Базарбаева K.K.,  Ергали C.A

ӘОЖ:  37.20
Б ай м ен о ва Б .Б . -  педагогика гылымдарының кандидаты, 
Л.Н.  Гумилев атындагы Еуразия үлттық университеті 
E-m ail: botagoz.baymenova @mail.ru
Қ А ЗІР Г І Ж А ҒД А Й Д А  Б ІЛ ІМ  Б Е Р У  Ж Ү Й Е С ІН  
А Қ П А Р А Т Т А Н Д Ы Р У Д Ы Ң  Т А РИ Х И -П Е Д А Г О Г И К А Л Ы Қ  
А Л Ғ Ы Ш А Р Т Т А Р Ы
Аннотация. 
Мақалада 
мультимедиа 
технологияларына 
берілген 
зерттеуші- 
галымдардың  анықтамалары  талдауға  алынады.  Мультимедиа  үгымын  алғаш  рет  гылыми 
айналымға енгізген галымдардың еңбектері, гылыми мақалалары  зерттеу нысанына айналған.
Сонымен қатар  білім беру  элеуметтік қана емес,  адамгершілік-рухани,  тарихи,  мэдени 
құндылық  ретінде  сипатталады.  Мақала  мазмұны  қазіргі  білім  беру  жүйесінде  студенттердің 
мультимедиа  технологияларын  қолдану  даярлыгын  қалыптастыру  мэселесіне  және  білім  беру 
жүйесін ақпараттандырудың тарихи-педагогикалық алгышарттарын айқындауга багытталады.
Кілт создер:  ақпараттық қоғам, технология, мультимедиа технологиясы.
1.  А қп аратты қ технологияларды ң зерттелу деңгейі.
Қазіргі  кезде  индустриялық  қогамнан  ақпараттық  өркениетке  өту 
барысында қогамның даму факторы жүйелі түрде  өзгеріп,  қогамның ақпараттық- 
коммуникацияга  бет  бүруына  байланысты  біздің  саясатымызга,  галамдық 
экономика  мен  қогамдагы  қатынастарга  өзгерістер  енді.  Білім  саласындагы 
болашақ  мамандарды  жаңа  өрлеу  заманында  ақпараттандыру  негіздерімен 
қаруландыру  бүгінгі  күннің кезек күттірмейтін мэселелерінің  бірі.  Себебі,  біздің 
қазіргі  өмір  сүріп  отырган  кезең  -   үлан-гайыр  әлеуметтік  өзгерістердің  дэуірі, 
ақпарат,  техника  жэне  технология  тасқыны  кэсіпқой  мамандарга  жогары  кэсіби 
даярлық алуга мүмкіндік береді.
Білім  беру  жүйесін  ақпараттандыру,  оқу  үдерісінде  инновациялық 
технологияларды 
ендірудің 
негізгі 
багыттары 
мен 
идеяларыҚазақстан 
Республикасының  «Білім  туралы»  Заңында  (2007),  Қазақстан  Республикасының 
«Ақпараттандыру  туралы»  Заңында  (2007),  Қазақстан  Республикасының  2011­
2020 
жылдарга 
арналган 
білім 
беруді 
дамытудың 
мемлекеттік 
білім 
багдарламасында (2010)  жэне  Елбасымыз  Н.Э.  Назарбаев  үсынган «Қазақстан -  
2050» стратегиясында (2012) айрықша көрсетілген.
Қазақстан  Республикасының  Президенті  Н.Э.  Назарбаев  «Қазақстан  -  
2050»  стратегиясы  -қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси  багыты»  атты  дэстүрлі 
Жолдауында:  «Біздің  жастарымыз  оқуга,  жаңа  гылым-білімдіигеруге,  жаңа 
машықтар  алуга,  білім  мен  технологияны  күнделікті  өмірде  шебер  детиімді 
пайдалануга 
тиіс. 
Біз 
бүл 
үшін 
барлық 
мүмкіндіктерді 
жасап, 
ең 
қолайлыжагдайлармен қамтамасыз етуіміз керек»- делінген [5].
Аталган  салада  білім  беруді  ақпараттандырудың  теориялық  жэне 
тэжірибелік 
мэселелері 
бойынша  бірқатар  диссертациялық  зерттеулер 
орындалды. 
Бүл 
мэселелерге 
А.А. 
Әбдіқадыров, 
Г.Б. 
Ахметова,
B.C.  Гершунский,  Г.Б.  Қамалова,  А.А.  Кузнецов,  Ш.Х.  Қүрманалина,  В.М. 
Монахов,  Е.И.  Машбиц,  В.В.  Лукин,  Ә.Т.  Чакликова  жэне  т.б.  зерттеулерін 
арнады.
Білім беруді ақпараттандыру үрдісі, оның негізгі багыттары мен болашагы, 
ақпараттық-коммуникациялық 
технологияларды 
пайдалануга 
болашақ 
мамандарды дайындаудың мақсатын,  мазмүнын,  үстанымдарын,  психологиялық-

педагогикалық  негіздерін  жэне  білім  беру  сапасын  арттыруда  бағалау 
ынталарының 
жүйесін 
дамытуды 
Ж.А. 
Қараев, 
Г.Қ. 
Нүргалиева, 
Е.Ы.  Бидайбеков,  Т.О.  Балықбаев,  С.М.  Кеңесбаев,  М.Қ.  Қаламқалиев, 
К.М.  Беркінбаев жэне т.б.  ғалымдар қарастырган.
Жоғары  оқу  орындарында  болашақ  мамандарды  ақпараттық  даярлау 
мэселелерінің кешенін Қ.Ж. Аганина, Қ.М.  Арынғазин, Ш.Ә.  Әбдраман,
Т.Р. 
Әбдрахманова, 
Е.И. 
Бурдина, 
К.М. 
Гуревич, 
С.Т. 
Каргин, 
С.З.  Қоқанбаев,  Н.В.  Кузьмина, А.А.  Қалыбекова, Г.К.  Нүргалиева, Ә.Ә.Усманов, 
Л.А.  Ш кутинажэне т.б.  галымдар қарастырган.
А.Жүсіпалиева  мен  А.Мыңбаева  еңбектерінде  көрсетілгендей,  қогам 
дамуының элемдік тенденциясының  білімге  ене  бастауының  белгісі  -   қоғамның 
ақпараттануы,  қогам  мен  білімнің  гуманизациялануы,  соган  сэйкес  жаңа 
парадигмалар  арқылы  білімді  қайта  жаңа  деңгейлерден  түсіне  біліпоның  жаңа 
мақсаттары 
мен 
қызметтерін 
іздестіру, 
мамандарды 
жаңаша 
жагдайга 
байланысты дайындау [2].
Д.А. 
Казимованың 
«Ақпараттық 
қауіпсіздікті 
қамтамасыз 
етуде 
студенттердің  даярлыгын  қалыптастыру»  жүмысының  мақсаты  -   ақпараттық 
қауіпсіздікті  қамтамасыз  етуде  студенттердің  даярлыгын  қалыптастыруды 
теориялық негіздеу жэне практикалық жүзеге асыру мэселесі.
2. А қпараттанды руды ң тарихи-педагогикалы қ алғы ш арттары .
Өткен  гасырдың  60-шы  жылдарынан  бастап  орта  мектептер  мен  арнаулы 
орта,  жогары  оқу  орындарында  білім  сапасын  арттырудың  бірден-бір 
инновациялық технологиясы ретінде техникалық оқыту қүралдары қолданылды.
«Техникалық 
оқыту 
қүралдары» 
п э н і
 
техника 
жэне 
педагогика 
саласындагы  галымдардың 
жүргізген  гылыми-эдістемелік  жүмыстарының, 
зерттеу  еңбектерінің  нэтижесінде  арнаулы  пэн  ретінде  қалыптасып,  оқыту 
процесіне  енгізілді.  Мысалы,  ең  алгаш  рет  оқу  киносын  оқу-тэрбие  процесінде 
пайдалану жөнінде С.И.  Иванов  1941  жылы “Методика построения и применения 
кинофильма на уроках  физики”  атты  диссертациялық  зерттеу  жүмысын  арнады. 
1943 
жылы  қүрылган  педагогикалық  гылымдар 
академиясы 
басқа  да 
педагогикалық зерттеулермен қатар оқу киносын дамытуды басты мэселе ретінде 
қарастырды.  В.Т.  Тужейниковтың  „Кинофицированный  урок”  атты  1947  жылы 
қорғалған  диссертациялық  жүмысында  оқу  киносының  эдістемелік  жэне 
дидактикалық ерекшеліктері атап көрсетілді.
Қазақстанның оқу  орындарында техникалық оқыту  қүралдарын пайдалану 
орта мектептерге қарағанда жоғары оқу орындарында  ертерек жүргізілді.  Себебі, 
сол  кездерде  орта  мектептерде  техникалық  қүралдармен  жүмыс  істей  алатын 
мамандар  жоқтың  қасы  еді.  Сондықтан  да  болашақ  мамандарды  техникалық 
қүралдармен  жүмыс  істеуге  үйрету  мақсатында  алдымен  жоғары  оқу 
орындарында қолға алынды.
Қоғамды  ақпараттандыру  идеясы  алғаш рет XX гасырдагы  60-жылдардың 
аягымен  70-жылдардың  басында  бірқатар  галымдардың,  атап  айтқанда,  Д.Белл 
мен  Э.Тоффлердің  зерттеулерінде  көрініс  тапты.  Олар  адамзат  өркениеті 
аграрлық  жэне  индустриялық  даму  кезеңдерінен  кейін  жаңа  ақпаратіық  кезеңге 
қадам 
басады 
деп 
есептеген. 
Ақпараттық 
қоғамның  түжырымдамасын 
зерттеушілер 
«технологиялық 
жаңашылдықтар 
түбегейлі 
мэдени 
жэне 
элеуметгік өзгерістер туғызады, элем мүлдем өзгеше  болады»  деген дэйектермен 
келтіреді.

70-ші жылдары  компьютерлік-бағдарламалық қүралдарды қолдану арқылы 
ақпаратты өңдеудегі «оқытудың ақпараттық технологиясы» туындады.  Оқыіудыц 
ақпараттық  технологияларын  пайдалануда  ақпаратпен  жүмыс  жасаудың  негізгі 
қүралы  компьютер  болды.  Б.С.  Гершунский  компьютерді  білім  беру  үдерісіне 
енгізудің  негізгі  бағытгарын:  компьютерді  зерттеу,  оқу  нысаны  мен  оқыту; 
педагогикалық 
басқару 
жүйесінің 
қүрылымдық 
бөлігі 
мен 
гылыми- 
педагогикалық зерттеулердің тиімділігін арттыру қүралдары деп түжырымдайды.
Енді, 
білім 
беруде 
компьютерлік 
технологияларды 
пайдалану 
мэселелерімен  XX  ғасырдың  70-80-ші  жылдарынан  бастап  айналысқан  еліміздің 
жэне  шет  елдердің  ғалымдары  қандай  нэтижелерге  қол  жеткізді  деген  сүраққа 
жауап  іздеп  көрейік.  Бүл  уақыт  аралығында  ғылыми-зерттеу  жүмыстарыныц 
негізгі  бағыттары  педагогика,  психология,  социология,  медицина,  техника 
гылымдарында,  физиологиялық-гигиеналық  зерттеулерде  көрініс  тапты.  Бүл 
зерттеулер  білім  беруді  ақпараттандыру  үдерісін  эдіснамалық,  іргелілік, 
тэжірибе-эксперименттік,  техникалық,технологиялық,  ақпаратты-багдарламалық 
талдаулармен үштастырды.
1974-1975  жылдары  дамыган Батые  Европа,  АҚШ,  Канада  елдерінің  білім 
беру  жүйесіне  компьютерлік  техниканы  енгізудің  алгашқы  бастамасы  ретінде 
макро жэне микро электронды есептеуіш машиналары пайдаланыла бастады.  Ал, 
1980-ші жылдары олар толықтай дербес компьютерлермен ауыстырылды.  Дербес 
компьютерлердің  пайда  болуымен  қатар  оқыту  қүралдарының  жаңаша  түрлері 
шыга  бастады.  Мысалы,  АҚШ,  Германия,  ¥лыбритания,  Канада,  Франция, 
Жапония  елдерінде  компьютерлік  оқыту  қүралдары  ретінде  лазерлік  оптикалық 
бейнедискілерді 
пайдалануга 
негізделген 
интерактивті 
жүйелер, 
телеконференциялар,  электрондық  пошта  дамыды.  Ал,  Кецес  Одагыныц  оқу 
орындарында  бүл  келтірілген  оқыту  қүралдары  тек  1990-1995  жылдары  гана 
қолданыла бастады.
Мультимедиалық  технологияларды  оқытуүдерісінде  тиімді  пайдаланудыц 
мүмкіндіктерін  қарастыру,  жолдарын  іздестіру  өткенге  көз  жүгірту  арқылы, 
болашақты болжаумен тыгыз байланысты.
Қазақ ¥лттық энциклопедиясында:  «ақпарат»  (информация, лат.  Informatio
-   түсіндіру,  баяндау,  хабар дар  ету);  істіц  жагдайы,  қандай  да  болмасын  оқига 
немесе біреудіц қызметі туралы хабарлау, мэлімет беру жэне т.б. түсінік беріледі. 
Ақпарат  -   мэтін,  сурет,  кесте,  графика,  сан,  эуен,  дыбыс  түрінде  беріледі. 
Мысалы:  кітапта  ақпарат  мэтін,  сан;  халықтыц  өсімі,  сирек  кездесетін 
жануарлардыц  азаюы  кесте;  шаруашылықтыц  дамуы  графика,  диаграмма;  жаца 
эн  дыбыс,  эуен  түрінде  берілетінін  түсіндіре  отырып,  түрлі  деректемелер 
келтіруге болады  [3].
Академик  А.П.  Ершов  өзінің  ецбектерінде  «ақпараттандыру»  түсінігіне 
біршама  кең  анықтама  берген.  Ол  «ақпараттандыру  -   бүл  қогамдық  мэні  бар 
адамдар  қызметінде  сенімді,  толық  жэне  дер  кезіндегі  білімді  толыгымен 
пайдалануды қамтамасыз етуге багытталган өлшем жиынтыгы»  -деп жазды  [4].
-  
«Ақпараттандыру 
-  
ақпараттық 
технологияларды 
пайдаланудыц 
негізінде 
электрондық 
ақпараттық 
ресурстарды, 
ақпараттық 
жүйелерді 
қалыптастыруга  жэне  дамытуга  багытгалган  үйымдастырушылық,  элеуметтік- 
экономикалық жэне гылыми-техникалық процесс...»  [5].
XX  гасырдыц  1990  -  жылдары  шетелдерде  жэне  отандық  педагогикада 
білім  беруді  ақпараттандырудыц  жаца  мүмкіндіктері  қалыптаса  бастады. 
Я.А. 
Ваграменко,  А.В.  Хуторской,  Н.В.Брановский  зерттеулер  қатарын 
«ақпараттық  білім  беру  кецістігі»  жэне  «ақпараттық  білім  беру  ортасы»  деген 
үгымдармен толықтырды.

1990  жылы  КСРО  Педагогикалық  Ғылым  Академиясы  мен  АҚШ-тың 
Коупен  фонды  бірлесе  жүргізген  зерттеу  жүмыстары  телеконференцияның 
оқытудағы  маңызы  мен  орынын  айқындап  берді.  Оқытушылардың  практика 
барысында WeB-технология,  электрондық пошта,  виртуалды семинар,  виртуалды 
зерттеу  орталығы,  конференс-байланыс  секілді  телематиканың  инструменталды 
қүралдары  студенттерге  пайдалы  екеніне  көздері  жетті.  Сонымен  қатар,  осы 
жоба  барасында  кітапхана  қызметкерлеріне  арнайы  курс  үйымдастырылды. 
Еуропаның  оқытушылары  үшін  телематика  бойынша  еуропалық  негізгі 
бағдарлама қабылданды.
Біздің  елімізде  мультимедиалық  технологиялардың  оқыту  процесіндегі 
мүмкіндіктері  мүлде  зерттелмеген.  Бүл  мэселе  1995  жылдардан  бастап  тек  шет 
елдерде  ғана  қарастырыла  бастады.  1995  жылы  Ресейде  «Білім  берудегі 
мультимедиа»  атты университеттер  арасындагы  гылыми-техникалық  багдарлама 
бойынша  жүмыс  істейтін  14  бөлімшеден  түратын  арнайы  гылыми-эксперттік 
кеңес  қүрылды. 
Мүның  өзі  оқытуда  медиа-технологияларды  қолдану 
мэселелерінің өзектілігін көрсетеді.
Қорыта айтқанда оқыту процесін жетілдіруге  багытталган гылыми-зерттеу 
жүмыстарына,  жүргізілген іс-тэжірибелерге  шолу жасай келе,  техникалық  оқыту 
қүралдарының  бүгінгі 
күні  мультимедиалық  технологиялар  негізіндегідаму 
тарихын мынадай кезеңдерге бөліп көрсетуге болады:
1) ¥йымдастырушылық (1900-1930 жж.);
2) Эмпирикалық (1930-1950 жж.);
3) Әдістемелік (1950-1965 жж.);
4) Ғылыми-зерттеу кезеңі (1965-1980 жж.);
5) Бағдарламалап оқыту эдісін пайдалану кезеңі (1980-1990 жж.);
6) Кешендік (1990-1995 жж.);
7) Компьютерліктехнологиялардыоқьпупроцесіне енгізукезеңі (1995-2000 жж.).
3. М ультимедиа технологиялары ны ң мазмұны мен мэні.
Мультимедиа  технологиялары  студенттің  интеллектуалдық,  кэсіптік,
адамгершілік,  рухани  азаматтық  және  басқа  да  көптеген  адами  қасиетінің 
дамуына  игі  эсерін  тигізеді,  сонымен  қатар  оқу-тэрбие  үдерісін  жүйелі 
үйымдастыруына көмектеседі.
Мультимедиага зерттеуші галымдар түрліше анықтама береді:
Мультимедиа  -  әртүрлі  типті  ақпараттарды  компьютердің  үсыну 
мүмкіндігін  дамытатын  жэне  адамның 
мультисенсорлық 
табигатына 
негізделгентехнология (D.Little).
Мультимедиа  -  екі  не  онан  да  көп  типті  ақпараттарды  интерактивті 
формада біріктіру (D.H.Jonassen).
Мультимедиа  -  эртүрлі  формада  үсынылған  ақпараттарды  біріктіруге 
мүмкіндік  беретін  компьютердің  аппараттық  жэне  бағдарламалық  қүралдары 
кешені (И.И.Косенко)).
Ғалым И.И.  Косенко мультимедианы мына белгілері бойынша тізбектеген:
• әртүрлі 
типті 
ақпараттарды 
өңдейтін 
қүралдарды 
жасаудың, 
пайдаланудың тэртібін анықтайтын технология;
• әртүрлі  типті  ақпараттарды  өңдеу  мен  үсыну  технологиясы  негізінде 
қүрылған ақпараттық ресурс;
• түрлі  типті  ақпараттарды  өңдеу  мен  үсынуға  мүмкіндік  беретін 
компьютерлік багдарламалық жабдық;

• 
пайдаланушыға 
барынша 
тиімді 
эсер 
ету 
мақсатында 
түрлі 
бағдарламалық  жэне 
техникалық 
қүралдарды 
пайдаланатын 
ақпараттық 
технологиялар спектрі.
Ал  қазақстандық  ғалым  Н.С.  Қатаев:  «Мультимедиалық  технологиялар  - 
бейнелік  жэне  аудиоэффектілік,  эр  түрлі  мультибагдарламалық  мүмкіндіктерді 
интерактивті 
багдарламалық 
жабдықтың 
басқаруымен 
орындаталатын 
электрондыққүжаттарды  дайындау  тэсілдері» - депанықтамаберген [6].
Мультимедиа эртүрлі  багдарламалық жэне  техникалық  қүралдар  негізінде 
қүрылады,  студентке  тиімді  эсер  етеді,  ақпаратты  өңдеу,  елестету,  сақтау  жэне 
қүрудың  компьютерлік  қүралдары  ретінде  көрсетіледі,  білім  алушы  бір  мезетте 
оқырман, тындаушы, көрермен жэне қатысушы бола алады.
Мультимедиа  технологиясының  негізінде  орындалатын  білім  беру 
жүйесінің  көмегі 
арқылы 
компьютер  экрандарында  кез-келген  қажетті 
хабарлармен  жете  танысуға  болады.  Мүндай  кезде  бүл  жүйе  пайдаланушы 
адамның  белгілі  бір  сюжеттің  немесе  жагдайдың  өзіне  керекті  бөлігін  таңдап 
алып көруіне де мүмкіншіліктер тудырады.
Мультимедиа 
технологиясын 
қолданудың 
педагогикалық 
мақсаты 
хабарларды  эмоционалдық  түргыдан  қабылдаумен  байланысты  болып  келетін 
білім  берудің  мотивациясын  арттырумен  жэне  хабарларды  өңдеуге  байланысты 
атқарылатын  өзіндік  жүмыстардың  түрлі  формаларын  қолдана  білу  қабілетін 
қалыптастырумен айқындалады.
Студенттердің  мультимедиа  технологияларын  қолдану  даярлыгы  білім, 
іскерлік, дагдыүштігінің бірлігінде қарастырылады.
Қазіргі 
ақпараттандыру 
кезеңінде 
студенттер 
мультимедиа 
багдарламаларымен  жүмыс  істеу  барысында  білімін,  іскерлігін  жэне  дагдысын 
қалыптастыру қажет.
С.И.  Ожегов  бүл  түсініктерге  мынандай  анықтама  береді:  «іскерлік -   бір 
істі  жасаганнан  кейін пайда  болатын  дагды,алган теориялық  білімнің  арқасында 
дагдыны игеру үдерісі»  [7].
Ал  дагды  іскерліктің  негізінде  пайда  болып,  көптеген  жаттыгуларды 
жасаганнан  кейін  келеді.  Іскерліктің  қүрылымдық  бөлімі  ретінде  дағды  эр 
компоненттерді  орындау  барысында  іс-эрекетті  автоматты  түрде  жасап, 
студенттердің  қайта-қайта  жаттығуы  арқасында  қалыптасады.  Психологиялық 
эдебиетте  іскерлік  пен  дағдының  қалыптасуының  бірнеше  теориялары  бар: 
политехникалық  іскерліктің  қалыптасуы  (Е.И.  Милерян,  Т.В.  Кудрявцева), 
интеллектуалды 
іскерлік 
пен 
дагдының 
қалыптасу 
түжырымдамасы 
(Н.А.  Менчинская,  Д.Н.  Богоявленская,  Е.Н.  Кабанова-Меллер),  іскерліктің 
дағдыға  айналу  түжырымдамасы  (Н.Д.  Левитов,  М.М.  Шварц),  дагдының 
іскерлікке  айналу  түжрымдамасы  (К.К.  Платонов)  жэне  т.б.Қазіргі  таңда 
психология  мен  педагогикада  оқыту  үдерісінде 
қалыптасқан  іскерлікті 
жіктеудіңбірегей тэсілі жоқ десе де  болады.
Ақпараттық 
инфрақүрылым 
жагдайында 
болашақ 
мамандардың 
мультимедиа  технологиясын  жетілдіру  үшін  білімін,  іскерлігін  жэне  дагдысын 
игеруді  бақылау  мен  кэсіби  қызметінде  мультимедиа  технологияларын 
пайдалана 
алуы 
қажет. 
Оқу 
үдерісінде 
студенттердің 
мультимедиа 
технологияларын  қолдану  деңгейі  жогары  болуы  үшін  оқыту үдерісі  барысында 
олардың дербес даму дагдыларын, даярлық барысында ақпараттық-компьютерлік 
технологияларды  пайдалануга  талпыныстарын  ескеру  қажет.Осы  мэселелерді 
жүзеге  асыру  барысында  міндетті  жэне  таңдау  пэндерін  оқытуда  студенттердің 
сапалы  даярлыгын  қамтамасыз  ететін  оқу-эдістемелік  жабдықтар  жүйесін

қалыптастыру  қажет. 
Ақпараттық  қоғам  мүшелерінің  ақпаратпен  жэне 
мультимедиа  технологиялармен  жүмыс  жасап  білу  қабілеті  іскерліктің,  білім, 
яғни ақпараттық мэдениеттің жоғары деңгейде болуын қажет етеді.
Оқыту  үрдісі  барысында  студенттер  жаңа  материалды  өздерінің  жеке 
қабілеттері  мен  қажеттіліктеріне  қарай  ынғайластыра  алады.  Олар  өздерін 
қызықтыратын  жаңа  материалды  оқи  алады  жэне  сол  материалды  қанша 
қайталап,  естеріне  түсіргісі  келсе  өздерінің  мүмкіндігінде.  Бүл  жеке  қабылдау 
процесіндегі  кездесетін  кемшіліктерді  жоюға  көмектеседі. 
Мультимедиа 
технологияларын  қолдану  оқу  үрдісін  сапалы  үйымдастыруға,  студенттердің 
саяси, 
мэдени  жағдайларға  қатынасын  анықтауға, 
жеке 
стилдері 
мен 
қызыгушылықтарыныц  айырмашылықтарын  айқындауға 
септігін  тигізеді. 
Мультимедиа 
қүралдары  арқылы  оқыту  көп  ақпаратты  түтас  қабылдаудың 
тиімді қүралы болып табылады.
Мультимедиа  технологияларын  қолдану  оқыту  үрдісінде  төрт  негізгі 
багытта жүргізіледі:
• компьютержәне 
мультимедиатехнологиялары  оқытудың 
объектісі 
ретінде;
• компьютер  жэне 
мультимедиатехнологиялары  қабылдаудың,  есте 
сақтаудың жэне өңдеудің  қүралы ретінде;
• компьютер 
студенттердің 
оқу 
үдерісіндегі 
қарым-қатынасын 
үйымдастырушы ретінде;
• компьютер студенттердің оқу іс-эрекетін басқарудың қүралы ретінде.
Әдебиеттер:
1.  Джусубалиева 
Д М . 
Теоретические 
основы 
формирования 
информационной  культуры  студентов  в  условиях  дистанционного  обучения.  -  
Алматы,  1997.  -   146 с.
2.  Ершов  А.П.  Концепция  использования  средств  вычислительной 
техники в сфере образования.  -  Новосибирск,  1990. -  95  с.
3.  Қазақ ¥лттық энциклопедиясында.  -  Алматы,  1998. -  56  б.
4.  Қатаев  Н.С.  Студенттердіц  өзіндік жүмысын үйымдастыру  барысында 
мультимедиалық  технологияларды  пайдалану  біліктілігін  қалыптастыру.  -  
Алматы, 2010. -  25  б.
5.  Назарбаев  Н.Ә.  Қазақстан-2050.  Ел  президентініц  Қазақстан  халқына 
Жолдауы.  -  Астана, 2012.  -   18  б.
6.  Ожегов С.И.  Терминологическии словарь.  -  М.,  1995. -  250 с.
7.  Роберт  И.В.  О  понятийном  аппарате  информатизации  образования  // 
Информатика и образование.  -  2002. -  №12. -  С. 2-5.
Байменова Б.Б.
Историко-педагогические предпосылки информатизации системы образования в
современных условиях
В  данной  статье  проводится  ретроспективный  анализ  проблемы  трансформации 
информационных  технологий  в  отечественной  и  зарубежной  педагогической  теории, 
выявляются  роль  и  место  мультимедийных  технологий  в  современном  информационном 
образовательном  пространстве  вуза,  раскрываются  особенности  реализации  мультимедийных 
технологий в процессе обучения.
А  также  в  статье  рассматриваются  основные  проблемы  применения  мультимедийных 
технологий  в  образовательном  процессе  в  вузе.  Отмечается  недостаточное  влияние 
информационных  технологий  в  целом,  и  мультимедийных  в  частности,  на  образовательный 
процесс.  Характеризуются возможные пути  оптимизации процессов внедрения мультимедиа в 
учебный  процесс  на  основе  информационной  системы  высшего  учебного  заведения.  Особое 
значение  в  этой  связи  приобретают  поиск  и  разработка  принципиально  новых  подходов  к

построению  системы  образования  в  соответствии  с тенденциями развития  общества.  Поэтому 
названная проблема является в научной сфере актуальной.
Ключевые 
слова: 
информационное 
общество, 
технология, 
мультимедийная 
технология.

жүктеу/скачать 9,51 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: