Патологиялық физиология ауру ағзаның тіршілігі туралы ғылым. Ол



Pdf көрінісі
бет22/66
Дата21.11.2022
өлшемі1,74 Mb.
#51417
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   66
Байланысты:
Жануарлар патологиясы Кітап-1

 
 
I II III IV 
 
   I – сенсибилазицая сатысы, II – иммунологиялық, III – патохимиялық, IV – патофизиологиялық сатысы.
6-сурет. Аллергиялық процестердің даму механизмдерінің жиынтығы: 
Пассивті сенсибилизацияны организмнен оқшауланған органдарда да (ішек, өкпе, жатыр 
т.б.) туғызып, оларды антителасы бар ортаға орналастыруға болады (6-сурет). 
А л л е р г и я л ы қ а н т и т е л а қ а с и е т і. Аллергиялық антитела дегеніміз 
түрін өзгерткен қан глобулиндері. Маңызды биологиялық қасиеттеріне жататыны: а) 
иммунологиялық ерекшілігі, яғни осы антителаны өндіруге ықпал еткен аллергендермен 
қосылуға қабілеттілігі; б) алалергендермен қосылғаннан кейін белгілі бір аллергиялық 
реакцияны туғызуға қабілеттілігі. 
Барлық аллергиялық антителаны екі топқа бөлуге болады: а) бекітілген (немесе 
клеткалық) антитела, олар клеткалармен байланысқан және баяу типтегі аллергиялық 
реакцияларға қатысады; б) бос (немесе циркуляцияланатын) антитела, олар организмнің 
қанында және басқа да биологиялық сұйығында байқалып, лездік аллергиялық реакция 
туғызады. 
Айналысқа түсетін антитела преципитацияланатын және преципитацияланбайтын 
болып бөлінеді. Соңғысына антителаны оқшаулайтын реагиндер деп аталатындар жатады. 
Преципитацияланатын антитела (JgG) адамның қан сарысуы ауруында қанда, адам 
мен мал анафилактикалық естен танғанда, қоянның аллергиялық қабынуында (Артюс 
Семіз 
клеткалардағы 
дегрануляция
Гистаминнің 
серотониннің 
гепариннің бөлінуі 
Тамыр-ткань 
өткізгіштігінің 
артуы, АД-нің 
кемуі, 
бронхтардағы 
тегіс бұлшықе 
ттердің түйілуі 
Сенсиби 
лизация 
«Антиген-
антитело» 
жиынтығының 
пайда болуы 
Брадикининнің 
пайда болуы және 
ацетилхолин 
концентрациясының 
көбеюі 
Органдар мен 
жүйелер 
функциясының 
бұзылуы 
«Антиген-
антитело» 
жиынтығының 
пайда болуы 
Лизосомды
мембраналардың 
өткізгіштігінің 
артуы және 
ферменттердің ішкі 
плазмаға «шабуылдап» 
шығуы 
Клеткалардағы 
аутолиз 


67 
құбылысы), жұмыртқа белогының аллергиялық реакцияларында, жылқы қайызғағында 
және басқа да аллергиялық реакцияларда байқалады. Преципитиндер қызуға тұрақты. 
Реагиндер, немесе тірі – сенсибилизациялаушы антитела (Jg ε) поллинозға немесе 
атониялық бронх астмасына шалдыққан малдың қан сарысуында байқалады. Геагиндер 
пробиркадағы кәдімгі серологиялық реакцияда байқалып, адамның сау терісін пассивті 
сенсибилизациялай алмайды, сондықтанда оны тері-сенсибилизациялаушы антителалар 
деп атайды. Реагиндерді байқаудың ең тиімді әдісі – Прауситц – Кюстнер реакциясы 
(терінің пассивті сенсибилизация реакциясы). Реагиндер термолабильді, қан сарысуын 56º 
дейін 2-4 сағаттай қыздарғанда олардың активтілігі едәуір кемиді. Реагиндердің маңызды 
биологиялық қасиетіне олардың «биоөзгешілігі», яғни, бір жағынан, сезімтал малдың 
клеткасымен, екінші жағынан – антигендермен қосылу қабілеттілігі жатады. Клеткаларда 
бекілуі нәтижесінде реагиндердің зақымдау қабілеті байқалады. 
П а т о х и м и я л ы қ ө з г е р і с с а т ы с ы. Сенсибилизацияланған, яғни 
аллергиялық антитела бар организмге ерекше аллергенді қайталап енгізетін болса, онда 
антителалар мен аллергендер арасында физико-химиялық реакция пайда болып, аллерген-
антитело макромолекулалық комплексі құралады. Тканьдерде бекіген бұл комплекс зат 
алмасудың бірқатар өзгерістерін тудырады. Ең әуелі тканьге сіңірілген оттегінің мөлшері 
өзгеріп, ол фазалық сипат алады (әуелі ұлғаяды, сонан соң кішірейеді). 
Аллерген-антитело комплексінің ықпалымен тканьдік және клеткалық протеолиттік, 
әрі липолиттік ферменттердің активтілігі артып, тиісті клеткалардың функциясы 
бұзылады. Мәселен, дәнекер тканьдердің жуан клеткаларының, қан лейкоциттерінің 
(әсіресе 
базофилдер 
мен 
нейтрофилдер) 
зақымдануына 
олардан 
гистаминнің, 
серотониннің және басқа да биологиялық активті субстанциялардың босауы себепші 
болады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   66




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет