Ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу кәсіпорындары
Ауыспалы егістерді ұйымдастырудың экономикалық негіздемесі
жүктеу/скачать 0,7 Mb. Pdf көрінісі
|
Желеубек Арай 1-топ 25-54бет пдф
| 3.2.2. Ауыспалы егістерді ұйымдастырудың экономикалық негіздемесі
Қарапайым салыстырмалы бағалау жеткіліксіз болған кейбір жағдайларда ауыспалы егісті ұйымдастырудың ең жақсы нұсқасын анықтау үшін келесі мәселелер бойынша экономикалық талдау жүргізіледі: - жүктерді тасымалдау бойынша көлік шығындары; - азықтық ауыспалы егісте жолдарды орналастыру кезінде өнімнің жоғалуы; - бу емес предшественниктер бойынша күздіктерді орналастыру есебінен алынбаған өнімнің құны; - жұмыс күшін тасымалдау шығындары; - трактор агрегаттарының алаңнан алаңға бос жүруіне арналған шығындар. Жүктерді тасымалдау бойынша көлік шығындары тасымалданатын жүктердің көлеміне және тасымалдау қашықтығына байланысты. Жүктер коэфиценттер арқылы 1 сыныпқа әкеледі. Ауыспалы егісті ұйымдастыру нұсқалары бойынша жүк көлемін есептеу мысалы кестеде көрсетілген. 3p19 жұмыс дәптері. Ауыспалы егістерді ұйымдастырудың туындаған нұсқалары бойынша жүктер көлемі және ауыспалы егістен шаруашылық орталықтарға дейінгі орташа өлшенген арақашықтық (жолдар бойынша жүргізіледі) мынадай формула бойынша айқындалады: мұндағы r1, r2, r3,..., rn-жүк жинау учаскелеріне (өрістерге) дейінгі орташа қашықтық, км; 39 P1, P2, P3,..., PN - жүк жинау учаскелерінің ауданы, га. Ауыспалы егістен өндіріс орталықтарына дейінгі орташа қашықтықты есептеу кестеде көрсетілген. 3p20 жұмыс кітабы. Шаруашылық ішіндегі жүктерді тасымалдаудың орташа өлшенген нормативтік құны жүктерді тасымалдауға арналған тарифтер бойынша қабылданады немесе формула бойынша есептеледі c = (3,44+1,37) R, мұндағы R - орташа қашықтық, км. 1т ішкі шаруашылық жүктерді тасымалдаудың орташа өлшенген нормативтік құнын мың рубльмен белгілейді (тасымалдаудың 70% - ы автомобиль және 30%-трактор-көлік агрегаттарымен жүзеге асырылады) Содан кейін ауыспалы егісті ұйымдастырудың нұсқалары бойынша тасымалдаудың жалпы құнын анықтаңыз. Ауыспалы егісті ұйымдастыру нұсқалары бойынша көлік шығындарын есептеу кестеде келтірілген. 3P21. Жемшөптік ауыспалы егісте жолдарды орналастыру кезінде өнімнің жоғалуы жолдардың ауданына, ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігі мен нарықтық бағасына байланысты белгіленеді (кесте. ЗП22). Күздік дақылдарды бу емес прекурсорларға орналастыру өнімділікті төмендетеді, ал жемдік ауыспалы егісте жасыл және шырынды жем өндіру көбінесе күздік дақылдарды бу емес прекурсорлар бойынша далалық ауыспалы егіске орналастыруды тудырады. Ауыспалы егістерді ұйымдастыру нұсқаларын негіздеу кезінде алынбаған өнімнің құнын ең нашар предшественниктер бойынша күздік дақылдарды орналастыру арқылы анықтайды (кесте. ЗП23). Жұмыс күшін жұмыс орнына және кері тасымалдау шығындарын мына формула бойынша есептеуге болады: мұндағы С - жұмыс күшін тасымалдау шығындары, мың рубль.; D-1 га орташа жылдық шығындар, адам / ДМ .; P-ауыспалы егіс алаңы, га; R-тасымалдау қашықтығы, км; N-жұмыс күніне көшу саны; S-1 км жүгіру құны, рубль.; у-автомашиналардың сыйымдылығын пайдалану коэффициенті; В-автомашиналардың жүрісін пайдалану коэффициенті; E-автомашиналардың сыйымдылығы, адам. Жұмыс күшін тасымалдау шығындарын анықтау қажеттілігі ауыспалы егісте әртүрлі жүк сыйымдылығы бар дақылдарды орналастыру кезінде туындайды (кестені қараңыз. 3п24 жұмыс дәптері). 40 Трактор агрегаттарының бір өрістен екінші өріске бос жүруіне арналған шығындар оларды жұмыс жағдайынан көлікке және кері ауыстыруды ескере отырып формула бойынша айқындалады: мұндағы S-ауыспалы егістегі ең алыс өрістер арасындағы максималды қашықтық, км; C-1 трактор километрінің жол жүру құны (тр./ км), руб.; n-ауыспалы егістегі егістіктер бойынша механикаландырылған жұмыстардың барлық түрлерінің жиынтық саны; a-бірлесіп жұмыс істейтін агрегаттардың орташа саны. Механикаландырылған жұмыс түрлерінің саны технологиялық карталар бойынша белгіленеді. Бірлесіп жұмыс істейтін қондырғылардың саны өрістердің көлеміне байланысты. Есептеу мысалы кестеде келтірілген. 3p25 жұмыс дәптері. Нұсқаларды салыстыру негізінде екі ауыспалы егісті (далалық, астық және жемшөп фермасы) немесе оған жемшөп дақылдарын орналастыра отырып, бірыңғай егістікті ұйымдастырудың орындылығы туралы қорытынды жасалады. Есеп айырысу нәтижелері бойынша жобалық нұсқаны негізделген таңдау жасалады. Ең жақсы нұсқа-жылдық шығындар ең аз болатын нұсқа (кесте. ЗП26 жұмыс дәптері). Сол сияқты, екі далалық ауыспалы егістің дизайнын негіздеуге немесе талдауға болады. жүктеу/скачать 0,7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|