст  возможность  нам  как  будущим  специалистам  быть 
востребованными в любой среде. 
По  мнению  Президента  Н.  Назарбаева  «...Казахстан  уникален  и  силен  своей 
многонациональностью.  На  его  земле  сформировалось  уникальное  поликультурное 
пространство…  Поликультурность  Казахстана  –  это  прогрессивный  фактор  развития 
общества. Евразийские корни народов Казахстана позволяют соединить восточные, азиатские, 
западные,  европейские  потоки  и  создать  уникальный  казахстанский  вариант  развития 
поликультурности». 
По поручению Главы государства, начиная с 2013 года, в школах республики с 1 класса 
вводится  изучение  английского  языка.  Уже  через  5  лет  эти  школьники  начнут  изучать  уже 
дисциплины  на  английском  языке.  К  тому  времени  необходимо  подготовить 
квалифицированные кадры для осуществления такой работы. 
Новая модель образования будет строиться на трех языках. Именно такую задачу перед 
казахстанцами ставит Глава Государства в ближайшей перспективе. 

«АЛМАТЫ – ЦЕНТР БИЗНЕСА, ОБРАЗОВАНИЯ  И КУЛЬТУРЫ» 
 
148 
 
Полиязычие –  «употребление нескольких языков в пределах определенной социальной 
общности  (прежде  всего  государства);  употребление  индивидуумом  (группой  людей) 
нескольких  языков,  каждый  из  которых  выбирается  в  соответствии  с  конкретной 
коммуникативной ситуацией». 
Заключение 
Годы  развития  суверенного  Казахстана  показывают,  что  двуязычие  и  полиязычие  в 
обществе  не  только  не  ущемляет  права  и  достоинства  казахского  языка,  но  и  создаёт  все 
необходимые условия для его развития и прогресса. Но это зависит от глубоко продуманной 
языковой  политики  Президента  Назарбаева  и  государства  и  способности  национальной 
интеллигенции сохранить и развить культуру, историю и язык казахского народа. 
Концепция  языковой  политики  Республики  Казахстан  определяет  русский  язык  как 
основной  источник  информации  по  разным  областям  науки  и  техники,  как  средство 
коммуникации  с  ближним  и  дальним  зарубежьем.  Развитие  государственного,  казахского, 
языка, сохранение и развитие русского, осуществление политики полиязычного образования – 
задача важнейшая, но трудная. Решить эту задачу можно только сообща, усилием всех членов 
общества. 
 
Список литературы 
1.  Назарбаев  Н.А.  Новый  Казахстан  в  новом  мире  //  Казахстанская  правда.  —  № 
33(25278). — 2007. — 1 марта 
2.  Назарбаев  Н.А.  Социальная  модернизация  Казахстана:  Двадцать  шагов  к  Обществу 
Всеобщего Труда // Казахстанская правда. — 2012. — № 218-219. — 10 июля. 
3.  Государственная  программа  развития  образования  в  Республике  Казахстан  на  2011-
2020 годы // ru.government.kz/resources/docs/doc18 
4.  Государственная  программа  развития  языков  в  Республике  Казахстан  на  2011-2020 
годы // edu.gov.kz 
5.  Чан  Динь  Лам  ПОЛИЯЗЫЧНОЕ  ОБРАЗОВАНИЕ  –  ВАЖНЕЙШАЯ  СТРАТЕГИЯ 
РАЗВИТИЯ КАЗАХСТАНА // Успехи современного естествознания. – 2013. – № 7. – 
С. 130-132; 
6.  URL: http://natural-sciences.ru/ru/article/view?id=32605 (дата обращения: 12.10.2016). 
 
 
ӘӨЖ 398.045 
 
ДАМЫТА ОҚЫТУ ТЕХНОЛОГИЯСЫН БАСТАУЫШ МЕКТЕПТЕ ҚОЛДАНУ 
Тұрғынбек Ә.А. - «Бастауышта оқыту педагогикасы мен әдістемесі»  
мамандығының 4 курс студенті. 
Ғылыми жетекшісі – аға оқытушы Атымтаева Б.Е. 
Еуразия технологиялық университеті, Алматы қ. 
 
Қазіргі  уақытта  Қазақстанда  білім  берудің  өзіндік  ұлттық  жүйесі  қалыптасуда.  Бұл 
процес білім беру программасының өзгеруімен қатар жүреді. Білім берудегі ескі мазмұнның 
орнына жаңасы келуде. Ол балаға өзін-өзі өзектелендіруге, өзін толытуға және өзін-өзі жүзеге 
асыруға  ұмтылатын  дамушы  тұлға  ретінде  қалыптастыруға  бағытталған.  Дене  Декарттың 
трактатында: “Өзін-өзі тану жолындағы еңбек  - ең құнды еңбек” деп көрсетілген. Жаңа білім 
парадигмасы  бірінші  орынға  баланың  білім,  білік,  дағдысын  емес,  оның  тұлғасын,  білім 
арқылы  дамуын  қамтып  отыр.  Қазіргі  уақытта  педагогика  ғылымының  бір  ерекшелігі  - 
баланың тұлғалық дамуына бағытталған жаңа оқыту технологияларын шығарып, оқу үрдісіне 
еңгізу.  Оқыту  мен  дамыту  әдістерінің  екеуі  де  жеке  тұлғаның  қалыптасуына үлкен  ықпал 

«АЛМАТЫ – ЦЕНТР БИЗНЕСА, ОБРАЗОВАНИЯ  И КУЛЬТУРЫ» 
 
149 
 
ететін  маңызды  айғақтар  болып  саналады.  Дамыта  оқытуда  оқушының  ойлау,  ізденушілік, 
зерттеушілік  қабілеттері  артып,  талдау  арқылы  белгілі  бір  шешімге  келуге,  оны  дәлелдей 
білуге, оқушының өз ой-пікірін айтуға мүмкіндік беріледі. 
Мемлекеттік  білім  стандарты  деңгейінде  оқыту  үрдісін  ұйымдастыру  жаңа 
педагогикалық  технологияны  ендіруді  міндеттейді.  Сондықтан  оқу-тәрбие  үрдісінде  жаңа 
инновациялық  әдіс  -  тәсілдерді  енгізу  оқушылардың  білімге  деген  қызығушылығын, 
талпынысын арттырып, өз бетімен ізденуге, шығармашылық еңбек етуге жол салу. 
Бастауыш  сынып  оқушыларын  оқытуда  негізінен дамыта  оқыту  технологиясы 
басшылыққа  алынады.  Себебі  қазіргі  оқулықтар  дамыта  оқыту  технологиясы  негізінде 
жазылған.  Сондықтан  әрбір  бастауыш  сынып мұғалімі  “Дамыта  оқыту”  технологиясындағы 
 сабақтың  құрылымын,  әдіснамалық  негіздерін  толық  меңгеріп,  өз  іс  -  тәжірибесінде 
шығармашылықпен қолдана білуі тиіс. 
Оқу - адамның психикалық дамуының формасы, элементі. Барлық табиғат құбылыстары 
сияқты бала психикасы да үнемі диалектикалық жолмен дамып, өзгеріп, бір деңгейден екінші 
деңгейге өтіп отырады. Оқыту мен дамыту арасында тығыз байланыс бар екенін психологияда 
ғылыми  жеткілікті  дәрежеде  дәләлдеп  берді  деп  айтуға  болады.  Бұл  мәселені  түбегейлі 
зерттеп,  бала  дамуындағы  оқытудың  рөлін,  оның  алар  орнын  анықтаған  көрнекті  психолог 
Л.С.  Выготский.  Ол  дамуды  оқытумен  тең,  керісінше  оқу  мен  даму  екі  бөлек  үрдіс  деген 
көзқарастарды  қатты  сынға  алды.Ең  алғаш  рет  бала  дамуының  төмендегідей  екі  аймағы 
болатындығы жайлы ілім ұсынды. 
1.  Бала  дамуының  жақын  аймағы  –  баланың  тек  үлкендердің  көмегі  арқылы  атқара 
алатын істері. 
2.  Бала  дамуының  қол  жеткен  аймағы  –  баланың  үлкендердің  көмегінсіз  істей  алатын 
істері. 
Дамыта  оқытуды ұйымдастыру, балаға ақыл - ой әрекетін меңгеруге жағдай жасау деп 
қарастыру  керек.  Дамыта  оқыту  сабақтағы  ерекше  ахуал,  мұғалім  мен  оқушы  арасындағы 
ерекше қарым - қатынас. Мұғалім бұл жағдайда дайын білімді түсіндіріп қоюшы, бағалаушы 
емес,  танымдық  іс-әрекетті  ұйымдастыратын  ұжымдық  істердің  ұйытқысы.  Тек  осындай 
оқыту ғана баланың ақыл - ойының көзін ашып, шығармашылығын дамытады. 
«Дамыта  оқыту» деген  термин  психология  ғылымының  қойнауында  туып,  баланың 
дамуын қарастырған (Ж. Пиаже), ойлаудың әртүрлі деңгейін, типтерін (Л.В. Выготский, А.Н. 
Леонтьев,  С.Л.  Рубинштейн)  және  басқа  да  психиканың  қызметін  зерттеген  (Б.Г.  Ананьев, 
Г.С.  Костюк,  А.А.  Люблинская,  Н.А.  Менчинская)  және  т.б.  іс  -  әрекет  ілімінің 
психологиясын жасаған (А.Н. Леонтьев, П.Я. Гальперин) еңбектерінде жан - жақты талданды. 
Нәтижеде дамыта оқыту мәселесіне арналған екі іргелі эксперимент жасалып, оның бірін Д.Б. 
Эльконин, В.В. Давыдов, ал екіншісін Л.В. Занков басқарады.Кейінгі жылдары дамыта оқыту 
психология  мен  педагогика  ғылымдарының  келелі  мәселесіне  айналды.  Жүйенің  авторлары 
“Дамыта  оқыту  деп  –  оқыту  мақсаты,  міндеттері,  әдіс  -  тәсілдері  баланың  даму 
заңдылықтарына сәйкестендірілген оқытуды” атайды. 
Дамыта  оқыту  –  дәстүрлі  оқытуға  соңғы  уақыттарға  дейін  балама  жүйе  деп 
қарастырылды. Оның нәтижесінде әр оқушы өзін - өзі өзгертуші субъект 
дәрежесіне көтерілуі көзделіп, соған оқыту барысында лайықты жағдайлар жасау үлкен 
нәтиже  берді.Дамыта  оқытуда  баланың  ізденушілік  –  ойлау  әрекетін  ұйымдастыру  басты 
назарда ұсталады. Ол үшін бала өзінің бұған дейінгі білетін амалдарының, тәсілдерінің жаңа 
мәселені шешуге жеткіліксіз екенін сезетіндей жағдайға түсуі керек. Содан барып оның білім 
алуға  деген  ынта-ықыласы  артады,  білім  алуға  әрекеттенеді.  Сабақ  мұндай  жағдайда 
төмендегідей 3 құрамдас бөліктерден тұратын болады. 
1. Оқу мақсаттарының қойылуы. 
2. Оны шешудің жолын бірлесе қарастыру. 
3. Шешімнің дұрыстығын дәлелдеу. 

«АЛМАТЫ – ЦЕНТР БИЗНЕСА, ОБРАЗОВАНИЯ  И КУЛЬТУРЫ» 
 
150 
 
Бұл – үшеуі дамыта оқытудың Д.Б. Элконин – В.В. Давыдов жасаған жүйесінің негізгі 
құрылымдары.Оқушы  алдына  оқу  мақсаттарын  қоюда  ешқандай  дайын  үлгі  берілмейді. 
Мақсатты  шешу  іштей  талқылау,  сосын  жинақтау  арқылы  жүзеге  асады.  Мұғалім  сабақ 
үрдісін  ұйымдастырушы,  бағыттаушы  адам  рөлінде  шешім  табылған  кезде  әркім  оның 
дұрыстығын  өзінше  дәлелдей  білуге  үйретіледі.  Әр  оқушыға  өз  ойын,  пікірін  айтуға 
мүмкііндік  беріледі,  жауаптар  тыңдалады.  Әрине,  жауаптар  барлық  жағдайда  дұрыс  бола 
бермес.  Дегенмен  әр  бала  жасаған  еңбегінің  нәтижесімен  бөлісіп,  дәлелдеуге  талпыныс 
жасайды, жеке тәжірибесін қорытындылауға үйренеді. 
Дамыта оқыту жүйесінде оқушылардың ойларын жетілдірудің маңызы зор. 
- дамыта оқытуда білім даяр күйінде берілмейді, оған оқушы өз оқу әрекеті арқылы қол 
жеткізеді. Сабақтың алғашқы ізденіс кезеңінде жаңа ақпарат жайлы не білетіндіктерін ортаға 
салып,  мәселені  өз  беттерінше  шешуге  талпынады.  Сөйтіп  олар  осы  мәселе  туралы  өз 
білімдерінің жеткіліксіз, таяз екенін сезіну арқылы сабаққа деген қызығушылықтары оянады, 
ішкі түрткілері пайда болады. 
-  дамыта  оқытуда  оқушы  жоғары  қиындықтағы  мәселелерді  шеше  отырып  өзінің 
санасының  саңылауларын  ашады.  Әр  оқушының  өзінің  деңгейіне  дейін  дамуға  қол  жеткізе 
алады.  “Жақсы  оқушы”,  “Жаман  оқушы”  ұғымының  болмауы,  балаларды  танымдық 
әрекеттерге ұмтылдырады, құштарлығын арттырады. 
- оқушының жеке басын дамытатын басты құрал – ол өзінің әрекеті. Сол себепті дамыта 
оқытудағы  оқыту  әдістері  оқушыны  белсенді  жұмыс  жағдайына  қоя  отырып,  мәселелерді, 
қайшылықтарды шешу мақсатын қояды. 
-  дамыта  оқыту  жүйесінің нәтижелі  болуы  оқушы  мен  мұғалімнің  арасындағы  жаңаша 
қарым - қатынасы арқасында ғана өз жемісін береді. Сол себепті дәстүрлі жүйедегі әміршілдік 
стиль бұл жерде тиімсіз, оқушы –  “орындаушы”, “мұғалімнің тасасындағы” объект емес. Ол 
өз  пікірін  ашық  айта,  ойын  дәлелдей,  дәйектей  алатын,  сонымен  қатар  басқаның  да  ойын 
тыңдап, көзқарасын құрметтей білуге үйренген жаңа сападағы оқушы болуы тиіс. 
Дамыта оқыту технологиясының нәтижелері:  
- түрлі әдістерді пайдалану сабақтың нақты мәнін терең ашуға көмектеседі; 
- оқушылардың барлығын сабаққа қатыстыруға мүмкіндік туады; 
- олардың әрқайсысының деңгейін анықтауға болады; 
- оқушылардың көбін бағалауға мүмкіндік беріледі; 
- оқушыларды ізденіске баулиды, өз бетімен  жұмыс істеуге үйретеді; 
-оқушылардың  қабілеттері,  сөз  саптау  еркіндігі,  ұйымшылдығы,  шығармашылық 
белсенділігі артады; 
-  жеке  тұлғалық  сипатын  дамытуға,  шығармашылығын  шыңдауға,  өзіне  деген  кәсіби 
сенімін қалыптастырады. 
Бастауыш  білім  беру  деңгейінде  қолданылатын  оқыту  технологиялары  белгілі  негізгі 
талаптарға сәйкес болуы керек. 
-  Оқу үрдісінде  білім  алушылардың өздерін еркін сезінуіне жағдай туғызу. 
-  Оқушылардың  оқуға  деген  қызығушылығын  дамыту,  күтілетін  нәтижелерге 
жетуге талаптандыру. 
-   Жеке бас дамытуға бағытталған әдіс - тәсілдерді қолдану. 
-   Өз бетімен жұмыс істеп, шешім қабылдауға мүмкіндіктер туғызу. 
Дамыта оқытуда мұғалімнің басты міндеті: 
Оқу материалдарын оқушыға дайын күйінде көрсету емес, оқушымен бірлесіп, жалпы іс  
әрекетті ұйымдастыра отырып, алға қойған міндеттерді түсіндіру, оларды шешудің тәсілдерін, 
жолдарын іздестіру арқылы өз іс-тәжірибесінде қалай қолданады? 
Оқу  әрекетін  қалыптастыру,  айналадағы  дүниемен  белсенді  әрекеттестік,  этикалық, 
эстетикалық қарым - қатынасқа дайындау, дара тұлғалық адамгершілік қалыптарын меңгерту. 
 
Оқу барысында баланың бойындағы дамытуды қалыптастыруды дағдыға айналдыру. 

«АЛМАТЫ – ЦЕНТР БИЗНЕСА, ОБРАЗОВАНИЯ  И КУЛЬТУРЫ» 
 
151 
 
 
Оқу мен тілдің арасындағы байланыстылыққа аса көңіл бөлу. 
 
Сөздік қоры мен тілдің арасындағы байланыстылыққа аса көңіл бөлу. 
 
Оқушының сезіміне әсер етіп, логикалық ойын дамыту. 
 
Жалпы оқушының жан дүниесін дамыту. 
Қорыта  келгенде,  дамыта  оқыту  технологиясы  оқушы  құзыреттілігін  дамытуда  аса 
маңызы  бар  технология.  Дәстүрлі  оқыту  балада білім,  білік,  дағды  алуға  қажетті  ақыл,  сана 
бар  деп  есептеп,  сол  ақылға  дайын  білімді  құю  керек  деген  көзқарасқа,  ал  дамыта  оқыту 
білімді  бала  бойындағы  табиғи  қабілеттерді  жаңа  белестерге  көтеруді  мақсат  тұтатын 
принциптерге  негізделген.  Дәстүрлі  оқыту  жаттауға,  есте  сақгауға,  ал  дамыта  оқыту  дербес 
жүмыс істеуге, алған білімді падалана білуге үйретеді. Дамыта оқыту арқылы оқушылардың, 
өзіндік  танымын  жетілдірсек,  тек  ақылды  ғана  емес,  сонымен  қатар  өз  іс-әрекетін  сараптап, 
жан-жүрегімен сезіне алатын, жоғары білімді ұрпақ тәрбиелей аламыз деген сенімдеміз. 
 
 
Әдебиеттер тізімі 
1.  А.  Асқарбаев,  М.  Жазыбаев,  С.  Рахметова.  “Бастауыш  оқудың  тиімділігін  арттыру”: 
Алматы-1975, 6-47 бет. 
2.  Айдосова З. “Дамыта оқыту технологиясының мәселелері ”(қазақ тілі мен әдебиеті).- 
2004.- 93-7 бет. 
3.  Бастауыш мектеп методикасы. Алматы.- 1987, 6-12 бет. 
 
ӘӨЖ 398.045 
 
БАСТАУЫШ МЕКТЕПТЕ ҰЛТТЫҚ ОЙЫН ЭЛЕМЕНТТЕРІН ПАЙДАЛАНУ 
Сатыбалды А.С. - «Бастауышта оқыту педагогикасы мен әдістемесі»  
мамандығының 4 курс студенті. 
Ғылыми жетекшісі – аға оқытушы Атымтаева Б.Е. 
Еуразия технологиялық университеті, Алматы қ. 
 
Бастауыш  мектеп  оқушыларына    қазақтың  ұлттық  ойындарының  зерттелуін  түсіндіре 
отырып қоғамымыздың іргетасын нығайту үшін бүгінгі жастарға үлгілі, өнегелі тәрбие беру - 
қазіргі міндеттердің бірі. Оқушыда жалпы адамзаттық құндылықтар мен адамның айналадағы 
дүниемен  жеке  тұлғалық  қатынасын  (этикалық,  эстетикалық,  адамгершілік  тұрғысынан) 
тәрбиелеу мақсатын халқымыздың мәдени рухани мұрасының, салт-дәстүрінің озық үлгілерін 
оның  бойына  дарыту  арқылы  жүзеге  асыруға  болады.  Осымен  байланысты  бағдарлама 
халқымызға тән әдептілік, қонақжайлық, мейірімділік, т.б. сияқты қасиеттер, табиғатқа деген 
қарым-қатынасындағы  біздің  халыққа  тән  ерекшеліктер.  Жас  ұрпақ  өз  халқының 
мәдениетімен, асыл мұраларымен ұлттық әдебиеттер арқылы танысып келеді. Халық ойынды 
тәрбие  құралы деп  таныған.  Ойынды  сабақта  қолдану  оқушылардың  ой-өрісін  жетілдірумен 
бірге, өз халқының асыл мұраларын бойына сіңіріп, кейінгі ұрпаққа жеткізе білу құралы.Ойын 
дегеніміз  –  адамның  ақыл-ойын  дамытатын,  қызықтыра  отырып  ойдан-ойға  жетелейтін, 
тынысы кең, алысқа меңзейтін, қиял мен қанат бітіретін ғажайып нәрсе. 
Ұлы  педагог  В.И.Сухомлинский:  «Ойынсыз,  музыкасыз,  ертегісіз,  творчествосыз, 
фантазиясыз  толық  мәніндегі  ақыл-ой  тәрбиесі  болмайды»,  -  дейді.  Демек,  шәкірттің  ақыл-
ойы,  парасаты  ұлттық  салт-сананы  сіңіру  арқылы  баии  түседі.  Оқу  үрдісінде  ұлттық  ойын 
элементтерін пайдалану  сабақтың  тақырыбы мен мазмұнына сай  алынады. Сонда ғана оның 
танымдық,  тәрбиелік  маңызы  арта  түседі.  Оқушыларды  әсіресе,  «Сиқырлы  қоржын», 
«Көкпар», «Асық» секілді  ұлттық ойындарға қатыстыру өте тиімді екеніне көз жеткізу қиын 

«АЛМАТЫ – ЦЕНТР БИЗНЕСА, ОБРАЗОВАНИЯ  И КУЛЬТУРЫ» 
 
152 
 
емес.  Бұл  ойындарды жаңа  материалды  бекіту  немесе  қайталау  кезінде қолдану  керек  деген 
пікір бар. Оқушы ойынның үстінде не соңында өзінің қатысу белсенділігіне қарай түрлі баға 
алуы мүмкін. Мұғалім әр оқушының еңбегін бағалап, ынталандырып отыруы тиіс. Ойынның 
тәрбиелік маңызы мынада: ол баланы зеректікке, білгірлікке баулиды.Бабаларымыздың асыл 
қазыналарына  деген  көзқарасын  құрметтеуге  сөз  әсемдігін  сезінуге  үйретеді.  Батылдыққа, 
өжеттікке  тәрбиелейді.  Ендеше  еңбекке  баулу  сабағын  ұлттық  ойындар  арқылы 
сабақтасытырып түсіндіру пән тақырыптарын тез, жылдам меңгеруге ықпал етеді. Оқушының 
сөздік қорын байыта түседі..Қай халықтың болмасын, оның ұлттық ойындарының белгілі бір 
мақсаты  мен  әлеуметтік-психологиялық  тұрғыдан  ерекше  қасиеттері  болады.  Сондықтан 
халық  арасында  қалыптасқан  ойындар  туралы  сипаттамалық  жинақтар,  деректер  және 
құжаттар дұрыс зерттеу мен талдауды қажет етеді. Ұлттық дәстүрлі халық ойындарының ел 
арасындағы  беделі,  тарихи  қоғамдағы  алатын  орны  және  болашақ  ұрпақты  өсірудегі 
қажеттілігі,  оның  шығу  тарихы  туралы  ғылыми  тұрғыдан  бізге  дейінгі  ғалымдар  да  көп 
ізденді.Ойын  баласын  оқытудың  басты  жолы  –  «ойын  әдісі».  Баланы  оқытудың    барысында 
оның  берілген  ақпаратты  қабылдауда  ыждағаты,  төзімі    20  минуттан  аспайды.  Сондықтан 
ойын  баласына  еркіндік  берілуі  тиіс.  Баланың  ойын  әрекетін    белгілі  бір  жүйемен  оқу 
әрекетіне айналдырудың   сан  қилы жолдары қарастырылуы жөн. Оған балаларда белгілі бір 
жағдайда  қалыптасқан  ойын  жүйесін,  таңдалынып  алынған  ұлттық  ойындарды,  тәжірибеде 
кеңінен    қолданылып  жүрген  дидактикалық  ойындарды  қай  жерде,  қалай  таңдап,  қалай 

жүктеу/скачать 3,34 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: