Қазақстан Республикасының Президенті
жүктеу/скачать 5,69 Mb. Pdf көрінісі
|
| Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаев «Әлеуметтік-экономикалық жаң- ғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты» ат- ты Қазақстан халқына Жолдауында: «Біздің еліміздің басымдығы көпұлттылық пен көптілділікте» - деп атап өтті. Бүгінгі күні үш тілді білу – қазіргі қоғамдағы табыстың кепілі, «жеке табысқа жетудің міндетті шарты» - екендігін Елбасымыз атап өтті. Тілге деген құрмет пен қамқорлық қазіргі тәуелсіз еліміз үшін өзекті болатыны сөзсіз. Президент белгіле- ген тіл саясатының аспектілері М.Қозыбаев атын- дағы Солтүстік Қазақстан мемлекеттік универ- ситетінің 2009-2014 жылдарға арналған даму- дың стратегиялық жоспарымен тығыз байланыс- ты. Бұл жоспарда мынадай мәселелер қарасты- рылады: тілдік дайындықты жүзеге асыру, екі және үш тілді оқытуды дамыту, профессор- оқытушылар құрамы мен студенттер арасында көптілділік мәдениетін жүзеге асыру, қазақ, орыс, ағылшын тілдерінде пәндерді таңдау бо- йынша оқыту мүмкіндігін қамтамасыз ету. Тіл және әдебиет институтының негізгі міндеті – отандық және әлемдік университет- тердің білім беру жүйесінің озық дәстүрлеріне, оқытудың осызаманғы технологиясына, оның ішінде шетелдік тәжірибеге сүйене отырып, қа- зақстандық білім беру мәселесін табысты ше- шетін қабілеті жоғары білікті маман дайындау. Институттың өзінің ертеден келе жатқан дәстүрі бар және өз жұмысын университет концепция- сына бағыттайды. Оның басты міндеті құзіретті В своем Послании Президент Республики Ка- захстан Н.Назарбаев народу Казахстана «Соци- ально-экономическая модернизация – главный вектор развития Казахстана» отметил, что «глав- ным преимуществом нашей страны является многонациональность и многоязычие. Знание трех языков на сегодняшний день - залог успеха в современном обществе, и как сказал Президент, «обязательное условие собственного благополу- чия». Проблема бережного отношения к языку как никогда актуальна для нашего независимого государства. Обозна- ченные Президентом аспекты язы- ковой политики тесно взаимосвяза- ны со стратегическим планом раз- вития Северо-Казахстанского госу- дарственного университета им. М. Козыбаева на 2009-2014 годы по воп- росам совершенствования языковой подготовки и развития двух- и трех- ъязычного обучения, формирование полиязычной культуры среди про- фессорско-преподавательского со- става и студентов, обеспечение воз- можности изучения дисциплин по выбору на казахском, русском и иностранных языках. Основная зада- ча Института языка и литературы за- ключается в том, чтобы опираясь на лучшие традиции отечественного и мирового университетского обра- зования, современные технологии обучения, в том числе зарубежные, подготовить специалиста высокой квалификации, способного успешно ре- шать проблемы казахстанского образования. Институт имеет давние традиции и ориентирует- ся на концепцию университета, и в любое время главной задачей была качественная подготовка компетентного специалиста. В 2004 году историко-филологический фа- культет был реорганизован в Институт языка и литературы, в результате чего произошло замет- ное качественное изменение его структуры за счет обособления отдельных, ставших актуаль- ными в последнее время направлений работы. Как структурное подразделение историко- филологический факультет начал формировать- ся еще при Петропавловском учительском ин- ституте. 19 марта 1937 года на основании поста- новления СНК Каз.ССР было принято решение об организации в Петропавловском учительском институте исторического факультета. Первым директором Института языка и лите- ТІЛ ЖӘНЕ ӘДЕБИЕТ ИНСТИТУТЫ Институт языка и литературы ТІЛ ЖӘНЕ ӘДЕБИЕТ ИНСТИТУТЫ Институт языка и литературы ТжӘИ қонақтары университетте · Гости ИЯиЛ в университете 143
маманды сапалы дайындау болып табылады. 2004 жылы Тарих-филология факультеті Тіл және әдебиет институты болып қайта құрылып, нәтижесінде құрылымның өзгеруіне байланыс- ты соңғы кезде орын алған өзекті мәселелер бо- йынша сапалы түрде жұмыс жүргізу оң шешімін тапты. Тарих-филология факультеті құрылым- дық бөлімше ретінде Петропавл мұғалімдер ин- ститутының құрамында құрылды. Қазақ КСР- інің 1937 жылдың 19 наурызындағы қаулысы не- гізінде Петропавл мұғалімдер институтында та- рих факультетін құру туралы шешім қабылдан- ды. Тіл және әдебиет институтының алғашқы ди- ректоры жағрафия ғылымдарының кандидаты, доцент Тайжанова Мүкарам Мұрзатқызы болды; одан кейін филология ғылымдарының кандида- ты Қадыров Жанбай Тұрарұлы басқарды. Қазіргі уақытта Тіл және әдебиет иституты- ның директоры филология ғылымдарының кан- дидаты, доцент Таласпаева Жанар Серкешқызы. Оқу-тәрбие жұмысы бойынша директордың орынбасары филология ғылымдарының канди- даты, доцент Ғазиза Қайыржанқызы Қожағұло- ва; ғылыми жұмыс пен сапа менеджменті бойын- ша директордың орынбасары филология ғылым- дарының кандидаты, доцент Қуантаева Мархаба Есмағамбетқызы. Институт құрамына 5 кафедра кіреді, оның ішінде, 3 кафедра түлектер дайындап шығарады: · қазақ филологиясы кафедрасы (каф. меңге- рушісі Ж.Т.Қадыров, ф.ғ.к., доцент); · орыс тілі мен әдебиеті кафедрасы (каф. мең- герушісі З.П.Табакова, ф.ғ.д., профессор); · герман филологиясы кафедрасы (каф. меңге- рушісі М.Е.Кәкімова, ф.ғ.к., доцент). 2 кафедраның қызметкерлері университеттің басқа мамандықтарына жалпы білім беру циклі пәндері бойынша сабақ береді: · қазақ тілі кафедрасы (каф. меңгерушісі Т.А.Ахметова, п.ғ.к., доцент); · шет тілдері кафедрасы (каф. меңгерушісі И.А.Олькова, ф.ғ.к., доцент). Институт келесі мамандықтар бойынша ма- мандар даярлайды: Бакалавриат: 5В011700 – Қазақ тілі мен әдебиеті; 5В011800 – Орыс тілі мен әдебиеті; 5В011900 – Шет тілі: екі шет тілі; 5В020700 – Аударма ісі; 5В050400 - Журналистика. Магистратура: 6М011800 - Орыс тілі мен әдебиеті; 6М020500 – Филология: қазақ филологиясы; 6М011900 - Шет тілі: екі шет тілі. Институт халықаралық, республикалық және аймақтық ғылыми-тәжірибелік конференция- ларды, семинарлар мен олимпиадаларды өткіз- ратуры была Тайжанова Мукарам Мурзатовна, кандидат географических наук, доцент, затем Институт возглавлял Кадыров Жанбай Тураро- вич, кандидат филологических наук, доцент. В на- стоящее время директором Института языка и ли- тературы является кандидат филологических на- ук, доцент Таласпаева Жанар Серкешовна. За- меститель директора по учебно-воспитательной работе – кандидат филологических наук, доцент Кожагулова Газиза Кайыржановна, заместитель директора по научной работе и менеджменту ка- чества – кандидат филологических наук, доцент Куантаева Мархаба Есмагамбетовна. В состав института входит 5 кафедр, 3 из кото- рых являются выпускающими: · кафедра казахской филологии (зав. кафедрой Ж.Т.Кадыров, к.ф.н., доцент); · кафедра русского языка и литературы (зав. ка- федрой З.П.Табакова, д.ф.н., профессор); · кафедра германской филологии (зав кафед- рой М.Е.Какимова, к.ф.н., доцент); 2 кафедры – преподают на других факультетах университета по всем специальностям дисцип- лины общеобразовательного цикла: · кафедра казахского языка (зав. кафедрой Т.А.Ахметова, к.п.н., доцент); · кафедра иностранных языков (зав. кафедрой И.А.Олькова, к.ф.н., доцент). Институт осуществляет подготовку специа- листов по следующим специальностям: Бакалавриат: 5В011700 - Казахский язык и литература; 5В011800 - Русский язык и литература; 5В011900 - Иностранный язык: два иностран- ных языка; 5В020700 - Переводческое дело; 5В050400 - Журналистика. Магистратура: 6М011800 - Русский язык и литература; 6М020500 - Филология: казахская филология; 6М011900 - Иностранный язык: два инос- транных языка; 6М050400 - Журналистика ( каз,рус). Институт выступает инициатором проведения международных, республиканских, региональ- ных научно-практических конференции, се- минаров, олимпиад и т.д. На современном этапе деятельность институ- та направлена на решение задач по дальнейшей интеграции в мировое образовательное и на- учное сообщество по международным програм- мам и программам академической мобильности. Таким образом, ППС и студенты принимают участия в таких международных образователь- ных программах, как DAAD (Германская служба академических обменов); IREX (Американский Совет по международным исследованиям и обме- нам); АО «Центр международных программ», 144
уге бастамашы болады. Қазіргі кезде институт- тың жұмысы халықаралық білім бағдарламасы мен академиялық ұтқырлық бойынша әлемдік және ғылыми қоғамдастыққа ену негізгі міндетін шешуге бағытталған. Осы мәселеге орай, студенттер мен профес- сор-оқытушылар құрамы мынадай халықаралық б а ғ д а р л а м а л а р ғ а қ а т ы с а д ы : D A A D (Академиялық алмасудың германдық қызметі); IREX (Халықаралық зерттеу мен алмасу бойын- ша американдық Кеңес); ҚР Президентінің «Бо- лашақ» шәкіртақысын тағайындауды жүзеге асы- ратын «Халықаралық бағдарлама орталығы» АҚ; Managemernt Coiiege of Southern Africa (MANCOSA) (Іскерлік әкімшіліктің бакалавры» бағдарламасы); Гете Институты; JFDP – Junior Faculty Development Program (ЖОО оқытушыла- рына арналған машықтандырушы); Эдмунд С.Маски (Muskie) шәкіртақы бағдарламасы (АҚШ-тың мемлекеттік департаменті бағдарла- масы. Бұл АҚШ университеттерінде жоғары білімді мамандарға магистрлік дәреже алуға мүмкіндік береді); Fulbright Visiting Scholar Program (АҚШ департаменті демеушілік көрс- ететін АҚШ-тың халықаралық зерттеу бағдарла- масы) және т.б. Жыл сайын «Германияда оқуға арналған жазғы шәкіртақы» бағдарламасында «Герман филологиясы» мамандығының студент- тері қатысады, жазғы демалысқа Германияға оқу- ға жіберіледі. Институттың оқытушылар ұжымы көптілді тұлғаны оқыту мен тәрбиелеу міндеттері мен фи- лология және журналистика саласында жоғары білікті мамандар даярлауды оңтайлы шешіп ке- леді. Ғалымдар билингвалды және полилингвал- ды ортаны қалыптастыратын филология сала- сында негізгі және қолданбалы ғылыми зерттеу- лер жүргізеді. осуществляющий реализацию конкурса на при- суждение стипендии Президента РК «Болашак»; Managemernt Coiiege of Southern Africa (MANCOSA) (Программа «Бакалавр делового ад- министрирования»); Гете Институт; JFDP – Junior Faculty Development Program (Стажировка для преподавателей ВУЗов); Программа стипен- дий Эдмунда С. Маски (Muskie) (Программа Гос- департамента США. Программа предоставляет возможность специалистам с высшим образова- нием получить магистерскую степень в универ- ситетах США); Fulbright Visiting Scholar Program (Международная исследовательская программа в США, спонсируемая Госдепартаментом США) и другие. Летняя стипендия на обучение в Герма- нии ежегодно в данной программе принимают участие студенты кафедры «Германской филоло- гии», отправляются на обучение в Германию на летние каникулы. Коллектив преподавателей института успеш- но решает задачи обучения и воспитания полия- зыковой личности, подготовки специалистов вы- сшей квалификации в области филологии и жур- налистики. Учёные проводят фундаментальные и прикладные научные исследования в области филологии, способствующие формированию би- лингвистической и полилингвистической среды. Кафедра казахского языка была образована в 1996 году. У истоков кафедры казахского языка стоит кандидат педагогических наук, доцент К.М.Атыгаева. В 2002-2004 годы кафедру воз- главлял кандидат филологических наук, доцент Ж.Т.Кадыров, в 2004-2010 годы - кандидат фило- логических наук, доцент А.Т.Мухамеджанова. С 2010 года заведующей кафедрой является канди- дат педагогических наук, доцент Т.А. Ахметова. Кафедра обеспечивает обучение госуда- рственному языку студентов 1-2 курсов русского 145
Қазақ тілі кафедрасы. Қазақ тілі кафедрасы 1996 жылы құрылды. Кафедраны басқаруға педа- гогика ғылымдарының кандидаты, доцент Атығаева Клара Мінайдарқызы тағайындалды. 2002-2004 жылдары кафедра меңгерушісі қыз- метін филология ғылымдарының кандидаты, до- цент Қадыров Жанбай Тұрарұлы атқарды. 2004 жылдан 2010 жылға дейін кафедраға филология ғылымдарының кандидаты, доцент Мұхамеджа- нова Айнагүл Тастемірқызы басшылық етті. 2010 жылдан кафедраны педагогика ғылымда- рының кандидаты, доцент Татьяна Әлімжанқы- зы Ахметова басқарып отыр. Қазақ тілі кафедрасы университеттің барлық мамандықтарының орыс топтарында оқитын 1- 2 курс студенттеріне мемлекеттік тілді үйретеді. Қазіргі кезде кафедраның құрамында 24 оқыту- шы жұмыс істейді, оның ішінде, 12 ғылым кан- дидаты: п.ғ.к., доцент Т.Ә.Ахметова, п.ғ.к., до- ц е н т К . М . А т ы ғ а е в а , ф . ғ . к . д о ц е н т А.С.Ысмағұлова, ф.ғ.к., доцент Ғ.Қ.Қожағұло- ва, ф.ғ.к., доцент А.С.Бейсенбаева, ф.ғ.к., доцент Д.Қ.Қуандықова, ф.ғ.к., доцент Г.Ж.Сейполди- нова, ф.ғ.к., доцент Ж.Т.Қошанова, ф.ғ.к., доцент М.Е.Қуантаева, ф.ғ.к., доцент А.С Жамитова, ф.ғ.к., аға оқытушы А.Ж.Шайкенова, ф.ғ.к., аға оқытушы С.Ж Жуанышпаева; 6 ғылым магистрі: Т.А.Сауытова, М.С.Ауғанбаева, Қ.Қ Таймулли- на, Г.Т. Мұхамеджанова, Б.Т.Мұқанова Ә.Б.Ши- ражиева; аға оқытушылар: Б.Ы.Батырова, Д.Б.Сансызбаева, К.К. Мұсылманбекова; оқыту- шылар: С.Б Иманова, Н.М Баекина. К а ф е д р а о қ ы т у ш ы л а р ы ж ы л с а й ы н біліктілікті арттыру курстарынан өтеді. Соңғы үш жыл ішінде 13 оқытушы Алматы, Астана қа- лаларында, М.Қозыбаев атындағы СҚМУ жа- нындағы ҚДБАИ-да өз біліктіліктерін арттырды. Кафедра оқытушыларының еңбектері бағала- нып облыс, университет көлеміндегі алғыс хат- тармен, мақтау қағаздарымен марапатталды. Айта кетсек, М.Қозыбаев атындағы СҚМУ рек- торының грамотасымен марапатталғандар: Т.А.Ахметова, К.М.Атығаева, Ғ.Қ. Қожағұлова, Т.А.Сауытова, Б.Ы.Батырова, Г.Ж.Сейполдино- ва, А.С.Бейс енбаева, Д.Б.Сансызбаева, А.Ж.Шайкенова, М.Е.Қуантаева. Облыс көл- емінде марапатталғандар: К.М.Атығаева, Қ.Қ.Қожағұлова, Т.А. Сауытова, Б.Ы.Батырова, А.С.Жамитова, А.С.Бейсенбаева. Кафедра осызаманғы техникалық құралдар- мен, компьютерлік техникамен жабдықталған: мультимедия-лингофон сыныбы, мультимедия- лық кешен, интерактивті тақта орнатылған. Тех- никалық және ақпаратты құралдарды қазақ тілін үйретуде тиімді қолдану үшін кафедрада мульти- медия-лингофон сыныбына арналған оқытушы- лардың электронды сабақтар базасы бар, инте- рактивті тақта мен мультимедиялық кешенді қол- отделения на всех специальностях университе- та. На сегодняшний день на кафедре трудятся 24 преподавателя, из них 12 кандидатов наук: зав. ка- федрой к.п.н., доцент Т.А. Ахметова, к.п.н., до- цент К.М. Атыгаева, к.ф.н., доцент А.С. Исмагу- лова, к.ф.н., доцент Г.К. Кожагулова, к.ф.н., до- цент А.С.Жамитова, к.ф.н., доцент А.С. Бейсен- баева, к.ф.н., доцент Д.К. Куандыкова, к.ф.н., до- цент Г.Ж. Сейпульдинова, к.ф.н., доцент М.Е. Ку- антаева, к.ф.н., доцент Ж.Т. Кошанова, к.ф.н., старший преподаватель С.Ж. Жуанышпаева, к.ф.н., преподаватель А.Ж. Шайкенова; 6 магис- тров наук: Т.А. Сауытова, М.С. Ауганбаева, К.К. Таймуллина, Г.Т. Мухамеджанова, Б.Т. Мукано- ва, А.Б. Ширажиева; старшие преподаватели: Б.И. Батырова, Д.Б. Сансызбаева., К.К. Мусыл- манбекова; преподаватели: Н.М. Баекина, С.Б. Иманова.
Преподаватели ежегодно проходят курсы по- вышения квалификации, так, за последние три го- да 13 преподавателей кафедры прошли курсы по- вышения квалификации в городах Алматы, Астана, 57 - на базе ИППК при СКГУ им. М.Ко- зыбаева. Добросовестный и безупречный труд препо- давателей кафедры отмечен грамотами, благо- дарностями и похвальными листами как на уров- не университета, так и на уровне области. Грамо- тами ректора СКГУ им. М.Козыбаева награжде- ны: Т.А.Ахметова, К.М.Атыгаева, Г.К. Кожагу- лова, Т.А.Сауытова, Б.И.Батырова, Г.Ж.Сейпуль- динова, А.С.Бейсенбаева, Д.Б.Сансызбаева, А.Ж.Шайкенова, М.Е.Куантаева. На областном уровне имеют награждения: К.М.Атыгаева, Г.К.Кожагулова, Т.А. Сауытова, Б.И.Батырова, А.С.Жамитова, А.С.Бейсенбаева. Кафедра оснащена современным техничес- ким оборудованием, компьютерной техникой: имеется мультимедийно-лингафонный класс, мультимедийный комплекс, установлена инте- рактивная доска. Для эффективности использо- вания технических и информационных средств на занятиях казахского языка на кафедре создана база электронных уроков, разработанных препо- давателями кафедры для работы в мультимедий- но-лингафонном классе, картотека тем занятий с применением интерактивной доски и мультиме- дийного комплекса. Кафедра осуществляет свою деятельность по трем направлениям: учебно-методической, на- учной и воспитательной. Доцент Т.А. Ахметова работает над пробле- мой организации самостоятельной работы сту- дентов на занятиях казахского языка. Изучению данной темы посвящено ее учебное пособие «Оқытудың кредиттік жүйесінде қазақ тілі са- бақтарында студенттердің өздік жұмысын ұйым- дастыру». Темой исследования доцента К.М. 146
дану арқылы жүргізілетін сабақтардың тақы- рыптары жүйеленген. Кафедраның жұмысы үш бағытта жүргізіледі: оқу-әдістемелік, ғылыми және тәрбие жұмысы. Доцент Т.А.Ахметова қазақ тілі сабақтарында студенттердің өздік жұмысын ұйымдастыру мәселесін қарастырады. Осы тақырыпқа байла- нысты «Оқытудың кредиттік жүйесінде қазақ тілі сабақтарында студенттердің өздік жұмысын ұйымдастыру» оқу құралы шықты. Доцент К.М. Атығаева студенттердің диалогтік сөйлеуін да- мыту тақырыбында зерттеу жұмысын жүргізеді. Доцент Ғ.Қ. Қожағұлова «Қазақ тіліндегі әскери лексика» монографиясын шығарды, бұл еңбек әскери лексиканы қолдану мәселесіне арналады. Доцент А.С.Жамитова студенттердің сөздік қо- рын тұрақты тіркестер арқылы байыту және М.Жұмабаев шығармашылығын тереңірек зерт- теу тақырыбында жұмыс жүргізеді. Осы тақы- рыпқа байланысты «Мағжан туындыларының көркемдігі мен өміршеңдігі» оқу құралы жарық көрді. Доцент Д.Қ. Қуандықованың ғылыми зерт- теу тақырыбы: «Е. Бөкетов – аудармашы және әдебиеттанушы». Доцент Г.Ж. Сейполдинова- ның зерттейтін тақырыбы үйрететін блог құру мен қолдану арқылы қазақ тілін үйренуге деген қызығушылықтарын арттыру болып отыр. Оқы- тушы Висконсин-Мадисон (АҚШ) университе- тінде ғылыми машықтандырудан өту кезінде зерттеу тақырыбы негізінде бай материал жинақ- таған. Доцент М.Е.Қуантаева аударманың теори- ясы мен тәжірибесін зерттеумен айналысады. Аударманың ерекшелігі «Аударманың ұлттық өзіндік ерекшелігі: түпнұсқа мен аударманың сәйкестігі» деген оқу құралында жинақталған. Ж.Т. Қошанова студенттердің сөйлеу әрекеті мен сөздік қорын байыту мақсатында көркем әдеби- етті оқу тәжірибесін енгізді. Кафедрада оқу-әдістемелік бірлестік жұмыс істейді. Жетекшісі – ф.ғ.к., доцент Д.Қ.Қуанды- Атыгаевой является развитие диалогической ре- чи студентов. Доцент Г.К. Кожагулова является автором монографии «Қазақ тіліндегі әскери лек- сика», посвященной проблеме использования во- енной лексики. Темой исследования доцента А.С. Жамитовой является обогащение словарно- го запаса студентов через усвоение устойчивых словосочетаний, углубленное изучение творчес- тва М.Жумабаева. Именно дан- ной проблеме посвящено ее учебное пособие «Мағжан ту- ындыларының көркемдігі мен өміршеңдігі». Темой научного исследования доцента Д.К. Ку- андыковой является «Е.Бөк- етов-аудармашы және әдебиет- танушы». Доцент Г.Ж. Сей- пульдинова работает над про- блемой повышения интереса к изучению казахского языка че- рез создание и использование обучающего блога. В данном на- правлении ею накоплен матери- ал на основе исследовательских работ, проведенных во время научной стажировки в универ- ситете Висконсин-Мадисон (США). Доцент М.Е. Куантаева занимается из- учением проблемы теории и практики перевода. Особенности перевода отражены в ее учебном пособии «Национальное своеобразие перевода: проблемные соотношения оригинала и перево- да». Ж.Т. Кошанова практикует в работе чтение художественной литературы, что способствует обогащению словарного запаса и развитию устной речи студентов. На кафедре действует методическая секция по казахскому языку, руководитель – к.ф.н., доцент жүктеу/скачать 5,69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|