Пән туралы мәлімет: Атауы: «Әдебиет тарихын дәуірлеудің теориялық негіздері» Кредит саны: «Әдебиет тарихын дәуірлеудің теориялық негіздері»

Тақырыбы: Хандық дәуірдің рухани мұраларын әдеби-тарихи тұрғыдан зерделеу Қарастырылатын сұрақтар

жүктеу/скачать 1,17 Mb. бет 21/39 Дата 15.12.2023 өлшемі 1,17 Mb. #138768 түрі Сабақ

Тақырыбы: Хандық дәуірдің рухани мұраларын әдеби-тарихи тұрғыдан зерделеу Қарастырылатын сұрақтар: 1. Ұлт әдебиетінің тарихын ХҮ ғасырдан бастап жүйелі орнықтырудағы күрделі ізденістер. 2. Хандық дәуір әдебиетін зерттеудегі ғылыми бағыт жыраулар поэзиясын рухани айналымға енгізу, толғау жанрын әдеби-тарихи тұрғыдан зерделеумен ғылыми шешім табуы 3. М.Мағауин, Х.Сүйіншалиев, Ж.Бектұров, А.Сейдімбек, т.б ғылыми еңбектердің мәні. Мақсаты: Хандық дәуір әдебиеті мұраларын зерттеудегі ғылыми принциптерді саралау, жетістіктері мен кейбір кемшіліктерін көрсету. Әдебиеттану ғылымындағы соны ізденістермен хабарландыру. М.Мағауин «Қобыз сарына» зерттеуі, құрастырылуы және алғы сөзімен жарық көрген «Алдаспан» антологиясы хандық дәуір әдебиетін ұлт тарихымен байланыстыруда шешуші қадам жасады. Жыралура поэзиясы, толғау жанрын зерттеу Х.Сүйіншалиевтің «ХҮ-ХҮІІІ ғғ. Қазақ әдебиеті», «ХҮІІІ ғасырдағы ақазақ ақындарының поэзиясы», Қ.Өміралиевтің «ХҮ-ХІХ ғасырлардағы қазақ поэзиясының тілі», Ж.Бектұровтың «Жыраулар мен ақындар поэзиясының көркемдік-композициялық ерекшеліктері», Б.Әбілқасымовтың «Жанр толғау в казахской устной поэзии» еңбектерімен өрістеді. А.Сейдімбек «Күмбір-күмбір күмбездер» кітабында қазақ мәдениеті мен синкретті өнерінің көшпелілер эстетикасымен байланысты табиғатын тарихи, археологиялық, этнографиялық деректер негізінде қарастырады. №4 Тақырыбы: ХІХ-ХХ ғ.б әдебиеттің өзекті мәселелері Қарастырылатын сұрақтар: 1. ХІХ – ХХ ғ.б. қазақ әдебиеті – отаршылыдықө кезеңнің қоғамдық мәселелерімен сабақтас күрделі кезең. 2. Ғалымдардың әдеби мұраны бағалау мен зерттеу ісінде маркстік-лениндік ілім талабын ұстануы, көркемдік даму сабақтастығына және ақын-жазушылар дүниетанымындағы қапйшылықтарна тарихилық қағидамен үңілуі.3. Қазіргі таңдағы зерттелуі Мақсаты: ХІХ-ХХ ғасыр басындағы әдеби мұралардың зерттеудегі ғылыми еңбектерді саралау, жетістіктері мен кейбір саяси идеологиялық тұрғыдан бұрмаланған дүнелерге ғалымдар еңбектері негізіндже шолу жасау. ХІХ-ХХ ғасыр басындағы қазақ әдебиеті – отаршылдық дәуірдің қоғамдық мәселелерімен сабақтас күрделі кезең. Ғалымдар әдеби мұраны бағалау мен зерттеуде ісінде маркстік-лениндік ілім талабын ұстанғанымен, көркемдік даму сабақтастығына және ақын-жазушылар дүниетанымындағы қайшылықтарна тарихилық қағидамен үңілуге дендей бастағаны аңғартты. Өзекті тақырыптарды очерк, монографиялық сипатта қарастырған еңбектер саны біршама еселеніп, ілгерілеу жолын танытты. Көркемдік дамудың тақырыптық-идеялық өзегі, жанрлық түрлену Қ.Жұмалиев, Т.Әбдірахманов, Ы.Дүйсенбаев, М.Бөжеев, Қ.Сыдиқов, Б.Кенжебаев, Ә.Дербісалин, Х.Сүйіншалиев, Қ.Өміралиев, Ә.Оспанұлы, З.Бейсенғалиев, жекелеген дарындар шығармашылығы Б.Кенжебаев, Т.Қожекеев, А.Еспенбетов, У.Қалижанов, Қ.Жұмағұлов еңбектерінде монография, кандидаттық зерттеу тұрғысында талданды. Қазан төңкерісіне дейінгі баспасөз материалдары библиографиялық көрсеткіші, қазақ кітаптары тарихы (Ү.Субханбердина, Ә.Жиреншин, М.Бөжеев, Д.Қазбекова, К.Бегімбаева, Х.Бекхожин), әдеби сын тарихы (Т.Кәкішев), көркем аударма (С.Талжанов), сатиралық жанрлар (Т.Қожекеев), әдеби байланыс (Ш.Сәтбаева, Б.Ысқақов, Қ.Ш.Кереева-Канафиева), балалар әдебиеті (Ш.Ахметов) аясында қарастырылды. Әдебиет тарихының өзекті мәселелерін зрттеуде тарихилық қағиданы ұстану үдерістері ұшталды. Айтулы тұлғалар шығармашылығын жанр мен ситль, тестология тұрғысынан зерттеу, әдеби мұраны жариялау, қолжазбаларының ғылыми сипаттамасын түзу өріс алды. №5 жүктеу/скачать 1,17 Mb. Достарыңызбен бөлісу: