Емтиханға дайындық сұрақтары

 
Емтиханға дайындық сұрақтары. 
1.Ежелгі дəуір əдебиеті пəнінің мазмұны, мəні. 
2.Бүкіл түркі тілді халықтарға ортақ əдебиетті кезеңдерге бөліп қарастыру 
мəселесі 
3. Алғашқы қауымдық құрылыс кезіндегі қазіргі Қазақстан мен Орта Азияны , 
Алтай өңірін мекендеген ру- тайпалар ұлыстар туралы тарихи деректер
4. Ежелгі түріктердің наным- сенімдері, исламға дейінгі діни ұғым – 
түсініктер. Табыну: Көк тəңірі, Жер тəңірі, Ұмай ана. 
5.Ежелгі түрік таңбалары. Көне жазу-сызулар. 
6.Орхон жазуындағы жəдігерліктердің табылуы, зерттелуі 
7., Күлтегін , « Тоныкөк», « Білге қаған» жырларының көркемдік ерекшелігі. 
8. Күлтегін жыры жəне қазақ эпосы. 
9. Күлтегін- тарихи тұлға , жеңілуді білмейтін батыр . 
10. Руна жазуындағы дастандардың сюжеттік
11. Қорқыт ата туралы ақиқат пен аңыз. 
12. «Қорқыт ата» кітабы оғыз-қыпшақ əдеби ескерткіші 
13. «Қорқыт ата» кітабының қолжазба нұсқалары, зерттелуі. 
14. «Қорқыт ата» кітабының қазақ тілі тұрғысынан зерттелуі. 
15. «Қорқыт ата» кітабының тақырыбы, мазмұны, композициясы, 
қаһармандары, көркемдік ерекшеліктері. 
16. Қорқыт атаның өсиеттері, мақал-мəтелдері. 
17. «Оғыз-наме» түркі тектес халықтардың ежелгі шежіресін аңыздар 
негізінде баяндайтын эпостық шығарма. 
18. «Оғыз-қаған» эпосына негіз болған тарихи деректер 
19.‹ Оғыз наме› эпосының жанры, композициясы, сюжеттік желілері, 
көркемдік ерекшеліктері.
20. « Оғыз нама» эпосының нұсқалары, зерттелуі. 
21.« Оғыз наме» эпосы жəне « Қобланды батыр» жырындағы ұқсас көріністер. 
22. Əбу- Насыр əл- Фараби өмірі, шығармашылығы туралы деректер. 
23. Əл- Фараби - əдебиет теориясын зерттеуші . 
24.Əбу- Насыр əл- Фараби – ақын. Ақынның поэзиялық мұрасы. 
25.Əл- Фарабидің философия, этика, логика, тіл білімі, музыка, т.б салалар 
бойынша жазған зерттеулері. 

26. Əл- Фараби мұрасының зерттелуі.(А. Машанов, А.Қасымжанов, А.Көбесов 
т.б еңбектері) 
27. Қожа Ахмет Иассауи- сопылық əдебиеттің ірі өкілі, əйгілі ақын, есімі 
ислам əлеміне мəшһүр болған ойшыл қайраткер. 
28. «Даналық кітабы» - түркі халықтарының əдеби ескерткіші. Зерттеуші. 
29. « Данлық кітабындағы» туыстық, бауырмалдық, ізгілік, имандылық, 
мұсылман дінінің қағидаларына қатысты мəселелер. 
30. « Диуани хикматтағы» сопылық ағымның философиялық ой- пікірлері. 
31. Ахмед Иүгнеки – ХІІ ғасырдағы Қарахан мемлекетіне мəшһүр болған 
атақты ақын. 
32. « Ақиқат сыйы» дастанын зертеушілер, аударма жасаушылар. 
33. « Ақиқат сыйы» дастанының композициялық құрылысы, идеялық 
мазмұны, қоғамдық моральдық ұғымдар , мінез- құлық, оқу- білім, əдептілік, 
тілді тыйып ұстау, ізгі қасиеттер туралы мəселелер. 
44. . « Ақиқат сыйы» дастанының көркемдік ерекшеліктері. 
45. Сүлеймен Бақырғани – сопылық сарындағы мəшһүр ақын, Қожа Ахмет 
Иассауидің шəкірті. 
46. « Бақырғани кітабындағы» сопылық дəстүрді мадақтау, адамгершілік, 
адалдық, бауырмалдыққа үндеу мəселелері. 
47. « Бақырғани кітабының қазақша аударылуы.» /Б.Сағындықов/. 
48. Махмуд Қашқари /ХІ ғасыр/- ұлы филолог, ауыз əдебиеті үлгілерін
жинап, зерттеуші ғалым, саяхатшы. 
49. «Диуани лұғат ат-түрік» қазіргі түркі тілді халықтардың бəріне ортақ мұра.
50. «Түркі сөздерінің жинағы» зерттелуі, тəржімалануы, басылымдары. 
51. М. Қашқари «Сөздігінің» қазақ тіл білімі тұрғысынан зерттелуі 
Н.Т.Сауранбаев, С.А.Аманжолов, А.Н. Ысқақов, Ғ.Мұсабаев,Ə.Құрымжанов, 
Қ.Бекетов, Ə.Ибатов т.б. 
52. « Диуани лұғат ат-түрік» əдеби мəні. «Сөздікте» мысал ретінде келтірілген 
көркемсөз үлгілері: бəйіттер, ғөзалдар, тұрмыс- салт жырлары, мақал- 
мəтелдер, қанатты сөздер, ғибрат сөздер, сажьдар (ақ өлең), наср (проза) т.б. 
53. Жүсіп Баласағұн- ХІ ғасырдың аса көрнекті ақыны, данышпан- ойшылы, 
ғалым, қоғам қайраткері.
54. «Құтты білік» дастанының нұсқалары, зерттеуші, аудармашы ғалымдар: 
Ж.Амадес, Г. Вомберн, В.В.Радлов, Е.Э. Бертельс, А.Волитов, С.Е.Молов, 
С.Муталлибов, К.Каримов, С. Иванов, А.Егеубаев, Б.Сағындықов т.б. 
55. «Құтты білік»- дидактикалық дастан. Ел басқару мəселесі, əкімдер бейнесі. 
56. Дастандағы ақыл- парасат, өнер- білім, əдептілік, тəлім- тəрбие, мінез- 
құлық, кішіпейілдік т.б. мəселелер, тəрбиелік мəні. 
57. Дастанның көркемдік ерекшеліктері. 
58. Алтын Орда дəуіріндегі (ХІІІ- ХҮғғ) тарихи əлеуметтік жағдай. 
59. Алтын Орда дəуіріндегі мəдениет, əдебиет түркі тайпаларының бəріне 
бірдей ортақ мұра.
60. Насреддин Рабғузи- Алтын Орда дəуірі əдебиетінің ірі уəкілдерінің бірі. 
61. «Рабғузи қиссалары» (1310ж)- табиғат, дүние құбылыстары, 
жаратылыстың пайда болуы, халифаттар, пайғамбарлар, Адам ата, Жер ана, 
Көк, Ай мен жұлдыз, шайтан мен періште т.б. туралы шығыстық сюжеттегі 
қисса- аңыздар, өлең- жырлар жинағы.

62. «Рабғузи қиссаларының» зерттелуі, қазақ тіліне аударылуы. Б.Кенжебаев, 
А.Қыраубаева, Н. Сағындықов т.б. 
63. Құтыптың «Хұсрау- Шырын» дастанының негізгі тақырыбы. 
64. Дастанның қаһармандары. 
65. « Хұсрау-Шырын» дастанының қазақ лиро-эпостық жырларымен 
сарындастығы. 
66. Құтб аудармасының көркемдік ерекшеліктері. 
67. Сайф Сараи- Алтын Орда əдебиетінің ХІҮ ғасырдағы аса көрнекті өкілі. 
68. «Гүлстан бит-түркидің» (1391ж ) -прозамен жазылған қыпшақ тіліндегі
көркем шығарма 
69. «Түркі тіліндегі Гүлстан» қолжазбасының табылуы, зерттелуі, 
жариялануы. 
70. Көркемдік ерекшеліктері, бейнелеу құралдары, тілі. 
71. Дұрбек –ХІҮ ғасырдың соңы мен ХҮ ғасырдың басында өмір сүрген 
ақын. 
72. Дұрбектің «Жүсіп-Злиха» дастаны түркі тіліндегі (шағатай) көркем
туынды. Идеясы, дастанның басты қаһармандары. 
73. «Жүсіп-Злиха» дастанының 
зерттелуі.(Е.А.Бертельс,С.Хайдаров,В.Волихожаев т.б.) . 
74. Хорезмидің «Мұхаббат-номе» дастаны.(1353 ж) Алтын Орда дəуірі 
əдебиетінің ең көрнекті үлгісі. 
75. «Мұхаббат-номенің» зерттеуші, аударушы ғалымдар: Э:Н.Нəжіп, 
А:М.Щербак,С.Қосымов,В.Волиходжаев, И.Молоев, А.Қыраубаева туралы. 
76. Дастанның көріктеу құралдары,өлең құрылысы,тілі. 
77. Əбілғазы «Шежіре-и-түрк» («Түркі шежіресі») бертін келе қазақ халқын 
құраған рулар мен тайпалардың көне тарихы , тұрмыс-тіршілігі, түркі елін 
басқарған қайраткерлердің өмірі мен қоғамдық қызметі туралы құнды 
деректер мол шежіре. 
78. Түркі шежіресінің алғаш табылуы . (ХҮІІІ ғ ), басқа тілдерге аударма 
жасалуы, түркология ғылымы тұрғысынан зерттелуі. 
79. Қадырғали Жалйридың «Жамиат тауарих» (« Шежірелер жинағы») – ХІҮ- 
ХҮІ ғасырлардағы еңбек. 
80. « Шежірелер жинағының » Əдеби маңызы : Ұйқасты- ырғақты ақ өлең , 
толғау түрінде жазылғаны. Ондағы тұрақты тіркестер, қанатты сөздер, мақал- 
мəтелдер т.б
81. « Шежірелер жинағының » алғашқы басылымдарының зерттелуі/ 
И.Березин, Ш.Уалиханов, Ə.Марғұлан, Қ.Жүнісбеков, Т.Р.Қордабаев, 
Р.Сыздықова,т.б) 
82. М.Хайдар Дулати – (1499- 1551) - өз дəуірінің ғұлама ғалымы ,тарихшысы 
, сөз зергері, ақыны қоғам қайраткері. 
83.Тарихи Рашидидің зерттеуші , аудармашылары. 
84. Захриддин Мұхаммед Бабыр(1483- 1530)- көрнекті мемлекет қайраткері , 
даңқты қолбасшы, дарынды лирик ақын, белгілі жазушы, атақты тарихшы 
ғалым. 
85 « Бабыр наме» - үш бөлімнен тұратын прозалық шығарма . 
86 .Бабыр нама зерттелуі , аударылуы. 
87. Бабыр наманің идеялық мазмұны , тарихы, əдеби мəні, тілі. 

 
Бұл тарау жоспарланбаған 
12. 
Арнаулы аудитория, кабинет жəне лабораториялар тізімі. 
Кесте бойынша