Клондау әдісі
Антиденелерге тексерілген оң ұңғымаларды өсіруге және клондау арқылы бір клетканың
ұрпағынан бөлінетін моноклоналды антиденелерді алуға болады. Жалпы айтқанда, клондау
уақыты неғұрлым ертерек болса, соғұрлым жақсы. Өйткені бұл кезеңде әр түрлі гибридома
жасушалары бір мезгілде қарқынды түрде өседі, олар тамақтану мен кеңістік үшін бәсекелеседі,
ал көрсетілген антиденелерді шығаратын жасушалар суға батып, жойылуы мүмкін.
Дегенмен, клондау уақыты тым ерте болмауы керек, әйтпесе жасушаның белгілері тұрақсыз, ал
жасушалар саны аз және жоғалуы оңай. Клондалған оң гибридомалық жасушалар мәдениет
кезеңінен кейін жасуша мутациясына немесе белгілі бір хромосомалардың жоғалуына
байланысты антидене шығару қабілетін жоғалтады, сондықтан оларды қайта -қайта клондау
қажет. Клондау саны секреция қабілеті мен иммунитетке байланысты анықталады антигендер.
Жалпы айтқанда, күшті иммундық антиген клондарының саны аз болуы мүмкін, бірақ кем
дегенде 3-5 клон оны тұрақты етеді. Клондаудың көптеген әдістері бар, оның ішінде сұйылтуды
шектеу әдісі, микроманипуляция әдісі, жұмсақ агарлы пластина әдісі және флуоресцентті
активацияны бөлу әдісі.
казахстанско-российский медицинский
университет
Моноклоналды антиденелерді алу кезеңдері
Моноклоналды антиденелерді алу кезеңдері
1 – зертханалық жануар – қатаң белгілі бір
антиген әсеріне ұшыраған тышқан; нәтижесінде
жасушаларында соған қарсы бағытталған
моноклоналды антиденелер өндірілді. Көкбауыр
жасушасының доноры.
2 – иммундық мүше – зертханалық жануардың
көкбауыры (талақ) – иммундық жад жасушалары
– в-лимфоциттер қалыптасатын орын.
3 – қажет моноклоналды антиденелер өндіруге
қабілетті көкбауыр жасушаларының себінділері
(күлгін түсті).
4 – бақылаусыз шексіз көбеюге қабілетті
онкологиялық жасушалар (көк түсті).
5 – буданның (гибрид) түзілуі (сары түсті) – онкологиялық жасушалар мен
моноклоналды антиденелер өндіретін жасушалардың қосылуы нәтижесінде пайда
болатын жасушалар.
6 – моноклоналды антиденелер синтездейтін қоректік ортада буданның таза
себінділер қалыптастыруы (7).
8 – сызба түрінде көрсетілген моноклоналды антиденелер. Гипотезалық түспен
оның екіжақты табиғаты – а) молекулалық негізі; ә) антигенді «білетін» ерекше
бөлігі көрсетілген.
казахстанско-российский медицинский
университет
Гибридома алу бірнеше кезеңнен тұрады: миелоидты линиясын алу; көкбауыр
жасушаларын организмнен алу; дақыл алу үшін екі жасушаларды бір –
бірімен қосу; жасушалар қосылғаннан кейін, клондарды алу. Осы кезеңдерді
азоттық сулықта консервациялап, дайындайды.
Селекция арқылы Жорж Кёлер және Сезар Мильштейн,
керекті арнайылығы бар антиденелер синтездеуге (алғашқы антидене өндіруші
жасуша ретінде) және жасанды ортада шексіз өсуге (миелома жасушалары ретінде)
қабілетті гибрид жасушаларын бөліп алған. Осылай, гибридтік жасушаларға өзгеше
мәңгілік қасиеті пайда болған. Дәл осы жасушалық гибридтер түрін гибридома деп
атаған. Индивидуальды гибридтік жасушаны бөліп алып, дақылдандырып клон
алуға болады. Бұндай клон in vitro бір антигендік детерминантасына арнайы
антиделерді көп мөлшерде өндіреді.
Егер гибридома антиденелер синтездесе, оларды моноклонды антиденелер деп
атаймыз.
Гибридома алу
казахстанско-российский медицинский
университет
Достарыңызбен бөлісу: |