Пән бағдарламасын бекіту пму ұс н 18. 4/19

Пән бағдарламасын бекіту                                                                                            

ПМУ ҰС Н 7.18.4/19

 парағы (SYLLABUS)

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

География және туризм кафедрасы

СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН

ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ (SYLLABUS)

Гидрогеоэкология пәні бойынша

6М060900 – География мамандығының магистранттары үшін

Павлодар 

Пән бағдарламасын бекіту

парағы (Syllabus)

                   ПГУ ҰС Н 7.18.4/19

БЕКІТЕМІН  

                                                              ХТжЖФ  деканы

                                                                          _______Қ.Қ. Ахметов

   «___»_____________20   ж.

  Құрастырушы: доцент, п.ғ.к. Есимова Д.Д._______________

География және туризм кафедрасы

ПӘН БОЙЫНША ОҚЫТУ БАҒДАРЛАМАСЫ (Syllabus)

Gdr 5304Гидрогеоэкология пәні бойынша

6М060900-География мамандығының магистранттары үшін

Бағдарлама   «____» ___________20   ж. бекітілген жұмыс оқу бағдарламасы

негізінде құрастырылды

«___» __________ 20  ж. Хаттама № __ кафедра мәжілісінде ұсынылды

Кафедра меңгерушісі____________________ Д.Д. Есімова

Химиялық технология және жаратылыстану факультетінің оқу-

әдістемелік кеңесімен мақұлданды 

 «___» ________20  ж. Хаттама № _______

ОӘК төрайымы__________________Ю.М. Каниболоцкая

1. Оқу пәнінің паспорты

Гидрогеоэкология пәні бойынша

Пән таңдау бойынша компонент

Кредиттер саны мен оқу мерзімі

Барлығы – 3 кредит

Курс: 1

Семестр: 2

Аудиториялық сабақтар, барлығы – 45 сағат       

Дәріс  - 15  сағат 

Тәжірибелік /семинар сабақтары - 30 сағат                                   

МӨЖ – 90 сағат

Соның ішінде МОӨЖ – 22,5 сағат

Жалпы еңбексыйымдылығы - 135  сағат

Бақылау формасы

Емтихан – 2 семестр

Пререквизиттері: «Жалпы жертану», «Геоэкология», «Экология», «Гидрология».

Постреквизиттері:«Экологиялық геохимия» 

2.Оқытушы жөнінде ақпарат:

П.ғ.к., доцент

Есімова Динара Даутовна

География және туризм кафедрасы

Тел. (ішкі 1277)

Қабылдау уақыты: сәрсенбі  –   12

00

-ден 13

00

-ге дейін, ауд. № 313

3. Пәннің мақсаты мен міндеттері

Пәнді оқыту мақсаты – магистранттарға су ресурстарын ұтымды пайдалану және

қорғау жөнінде теориялық және практикалықбілімдер беру.

Курстық міндеттері: 

1-  суды   ұтымды   пайдалану,   су   ресурстарын   қорға,   оны   қажетсіну   түсініктерін

қалыптастыру;

2- магистранттарға гидрогеоэкологияны оқытудың мәселелі әдістерін қолданудың мүмкін

болатын жолдарын көрсету; 

4. Біліктілік, дағды, икемділік және құзыреттіліктерге арналған талаптар 

0

Пәнді оқудың нәтижесінде магистранттар:

Білу керек:

- су объектілерін залалсыздандыратын табиғи не жасанды көздерін;

- ластанған заттардың механизм миграциясы туралы;

- табиғи орта және оның бағалау критерийінің түсінігі;

- табиғи объектілерде химиялық элементтер көздерін, олардың табиғи ортаға әсерін;

- суды қорғау жөнінде мемлекеттік және қоғамдық шараларды және суды бағалау әдістері

туралы.

Істей білу керек: 

- қоршаған ортаны қорғау жөніндегі нормативтік-әдістемелік құжаттармен жұмыс істей; 

- су объектілерілер жағдайын ұйымдастыру және мониторинг жүргізе алуы;

-экологиялық жағдайына және табиғи объектілеріне баға бере алуы.

-қоршаған ортаның экологиялық факторларының құрылымына баға беру, болжам жасау;

-техногенездің экологиялық мәселелерін анықтау;

-антропогенездің геожүйелерге әсерінің экологиялық салдарына алдын-ала болжау жасай 

білуі;

-табиғи қоршаған ортаны қорғаудың негізгі бағыттары бойынша білімдерге ие болу;

-табиғатты пайдалану туралы тиімді және кешенді білім беру;

-экологиялық қауіпсіздікті қарастыра алуы;

-созологиялық (табиғат қорғау) карталарын құрастыра біле алуы;

-геоэкологиялық жобалаудың нормативті-құқықтық базасын анықтай алуы.

4.Пәннің тақырыптық жоспары

Сабақ түрлерінің академиялық сағаттарға бөлінуі 

р/с

№

Сабақтың тақырыбы

Сабақ түрлері бойынша сағат саны

Дәріс

Тәжірибе

Зерт.

МӨЖ

1

Пәннің мақсаты, міндеті, зерттеу әдістері және

нысаны. Гидрогеоэкологияның  әдістемелік 

негіздері. Гидрогеоэкологияның табиғат 

қорғау қызметі.

1

2

-

6

2

Жер шарындағы су ресурстары және дүние 

жүзілік таралуы. Табиғаттағы су айналымы.

1

2

-

6

3

Өзендер. Өзендердің пайда болуы, өзендер 

жүйесі. Өзен аңғарлары, олардың қалыптасу 

типтері. Қоректену типтері.

1

2

6

4

Көлдер. Жалпы түсінік-тер, көл қазаншұңқыр-

ларының пайда болуы, типтері. Көлдердің су 

теңдестігі. Батпақтардың пайда болуы және 

типтері. Су теңдестігі және батпақ термикасы. 

Батпақтың құрғауы. Жер асты сулары.

1

2

-

6

5

Мұздықтар, қар сызығы туралы түсінік. 

Мұздық-тардың пайда болу жағдайлары. 

Дүние жүзілік мұхит. Дүние жүзілік мұхит 

бөліктері.

1

2

-

6

6

Су   ресурстарын   шаруа-шылықта   пайдалану.

Экологиялық мәселелер.

1

2

-

6

7

Қазақстанның

 

геоэкологиялық

аудандастырылуы.

 

Геоэкологиялық

аудандастырудың әдістемелік негіздері.  

1

2

-

6

8

Қазақстан геожүйелерінің экологиялық бұзылу

деңгейлері. Физикалық-географиялық елдерге 

кіретін Қазақстан геоэкологиялық 

провинцияларының сипаттамалары.

1

2

-

6

9

Қазақстанның су қорларын қорғау.

1

2

-

6

10 Әлемдік мұхиттың геоэкологиялық мәселелері

1

2

-

6

11

Жер қорларын және топырақты қорғау.

1

2

-

6

12

Шөлейттенудің геоэкологиялық мәселелері

1

2

-

6

13

Өсімдік   және   жануарлар   қорларын   қорғау

шаралары.

1

2

-

6

14

Қазақстан   табиғи   ортасын   оптимизациялау

(тиімдігін   арттыру).   Бұзылған   геожүйелерді

экологиялық қалпына келтіру шаралары.

1

2

-

6

15

Табиғатты   тиімді   пайдалану.   Табиғатты

қорғау принциптері.

1

2

-

6

Барлығы: 135

15

30

-

90

6. Дәріс сабақтарының мазмұны – 15 сағат 

Тақырып 1. Кіріспе. 

Жоспар

Пәннің   мақсаты,   міндеті,   зерттеу   әдістері   және   нысаны.   Гидрогеоэкологияның

әдістемелік негіздері. Гидрогеоэкологияның табиғат қорғау қызметі.

Тақырыптың қысқаша мазмұны:

Гидрогеоэкологияның  әдістемелік негіздері. 

Әдебиеттер: АйдосовА.А., Айдосов Г.А. Геоэкология. КазАТК,Алматы: 2009 – 97 с.

Мультимедиялық сүйемелдеу: - презентациялық дәріс

Тақырып 2.Табиғаттағы су айналымы.

Жоспар: 

1. Жер шарындағы су ресурстары және дүние жүзілік таралуы

2. Табиғаттағы су айналымы.

Тақырыптың қысқаша мазмұны: Су ресурстары. Су айналымы. Судың таралуы.

Әдебиеттер: Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау. – Алматы: Заң

әдебиеті, 2005.-90б.

Кенжебаев С., Махмутов С.М. Табиғат қорғау. Алматы, Ана-тілі, 1992. 143 с.

Мультимедиялық сүйемелдеу: - презентациялық дәріс

Тақырып 3.Өзендер

Жоспар:

1. Өзендердің пайда болуы, өзендер жүйесі. 

2. Өзен аңғарлары, олардың қалыптасу типтері. 

3. Қоректену типтері.

Тақырыптың   қысқаша   мазмұны:  Өзендер.   Өзендердің   пайда   болуы.   Өзендер

жүйесі. Өзен аңғарлары. Қоректену типтері.

Әдебиеттер: 

1. Жамалбеков   Е.,   Білдебаева   Р.   Топырақтану   және   топырақ   географиясы   мен

экологиясы. Алматы: Қазақ университеті, 2006.-246б.

2. Каримов А.Н. Экологиялық сараптама.бағалау. бақылау. Алматы, 2003.

Мультимедиялық сүйемелдеу:  презентациялық дәріс

Тақырып 4.Көлдер. 

Жоспар: 

1. Жалпы түсініктер, көл қазаншұңқырларының пайда болуы, типтері.

2. Көлдердің су теңдестігі. Батпақтардың пайда болуы және типтері.

3. Су теңдестігі және батпақ термикасы. 

4. Батпақтың құрғауы. 

5. Жер асты сулары.

Тақырыптың қысқаша мазмұны: Көл қазаншұңқыры. Көлдердің

су теңдестігі. Батпақтар. Су теңдестігі және батпақ термикасы. Батпақтың құрғауы. Жер

асты сулары.

Әдебиеттер:  Каримов   А.Н.   Экологиялық   сараптама.бағалау.   бақылау.   Алматы,

2003.

Мультимедиялық сүйемелдеу:  презентациялық дәріс

Тақырып 5.Мұздықтар.Дүние жүзілік мұхит.

Жоспар:

1. Мұздықтар, қар сызығы туралы түсінік. 

2. Мұздықтардың пайда болу жағдайлары. 

3. Дүние жүзілік мұхит. 

4. Дүние жүзілік мұхит бөліктері.

Тақырыптың   қысқаша   мазмұны:Мұздықтар.   Дүниежүзілік   мұхит.   Мұхит

бөліктері

Әдебиеттер:

1. Жамалбеков   Е.,   Білдебаева   Р.   Топырақтану   және   топырақ   географиясы   мен

экологиясы. Алматы: Қазақ университеті, 2006.-246б.

2. Каримов А.Н. Экологиялық сараптама.бағалау. бақылау. Алматы, 2003.

Мультимедиялық сүйемелдеу:  презентациялық дәріс

Тақырып 6.Су ресурстары.

Жоспар:

1. Су ресурстарын шаруашылықта пайдалану. 

2. Экологиялық мәселелер.

Тақырыптың қысқаша мазмұны: Су ресурстары. Экологиялық мәселелер.

Әдебиеттер:  Каримов   А.Н.   Экологиялық   сараптама.бағалау.   бақылау.   Алматы,

2003.

Мультимедиялық сүйемелдеу:  презентациялық дәріс

Тақырып 7.Геоэкологиялық аудандастыру.

Жоспар:Қазақстанның   геоэкологиялық   аудандастырылуы.   Геоэкологиялық

аудандастырудың әдістемелік негіздері.

Тақырыптың   қысқаша   мазмұны:

 Қазақстанның   геоэкологиялық

аудандастырылуы. Геоэкологиялық аудандастырудың әдістемелік негіздері.

Әдебиеттер: Концепция экологической безопасности Республики

Казахстан.  МООС, Астана 2003.

Мультимедиялық сүйемелдеу:  презентациялық дәріс

Тақырып 8.Қазақстан геожүйелерінің экологиялық бұзылу деңгейлері.

Жоспар:Қазақстан   геожүйелерінің   экологиялық   бұзылу   деңгейлері.   Физикалық-

географиялық   елдерге   кіретін   Қазақстан   геоэкологиялық   провинцияларының

сипаттамалары.

Тақырыптың қысқаша мазмұны: Қазақстан геожүйелерінің экологиялық бұзылу

деңгейлері.   Физикалық-географиялық   елдерге   кіретін   Қазақстан   геоэкологиялық

провинцияларының сипаттамалары.

Әдебиеттер: Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау. – Алматы: Заң

әдебиеті, 2005.-90б.

Жамалбеков   Е.,   Білдебаева   Р.   Топырақтану   және   топырақ   географиясы   мен

экологиясы. Алматы: Қазақ университеті, 2006.-246б.

Мультимедиялық сүйемелдеу:  презентациялық дәріс

Тақырып № 9.Қазақстанның су қорларын қорғау.

Жоспар:Қазақстанның су қоры. Суды қорғау. Алдын-ала қорғау шаралары.

Тақырыптың қысқаша мазмұны: Су қорлары. Суды қорғау. 

Әдебиеттер: Жамалбеков Е., Білдебаева Р. Топырақтану және топырақ географиясы

мен экологиясы. Алматы: Қазақ университеті, 2006.-246б.

Мультимедиялық сүйемелдеу:  презентациялық дәріс

Тақырып № 10.Әлемдік мұхиттың геоэкологиялық мәселелері

Жоспар:Әлемдік мұхиттың геоэкологиялық мәселелері

Тақырыптың қысқаша мазмұны: Әлемдік мұхиттың геоэкологиялық мәселелері

Әдебиеттер: Чигаркин А.В. Геоэкология Казахстана. Алматы: Қазақ университеті,

2006.

Мультимедиялық сүйемелдеу:  презентациялық дәріс

Тақырып № 11.Жер қорларын және топырақты қорғау.

Жоспар:

1. Жер қорларын

2. Топырақты қорғау.

Тақырыптың қысқаша мазмұны: Жер қорларын және топырақты қорғау.

Әдебиеттер: Жамалбеков Е., Білдебаева Р. Топырақтану және топырақ географиясы

мен экологиясы. Алматы: Қазақ университеті, 2006.-246б.

Мультимедиялық сүйемелдеу:  презентациялық дәріс

Тақырып № 12.Шөлейттенудің геоэкологиялық мәселелері

Жоспар:Шөлейттенудің геоэкологиялық мәселелері

Тақырыптың қысқаша мазмұны: Шөлейттенудің геоэкологиялық мәселелері

Әдебиеттер: Чигаркин А.В. Геоэкология Казахстана. Алматы: Қазақ университеті,

2006.

Мультимедиялық сүйемелдеу:  презентациялық дәріс

Тақырып № 13.Өсімдік және жануарлар қорларын қорғау шаралары.

Жоспар:

1. Өсімдікқорларын қорғау шаралары.

2. Жануарлар қорларын қорғау шаралары.

Тақырыптың қысқаша мазмұны: Қорларды қорғау. Өсімдік қорлары. Жануарлар

қорлары.

Әдебиеттер: Айдосов А.А., Айдосов Г.А. Геоэкология. КазАТК, Алматы: 2009 – 97

с.

Асқарова Ұ.Б. Экология  және қоршаған ортаны  қорғау.  – Алматы: Заң әдебиеті,

2005.-90б.

Мультимедиялық сүйемелдеу:  презентациялық дәріс

Тақырып № 14.Қазақстан табиғи ортасын оптимизациялау

Жоспар:

1.

Қазақстан табиғи ортасын оптимизациялау (тиімдігін арттыру). 

2.

Бұзылған геожүйелерді экологиялық қалпына келтіру шаралары.

Тақырыптың   қысқаша   мазмұны:  Қазақстан   табиғи   ортасын   оптимизациялау.

Бұзылған геожүйелерді экологиялық қалпына келтіру шаралары.

Әдебиеттер: Чигаркин А.В. Геоэкология Казахстана. Алматы: Қазақ университеті,

2006.

Мультимедиялық сүйемелдеу:  презентациялық дәріс

Тақырып № 15.Табиғатты тиімді пайдалану. 

Жоспар:

1. Табиғатты тиімді пайдалану. 

2. Табиғатты қорғау принциптері.

Тақырыптың қысқаша мазмұны: Табиғатты тиімді пайдалану. Табиғатты қорғау

принциптері.

Әдебиеттер: Чигаркин А.В. Геоэкология Казахстана. Алматы: Қазақ университеті,

2006.

Мультимедиялық сүйемелдеу:  презентациялық дәріс

7. Тәжірибелік жұмыстардың мазмұны,  15 сағат

Тақырып 1. Пәннің мақсаты, міндеті, зерттеу әдістері және нысаны. (2 сағат) 

Жоспар:  Гидрогеоэкологияның     әдістемелік   негіздері.   Гидрогеоэкологияның

табиғат қорғау қызметі.

Тапсырмалар:  Гидрогеоэкологияның   табиғат   қорғау   қызметі   атты   баяндама

дайындау.

Әдістемелік нұсқаулар:  Семинар сабағында берілген жоспар бойынша қысқаша,

түсінікті,   дәптерге   қарамай   жауап   беру.   Семинар   сабағында   туындап   жатқан   сұрақтар

болса,   оқытушыға   немесе   жауап   берушіге   сұрақ   қоюға   болады.   Егер   де   жауап   беруші

жоспар бойынша берілген сұраққа толық жауап бермесе, онда тыңдап отырған студенттер

толықтырып,  жауап  бере   алады  (жауап  беруші   мен  толықтырған  студенттің  жауаптары

бағаланады). 

Әдебиеттер:  Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау.  – Алматы: Заң

әдебиеті, 2005.-90б.

2 Тәжірибелік сабақ. Табиғаттағы су айналымы. (2 сағат).

Жоспар: Жоспар: 

1. Жер шарындағы су ресурстары және дүние жүзілік таралуы

2. Табиғаттағы су айналымы.

Тапсырмалар: Табиғаттағы су айналымы реферат

Әдістемелік нұсқаулар:  Семинар сабағында берілген жоспар бойынша қысқаша,

түсінікті,   дәптерге   қарамай   жауап   беру.   Семинар   сабағында   туындап   жатқан   сұрақтар

болса,   оқытушыға   немесе   жауап   берушіге   сұрақ   қоюға   болады.   Егер   де   жауап   беруші

жоспар бойынша берілген сұраққа толық жауап бермесе, онда тыңдап отырған студенттер

толықтырып,  жауап  бере   алады  (жауап  беруші   мен  толықтырған  студенттің  жауаптары

бағаланады). 

Әдебиеттер: Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау. – Алматы: Заң

әдебиеті, 2005.-90б.

Кенжебаев С., Махмутов С.М. Табиғат қорғау. Алматы, Ана-тілі, 1992. 143 с.

Тәжірибелік сабақ 3. Өзендер.(2 сағат)

Жоспар: 1. Өзендердің пайда болуы, өзендер жүйесі. 

2.Өзен аңғарлары, олардың қалыптасу типтері. 

3. Қоректену типтері.

4.

Тапсырмалар: Өзен аңғарлары, олардың қалыптасу типтері баяндама

Әдістемелік нұсқаулар:  Семинар сабағында берілген жоспар бойынша қысқаша,

түсінікті,   дәптерге   қарамай   жауап   беру.   Семинар   сабағында   туындап   жатқан   сұрақтар

болса,   оқытушыға   немесе   жауап   берушіге   сұрақ   қоюға   болады.   Егер   де   жауап   беруші

жоспар бойынша берілген сұраққа толық жауап бермесе, онда тыңдап отырған студенттер

толықтырып,  жауап  бере   алады  (жауап  беруші   мен  толықтырған  студенттің  жауаптары

бағаланады). 

Әдебиеттер: 

Жамалбеков   Е.,   Білдебаева   Р.   Топырақтану   және   топырақ   географиясы   мен

экологиясы. Алматы: Қазақ университеті, 2006.-246б.

Каримов А.Н. Экологиялық сараптама.бағалау. бақылау. Алматы, 2003.

Тәжірибелік сабақ 4.  Көлдер. (2 сағат). 

Жоспар: Жалпы түсініктер, көл қазаншұңқырларының пайда болуы, типтері.

Көлдердің су теңдестігі. Батпақтардың пайда болуы және типтері.

Су теңдестігі және батпақ термикасы. 

Батпақтың құрғауы. 

Жер асты сулары.

Тапсырмалар: Көлдердің су теңдестігін анықтау.

Әдістемелік нұсқаулар:  Семинар сабағында берілген жоспар бойынша қысқаша,

түсінікті,   дәптерге   қарамай   жауап   беру.   Семинар   сабағында   туындап   жатқан   сұрақтар

болса,   оқытушыға   немесе   жауап   берушіге   сұрақ   қоюға   болады.   Егер   де   жауап   беруші

жоспар бойынша берілген сұраққа толық жауап бермесе, онда тыңдап отырған студенттер

толықтырып,  жауап  бере   алады  (жауап  беруші   мен  толықтырған  студенттің  жауаптары

бағаланады). 

Әдебиеттер: Каримов А.Н. Экологиялық сараптама.бағалау. бақылау. Алматы, 

2003.

Тәжірибелік сабақ 5.  Мұздықтар.Дүние жүзілік мұхит (2 сабақ).

Жоспар: 

1.Мұздықтар, қар сызығы туралы түсінік. 

2. Мұздықтардың пайда болу жағдайлары. 

3. Дүние жүзілік мұхит. 

4. Дүние жүзілік мұхит бөліктері.

Тапсырмалар: 

Мұздықтардың пайда болу жағдайларын қарастыру.

Әдістемелік нұсқаулар:  Семинар сабағында берілген жоспар бойынша қысқаша,

түсінікті,   дәптерге   қарамай   жауап   беру.   Семинар   сабағында   туындап   жатқан   сұрақтар

болса,   оқытушыға   немесе   жауап   берушіге   сұрақ   қоюға   болады.   Егер   де   жауап   беруші

жоспар бойынша берілген сұраққа толық жауап бермесе, онда тыңдап отырған студенттер

толықтырып,  жауап  бере   алады  (жауап  беруші   мен  толықтырған  студенттің  жауаптары

бағаланады). 

Әдебиеттер:  Жамалбеков Е., Білдебаева Р. Топырақтану және топырақ географиясы мен

экологиясы. Алматы: Қазақ университеті, 2006.-246б.

Каримов А.Н. Экологиялық сараптама.бағалау. бақылау. Алматы, 2003.

Тәжірибелік сабақ 6. Су ресурстары  (2 сағат).

Тапсырмалар:  Су   ресурстарын   шаруашылықта   пайдалану.   Экологиялық

мәселелер.

Әдістемелік нұсқаулар:  Семинар сабағында берілген жоспар бойынша қысқаша,

түсінікті,   дәптерге   қарамай   жауап   беру.   Семинар   сабағында   туындап   жатқан   сұрақтар

болса,   оқытушыға   немесе   жауап   берушіге   сұрақ   қоюға   болады.   Егер   де   жауап   беруші

жоспар бойынша берілген сұраққа толық жауап бермесе, онда тыңдап отырған студенттер

толықтырып,  жауап  бере   алады  (жауап  беруші   мен  толықтырған  студенттің  жауаптары

бағаланады). 

Әдебиеттер:  Каримов   А.Н.   Экологиялық   сараптама.бағалау.   бақылау.   Алматы,

2003.

Тәжірибелік сабақ 7. Геоэкологиялық аудандастыру(2 сағат).

Жоспар:Қазақстанның   геоэкологиялық   аудандастырылуы.   Геоэкологиялық

аудандастырудың әдістемелік негіздері.

Әдістемелік нұсқаулар:  Семинар сабағында берілген жоспар бойынша қысқаша,

түсінікті,   дәптерге   қарамай   жауап   беру.   Семинар   сабағында   туындап   жатқан   сұрақтар

болса,   оқытушыға   немесе   жауап   берушіге   сұрақ   қоюға   болады.   Егер   де   жауап   беруші

жоспар бойынша берілген сұраққа толық жауап бермесе, онда тыңдап отырған студенттер

толықтырып,  жауап  бере   алады  (жауап  беруші   мен  толықтырған  студенттің  жауаптары

бағаланады). 

Әдебиеттер: Концепция экологической безопасности Республики

Казахстан.  МООС, Астана 2003.

Тәжірибелік сабақ 8. Қазақстан геожүйелерінің экологиялық бұзылу деңгейлері - 2

сағат. 

Жоспар:Қазақстан   геожүйелерінің   экологиялық   бұзылу   деңгейлері.   Физикалық-

географиялық   елдерге   кіретін   Қазақстан   геоэкологиялық   провинцияларының

сипаттамалары.

Әдістемелік нұсқаулар:  Семинар сабағында берілген жоспар бойынша қысқаша,

түсінікті,   дәптерге   қарамай   жауап   беру.   Семинар   сабағында   туындап   жатқан   сұрақтар

болса,   оқытушыға   немесе   жауап   берушіге   сұрақ   қоюға   болады.   Егер   де   жауап   беруші

жоспар бойынша берілген сұраққа толық жауап бермесе, онда тыңдап отырған студенттер

толықтырып,  жауап  бере   алады  (жауап  беруші   мен  толықтырған  студенттің  жауаптары

бағаланады). 

Әдебиеттер: Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау. – Алматы: Заң

әдебиеті, 2005.-90б.

Жамалбеков Е., Білдебаева Р. Топырақтану және топырақ географиясы мен экологиясы.

Алматы: Қазақ университеті, 2006.-246б.

Тәжірибелік сабақ 9. Қазақстанның су қорларын қорғау-2 сағат. 

Тапсырмалар: Қазақстанның су қорларын қорғау баяндама

Әдістемелік нұсқаулар:  Семинар сабағында берілген жоспар бойынша қысқаша,

түсінікті,   дәптерге   қарамай   жауап   беру.   Семинар   сабағында   туындап   жатқан   сұрақтар

болса,   оқытушыға   немесе   жауап   берушіге   сұрақ   қоюға   болады.   Егер   де   жауап   беруші

жоспар бойынша берілген сұраққа толық жауап бермесе, онда тыңдап отырған студенттер

толықтырып,  жауап  бере   алады  (жауап  беруші   мен  толықтырған  студенттің  жауаптары

бағаланады). 

Әдебиеттер:  Жамалбеков Е., Білдебаева Р. Топырақтану және топырақ географиясы мен

экологиясы. Алматы: Қазақ университеті, 2006.-246б.

Тәжірибелік сабақ 10. Әлемдік мұхиттың геоэкологиялық мәселелері - 2 сағат.

Тапсырмалар: Әлемдік мұхиттың геоэкологиялық мәселелерін сипаттау.

Әдістемелік нұсқаулар:  Семинар сабағында берілген жоспар бойынша қысқаша,

түсінікті,   дәптерге   қарамай   жауап   беру.   Семинар   сабағында   туындап   жатқан   сұрақтар

болса,   оқытушыға   немесе   жауап   берушіге   сұрақ   қоюға   болады.   Егер   де   жауап   беруші

жоспар бойынша берілген сұраққа толық жауап бермесе, онда тыңдап отырған студенттер

толықтырып,  жауап  бере   алады  (жауап  беруші   мен  толықтырған  студенттің  жауаптары

бағаланады). 

Әдебиеттер: Чигаркин А.В. Геоэкология Казахстана. Алматы: Қазақ университеті,

2006.

8. Өзіндік жұмыстарға арналған тапсырмалар

Тақырып   1.   Пәннің   мақсаты,   міндеті,   зерттеу   әдістері   және   нысаны.

Гидрогеоэкологияның     әдістемелік   негіздері.   Гидрогеоэкологияның   табиғат   қорғау

қызметі.

Тақырыптар бойынша өзіндік жұмыстарға тапсырма: Пәннің мақсаты, міндеті,

зерттеу   әдістері   және   нысаны.   Гидрогеоэкологияның   әдістемелік   негіздері.

Гидрогеоэкологияның табиғат қорғау қызметі баяндама.

Әдебиеттер:

Негізгі Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау. – Алматы: Заң әдебиеті,

2005.-90б.

Қосымша Авраменко И.М. Основы природопользования, Ростов на Дону, 2004-320 с.

Тақырып 2.  Табиғаттағы су айналымы. 

Жоспар: 

1. Жер шарындағы су ресурстары және дүние жүзілік таралуы

2. Табиғаттағы су айналымы.

Тақырыптар   бойынша   өзіндік   жұмыстарға   тапсырма:  Табиғаттағы   су

айналымы реферат

Әдістемелік нұсқаулар:  Семинар сабағында берілген жоспар бойынша қысқаша,

түсінікті,   дәптерге   қарамай   жауап   беру.   Семинар   сабағында   туындап   жатқан   сұрақтар

болса,   оқытушыға   немесе   жауап   берушіге   сұрақ   қоюға   болады.   Егер   де   жауап   беруші

жоспар бойынша берілген сұраққа толық жауап бермесе, онда тыңдап отырған студенттер

толықтырып,  жауап  бере   алады  (жауап  беруші   мен  толықтырған  студенттің  жауаптары

бағаланады). 

Әдебиеттер: 

Негізгі:  Асқарова   Ұ.Б.   Экология   және   қоршаған   ортаны   қорғау.   –   Алматы:   Заң

әдебиеті, 2005.-90б.

Қосымша  Кенжебаев С., Махмутов С.М. Табиғат қорғау. Алматы, Ана-тілі, 1992.

143 с.

Тақырып 3. Өзендер. 

Тақырыптар   бойынша   өзіндік   жұмыстарға   тапсырма:  Өзен   аңғарлары,

олардың қалыптасу типтері. Қоректену типтеріне сипаттама беру.

Әдебиеттер:

Негізгі: Каримов А.Н. Экологиялық сараптама.бағалау. бақылау. Алматы, 2003.

Қосымша:  Арустамов   Э.А.   Экологические   основы   природопользования:   учебник   /

Э.А. Арустамов и др. ; под.ред. Э.А. Арустамова. – Изд. 5-е, перер. и доп. – Москва;

Изд-во «Дашков и К

0

, 2003. – 279 с.

Тақырып 4. Көлдер.

Тақырыптар   бойынша   өзіндік   жұмыстарға   тапсырма:  Батпақтардың   пайда

болуы және типтері. Су теңдестігі және батпақ термикасы. Батпақтың құрғауы. Жер асты

сулары.

Әдебиеттер:

Негізгі Кенжебаев С., Махмутов С.М. Табиғат қорғау. Алматы, Ана-тілі, 1992. 143 с.

Қосымша  Концепция   экологической   безопасности   Республики   Казахстан.     МООС,

Астана 2003.

Тақырып 5. Мұздықтар, қар сызығы туралы түсінік.

Тақырыптар бойынша  өзіндік  жұмыстарға  тапсырма:  Мұздық-тардың  пайда

болу жағдайлары. Дүние жүзілік мұхит. Дүние жүзілік мұхит бөліктері.

Әдебиеттер:

Негізгі  Жамалбеков   Е.,   Білдебаева   Р.   Топырақтану   және   топырақ   географиясы   мен

экологиясы. Алматы: Қазақ университеті, 2006.-246б.

Қосымша Водный кодекс Республики Казахстан. Изд. дом «Бико», Алматы: 2003- 64 с.

Тақырып 6. Су ресурстарын шаруашылықта пайдалану.

Тақырыптар   бойынша   өзіндік   жұмыстарға   тапсырма:  Су   ресурстарын

шаруашылықта пайдалану. 

Әдебиеттер:

Негізгі Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау. – Алматы: Заң әдебиеті,

2005.-90б.

Қосымша  Отраслевая программа «Питьевые воды» на 2002-2010 гг., МСХ, Астана,

2001.

Тақырып 7. Қазақстанның геоэкологиялық аудандастырылуы.

Тақырыптар   бойынша   өзіндік   жұмыстарға   тапсырма:  Қазақстанның

геоэкологиялық аудандастырылуы презентациясы.

 Әдебиеттер:

Негізгі Кенжебаев С., Махмутов С.М. Табиғат қорғау. Алматы, Ана-тілі, 1992. 143 с.

Қосымша  Концепция   экологической   безопасности   Республики   Казахстан.     МООС,

Астана 2003.

Тақырып 8. Қазақстан геожүйелерінің экологиялық бұзылу деңгейлері.

Тақырыптар   бойынша   өзіндік   жұмыстарға   тапсырма: 

Физикалық-

географиялық   елдерге   кіретін   Қазақстан   геоэкологиялық   провинцияларының

сипаттамалары баяндама жасау. 

Әдебиеттер:

Негізгі Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау. – Алматы: Заң әдебиеті,

2005.-90б.

Қосымша  Отраслевая программа «Питьевые воды» на 2002-2010 гг., МСХ, Астана,

2001.

Тақырып № 9. Қазақстанның су қорларын қорғау.

Тақырыптар   бойынша   өзіндік   жұмыстарға   тапсырма:  Қазақстанның   су

қорларын қорғау презентациясы.

Әдебиеттер:

Негізгі

Каримов А.Н. Экологиялық сараптама.бағалау. бақылау. Алматы, 2003.

Қосымша

Водный кодекс Республики Казахстан. Изд. дом «Бико», Алматы: 2003- 64 с.

Тақырып № 10. Әлемдік мұхиттың геоэкологиялық мәселелері

Тақырыптар   бойынша   өзіндік   жұмыстарға   тапсырма:  Әлемдік   мұхиттың

геоэкологиялық мәселелері баяндамасы.

Әдебиеттер:

Негізгі

Каримов А.Н. Экологиялық сараптама.бағалау. бақылау. Алматы, 2003.

Қосымша

Водный кодекс Республики Казахстан. Изд. дом «Бико», Алматы: 2003- 64 с.

Тақырып 11. Жер қорларын және топырақты қорғау.

Тақырыптар   бойынша   өзіндік   жұмыстарға   тапсырма:  Жер   қорларын   және

топырақты қорғау баяндамасы.

Әдебиеттер:

Негізгі Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау. – Алматы: Заң әдебиеті,

2005.-90б.

Қосымша  Отраслевая программа «Питьевые воды» на 2002-2010 гг., МСХ, Астана,

2001.

Тақырып 12. Шөлейттенудің геоэкологиялық мәселелері

Тақырыптар   бойынша   өзіндік   жұмыстарға   тапсырма:  Шөлейттенудің

геоэкологиялық мәселелері реферат.

 Әдебиеттер:

Негізгі Кенжебаев С., Махмутов С.М. Табиғат қорғау. Алматы, Ана-тілі, 1992. 143 с.

Қосымша  Концепция   экологической   безопасности   Республики   Казахстан.     МООС,

Астана 2003.

Тақырып 13.  Өсімдік және жануарлар қорларын қорғау шаралары.

Тақырыптар бойынша өзіндік жұмыстарға тапсырма: Өсімдік және жануарлар

қорларын қорғау шаралары баяндама жасау. 

Әдебиеттер:

Негізгі Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау. – Алматы: Заң әдебиеті,

2005.-90б.

Қосымша  Отраслевая программа «Питьевые воды» на 2002-2010 гг., МСХ, Астана,

2001.

Тақырып № 14.  Қазақстан табиғи ортасын оптимизациялау (тиімдігін арттыру).

Бұзылған геожүйелерді экологиялық қалпына келтіру шаралары.

Тақырыптар   бойынша   өзіндік   жұмыстарға   тапсырма:  Қазақстан   табиғи

ортасын   оптимизациялау   (тиімдігін   арттыру).   Бұзылған   геожүйелерді   экологиялық

қалпына келтіру шараларын қолдану

Әдебиеттер:

Негізгі

Каримов А.Н. Экологиялық сараптама.бағалау. бақылау. Алматы, 2003.

Қосымша

Водный кодекс Республики Казахстан. Изд. дом «Бико», Алматы: 2003- 64 с.

Тақырып № 15. Табиғатты тиімді пайдалану. Табиғатты қорғау принциптері.

Тақырыптар   бойынша   өзіндік   жұмыстарға   тапсырма:  Табиғатты   тиімді

пайдалану. Табиғатты қорғау принциптері презентациясы

Әдебиеттер:

Негізгі

Каримов А.Н. Экологиялық сараптама.бағалау. бақылау. Алматы, 2003.

Қосымша

Водный кодекс Республики Казахстан. Изд. дом «Бико», Алматы: 2003- 64 с.

9. МӨЖ кеңес кестесі (МОӨЖ-сы  МӨЖ-ң 25 % құрайды)

№ Сабақ түрі

дүйсенбі сейсенбі сәрсенбі

бейсенбі

жұма

сенбі

1.

Дәріс   сабақтарының

сұрақтары   бойынша

кеңес беру

12.35

13.25

2.

Семинар   сабақтары

бойынша кеңес

12.35

13.25

3.

СӨЖ бойынша кеңес

12.35

13.25

4.

Тест

тапсырмаларының

сұрақтары   бойынша

кеңес

12.35

13.25

1.  Студенттердің білімдерін тексеру кестесі

Дәріс және тәжірибелік (семинар, зертханалық) сабақтар 0-100 баллмен бағаланады

Пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесі 

№ Жұмыстүр

і

Тапсырматақырыбы,

мақсатыжәнемазмұны

Ұсыны

лғанәд

ебиет

Орындау

ұзақтығ

ы

Бақылауф

ормасы

Тапсырууақ

ыты

1

2

3

4

5

6

7

1

Баяндамаж

асау

Өсімдік   және   жануарлар

қорларын

 

қорғау

шаралары.

Физикалық-географиялық

елдерге кіретін Қазақстан

геоэкологиялық

провинцияларының

сипаттамалары

1 жұма

3-ші жұма

2

Презентац

иялар

даярлау

Қазақстанның

геоэкологиялық

аудандастырылуы

1 жұма

5-ші жұма

3

Аралық

бақылау

Жоспар 

бойынша

алғашқы 7 тақырып

8-ші жұма

4

Жоба

даярлау

Жер   қорларын   және

топырақты қорғау

2 жұма

9-шы жұма

5

Презентац

иялардаярл

ау

Табиғатты

 

тиімді

пайдалану.   Табиғатты

қорғау принциптері

2 жұма

14-ші жұма

6

Аралық

бақылау

Жоспарбойынша

 7-15

тақырыптар

15-ші жұма

12. Студенттердің білімін бағалау критерийлері 

Пәнді   оқыту   жыл   бойы   алған   білімдері   бойынша,   тестілеу   формасындағы

емтиханмен   аяқталады.   Бағдарламада   берілген     барлық   тапсырмаларды   орындау,

емтиханға жіберудің міндетті критерииі болып табылады. 

Әр тапсырма 0-100 баллмен бағаланады. Жіберу рейтингі  ағымдағы орындалған

тапсырмаларының   (дәріске   қатысу,   үй   тапсырмасы,   өзіндік   жұмыстарға   тапсырманы

орындау, қорытынды бағалау). 

Қорытынды бағалауға оқу жұмыс бағдарламасының барлық талаптарын орындаған,

жіберу рейтингі 50 баллдан төмен емес студенттер жіберіледі. 

Қорытынды   бағаны   жіберу   рейтингі,   қорытынды   бағалаудан   оң   бағалары   бар

студенттердің   бағаларының   орташа   мәнінен   алады.   Қорытынды   бағалауға   келмеген

студенттерге   «қанағаттанарлықсыз»   бағасы   қойылады.   Қорытынды   баға   0   ден   100%-ге

дейінгі пайызбен есептеледі. 

Пән   бойынша   студенттердің   білімдері,   дағдылары   мен   компетенциялары

көпбаллды әріптік жүйемен бағаланады: 

Әріптік

 

жүйе

бойынша бағалау

Баллдардың

сандық

эквиваленті

Пайыздық

құрамы

Қалыпты   жүйе   бойынша

бағалау

A

4,0

95-100

Өте жақсы

A-

3,67

90-94

B+

3,33

85-89

Жақсы

B

3,0

80-84

B-

2,67

75-79

C+

2,33

70-74

Қанағаттанарлық

C

2,0

65-69

C-

1,67

60-64

D+

1,33

55-59

D

1,0

50-54

F

0

0-49

Қанағаттанарлықсыз

13. Оқытушыталаптары, курстыңсаясаты мен процедуралары

Студент   дәріс   сабақтарына   міндетті   қатысу   тиіс.   Сабаққа   қатысу   әр   бір   сабақта

белгіленеді (сабақтың басында немесе ортасында). Егер белгілеу кезінде студент болмаса,

ол белгілеуден кейін келсе де сабақта жоқ деп есептеледі. 

Сабақтардағы   кез   келген   бұзушылық   жазаланады,   тіпті   аудиториядан   шығарып

жіберуге де жету мүмкін. Ал белсенді жұмыс бағаланады. Сабақтан қалмау керек және

кешігіп   келуге   болмайды.   Сабақты   босату   және   кешігіп   келу   үшін   төмендегі   айыпты

санкциялар қолданылады:

- Орынды себепсіз дәріс сабағына қатыспағаны үшін – минус екі балл;

- Аудиторияда   тәртіпті   бұзғаны   үшін   –   сабаққа   келгені   үшін   алған   баллдан

айырылады.

Талаптар мен айыпты санкциялар:

1. Оқупроцесінебелсендіқатысу.

2. Сабаққакешікпеу.

3. Аудиторияғасыртқыкиімдішешіпкіру.

4. Сабақбарысындабір-біріменсөйлеспеу,   газет   оқымау,   ұялытелефондардыөшіру,

сағызшайнамау. 

5. Оқубөлмелеріндешылымшекпеужәнетәртіпсізсөздердіқолданбау

6. Босатылғандәрістіөздігіненигеріптапсырунегізгі   балл   мөлшерінің   50%-мен

бағаланады. 

7.   Уақытындаорындалмағантапсырмалар   (бақылаудыңбарлықтүрлері)   негізгі   балл

мөлшерінің

 

50%-мен

 

бағаланады.

Тапсырмалардыорындамағаныүшінқорытындыбағатөмендетіледі.  

Аталғанталаптардыорындауемтиханғақатысудықамтамасызетеді.

Соңғы қорытынды баға төмендегілерден шығарылады:

1. Дәріссабақтарынақатысу

2. Дәріссабақтарынабелсендіқатысужәнебарлықтәжірибелік,

зертханалықжұмыстар мен СӨЖ орындау мен қорғау

3. Білімдердіңшектібақылауы

4. Емтихан (сынақ) бағасы

Білімдібағалаубаллдық-рейтинг

 

жүйесінқолдануменжүзегеасырылады,

студент

 

күнтізбеліккестегесүйеніпөзбілімдеңгейінөзібағалайалады.

Қажеттібаллдарсанынжинауүшін

 

студент

 

барлықдәріс,

 

тәжірибелік,

зертханалықсабақтарғабелсендіқатысуқажет.   Егераталғаншарторындалмаса,   студент

барлықтақырыптардыигеріптапсыруданкейінғанаемтиханғажіберіледі.

Семестр бойыбілімдеңгейіүнемітексеріледі. 

Орындалғанжұмыстардытапсырубақылаушараларыныңкүнтізбеліккестесібойынша

жүзегеасырылуышарт. 

Босатылған сабақтардың тақырыптарын игеріп тапсыру:

Орынды себеппен зертханалық жұмысты орындамаған студент оны келесі жұмада

тапсыра   алады,   бірақ   сол   жағдайда   жұмыстың   орындалуы   1   баллға   төмендетіліп

бағаланады. 

Шекті бақылау кезінде басқа студенттен жазбаша жұмысты көшіріп алуға тыйым

салынады (көшірілген жұмыс есептелмейді).

Емтихан  ауызша  түрде  өтеді.  Студент  үш сұраққа  жауап  беру тиісті.  Емтиханда

берілген жауап төмендегідей бағаланады:

-100 балл – барлық сұрақтарға толық жауап үшін;

-75 балл – екі сұраққа толық жауап үшін;

-75 балл – барлық сұрақтарға толық емес жауап үшін;

-85 балл – екі сұраққа толық жауап, ал үшіншісіне толық емес жауап үшін;

-50 балл – бір сұраққа ғана толық жауабы үшін;

-0 балл – жауабы болмаған жағдайда.

Әдебиеттер тізімі

Негізгі:

1. Айдосов А.А., Айдосов Г.А. Геоэкология. КазАТК, Алматы: 2009 – 97 с.

2. Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау. – Алматы: Заң әдебиеті,

2005.-90б.

3.   Жамалбеков   Е.,   Білдебаева   Р.   Топырақтану   және   топырақ   географиясы   мен

экологиясы. Алматы: Қазақ университеті, 2006.-246б.

4. Каримов А.Н. Экологиялық сараптама.бағалау. бақылау. Алматы, 2003.

5. Кенжебаев С., Махмутов С.М. Табиғат қорғау. Алматы, Ана-тілі, 1992. 143 с.

Қосымша:

1. Авраменко И.М. Основы природопользования, Ростов на Дону, 2004-320 с.

2. Концепция экологической безопасности Республики Казахстан.  МООС, Астана

2003.

3. Отраслевая программа «Питьевые воды» на 2002-2010 гг., МСХ, Астана, 2001.

4. Чигаркин А.В. Геоэкология Казахстана. Алматы: Қазақуниверситеті, 2006.

5. Водный кодекс Республики Казахстан. Изд. дом «Бико», Алматы: 2003- 64 с.

6. Обзор «Водные  ресурсы Казахстана в новом  тысячелетии», Алматы, 2004-132с.

Ақбасова А.Ж. Экология. Алматы, 2003.

7.  Арустамов   Э.А.   Экологические   основы   природопользования:   учебник   /  Э.А.

Арустамов и др. ; под.ред. Э.А. Арустамова. – Изд. 5-е, перер. и доп.  – Москва; Изд-во

«Дашков и К

0

, 2003. – 279 с.