ВикиВикиде жұмыс жасау

ВикиВикиде жұмыс жасау

 

 

ВикиВики  (wiki)  –  бұл  өзара  бір-бірімен  байланысқан  жазбалардың 

жиынтығы  Алғашқы құрастырушы технолог Вард Каннингэм  бірлесе әрекет 

жасайтын гипермәтіндік орта  деп атады.  Кейіннен ВикиВики термині пайда 

болды,  ол  гавай  тілінен  «

тез-тез»  деген  ма

ғынаны  білдіреді.  Викиді 

қолданушы гипермәтін   таңбаларын қамын тілдің командасы  ретінде ойлана 

алмайды. Кез-келген беттегі мәтіннің өзі  сілтеме сияқты жинақты түсіндіріп 

береді.   

 

ВикиВикиде

 жұмыс жасаудың негізгі қадамдары: 

1.

 

Қолданушының тіркелуі 

2.

 

Сыртқы және ішкі сілтемелерді баптау 

3.

 

Статья құру 

4.

 

Вики – белгілеу 

5.

 

ВикиВикиде суреттер орналастыру 

6.

 

Медиафайлдар жүктеу 

 

1.

 

Қолданушының ВикиВикиде

 тіркелу алгоритмі 

ВикиВикиде жұмыс жасау үшін, алдымен тіркеуден өтіп алыңыз:

  

1-ші  қадам.  Интернет  батырмасын  басып,  мекен-жай  жолына 

wiki.iteach.kz

 

енгіземіз 

 

 

2-ші  қадам.  Wiki.iteach.kz    сайтында  терезенің  оң  жақ  шетіндегі 

тіркеу

 

батырмасын шертіп, тіркеуден өтіңіз.  

 

 

3-ші  қадам.  Енді  тіркеуден  өту  командасын  орындаңыз,  ол  үшін  алдымен 

өзіңіздің 

тіркелу жазбаңызды

 толтырыңыз 

 

 

 

Тіркеуден  өту  жолдарын  берілген  талап  бой

ынша  толтырыңыз.Берілген 

нұсқаға қарап толтырыңыз. 

 

 

 

4-ші қадам. Тіркеуден дұрыс өткен жағдайда Сізге  тіркеуден 

сәтті өткеніңіз

 

жайлы хабарлама аласыз. 

 

 

5-ші  қадам.  Сонымен  бірге  терезенің  жоғарғы  оң  жақ  шетінен 

тіркелген 

атыңызды

 көре аласыз 

 

 

 

Бұл  команданы  Сіз  алғашқы  рет  wiki.iteach.kz  сайтына  кіріп  жұмыс  жасар 

алдында орындалатын талаптар.  

 

6-шы қадам. Ал егер де сіз екінші рет осы сайтқа кірген болсаңыз, терезенің 

жоғарғы  оң жақ шетінен 

тіркелу

 батырмасын  шертіп,  онда  келесі  жолдарды 

толтырасыз. 

 

 

 

7-ші қадам. Алғашқы рет ВикиВики бетінде енгізген 

тіркелу атыңызбен 

құпия сөзді

 толтырыңыз. 

 

  

 

8-ші  қадам.  Барлық  жолды  дұрыс  толтырғанда  терезенің  жоғарғы  жағында 

Сіздің 

тіркелген 

Атыңыз

 

шығады. 

Бұл 

сайттың 

бастапқы 

беті.

 

 

ВикиВики 

сайтының  алғашқы 

бетінде 

Intel 

«Болаша

қ 

үшін 

оқыту» 

бағдарламасымен оқытатын алаңдардың тізімі жазылған. Осы тізімнің ішінен 

Алматы  қаласы  Intel  «Болашақ  үшін  оқыту»  бағдарламасын  оқыту 

алаңын

 табыңыз. 

 

 

 

Сіздердің  алдарыңызда  біздің  алаңымыз  ашылады,  мұнда  біз  сіздермен 

бірлесе жасайтын жұмыстарымызды енгіземіз.  

 

 

 

Енді  осы  бастапқы  беттің  элементтерімен  танысып  шығайық.  Мұнда  Сіздің 

тіркелген  атыңызды  шертсеңіз  өзіңіз  жайлы  толық  мағлұмат  енгізесіз.  Бұл 

бетте  алаңның  сыртқы  көрінісі,  тьюторлар  жөнінде  мәлімет,  біздің  алаңның  

жұмыстары жайлы толық таныса аласыз.  

 

2.

 

 Ішкі және сыртқы сілтемелерді баптау 

Ішкі деректер базасында орналасқан мақалаға сілтеме жасау ішкі сілтемеге 

жатады. Көп жағдайда ішкі сілтеме сол компьютердің ішіндегі және бір бетте 

орналасқан мәндерді айтады.   

Ішкі сілтеме 

– [[белгелінген бөлімге]] сілтеме құрады. Белгіленген бөлім екі 

тік жақшамен қоршалады.  Егер де бөліп алынған бөлім мақаланың атымен 

сәйкес келмесе, онда жақша ішінде мақаланың дұрыс толық аталуын көрсету 

керек - [[Мақаланың аты|көрініп тұрған мәтін]] - [[Алматы|Алматыда]] - 

Алматыда; (немесе «сілтемеден бөлінгенс» амалды қолдануға болады - 

[[Алматы]]да) .  

Ішкі сілтеме жасау

:  

1-ші қадам. 

Түзету

 батырмасын шертіңіз.  

 

2-ші қадам. Құрал-саймандар панелінен 

(Ab) ішкі сілтеме

 батырмасын 

басыңыз. 

 

3-ші қадам. Енді 

сілтемені

 көрсетіңіз. 

 

4-ші қадам. Мысалы: сілтемеге 

Алматы

 сөзін енгізіңіз 

 

5-ші қадам. Түзету режимі бетінің төмен жағында орналасқан 

бетті жазып 

алу

 батырмасын басыңыз. Бұл жағдайда сіздің енгізген өзгерулеріңіз 

ВикиВики бетінде сақталып қалады.  

 

6-шы  қадам.  Сіздің  жасаған  сілтемеңіз  дұрыс  болған  жағдайда  сілтеме 

көк 

түсті

 сілтемені

 көресіз. 

 

 7-ші қадам. Ал сілтемеде ешқандай жазба болмаған жағдайда 

қызыл түспен

 

пайда болады. Бұл түс мұндай беттің жоқ екенін білдіреді. 

 

Сыртқы

 сілтеме 

Сытқы 

сілтеме  фргаментке 

сыртқа 

сілтеме 

жасайды

. 

Мысалы: 

http://ru.wikipedia.org/wiki/Заглавная_страница 

ВикипедиЯ]  -  ВикипедиЯ 

сілтемесін  жақшасыз  қоюға  болады,  онда  тек  сілтеменің  мекен-жайы  ғана 

көрінетін 

болады  - 

http://ru.wikipedia.org/wiki/Заглавная_страница 

- 

http://ru.wikipedia.org/wiki/Заглавная_страница

  

Сыртқа сілтеме жасау

  

1-ші қадам. 

Түзету

 батырмасын шертіңіз.  

 

 

2-ші қадам. Құрал-саймандар панелінен 

 

Сыртқы сілтемені

 шертіңіз 

3-ші қадам. [сілтеменің 

сілтеме

 

Тақырыбы

 тақырыбы]]  

 

 

 

3.

 

Мақала жазу

 

ВикиВики технологиясының көмегімен желіде жаңа бет құру жеңіл де 

қарапайым жолмен жасалынады. Мұндағы мақаланы алдағы уақытта басқа 

адамдарда қолдануларына болады.  Оқушы немесе мұғалім ВикиВикиде 

мақала немесе суреттер енгізгенде, ол жеке меншік болудан қалады. Енді 

мұның бәрі қолданушыларға ортақ болады.    

Мәтін жазудың негізгі ережелері:

 



 

абзацты  бір-бірінен  бос  жолдар қалдыра  отырып  бөле  аласыз  (Enter 

батырмасын тағы бір рет басыңыз)  



 

мәтіндегі  сөзді  ерешелеу  үшін 

  жартылай  қарайтылған  немесе 

 

қисайтылған  батырмаларды  қолданыңыз. 

Бұл 

жағдайда  құрал-

саймандар 

панеліндегі 

қажетті 

батырмаларды қолдану өте тиімді 



 

егер де жолдың басында бір немесе бірнешеі бос орын болса, онда бұл 

жол 

  көк  үзік  раманың  ішінде  орналасады. 

Мұндай 

жағдайды 

болдырмау  үшін, 

«Түзету» 

режимінен 

бос 

орындарды алып тастаңыз.   



 

Мәтіннің 

тақырыбын 

жазу  үшін, 

м

әтінді 

б

өліп 

алып 

 

құрал-саймандар 

панелінен 

 

батырмасын пайдаланыңыз  



 

нөмірленген  тізім  жасау үшін, әрбір  жолдың басында #  таңбасын қосу 

керек  



 

маркерленген тізім жасау үшін, әрбір жолдың басында * таңбасын қосу 

керек   



 

сілтеме құру үшін 

Сілтеме

 құру ережесін пайдаланыңыз  



 

өзгерісті  сақтау  үшін,  редакторлеу  терезесіні

ң  төменгі  жағынан 

батырмасын басу керек. 

Вики 

– белгілеу 

Төменде редакторлеу анықтамалық кестеде берілген. Бөлімдер, абзацтар, 

тізімдер және жолдар  

Бұл қалай көрінеді

 

Не жазу керек

 

 

Тақырып жолы бөлімінен бастаңыз:  

Жаңа бөлім

 

Бөлімше

 

Бөлім

-бөлімше 

 

== Жаңа бөлім == 

=== Бөлімше === 

==== Бөлім-бөлімше ==== 

 

 Бір жолды ауыстыру белгілеуге ешқандайда 

өзгеріс жасамайды. Оны бір абзацтағы сөйлемді 

бөлу үшін қолдануға болады.  

Бос жол жаңа абзацты бастайды. 

 

Бір жолды ауыстыру 

белгілеуге ешқандайда 

өзгеріс жасамайды. Оны 

бір абзацтағы сөйлемді 

бөлу үшін қолдануға 

болады.  

 

Бос жол жаңа абзацты 

бастайды. 

 

«br» тегінің көмегімен жаңа абзац бастамай-ақ 

жолды бөлуге болады.  

 тегінің көмегімен 

жаңа абзац  

бастамай-ақ жолды бөлуге 

болады. 

 

Тізім жасау өте оңай:  



 

Әрбір жол жұлдызшамен басталады;  

o

 

Жұлдызша көп болған сайын — 

деңгейі де көбейе түседі;  

тізім арасындағы бос жолды қос нүктенің 

көмегімен жасауға болады  

Тізім жасау өте оңай:  

әрбір жол * жұлдызшамен 

басталады; 

** жұлдызшалар көп 

болған сайын — деңгейі де 

көбейе түседі;  

тізім арасындағы бос 

жолды**: қос нүктенің 

көмегімен жасауға болады 

 

1.

 

Нөмірленген тізімдер жасау да жақсы:  

1.

 

өте ұйымшыл;  

2.

 

жеңіл оқылады.  

# Нөмірленген тізімдер 

жасау да жақсы:  

## өте ұйымшыл;  

## жеңіл оқылады.  



 

Аралас тізімдер де жасауға болады:  

1.

 

мысалға  



 

мұнда,  

2.

 

орналасқан.  

* Аралас тізімдер де 

жасауға болады: 

*# мысалға  

      *#* мұнда,  

*# орналасқан. 

 

 

Жолдың басындағы қос нүкте барлық абзацқа 

бос орын қалдырады.  

Жолды қарапайым әдіспен көшіру жаңа абзацты 

бастайды.  

 

: Жолдың басындағы қос 

нүкте барлық абзацқа бос 

орын қалдырады.  

Жолды қарапайым әдіспен 

көшіру жаңа абзацты 

бастайды.  

 

 

 

 

ЕГЕР де жол бос орыннан басталса, ОНДА оны 

өзгерткенде де, енгізілген қаріптің көлемімен, 

келесі жолға бөлмей өзгертіледі; 

СОҢЫОНДА 

Бұл әдісті мына жағдайда қолдануға болады:  

 * қайта өңделген мәтінді қойғанда; 

  * алгоритді сипаттағанда; 

  *бағдарламаның түп нұсқа кодында  

  * ascii art (мәтіндік символдардың көмегімен 

сурет құрастырғанда). 

 

 ЕГЕР де жол бос орыннан 

басталса, ОНДА оны 

өзгерткенде де,  

енгізілген қаріптің 

көлемімен, келесі жолға 

бөлмей өзгертіледі; 

СОҢЫОНДА Бұл әдісті 

мына жағдайда қолдануға 

болады:   

* қайта өңделген мәтінді 

қойғанда; 

  * алгоритді сипаттағанда; 

  *бағдарламаның түп 

нұсқа кодында  

  * ascii art (мәтіндік 

символдардың көмегімен 

сурет құрастырғанда). 

 

Мәтінді ортаға қою. 

 Мәтінді ортаға 

қою.

 

Горизонтальды бөлу сызықтары:  

 

 

жоғары қарай — жолдың үстінде төрт үзік 

сызықтар,  

 

 

төмен қарай — жолдың астында төрт үзік 

сызықтар, четыре пунктира ниже строки  

 

Горизонтальды бөлу 

сызықтары:  

---- 

жоғары қарай — жолдың 

үстінде төрт үзік сызықтар, 

 

төмен қарай — жолдың 

астында төрт үзік 

сызықтар,  

---- 

Бұл абзацты ортаға қою.  

Сіз абзацтағы мәтінді  орналасу ретін 

 тегі 

арқылы  басқара аласыз, align параметрмен, 

center ортаға қою үшін, justify екі жағын бірдей 

теңдестіру үшін, left сол жақ шетке, ал right оң 

жақ шетке қояды.  

 

Сіз абзацтағы мәтінді  

орналасу ретін 
 тегі 

арқылы  басқара аласыз, 

align параметрмен, center 

ортаға қою үшін, justify екі 

жағын бірдей теңдестіру 

үшін, left сол жақ шетке, ал 

right оң жақ шетке қояды.  

Мысалға мәтіннің екі жақ 

шеін теңдестіру үшін, 

төменде келтірілген 

конструкцияны 

қолданыңыз:  

 Текст 

абзаца 
  

Сілтемелер

 

Бұл қалай көрінеді

 

Не жазу керек

 

 

Өзіндік 

рефлексияны

 оқытуда 

"Вираж"командасының жолдауы деп 

атауға болады:  

 

Осы амалдармен, жоғарыда берілген 

сілтемелер 

http://wiki.pskovedu.ru/index.php/Рефле

ксия, «Рефлексия» деп аталатын 

мақалаға апарады.  

Өзіндік [[рефлексией]] оқытуда 

"Вираж"командасының жолдауы деп 

атауға болады:  

Өзіндік [[рефлексия|рефлексией]] 

оқытуда "Вираж"командасының 

жолдауы деп атауға болады:  

Соңы тестлеу сілтемесімен 

жалғасады: 

тестлеу

,  

гены

  

Соңы тестлеу сілтемесімен 

жалғасады:  

[[тест]]леу, [[ген]]ы 

 

Если вы хотите просто создать ссылку 

на категорию, не добавляя в неё 

текущую страницу, используйте 

Если вы хотите просто создать ссылку 

на категорию, 

не добавляя в неё текущую страницу, 

используйте ссылки следующего 

вида: 

ссылки следующего вида: 

Категория:Проекты

. Не забывайте 

добавлять : в начало ссылки.  

[[:Категория:Проекты]]. 

При добавлении комментариев к 

странице обсуждения следует их 

подписать. Это можно сделать, 

добавив три тильды для получения 

имени пользователя:  

Участник:Иван Иванов

  

или четыре для получения имени 

пользователя плюс дата/время:  

Участник:Иван Иванов

 08:10 

Oct 5, 2002 (UTC) 

При добавлении комментариев к 

странице обсуждения, 

следует их подписать. Это можно 

сделать, добавив 

три тильды для получения имени 

пользователя: 

: ~~~ 

или четыре для получения имени 

пользователя плюс 

дата/время: 

: ~~~~ 

Именно вариант с датой и временем 

является предпочтительным. 

Медведи на улицах Москвы

 — это 

страница,  

которая ещё не создана.  



 

Вы можете создать её, щёлкнув 

на ссылку.  



 

Чтобы создать новую страницу:  

1.

 

Создайте ссылку на неё на 

какой-нибудь странице.  

2.

 

Сохраните эту страницу.  

3.

 

Щёлкните на ссылке, 

которую вы создали. 

Новая страница откроется 

для редактирования.  



 

После создания страницы, 

поищите её название и 

убедитесь, что все корректно 

ссылаются на неё.  

[[Медведи на улицах Москвы]] — это  

страница, которая ещё не создана. 

Перенаправляйте название статьи на 

другую статью, поместив следующий 

текст в первую строку. Заметьте, что 

после этого не должно быть текста, 

иначе перенаправление может не 

работать.  

С Учебный проект на 

 #REDIRECT [[Проект]] 

Внешняя ссылка: 

Летописи.ru

,  

Внешняя ссылка: 

[http://www.letopisi.ru/index.php/Main_

Page Летописи.ru], 

Или просто укажите URL: 

http://ru.wikipedia.org/wiki/Заглавная_с

траница

  

Или просто укажите URL:  

http://ru.wikipedia.org/wiki/Заглавная_с

траница 

Мәтінді форматтау

 

Бұл қалай көрінеді

 

Не жазу керек

 

Полужирное и курсивное 

начертания используются 

в следующих случаях:  

логическое ударение 

структурное выделение

 

логическое ударение в 

структурном выделении 

(или наоборот)

  

Это двойные и тройные 

апострофы, а не кавычки. 

''логическое ударение'' 

'''структурное выделение''' 

'''''логическое ударение в структурном выделении 

(или наоборот)'''''. 

Вы также можете писать 

курсивом и жирным, 

если вас интересует 

определенный стиль 

шрифта, а не логическое 

выделение, например, в 

математических 

формулах:  

F = ma  

Тем не менее, разница 

между этими двумя 

методами не очень важна 

для графических 

браузеров, и многие люди 

просто игнорируют её. 

Вы также можете писать ''курсивом'' и '''жирным''', 

если вас интересует определенный стиль шрифта,  

а не логическое выделение, например, в 

математических формулах: 

 

:'''F''' = ''m'''''a''' 

Моноширинный шрифт 

для технических 

Моноширинный шрифт для  технических 

терминов. 

терминов.  

Специальное 

форматирование для 

фрагментов исходного 

кода.  

Специальное форматирование для фрагментов 

исходного кода. 

Вы можете использовать 

маленький текст для 

заголовков.  

Вы можете использовать маленький 

текст для заголовков. 

И можете использовать 

большой текст для 

заголовков.  

Вы можете использовать большой 

текст для заголовков. 

Вы можете перечёркивать 

удалённый материал  

и подчёркивать новый 

материал.  

Вы можете перечёркивать удалённый 

материал 

и подчёркивать новый материал. 

x

2

   ≥   0 true 

Для разделения 

пробелами используйте 

знак пробела:  . Это 

также предотвращает 

переносы строк посреди 

текста, что полезно в 

формулах. 

''x''²  ≥  0 

true. 

Нижний индекс: x

2

 

Верхний индекс: x

2

 или x? 

Второй метод не может 

использоваться в общем 

случае, но при 

возможности (например, 

для единиц измерения) 

следует использовать 

именно его, поскольку 

большинство браузеров 

при этом лучше 

Нижний индекс: x₂ 

Верхний индекс: x² or x² 

ε₀ = 

8.85 × 10⁻¹² 

C² / J m. 

форматируют строки: 

ε

0

 = 8.85 ? 10

−12

  

C? / J m. 

Вы можете использовать 

маленький текст для 

заголовков.  

Вы можете использовать маленький 

текст для заголовков. 

Мақаланың мазмұны

 

Если в статье содержится, по меньшей мере, четыре раздела, то панель 

«Содержание» (с оглавлением статьи) автоматически появляется на 

странице, непосредственно перед первым заголовком сразу после 

вступительного раздела).  



 

Если вы хотите, чтобы «Содержание» появилось в каком-либо другом 

месте статьи (а не там, где оно появляется по умолчанию), то 

поместите __TOC__ в этом месте. Если вы хотите, чтобы при этом 

«Содержание» появлялось сдвинутым к правому краю страницы, а 

текст слева обтекал содержание, то 

используйте шаблон

 {{TOC-

Right}} вместо ключевого слова __TOC__.  



 

А для того, чтобы «Содержание» вообще нигде не появлялось, 

достаточно поместить ключевое слово __NOTOC__ где угодно на 

странице.  

Размещение изображений в среде WikiWiki

 

Для того, чтобы разместить в статье изображение необходимо: 



 

Выбрать из списка Загрузить файл  



 

C помощью кнопки Обзор выбрать файл  



 

Указать Целевое имя файла (так файл будет называться в среде 

ВикиВики)  



 

Кликните Загрузить файл  

После загрузки необходимо сделать ссылку на изображение из статьи, в 

которую должен быть внедрен файл, для этого:  



 

Необходимо перейти на страницу, куда вы хотите вставить 

изображение и на верхней панели нажать кнопку Встроенное 

изображение  



 

После этого на странице появится шаблонная строка вставки 

изображения:  

[ [ Изображение:Example.jpg ] ] 

 

В ней необходимо вместо слов Example.jpg написать имя и расширение того 

изображения, которое вы хотите загрузить на свою страницу. 

Файл:Ins8.gif

  



 

После этого нажмите кнопку Записать страницу.  

 

Загрузка медиафайлов

 

Для того, чтобы разместить в статье медиафайл (изображение, аудио и 

др.) необходимо

:  

1.

 

Загрузить файл в ВикиВики  

2.

 

Сделать ссылку на данный файл из статьи  

Как загрузить файл в ВикиВики

 

1.

 

Перейдите по ссылке Спецстраницы (панель инструменты в правой 

части экрана)  

2.

 

Выбрать из списка Загрузить файл  

3.

 

C помощью кнопки Обзор выбрать файл  

4.

 

Указать Целевое имя файла (так файл будет называться в среде 

ВикиВики)  

5.

 

В поле Краткое описание необходимо написать описание 

загружаемого объекта  

6.

 

Кликните Загрузить файл  

Как внедрить медиафайл в статью

 

После загрузки медиафайла в ВикиВики необходимо сделать ссылку на него 

из статьи, в которую должен быть внедрен файл, для этого:  

1. Необходимо перейти на страницу, куда вы хотите вставить изображение и 

на верхней панели нажать кнопку Встроенное изображение  

2. После этого на странице появится шаблонная строка вставки изображения:  

[[Изображение:Example.jpg]]  

В ней необходимо вместо слов Example.jpg написать имя и расширение того 

изображения, которое вы хотите загрузить на свою страницу.  

[[Изображение:Ins8.gif]]  

3. Для вставки медиафайла вы можете использовать ссылку вида: 

[[Медиа:file.ogg]]  

4. После этого нажмите кнопку Записать страницу.