Дене жаттығулары техникасы

олардың көмегімен қимыл-қозғалыстық міндеттер

шешіледі. Дене жаттығуларының техникасы дегеніміз ізденістің, ғылыми анализдің және спортшының қимылды орындау әдісін практика жүзінде тексеруден өткен нақтылы нәтижелері. Техника деген түсінік педагогикалық немесе биомеханикалық тұрғыдан түсіндірілуге тиісті. Педагогикалық тұрғыдан дене жаттығуларының техникасы деп қимыл қозғалысты орындаудың ең тиімді әдісін айтады. Тиімділік адам организміне ең қолайлы әсерінен (мысалы,

тұлғаны дамытуға, шынықтыруға қажет бұлшық ет топтарына әсер ету) және қимылдың нәтижесінен (мысалы, карғу қашықтығымен) кӛрінеді. Бірдей қимылдарды әртүрлі әдіспен де орындауға болады, бірақ оның ең қолайлысын ғана орындау техникасы деп атайды. Мысалы, әртүрліәдіспен жүзуге болады (кроль, брасс т.б.) бірақ кейбіреулер классикалық әдісті игермей-ақ жүзе алады.

Бұл жағдайда біз «жүзу техникасын игермеген» дейміз. Стандартты техника дегеніміз – шынығушылардың ең қолайлы негізде керекті кимылды орындауын көрсететін техника. Стандартты техника қимыл негізін көп өзгерістерге ұшыратпайды және орындалатын жаттығулардың кейбір злементтерін орындауда ауытқу мүмкіншіліктерін жоққа шығармайды. Техниканың жекелілігі екі бағытта жүзеге асырылады: жалпы адам тұлғасының және

адамдардың жеке тобының дене дайындығына байланысты стандартты техника деңгейінде өзгеру енгізетін кездегі типтік жекелілік жолымен немесе адамның жеке ерекшеліктерін ескеретін дербес жекелілік жолымен жүзеге асырылады. Дене жаттығулары техникасы өзгеріп, жетіліп отырады. Жоғары нәтижелерге жетуге ұмтылу, дене тәрбиесімен айналысушылардың дене әзірлігін жақсарту, қозғалыстың биохимиялық заңдылықтарын ашу, неғұрлым жетілдірілген спорт жабдықтарын қолдану техниканы жетілдіруге, жаттығулардың жаңа

формаларын жасауға әкеледі. Дене жаттығуларын орындау (техникасы) әдістерінің тиімділігін бағалау критерийі сыртқы форма (конькимен мәнерлеп сырғанау) сандық нәтиже (секіру, жүгіру т. б.) немесе қимыл-қозғалыстық міндеттерді орындау (нысанаға тигізу) болып табылады. Дене жаттығулары техникасында буындар мен бөлшектерді анықтайтын негізді бөлек алып қарайды. Техника негізі - бұл қимыл-қозғалыстық міндеттерді шешу үшін қажетті жаттығудың басты элементтері. Техника негіздерінің белгілі бір элементтері болмаған кезде жаттығу орындалмайды немесе бұзылып

орындалады. Техниканың анықтауыш буыны - бұл белгілі бір қозғалыс техникасы негізінің мейлінше, маңызды және шешуші бӛлігі. Мысалы, жүгіріп келіп биіктікке секіру үшін техниканың анықтауыш буыны - екінші аяқтың алға қарай жоғары кӛтерілуімен жалғасып жататын бір аяқпен серпіле секіру, ал алысқа лақтыру үшін лақтыруға жұмсалатын соңғы күш болады. Жаттығуларда анықтауыш буынды орындау, әдетте, салыстырмалы түрде қысқа мерзімде өтеді және бұлшық еттің кӛп күш жұмсауын талап етеді.