В этой статье рассматривается сравнительный анализ сложноподчиненных предложений и их

 
50 
All that he had sought for and achieved seemed suddenly to have no meaning. 
(Cronin) (conjunction) 
2.
 
Asyndetically  –without  a  conjunction  or  connective.  For  example:  I  wish 
you had come earlier. (Heym) 
According to their grammatical function subordinate clauses are divided into 
subject, predicative, attributive, object, and adverbial clauses . 
According  to;  ―Қҧрамындағы  жай  сӛйлемдерінің  бірі  екіншісіне  тәуелді 
болып,  оған  бағына  байланысқан  қҧрмалас  сӛйлемнің  тҥрін  сабақтас 
қҧрмалас сӛйлем дейміз. Сабақтастың біріншісі тиянақсыз, тәуелді сыңарын 
бағыныңқы сӛйлем деп, соңғы тиянақты, тәуелсіз сыңарын басыңқы сӛйлем 
деп атаймыз.‖ he distinguished following subordinate clauses:  
Adverbial clauses  of  condition state the  condition  which  is  necessary  for the 
realization of the action expressed in the principal clause. They are introduced by 
the conjunctions if, unless, suppose, in case, on condition that, provided [1]. 
For  example:  If  he  is  not  here  by  the  end  of  the  week,  I  shall  go  after  him. 
(Austen) 
Adverbial clauses of condition is similar with Kazakh шартты бағыныңқылы 
сабақтас. 
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Baibosynova D.B. Some Features  of English and Kazakh Complex Sentences 
 
  
Шартты  бағыныңқылы  сӛйлем  басыңқыдағы  істің  жҥзеге  асу  я  аспау 
шартын білдіреді. 
Шартты бағыныңқының баяндауыштары етістіктің шартты райынан (-са, 
-се),  жатыс  септік  жалғаулары  есімшеден  (-ған+да,  -ған+де),  кӛсемшенің 
болымсыз  тҥрінен  (-ма+й,-ме+й),  етістіктің  болымсыз  тҥріне  –йынша/йінше 
деген қосымшаның жалғануы арқылы жасалады.  
Сҧраулар: қайтсе? не етсе? қайткенде? не еткенде? 
An  adverbial  clause  of  time  shows  the  time  of  the  action  pressed  in  the 
principal  clause.  Adverbial  clauses  of  time  are  introduced  by  the  following 
conjunctions: when, while, whenever, as, till, until, as soon as, since, after, before, 
now that. 
My mother died when I was eight years old. [2] 
Мезгіл  бағыныңқылы  сабақтас  басыңқыдағы  істің  жҥзеге  асу  я  аспау 
мерзімін білдіреді. 
Мезгіл  бағыныңқының  баяндауыштары  –ша/ше  жҧрнақты  есімшеден  (-
ған+ша, -ген+ше), жатыс жалғаулары есімшеден (-ған+да, -ген+де), есімшеге 
септеулік  шылауларының  (-ған,  -ген,  соң,  кейін,  сайын,  бері,  шейін),  мезгіл 
мәнді  кӛмекші  сӛздердің  (-ған,  -ген,  кезде,  шақта,  уақытта)  тіркесуі 
арқылы, кӛсемшеден (-ғалы, -гелі, -а, -е, -й) және етістіктің тҥбіріне –ысымен, 
-ісімен деген қосымшаның жалғануы арқылы жасаладыю. Мезгіл бағыныңқы 
сабақтастың сҧраулары: қашан? қашанға шейін? қашаннан бері? Мысалы: 
Соңғы  аттылар  Қҧнанбай  қасына  жеткенде,  балқығын  темірдей  боп 
ҧшқын  атып  жарқыраған  ҥлкен  кҥн  алыстап  Арқат  тауының  иректелген 
жотасына міне бастап еді.  

51 
 
Бағыныңқысы  басыңқы  сӛйлемнің  мезгілін  білдіретін  сабақтастың  тҥрі. 
Мезгіл  бағыныңқы  сабақтастар  сҧрағы-Қашан?  Қашаннан  бері?  Қашанға 
шейін? Қай кезде? 
Сонымен  ағылшын  тілінде  байланыстырушы  шылаулар  және  сӛздер 
арқылы  байланысқан  сӛйлемдер  бағыныңқы  сӛйлем  болады  және  қазақ 
тілінде  бағыныңқы  баяндауышы  есімше  және  кӛсемшенің  шылауларымен 
тіркесуі  арқылы  жасалса  бҧлар  ағылшын  тілінде  шылау+кӛмекші 
етістік+негізгі етістік +тҥбір етістік+кӛсемше не есімше арқылы жасалады.  
For example: As + was (auxiliary verb to be) + base from of the main verb go 
+ ing (participle one, Past Continuous)  
Яғни  кҥрделі  шақтық  формамен,  демеулік  (  After,  on  ,  before,  in  )  + 
герундий. Мысалы: After saying this he left the room.  
Кӛмекші сӛз ( while, when ) + Present Participle. 
Мысалы: When going home I met my brother. Arriving at the station I called 
a porter.  
An adverbial clause of cause (reason) shows the cause of the action expressed 
in the principal clause Adverbial clauses of cause are introduced by the  
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Baibosynova D.B. Some Features  of English and Kazakh Complex Sentences 
 
  
conjunctions  as, because,  since,  for  fear (that);  in  official style they may also 
be  
introduced  by  the  conjunctions  on  the  ground  that,  for  the  reason  that  and  some 
others. 
As he had a liking for the spot, he seldom let a week pass without paying it a 
visit (Dickens). 
Себеп  бағыныңқылы  сабақтас  басыңқыдағы  істің  себебін  кӛрсетеді. 
Себеп бағыныңқының баяндауыштары есімшеге –дықтан, -діктен есімшеден 
кейін соң шылауының тіркесуі арқылы (-ған,-ген,соң), кӛсемшеден (-ып,-іп,-п 
және оның болымсыз тҥрінен) жасалады. Себеп бағыныңқының сҧраулары: 
неліктен? не еткен соң? қайткен соң? 
Бҧл  тҥн  менің  ең  соңғы  кӛрген  дҥнием  болғандықтан,  кӛп  нәрселер  әлі 
кӛз алдымда тҧрады. Дәметкенжанды жазып кеткен соң, соның орнына келіп 
отырмын.  
Бағыныңқысы  басыңқы  сӛйлемнің  себебін  білдіретін  сабақтастың  тҥрі 
(неліктен? не ҥшін? несі ҥшін?  не себепті?  не деп?) деген сҧрақтарға  жауап 
береді [1]. 
In Kazakh the  subordinate clause of the predicate are made in the following 
ways:  
1.
 
Есімшенің  ӛткен  шақ  формасына  (-қан,  -кен,  +ған,      +ген,  +дықтан, 
+діктен) жҧрнақ пен жалғаудың қосылуы арқылы жасалады. 
2.
 
Есімшенің  тәуелденген  формасына  (-ғаны,  -гені,  -қаны,  -кені+ҥшін 
себеп мәнде жалғаулықтың қосылуы арқылы жасалады.) 

 
52 
3.
 
Кӛсемшенің  й  (ауыспалы  (келер)  шақ  кӛсемшесі)  жҧрнағына  біткен 
болымсыз тҥрінен жасалады. 
4.
 
Бҧрыңғы ӛткен шақ кӛсемшесі арқылы жасалады. 
5.
 
Ашық  райлы  етістікке  +  деп  кӛмекші  етістігінің  тіркесуі  арқылы 
жасалады. 
Есімшенің  ӛткен  шақ  формасына  (-ған,  -ген,  -қан,  -кен+соң)  шылауы 
тіркесуі арқылы жасалады. 
Adverbial clause of cause answered for question why (почему?) неліктен? не 
себептен?  and  connects  with  main  clauses  conjuctions  because  (потому  что) 
сондықтан, -дықтан, -діктен, -тан, -тен; as (так как) себебі, ӛйткені; since (так 
себебі,  ӛйткені;  (поскольку)  солай  болғандықтан,  солайша;  for  (как,  ибо) 
ӛйткені; now that (теперь когда, поскольку) солай. [3]  
For example: I went away because there was no one there. Ол жақта ешкім 
болмағандықтан мен кеттім. 
As  there  were  no  porters,  we  had  to  carry  the  luggage  ourselves.  Біз  жҥкті 
ӛзіміз алып жҥруге тура келді, ӛйткені ол тасушы жоқ еді. 
Since  you  have  finished  your  work  you  may  go  home.  Сіз  жҥмысыңызды 
аяқтағандықтан, ҥйіңізге қайтуыңызға болады. 
 
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Baibosynova D.B. Some Features  of English and Kazakh Complex Sentences 
 
  
Now  that  he  is  here,  he  can  help  you.  Ол  осы  жерде  болғандықтан  сізге 
кӛмектеседі.  
He walked quickly, for he was in a great hurry. Ол жылдам жҥрді, ӛйткені ол 
қатты асығыс. 
Adverbial clauses of purpose state the purpose of the action expressed in the 
principal  clause.  They  are  introduced  by  the  conjunctions  that,  in  order  that,  so 
that, lest and some others. 
For example: She kept her back to the window that he might not see her rising 
color. (Hardy)    
Мақсат  бағыныңқылы  сабақтас  басыңқыдағы  істің  мақсатын  кӛрсетеді. 
Мақсат  бағыныңқының  баяндауыштары  тҧйық  етістікке,  кейде  болжалды 
келер  шақ  есімшенің  тҥрін  ҥшін  шылауының  тіркесуі  арқылы  (айту  ҥшін, 
айтпас  ҥшін),  -мақ,  -мек  жҧрнақты  етістіктен  кейін  болып  деген  кӛсемше 
формалы кӛмекші етістіктің (-мақ, -мек болып) етістіктің шартты, қалау және 
бҧйрық  райының  3-жағынан  кейін  кӛсемше  деп  формасының  (келсем  деп, 
келейін деп, келсін деп) тіркесуі арқылы жасалады. 
Мақсат бағыныңқылы сабақтастың сҧраулары: не етпек болып? қайтпек 
болып? не ҥшін? не мақсатпен? 
Мысалы:  Бҧл  кҥнге  дейін  салт  жҥретін  Игілік  енді  пәуескеге  мінуді 
лайық кӛріп Степан арқылы Қызылжардан тӛрт пәуеске, тӛрт жеңіл тарантас 
арба саттырып алған.  

53 
 
Бағыныңқысы  басынқы  сӛйлемдегі  ойдың  мақсатын  білдіретін 
сабақтастың  тҥрі.  Не  мақсатпен?  неге?  не  ҥшін?  не  етпек  болып?  деген 
сҧрақтарға жауап береді. 
а)  мак,-мек,-пақ,-пек,-бақ,-бек 
+ 
-шы,-іпі 
жҧрнағы 
жалғанған 
етістіктен кейін болып деген кӛмекші етістіктің келуі арқылы жасалады; 
э) тҧйық етістіктен кейін ҥшін шылауының келуі арқылы жасалады; 
б)  шартты  бҧйрық  және  қалау  райлы  етістікке  деп  кӛмекші  етістігі 
тіркесу арқылы жасалады; 
в) қалау  райлы  етістікке  -қы,-кі  жэне  оған  тәуелділік  жалғауының 
жалғанып + келіп кӛмекші етістіктің тіркесуі арқылы жасалады.  
Adverbial clause of  purpose  is similar  with  ―  мақсат бағыныңқы  сабақтас‖ 
in  kazakh.  The  questions:  what  for?  (зачем?  для  чего?)  не  ҥшін?;  for  what 
purpose? (с какой целью?) не мақсатпен?;  
For example: The teacher speaks slowly so that (in order that) his pupils may 
understand him. Оқушыларының оны тҥсінуі ҥшін мҥғалім баяу сӛйлейді.  
I  gave  him  text-book  so  that  (in  order  that)  he  might  learn  his  lesson.  Мен 
оған кітапты сабақты оқысын деп бердім.  
Sometimes in English literary Adverbial clause of purpose connects with that 
және lest, lest + should + infinitive. 
 
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Baibosynova D.B. Some Features  of English and Kazakh Complex Sentences 
 
  
Lest  –  is  used  in  negative  forms,  that‘s  why  predicative  must  be    in  plural 
form.                 
For  example:  We  wrapped  the  instruments  in  oilcloth  lest  they  should  be 
damaged  by  sea  water.  Біз  аспаптардың  теңіз  суымен  бҥлінбеуі  ҥшін  оларды 
кленкаға орадық. 
Егер  басыңқы  сӛйлеммен  бағыныңқы  сӛйлемнің  бастауыштары  ортақ 
болған жағдайда in order, so as орнына тҧйық етістік қолдануға болады.  
Мысалы: I am  going to the lecture early  so that I  may  get a good seat осы 
сӛйлемді  былай  айтуға  да  болады.Бҧл  жерде  біз  тҧйық  етістікпен  алып 
отырмыз. 
I  am  going  to  the  lecture  early  to  get  (so  as  to  get,  in  order  to  get)  a  good 
place. 
Менжақсы орын алу ҥшін лекцияға ерте бармақпын. 
Adverbial clauses of comparison denote an action with which the action of the 
principal clause is compared. They are introduced by the conjunctions than, as, as 
… as, as if, as though. 
Mr. Direck‘s broken wrist healed sooner than he desired. (Wells)  
Салыстырмалы 
бағыныңқылы 
сабақтас 
басыңқыдағы 
істің 
бағыныңқыдағы  іске  ҧқсас  екендігін,  белгілі  бір  қасиеттері  ортақ  екендігін 
білдіреді. 
Салыстырмалы бағыныңқының баяндауышы негізінде етістіктің шартты 

 
54 
райынан,  кейде  жатыс  жалғауы  есімшеден  болады.  Сонымен  қатар 
бағыныңқы  мен  басыңқы  сӛйлемдердің  қҧрамында  ортақ,  «ҧялас»  сӛздер 
қатысып отырады. 
Мысалы: Шыбық та, сол шыбықты қадап жҥрген балалар да кӛңілге бір 
әсерлі  кҥй  қҧяды.  Шыбық  бӛбектей  болып  кӛрінсе,  бӛбек  ӛзі  қадап  жҥрген 
кӛк ӛрім шыбықтай болып кӛрінеді.  
An  adverbial  clause  of  concession  denotes  the  presence  of  some  obstacle 
which nevertheless does not hinder the action expressed in the principal clause. 
Adverbial clause of concession are introduced by the following conjunctions: 
though,  although,  no  matter  how,  however,  whoever,  whatever,  whichever.  In 
official  style  may  also  be  introduced  by  the  conjunctions  notwithstanding  that,  in 
spite of the fact that. 
For  example:  I  enjoyed  that  day,  though  we  travelled  slowly,  though  it  was 
cold, though it rained. (Ch. BroniJ) 
Қарсылықты  бағыныңқылы  сабақтас  басыңқыдағы  іске  қарама  –қарсы 
мәнде атылады. Қарсылықты бағыныңқы сӛйдемнің баяндауыштары шартты 
райдан  кейін  да/де  жалғаулық  шылауының  тіркесуі  арқылы  (-са  да,  -се  де), 
кӛмектес  жалғаулы  есішеден  (-ған+мен,  -ген+мен),  ша/ше  жҧрнақты 
есімшеден  (-ған+ша,  -ген+ше),  шығыс  жалғаулы  болжалды  келер  шақ 
есімшенің  болымсыз    тҥрінен    (бармас+тен,    қарамас+тан),    тәуелді 
жалғаулы  
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Baibosynova D.B. Some Features  of English and Kazakh Complex Sentences 
 
  
есімшедн кейін болмаса деген шартты рай тҧлғалы кӛмекші етістіктің (-ғаны, 
-гені  болмаса),  кӛсемшеден  кейін  тҧра  деген  кӛсемше  тҧлғалы  кӛмекші 
етістіктің (айта тҧра) тіркесуі арқылы жасалады. 
Мысалы: Ӛзеннің суы тайыз болғанмен, жағасы тік. 
Бҧл менің туған жерім болса да, сырын сізден аз біледі екем. 
Бағыныңқысы  басыныңқы  сӛйлеміне  қарама-қарсы  болып  сабақтастың 
тҥрі. Ол қайтсе де? не етсе де? қайткенмен? не еткенмен? не етпестен? деген 
сҧрақтарға жауап береді. 
Қарсылықты  бағыныңқы  сабақтас  сӛйлемдердің  баяндауышы  мынадай 
жолдармен жасалады. 
а) шартты райлы етістікке - да, -де шылауы жалғануы арқылы. 
ә)  есімшенің  тәуелденген  формасымен  шартты  райлы  болымсыз  тҥрі 
арқылы 
б)  есімшеге  кӛмектес  септік  (-мен)  жалғауы  қосылуы  арқылы 
жасалады. 
в) есімшеге —ша,-ше жҧрнағы жалғануы арқылы жасалады; 
г)  —  а,-е,-й  жҧрнағы  кӛсемше  тҥріне  қарсылық  мәнді  тҧра  сӛзінің 
қосылуы 
арқылы жасалады; 
ғ)   келер щақ есімшесінің болымсыз тҥріне шығыс септік жалғауының (-
тан,-тен) жалғануы арқылы жасалынады; [4] 

55 
 
Ағылшын тілінде қарсылықты бағыныңқы сабақтасты (adverbial clause of 
concession)  деп  атайды.  Бҧндай  бағыныңқы  басынқы  сӛйлеммен  though 
(although)  хотя  -ғанмен,-қанмен,-генмен,-кенмен;  in  spite  of  the  fact  that 
(несмотря на то что) қарамастан, қарамай-ақ, бола тҧра  
Мысалы:  Though  it  was  only  nine  о  clock,  there  were  few  people  in  the 
streets  (Хотя  было  девять  часов  на  улицах  мало  народов)  Сағат  бар  болғаны 
тоғыз болғанымен кӛшеде халық аз. 
He  went  out  in  spite  of  the  fact  that  he  had  a  bad  cold.  Ол  ӛзінің  қатты 
суықтағанына қарамастан сыртқа шықты. 
An  adverbial  clause  of  place  shows  the  place  of  the  action  expressed  in  the 
principal  clause.  Adverbial  clauses  of  place  are  introduced  by  the  conjunctions 
where and wherever. 
… I am quite comfortable where I am. (Wilde) 
Қазақ  тілінде  мекен  бағыныңқы  сабақтас  сӛйлем  жоқ,  ал  ағылшын 
тілінде бар оны (adverbial clause of place) деп атайды. 
Ол ( Where ? Где? Куда?) кайда ? From where ? Откуда? Қайдан? Деген 
сҧрақтарға  жауап  беріп  басыңқы  сӛйлеммен  where?  —атын  ,  -етін,-йтін  + 
жерде ; wherever (где бы ни, куда бы ни) қайда + са, се + да байланысады. [5] 
Мысалы : I like to spend ту leave where I can shoot. Мен демалысымда аң 
аулай алатын жерде ӛткізуді ҧнатамын. 
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Baibosynova D.B. Some Features  of English and Kazakh Complex Sentences 
 
  
Where do I like to spend my leave ? ( Where I can shoot) 
Wherever he went, he was welcome.  
Ол қайда барса да, оны жақсы қарсы алды. 
Adverbial  clauses  of  result  denote  the  result  of  the  action  expressed  in  the 
principal  clause.  Very  often  adverbial  clauses  of  this  type  have  an  additional 
meaning of degree. 
Adverbial clauses of pure result are introduced by the conjunctions so that are 
usually separated from the principal cause by a comma.  
Darkness had fallen and a keen blizzard was blowing, so that the streets were 
nearly deserted. (Conan Doyle) 
Қазақ тілінде салдар мәнді бағыныңқы сабақтас сӛйлем жоқ, ал ағылшын 
тілінде  бар.  Ол  (adverbial  clause  of  result)  деп  аталады.  Басыңқы  сӛйлем 
бағыныңқы  сӛйлеммен  so  that  (так  что)  сол  себептен,  сондықтан  шылауы 
арқылы байланысады. Ауызекі сӛйлеу тілінде кӛбіне so қолданылады, ал that 
тҥсіп қалады. 
Мысалы:  He  went  to  the  lecture  early  so  that  (so)  he  got  a  good  place.  Ол 
лекцияға ерте барды сол себептен (сондықтан) ол жақсы орын алды. 
She  sat  behind  me  so  that  (so)  I  could  not  see  her  face.  Ол  менің  ту 
сыртымда отырды, сондықтан мен оның жҥзін кӛре алмадым. 
Adverbial  clauses  of  manner  characterize  in  a  general  way  the  action 
expressed in the principal clause. They are usually introduced by the conjunctions 

 
56 
as. In adverbial of manner the idea of comparison is often implied. [6] 
… she did exactly as he told her. (Hardy) 
Қимыл  –сын  бағыныңқылы  сабақтас  басыңқыдағы  істің  қалай  жҥзеге 
асқандығын,  тәслін  білдіреді.  Қимыл  –сын  бағыныңқының  баяндауыштары 
кӛсемшеден (-ып, -іп, -п, -а, -е, -й), болжалды келер шақ есімшенің болымсыз 
тҥріне шығыс септік жалғауының жалғануы арқылы (келмес+тен), есімшеге 
–дай, -дей жҧрнағының жалғануы арқылы жасалады (-ған+дай,). Сҧраулары: 
қалай? қалайша? қайтпестен? не етпестен? 
Мысалы:  Қаулап  ӛскен  шӛп  ҥстінде  қанаттары  жалтылдап,  қызылды  –
жасылды кӛбелек ҧшып жҥр.  
Бағыныңқысы  басынқы  сӛйлемде  айтылған  іс-қимылдың  қалай 
орындалғанын  білдіретін  сабақтастың  тҥрі,  қайтіп?  не  етіп?  қалай?  деген 
сҧрақтарға жауап береді. 
Қимыл  сын  бағыныңқының  баяндауыштары  мынадай  жолдармен 
байланысады; 
а) кӛсемшенің -а,-е,-й,-ып,-іп,-пы жҧрнақтың тҥрлері арқылы  жасалады; 
ә)  есімшеге  –дай,-дей  жҧрнағы  жалғануы  және  болып  кӛмекші  етістіктің 
тіркесіп келуі арқылы жасалады; 
б) есімшеден кейін келген кҥйі, қалпы,  бойы   деген кӛмекші есімдердің 
кӛмегі арқылы жасалады; 
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Baibosynova D.B. Some Features  of English and Kazakh Complex Sentences 
 
  
в)  болымсыздық  жалғауларына  ортақ  етіс  (-с)  жҧрнағы  және  шығыс 
септік   жалғауларының   кӛмегі   арқылы жасалады. 
Ағылшын тілінде қимыл-сын бағыныңқы сабақтасты (adverbial clause of 
manner)  деп  атайды,  бҧл  how?  как  (қалай?),  каким  образом?  қайтіп? 
сҧрақтарына  жауап  беріп,  басыңқы  сӛйлеммен  as  (как)  -қан,-кен,-ған,-ген,-
дай,-дей болып (етіп) тәрізді, as if (as though) как будто, как если бы, -ған,-ген,-
қан,-кен,-дай,-дей + болып, етіп that (что?)-а,-е,-й,-ып,-іп,-п; шылаулары арқылы 
байланысады.
 
 Мысалы:  You  ought  to  write  as  he  does.  Сіз  ол  жазғандай  етіп,  жазуыңыз 
керек. You answer as if you did not know this rule. Сіз ережені білмегендей жауап 
беріп  жатырсыз.  He  played  so  well  that  everybody  admired  him.  Оның  жақсы 
ойнағаны сонша жҧрттьң бәрі таңданып қалды. 
Ағылшын  тілінде  қимыл-сын  бағыныңқы  сабақтас  сӛйлемдерге  (adverbial 
clause  of  comparison)  жатады  яғни  салыстырмалы  шырайлы  сӛйлемдер.  Бҧл 
сӛйлемдер than (чем) қарағанда, as...as    так... же как (сияқты), болымсыз тҥрде   
not   so...as,   not   as.„as   сияқты   емес   арқылы байланысады as, not so бірінші 
басыңқы сӛйлемде тҧрады., ал   екінші   as   бағыныңқы сӛйлемде тҧрады және 
the...the (чем... тем) неғҥрлым... соғҧрлым арқылы да байланысады.  
Мысалы:  He  is  older  than  he  looks.  Ол  ӛз  жасына  қарағанда  ҥлкенірек 
кӛрінеді. 
He works as quickly as I do. Ол мен сияқты тез жҧмыс істейді. 

57 
 
The book is not interesting as you think. Кітап сіз ойлаған(дай) сияқты қызық 
емес. 
The more time you spend in the Crimea, the sooner you will recover. 
Сіз Қырымда неғҧрлым кӛбірек болсаңыз, соғҧрлым тез айығасыз.  
Қимыл - сын сабақтас сӛйлемдер демеулік + герундий арқылы да алынады. 
Мысалы: He left the room without saying anything. 
Сабақтас қҧрмаластың ҥлкен бір тобына тӛлеу сӛздер де кіреді. Біз дәлелдеп 
ӛткендей  тӛлеу  сӛздегі  бағыныңқы  сӛйлемнің  структурасына  қарай  оның  қай 
сабақтас  тҥріне  жататынын  анықтау  қиын  емес,  (олар  кӛбіне  толықтауыш 
қатынастағы сабақтас сӛйлемдерге жатады). 
 
REFERENCES 

жүктеу/скачать 2,46 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: