А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012

65 
 
abstract nouns are дерексіз зат есім [2]. 
Дерексіз  зат  есім  –  кӛзбен  кӛріп,  қолмен  ҧстауға  келмейтін,  тек  оймен, 
ақылмен  ғана  сезіп  білетін  ҧғымдар.  Мысалы:  арман,  қайғы,  қуаныш,  сана, 
т.б. [4]. 
Compound  nouns  are  nouns  that  consist  of  two  or  more  words  combined. 
Some compound nouns are hyphenated, others consist of separate words, and some 
compound nouns are two or more words combined without a hyphen. Кҥрделі зат 
есім. 
Кҥрделі  зат  есімдерге  кемінде  екі  я  онан  да  астам  тҥбір  морфемадан 
қҧралған формалар жатады. 
A  collective  noun  refers  to  a  group  or  collection  of  nouns  with  one  word. 
Consider  for  example  the  first  word  in  each  of  the  following  phrases:  flock  of 
geese, pack of cigarettes, crowd of  people, and bundle of sticks. 
As Blokh said: «The noun as a part of speech has the categorial meaning of 
"substance" or "thingness". It follows from this that the noun is the main 
nominative part of speech, effecting nomination of the fullest value within the 
framework of the notional division of the lexicon. 
The noun has the power, by way of nomination, to isolate different properties 
of substances and present them as corresponding self-dependent substances» [1]. 
«The  noun  in  Modern  English  has  only  two  grammatical  categories, 
number  and  case.  The  existence  of  case  appears  to  be  doubtful  and  has  to  be 
carefully analysed» [2]. 
Comparing definitions and classifications of nouns in English and in Kazakh 
we noticed the following peculiarities:  
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Duisen A.
 
Some Features of Nouns in English and Kazakh
  
 
  
№ 
Nouns 
English 
Kazakh 
1 
Common nouns (жалпы есім) 
+ 
+ 
2 
Proper nouns (жалқы есім) 
+ 
+ 
3 
Countable nouns  
+ 
- 
4 
Uncountable nouns  
+ 
- 
5 
Concrete nouns (деректі зат есім) 
+ 
+ 
6 
Abstract nouns (дерексіз зат есім) 
+ 
+ 
7 
Animate nouns (жанды зат есім) 
+ 
+ 
8 
Inanimate nouns (жансыз зат есім) 
+ 
+ 
9 
Collective nouns 
+ 
- 
10 
Compound nouns (кҥрделі зат есім) 
+ 
+ 
11 
Human & non-human nouns 
+ 
- 
 
In conclusion, comparing classifications of nouns showed that English nouns 
and Kazakh nouns are basically similar. We also noticed that structure of English 
nouns resembles Kazakh nouns. 
 
REFERENCES 
 
1.
 
Blokh M.Y. A Course in English Theoretical Grammar. – Moscow: Vysshaya shkola, 1983.-423p. 
2.
 
Ильиш Б.А. Строй современного английского языка. - Ленинград: Просвещение, 1971.-365с. 

 
66 
3.
 
Ысқақов А. Қазіргі қазақ тілі.-Алматы: Ғылым, 1974.-695б. 
4.
 
Аханов К. Тіл білімінің негіздері.-Алматы: Білім, 1973. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
ПЕДАГОГИКА 
  
 
Б.Т.ОРТАЕВ 
педагогика ғылымдарының докторы, 
А.Ясауи атындағы ХҚТУ 
  
 Ҧ.МӘУЛЕНОВА  
А.Ясауи атындағы ХҚТУ-нің магистранты 
 
ОҚЫТУДАҒЫ ЛОГИКАЛЫҚ ТӘСІЛДЕРДІҢ СИПАТТАРЫ 
 
Мақалада  оқыту  ҥдерісіндегі  логикалық  тәсілдердің  кӛрініс  табуы  және  оқушыларға  білім 
меңгертудегі мәні жӛніндегі мағлҧматтар қарастырылады. 
 
The article is devoted to using the logical method and its significance in teaching. 
 
Оқыту  ҥдерісінде  оқушының  білім  сапасы  басты  мәнге  ие  болуы  тиіс. 
Сондықтан  да  оқытуда  білімді  нәтижелі  меңгеру  ҥшін  оқушылардың 
болмысы  назарға  алынады  және  білім  сапасы  оқушының  болмысына  ықпал 
етуі тиіс. Оқушылардың дайындық белгілері сапа деген ҧғым арқылы кӛрініс 
табады.  Оқушы сапасының  ӛзгеруі дегеніміз  –  сол  оқушының ӛзінің қандай 
да  бір  салаға  бағыттылығы,  тәжірибесі,  т.б.  тҧрғысынан  ӛзгеруі.  Оқушы 

67 
 
сапалары  олардың  қасиеттері  (ҧмтылысы,  саналы  сезінуі,  білімі,  іскерлігі, 
т.б.) арқылы кӛрінеді. 
Оқытуда, білімді меңгертуде оқыту қҧралдары басты мәнге, оның ішінде 
педагогикалық  ҥдерістегі  қолданылатын  дидактикалық  тапсырмаларды 
орындауды  айтуға  болады.  Олардың  тҥрі  мен  мазмҧнын  таңдау  мектептегі 
педагогикалық ҥдерісті талдау арқылы жҥзеге асады. Талдау әр тҥрлі сипатта 
жҥзеге асырылуы мҥмкін. 
Талдау  екі  нысанда  болады:  практикалық  әрекет  және  ой  тәсілдері. 
Алынған  нәтижелердің  сипаттарына  байланысты  талдауды  тӛмендегідей 
тҥрлерге  бӛлуге  болады:  тҧтас  элементтердің  ӛзара  әрекеті  тҥрін  айқындау; 
бақыланатын қҧбылыстардың себептерін табу; білім деңгейін анықтау; білім 
қҧрылымын 
ашу 
(болмысында 
ажыратылмайтын 
байланыстардағы 
зерделенетін нысаннан ойша алшақтау сипаттамасы) және т.б. 
Талдау  терминінің  синонимі  –  зерттеу.  Адамның  даралық  дамуында 
талдау  алдымен  нақты  практикалық  әрекетпен  іске  асырылады.  Ал,  зерттеу 
бҧл: 1. Бір нәрсенің мән-жайын анықтау; іздеу. 2. Байқау, бақылау, тексеру. 
Талдау біздің жағдайымызда нақтылы іс-әрекет және объектіні анықтау [1]. 
М.И.Махмудов  «Мазмҧн-әдістер»  жҥйесінде  бірінші  элемент  жетекші 
болып  табылғандықтан,  сабақтарға  ғылыми  негізделген  дайындық  оқып 
ҥйренуге жататын білімдер жҥйесі терең және жан-жақты талдаудан (мҧғалім 
бір  сабақты  немесе  сабақтар  жҥйесін  жоспарлауға  кіріскен,  кіріспегеніне 
байланысты емес) басталуы керек екенін тәжірибе кӛрсетіп отыр» - деп атап 
кӛрсете келіп, оқу материалын талдауды тӛмендегі схема бойынша жҥргізген 
жӛн екендігін айтады [2]: 
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Ортаев Б.Т., Мәуленова Ҧ.
 
Оқытудағы логикалық тәсілдердің сипаттары
 
 
  
а) ҧғымдық талдау; 
ә) логикалық; 
б) психологиялық; 
в) оқу материалының тәрбиелік маңыздылығын талдау және 
г) дидактикалық талдау. 
Мҧғалім  қызметінде  басым  кӛпшілік  уақыт  шығыны  пән  бойынша  оқу 
материалдары мазмҧнын талдауға, таңдауға және іріктеуге, сондай-ақ сабаққа 
дайындалу  кезінде  оқу  материалдарын  (дидактикалық  және  әдістемелік) 
қайта  ӛңдеуге  жҧмсалады.  Осының  негізінде  педагогикалық  тапсырмалар 
дҧрыс іріктеледі. 
Педагогикалық  тапсырмалар  –  бҧл  белгілі  педагогикалық  білім, 
іскерліктердің  жиынтығын  меңгеруге  мҥмкіндік  беретін  оқытудың 
дидактикалық қҧралы. 
Дидактикалық  тапсырмаларды  анықтау  және  оларды  қолдану  оқыту 
ҥдерісін  элементтік  тҧғыр  тҧрғысынан  қарастыруға  мҥмкіндік  береді. 
Дидактикалық  тапсырмаларды  орындатуда  тізбекті,  бірізді  жҥйеде  жҥзеге 
асырылуын  қамтамасыз  ету  басты  мәнге  ие.  Сол  себепті  де  оларды 

 
68 
орындауда,  логикалық  тізбекті  анықтауда  графтар  теориясы  басшылыққа 
алынады [3]. 
Оќушылардың  жоғары  білім  деңгейін  ќалыптастыру  мәселесі 
оќытылатын  тақырып  бойынша  ол  курстың  бағдарламалыќ  талаптарымен 
ҥйлестірілген  болса,  онда  табысты  нәтиже  беретінін  атап  ӛтуге  болады. 
Оќушылардың  пән  бойынша  дайындығына  ќойылатын  бағдарламалыќ 
талаптар  дайындық  бағыты  мен  саласының  материалдыќ  аспектісін  тҥзетін, 
меңгерілетін ҧғымдарға сәйкес және шартты тҥрде блоктарға топтастырылған 
болады. 
Оқытуда білімді қалыптастыру кҥрделі ҥдеріс болып табылады және оны 
жҥзеге  асырудың  тәсілдері  оқыту  әдістемесі  еңбектерінде  сипатталады  [4]. 
Оның  ішінде,  талдау,  жинақтау,  ҧқсастықтар  бойынша  қорытынды 
шығару,  оқушылардың ойлауын қамтамасыз ету,  ӛздеріне, ӛзіне және ӛзінің 
болашағына жауапкершілікпен қарауға қол жеткізу мәселелері қамтылады. 
Мҧғалім мен оқу ҥдерісі ҥшін оқушылардың ойлауы ҥлкен мәнге ие. Бҧл 
білімді  меңгерудің  әдістері  мен  тәсілдері  ретінде  де  қарастырылады.  Осы 
ойлау  тҥрлері  білім  тҥрі,  білімді  меңгеру,  оқу  әдістері,  логикалық  тәсілдер 
ретінде де сипатталады. Мҧнда бастысы – ойлау мен білімді пайдалану. 
Профессор  Д.Рахымбек  «Логикалық-методологиялық  білімдер,  ол 
ойлаудың  логикалық  операциялары  мен  формалары,  тәсілдері,  ғылыми 
танымның  жалпы  әдістері,  ғылым  негіздерінің  табиғаты  туралы  білімдер 
жиынтығы  ретінде  тҥсініледі»,  -  «Бҧларсыз  математиканы  оқыту  ҥдерісінде 
оқушылардың оқу–танымдық қызметін кӛзге елестетудің ӛзі қиын. Анықтама 
арқылы  тани  білу, пайымдаулар, индуктивті және дедуктивті ой қорытулар 
жасау, олардың дҧрыстығына кӛз жеткізу, мәселені қою және шешу,  
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Ортаев Б.Т., Мәуленова Ҧ.
 
Оқытудағы логикалық тәсілдердің сипаттары
 
 
  
аналитикалық  немесе  синтетикалық  тәсілдермен  дәлелдеу,  т.б.,  яғни  бҧл 
білімдердің  барлығы  да  математикалық  білімдермен  біте  қайнасып  жатады. 
Сондықтан математикалық білім негіздерін игерумен бір мезгілде логикалық 
білімдермен  және  ғылыми  танудың  жалпы  әдістерін  қҧралдануда  жҥзеге 
асады»  дейді  [5,  6].  Педагог  ғалымның  пікірінше  аталған  білімдер  оқу 
материалдарын саналы және белсенді меңгеруді қамтамасыз етеді. Ҧғымдар, 
пайымдар  арасындағы  байланыстарды  терең  тҥсінуге,  оқу  материалын 
жалпылауға,  жҥйелеуге  мҥмкіндік  береді,  оқушылардың  ӛз  бетінше  білім 
алуы  мен  жасампаздық  белсенділігін  дамытады,  интеллектуалдық 
іскерліктерді, дағдыларды жетілдіреді. Нәтижеде логикалық-методологиялық 
білімдер  адамның  жалпы  мәдениетін  қалыптастырудың  амал-тәсілдеріне 
айналады. 
Мектеп  математика  пәнін  оқушылардың  нәтижелі  игеруіне  қажетті 
логикалық-методологиялық  білімдер  жҥйесіне  жатқызылатындардың  ішінде 
ғылыми  тану  әдістері  және  ойлау  операцияларын  (талдау,  жинақтау, 
салыстыру, 
жалпылау, 
жҥйелеу, 
аналогия, 
индукция, 
дедукция, 

69 
 
абстракциялау, нақтылау және т.б.) білу және оны іске асыру мектептің басқа 
оқу пәндері арқылы да жҥргізіледі. 
Ойлау  операциялары  оқу  пәндерін  оқытуда  тҥрліше  сипатталады. 
Мәселен, оларды математика курсын оқытуда О.Б.Епишева мен В.И.Крупич 
«Учить  школьников  учиться  математике:  Формирование  приемов  учебной 
деятельности» атты еңбегінде математикалық ҧғымдарды меңгертуде оқу іс-
әрекетінің жалпы тәсілдері ретінде қарастырады (М.: «Просвещение», 1990. – 
128  с).  Сондай-ақ  химия  курсын  оқытуда  И.Н.Чертков  «Методика 
формирования  у  учащихся  основных  понятий  органической  химии»  атты 
еңбегінде  логикалық  тәсілдер  ретінде  қарастырады  (М.:  «Просвещение», 
1990. – 191 с). Технология пәнін оқытуда В.А.Поляковтың редакциялауымен 
шығарылған  «Основы  методики  трудового  и  профессионального  обучения» 
атты кітапта ойлау операциялары оқу әдістерінің негізін қалайтын логикалық 
тәсілдерді қҧрайтыны (М.: «Просвещение», 1987. - 191 с) атап кӛрсетіледі. 
Оқу  материалын  ауызша  баяндау  және  тҥсіндіру  әдістерін  қолданудың 
тиімділігі  едәуір  дәрежеде  әдістемелік  тәсілдерді  дҧрыс  пайдалануға 
байланысты.  Әдістемелік  тәсілдер  –  оқу-тәрбие  мақсатына  жетуге 
бағытталған  мҧғалім  мен  оқушының  жекелеген  әрекеті  немесе  әдістің 
қҧраушы  элементтері.  Мҧғалімнің  жҧмыс  істеу  әдістерінде  әр  тҥрлі 
ҥйлестірілген  әдістемелік тәсілдер ӛмір сҥреді. 
Логикалық  тәсілдер  –  оқушының  ойлау  қызметін  қалыптастыру 
тәсілдері  (ойлау  тәсілдері).  Оған  жататындар:  негізгісін,  маңыздысын  бӛлу; 
себеп-салдарлық  байланыстарды  бӛліп  алу;  салыстыру;  талдау;  жинақтау; 
талдап қорыту және т. б. 
Техникалық  тәсілдер  мҧғалім  мен  оқушы  іс-әрекетіндегі  қҧралдарды, 
яғни әр тҥрлі жабдықтарды, материалдарды, 
бейімдеу қҧралдарын, техникалық 
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Ортаев Б.Т., Мәуленова Ҧ.
 
Оқытудағы логикалық тәсілдердің сипаттары
 
 
  
оқу қҧралдарын және т. б. тиімді пайдалануды қарастырады.  
Сондай-ақ,  логикалық  тәсілдер  адам  шығармашылығы  іс-әрекетінің 
жҥзеге асырылуын қамтамасыз етеді. В.А.Бухвалов ӛз еңбегінде адам ӛмірді 
белгілі  мақсат  ҥшін  сҥретінін  және  оның  шығармашылық  сипатта  болуы 
керектігін  айта  келе,  шығармашылық  іске:  ӛз  балаңды  тәрбиелеу,  жиһазды 
қҧрастыру, ӛсімдіктердің жаңа сорттарын, жануарлардың асыл  тҧқымдарын, 
тағамның  жаңа  рецептерін,  киімнің  жаңа  ҥлгілерін  ойлап  табу  және  т.б. 
қатысы  барын  сипаттайды.  Сондай-ақ  әрбір  адамның  ӛзінің  қызығушылық 
саласы мен ӛзінің мҥмкіндігінің деңгейінде жасауы, шығаруы қажет екендігін 
айтады [6]. 
Мектеп  оќушыларының  пән  бойынша  жоғары  дайындық  деңгейін 
қамтамасыз  етудің  психологиялық-педагогикалыќ  мазмҧнын  әзірлеу, 
оќушыларды  оќыту  мен  тәрбиелеу  ҥдерісінде  олардың  білімді,  іскерлікті, 
дағдыны  меңгеруіне,  жеке  тҧлғалыќ  сапаның  және  мінездің  даму  деңгейін 
ќажеттілігіне ќарай реттеуге және ќадағалауға мҥмкіндік береді. 

 
70 
Мектепте  оқушылардың  пән  бойынша  дайындығын  жоғары  деңгейде 
қалыптасуын  қамтамасыз  ететін  тақырыптардың  бірі ―Жоба‖.  Жобалар әдісі 
(алға  қойылған;  болашақтың  жоспары)  –  бҧл  жоспарлау  және  біртіндеп 
кҥрделенетін 
практикалық 
тапсырмаларды 
орындау 
барысында 
оқушылардың  білімдерді  игеретін,  оқыту  жҥйесі  [4.251].  Жобалау  әдісін 
жҥзеге асыру логикалық тәсілдер кӛмегімен қамтамасыз етіледі. Сондықта да 
бҧл әдіс мектеп қабырғасында кеңінен қолдау табуда. 
Мҧғалімдер  оқушылардың  оқу  мәдениетін,  пән  бойынша  дайындығын 
қалыптастыруға сәйкес оқу материалдарын талдауды, сондай-ақ сабақта оқу 
материалдарын  баяндауды  жҥзеге  асырады.  Оның  ішіндегі  бастыларын 
индукция  және  дедукция  арқылы  жҥзеге  асыруға  болады.  Индукция  және 
дедукция  ӛзара  байланысты  таным  әдістері.  Бҧл  әдістердің  бӛлінуі  ой 
қорытулардың  индуктивтік  және  дедуктивтік  болып  ажыратылуына 
негізделген.  Индукция  (лат.  Іnductio  –  бағыттау),  дедукция  (лат.  deduktio  - 
қорытындылау,  шығару)  терминдерінің  ҥш  тҥрлі  мәні  бар:  1)  ой 
қорытулардың тҥрлері; 2) зерттеу әдістері; 3) материалды баяндау формалары 
[7. 27]. 
Индукция  дегеніміз  –  ол  жекеден  жалпыға  қарай  ой  тҧжырымдауға 
негізделген таным әдісі. Индукция деп, әдетте, объектілер таптастырмасының 
бӛліктері  туралы  білімдер  негізінде  ол  таптастырма  туралы  қорытынды 
жасау, яғни жекеден жалпыға ӛтудегі ой қорыту тҥсініледі. Индукция туралы 
кең  мағынада,  ойлау  қозғалысының  жеке  жағдайлардан  жалпы  жағдайға 
кӛшу  нәтижесіндегі  танымы,  әдісі,  тану  операциясы  деп  айтуға  болады. 
Жалпы  алғанда,  аталған  әдіс  деп  тәжірибе  арқылы  тексерілген  және 
дҧрыстығы  қатаң  тҥрде  тағайындалған  теориялық  сипаттағы  айғақтар 
негізінде жаңа қорытындылар мен теориялар алу деп тҥсініледі. 
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Ортаев Б.Т., Мәуленова Ҧ.
 
Оқытудағы логикалық тәсілдердің сипаттары
 
 
  
Индуктивтік  зерттеулерде  негізгі  орын  алатын  индуктивтік  ой  қорыту 
болып табылады. 
Дедукция  дегеніміз  –  ол  жалпыдан  жекеге  қарай  ой  тҧжырымдауға 
негізделген  таным  әдісі.  Дедукцияның  мазмҧнын  тану  әдісі  ретінде 
қҧбылыстардың жалпы ғылыми қағидаларын нақты жағдайда қолдану болып 
табылады.  Қазіргі  заман ғылымында  формализациялау  кең  тҥрде  қолданыла 
бастауына байланысты дедукцияның тану ҥдерісіндегі маңызы арта тҥседі. 
Мектеп қабырғасында оқу пәндерін оқытуда әр тҥрлі заттар, қҧбылыстар 
және олардың сандық сипаттамалары мысалға алынады, келтіріледі.  Заттың, 
қҧбылыстың сандық сипаттамасы олардың сапалық сипаттамаларымен бірге 
болады.  Сандық  сипаттаманың  ӛзгеруі,  белгілі  бір  деңгейге  жетуі  заттың 
немесе  қҧбылыстың  сапалық  жағынан  ӛзгеруіне,  екінші  сӛзбен  айтқанда, 
сандық  ӛзгерістің  сапалық  ӛзгеріске,  керісінше,  сапалық  ӛзгерістің  сандық 
ӛзгеріске айналуымен бірге анықталады.  
Қасиет  дегеніміз  бір  заттың  басқа  заттармен  ӛзара  әрекеттесуінен 
шығатын  сапасының  кӛрінісі.  Қасиет  затты  қандай  да  болсын  бір  жағынан 

71 
 
сипаттайды.  Олар  логикалық  тәсілдерді,  оның  ішінде  талдау  мен 
салыстыруды жҥзеге асыруда басты мәнге ие. 
Оқыту  ҥдерісінде  оқушылардың  салыстыру  тәсілдерін  жҥзеге  асыруды 
қарастырып  кӛрелік.  Салыстыру  ҥшін  оқушы  оқу  материалын  біліп  қана 
қоймай, барлық  білім жҥйесін  игеруі  және фактілі  материалдарды білуі  мен 
бҧл  білімдерді  операциялауы:  заттарды  немесе  қҧбылыстарды  топтауы, 
қҧбылысты  барлық  жағынан  қарастыруы,  талдау  жасауы  қажет.  Ол  ҥшін 
педагогикалық,  психологиялық  еңбектерді  және  мектеп  оқу-тәрбие  ҥдерісін 
зерделеу негізінде бірқатар кезеңдерді шартты ажыратуға болады: 
1. 
Салыстыруға  жататын  объектілерді  немесе  қҧбылыстарды 
(қасиеттерді) таңдау; 
2.    Мақсат қою (салыстыру нәтижесінде нені білу керек); 
3.  Салыстыру  жоспарын  қҧрастыру  және  салыстыру  жҥргізетін 
белгілерді айқындау; 
4.  Салыстырылатын  объектілер  немесе  қҧбылыстарды  сипаттайтын 
белгілердің барлығы бойынша фактілерді іріктеу; 
5.  Әрбір  белгілерді  талдау  негізінде  салыстырылатын  объектілердің 
арасындағы сәйкестік немесе айырмашылық белгілерін орнату; 
6. Ҧқсастықтан немесе айырмашылықтан туындайтын салдарлар туралы 
тҧжырым жасау, сәйкестік немесе айырмашылық себептерін тҥсіндіру. 
Салыстыру  ҥшін  қарастырылатын  оқу  материалдарын  немесе  объектіге 
қатысты  барлық  мәліметтерді  деңгейлеп  қҧрылымдау  ӛте  орынды  болады. 
Осының  соңында,  бір  объектіге  қатысты  оқу  элементтері  теориялық  және 
практикалық  тҧрғыдан  іс-әрекеттер  тҥрі  анықталады.  Оларды  баяндау  мен 
кӛрсетуге бағдар әзірленеді және  оқушылар  тарапынан  жҥзеге  асырылатын  
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Ортаев Б.Т., Мәуленова Ҧ.
 
Оқытудағы логикалық тәсілдердің сипаттары
 
 
  
логикалық тәсілдер орын алады. 
Сонымен, оқытудағы логикалық тәсілдер сипаттарын: 
1. Оқу материалдарын мҧғалім тарапынан қҧрылымдаудағы қҧрал; 
2. Мҧғалімнің оқу материалдарын баяндаудағы тәсілдер; 
3. Оқушылардың білім меңгерудегі қҧрал; 
4. Оқушылардың оқу-таным ҥдерісіндегі әдістер, т.с.с. 
ретінде жҥзеге асырылатынын кӛруге болады. 
 
ӘДЕБИЕТТЕР 
 
1.
 
Ожегов С.И. Словарь русского языка. /Под ред. Н.Ю.Шведовой. -М.: Рус. яз., 1989. - 924 с. 
2.
 
Махмудов  И.М.  Мектепте  проблемалық  оқытуды  ҧйымдастыру  /Аудар.  Ҧ.Асылов, 
М.Кӛпжасаров. –Алматы: Мектеп, 1981. – 247 б. 
3.
 
Пошаев  Д.Қ.  Ғылыми-педагогикалық  зерттеу  негіздері.  Оқу  қҧралы.  –Шымкент:  М.Әуезов 
атындағы ОҚМУ, 2003. -111 б. 
4.
 
Кругликов  Г.И.  Методика  преподавания  технологии  с  практикумом:  учеб.  пособие  для  студ. 
высш. пед. учеб. заведений. – 3-е изд., стер. – М.: Издательский центр «Академия», 2007. –480 с. 
5.
 
Рахымбек  Д.  Болашақ  математика  мҧғалімін  оқушылардың  логикалық-методологиялық 
білімдерін  жетілдіру  жҧмысына  дайындаудың  ғылыми-әдістемелік  негіздері:  пед.  ғыл.  док.  ... 

 
72 
дисс.. –Шымкент, 1998. –336 б. 
6.
 
Бухвалов  В.А.  Развитие  учащихся  в  процессе  творчества  и  сотрудничества.  –М.:  Центр 
―Педагогический поиск‖, 2000. –144 с. 
7.
 
Ортаев  Б.Т.  Оқушылардың  техникалық  шығармашылығы.  Оқу  қҧралы.  –  Тҥркістан:  Тҧран, 
2008. –160 б. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
 
К.М.БЕРКИМБАЕВ  
педагогика ғылымдарының докторы, профессор 
А.Ясауи атындағы ХҚТУ 
 
С.Т.НЫШАНОВА  
педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент м.а.  
А.Ясауи атындағы ХҚТУ  

жүктеу/скачать 2,46 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: