«плюс» таңбасымен белгілерді (h+) үйінді биіктігін белгілейді, ал «минус» таңбасымен (h-) ойық тереңдігін. Планда оларды көк түспен лайықты төбесінде жазады.
Өз төбелері бойынша жұмыс белгілері бір таңбаға ие болған квадраттарды бірыңғай деп атайды. Ауыспалы деп құрылыс алаңындағы нөлдік жұмыс сызығы қиып өтетін квадраттарды атайды.
Жобаланатын аймақтың айырлық орталығын графикалық тәсілмен анықтау өте оңай. Айырлық орталығына белгісін береді.Квадраттар төбелерінің жобалы белгілерін келесі формула бойынша есептейді:
= ,
мұндағы, – бастапқы нүктенің жобалық белгісі, м;
– берілген бағыт бойынша ылдилық;
– бастапқы нүктеден анықталатын нүктеге дейінгі арақашықтық;
Сыртқы нобай бойынша төбелердің бір нүктесінің жобалы белгісін анықтаған соң, сыртқы нобай бойынша квадраттар төбелерінің белгілерін есептейді, ал алшақтау полигондарда сыртқы нобайдың соңғы нүктелеріне сүйенетін төбелердің жобалы белгілерін анықтайды.
39-нұсқа
= 0,005 (көтерілім бойынша);
= - 0,009 (құлама бойынша).
= 495,33 (-0,009×0) = 495,33 ,
= 495,33 (-0,009×20) = 495,15 ,
= 495,33 (-0,009×40) = 494,97 ,
= 495,33 (-0,009×60) = 494,79 ,
= 495,33 (-0,009×80) = 494,61.
= 495,33 0,005×0 = 495,33 ,
= 495,33 0,005×20 = 495,43 ,
= 495,33 0,005×40 = 495,53 ,
= 495,33 0,005×60 = 495,63 ,
= 495,33 0,005×80 = 495,73 ,
= 495,33 0,005×100 = 495,83.
= ,
= 495,43 (-0,009×20) 0,005×20 = 495,35,
= 495,43 (-0,009×40) 0,005×40 = 495,27,
= 495,43 (-0,009×60) 0,005×60 = 495,19,
= 495,43 (-0,009×80) 0,005×80 = 495,11,
= 495,53 (-0,009×20) 0,005×20 = 495,45,
= 495,53 (-0,009×40) 0,005×40 = 495,37,
= 495,53 (-0,009×60) 0,005×60 = 495,29,
= 495,53 (-0,009×80) 0,005×80 = 495,21,
= 495,63 (-0,009×20) 0,005×20 = 495,55,
= 495,63 (-0,009×40) 0,005×40 = 495,47,
= 495,63 (-0,009×60) 0,005×60 = 495,39,
= 495,63 (-0,009×80) 0,005×80 = 495,31,
= 495,73 (-0,009×20) 0,005×20 = 495,65,
= 495,73 (-0,009×40) 0,005×40 = 495,57,
= 495,73 (-0,009×60) 0,005×60 = 495,49,
= 495,73 (-0,009×80) 0,005×80 = 495,41,
= 495,83 (-0,009×20) 0,005×20 = 495,75,
= 495,83 (-0,009×40) 0,005×40 = 495,67,
= 495,83 (-0,009×60) 0,005×60 = 495,59,
= 495,83 (-0,009×80) 0,005×80 = 495,51.
Топырақ жұмыстар көлемдерін есептеу
Топырақ жұмыстар көлемдерін квадраттар төбелерінің жұмыс белгілері негізінде жеке үйінді немесе ойық бойынша есептейді.
Жергілікті жер бедерінің сипаттамасына және есептеу дәлдігіне байланысты көлемдерді орташа арифметикалық тәсілімен, проф. П.К.Соболевскийдің көлемді палеткасы тәсілімен, параллель қималар тәсілімен және т.б. орындайды.
Орташа арифметикалық тәсілі
Топырақ жұмыстар көлемін есептеу әдістемесін орташа арифметикалық тәсілімен есептеуді горизонталь алаң үлгісінде қарастырамыз.
1.1-кесте - Вертикаль жобалау кезінде топырақ жұмыстарының көлемдерін анықтау бойынша есептеулер нәтижелері
Пішін
нөмері
|
S,
ауданы
|
Орташа жұмыс белгісі, м
|
Жұмыс істеу көлемі,
|
+
|
-
|
V, +
|
V, -
|
1
|
400
|
0,233
|
|
93,2
|
|
2
|
321,375
|
0,206
|
|
66,203
|
|
3
|
78,625
|
|
0,093
|
|
7,312
|
4
|
92,625
|
|
0,093
|
|
8,614
|
5
|
307,375
|
0,24
|
|
73,77
|
|
6
|
400
|
0,088
|
|
35,2
|
|
7
|
400
|
0,158
|
|
63,2
|
|
8
|
400
|
0,133
|
|
53,2
|
|
9
|
400
|
0,053
|
|
21,2
|
|
10
|
400
|
0,073
|
|
29,2
|
|
11
|
400
|
0,085
|
|
34
|
|
12
|
400
|
0,33
|
|
132
|
|
13
|
346,375
|
0,056
|
|
19,397
|
|
14
|
53,625
|
|
0,02
|
|
1,073
|
15
|
21,75
|
|
0,02
|
|
0,435
|
16
|
378,25
|
0,116
|
|
43,877
|
|
17
|
400
|
0,36
|
|
144
|
|
18
|
400
|
0,093
|
|
37,2
|
|
19
|
337
|
0,086
|
|
28,982
|
|
20
|
63
|
|
0,02
|
|
1,26
|
21
|
24,75
|
|
0,02
|
|
0,495
|
22
|
375,25
|
0,3
|
|
112,575
|
|
23
|
400
|
0,36
|
|
144
|
|
24
|
287,125
|
0,08
|
|
22,97
|
|
25
|
112,875
|
|
0,08
|
|
2,935
|
26
|
95
|
0,095
|
|
9,025
|
|
27
|
305
|
|
0,16
|
|
48,8
|
28
|
50
|
0,12
|
|
6
|
|
29
|
350
|
|
0,42
|
|
147
|
|
|
|
|
1169,199
|
217,924
|
|
|
|
|
1387,123
|
Әрбір квадрат үшін топырақ жұмыстарының көлемін жеке есептейді. Бірыңғай квадраттарда үйінді немесе ойық көлемдерін келесі формула бойынша анықтайды:
V = S , ,
мұндағы, S – квадрат ауданы, ,
– квадрат төбелерінің жұмыс белгілері, м.
Ауыспалы квадраттарды үшбұрыштарға бөледі, бұл жағдайда топырақ жұмыстарының көлемдері келесі формула бойынша анықталады:
V = S , ,
мұндағы, S – квадрат ауданы, ,
– үшбұрыштар төбелерінің жұмыс белгілері, м.
= ,
= .
= = 400,
= (0,81+0,4+0,71+0,7)/4 = 0,655 ,
= 400 0,655 = 262;
= = 29,75
= (-0,49+0+0)/3 = - 0,163
=29,75 (-0,163)= -4,84925
Дәл осылай біз қалған квадраттардың аудандары мен көлемдерін есептейміз.
1.2-кесте – Профессор П.К. Соболевскийдің көлемді палеткасы тәсілі
№
|
I
|
II
|
III
|
IV
|
V
|
VI
|
VII
|
VIII
|
hp+
|
hp-
|
1
|
0,57
|
0,77
|
0,85
|
0,58
|
0,57
|
0,79
|
0,95
|
0,99
|
6,07
|
|
2
|
0,1
|
0,6
|
0
|
0,69
|
0,67
|
0
|
0,8
|
0,9
|
3,76
|
|
3
|
0,98
|
0,4
|
0,67
|
0
|
0,65
|
0,6
|
0,59
|
0,87
|
4,76
|
|
4
|
0
|
0,4
|
0,57
|
0,6
|
0,55
|
0
|
0,14
|
0,78
|
3,04
|
|
5
|
0,48
|
0,39
|
0,49
|
0
|
0,3
|
0
|
0,1
|
0,79
|
2,55
|
|
6
|
0,25
|
0,30
|
0
|
0
|
0,37
|
0
|
0,58
|
0,87
|
2,37
|
|
7
|
0,20
|
0,30
|
0
|
0
|
0
|
0,3
|
0,66
|
0,8
|
2,26
|
|
8
|
0
|
0,3
|
0,38
|
0
|
0
|
0
|
0,60
|
0,61
|
1,89
|
|
9
|
0
|
0,28
|
0,30
|
0
|
0,40
|
0
|
0
|
0
|
0,98
|
|
10
|
0
|
0,2
|
0,30
|
0,32
|
0,42
|
0,50
|
0
|
0
|
1,73
|
|
H+
|
2,58
|
3,64
|
3,56
|
2,19
|
3,93
|
2,19
|
4,42
|
6,61
|
|
|
H-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
29
|
Проф. П.К. Соболевскийдің көлемді палеткасы тәсілі топырақ жұмыстар көлемдерін анықтау үшін ең әмбебап және дәл тәсіл болып саналады.
Мөлдір қағазда (калькада) қабырғалары 0,5-2см квадраттар торы салынды. Палетка квадраттары горизонталь және вертикаль бойынша жазылады. Планда квадрат қабырғалар бойынша интерполяциялау жолымен қима биіктігі 0,1-0,5 м-ге тең жұмыс белгілерінің изосызықтарын жүргізеді. Нөлдік жұмыс белгілерінің изосызығы нөлдік жұмыстар сызығы ажыратылады. Палетканы план үстіне басып, әрбір квадраттың орталығында жұмыс белгісін анықтайды, содан соң осы кестенің лайықты ұяшыққа жазады.
Бөлікте топырақ жұмыстарының көлемін келесі формула бойынша анықтайды:
V = S , ,
мұндағы, S – палетка квадраттарының ауданы, ;
– палетка квадрат орталығының жұмыс белгісі, м.
Ақырында жұмыс белгілерінің изосызықтарында салынған ойдағыдай бет призмалар жүйесіне бөлінеді, призмалар негізінде квадраттар орналасады, ал биіктіктер болып квадраттар орталықтарының жұмыс белгілері саналады. Топырақ жұмыстарының көлемі жеке призмалар көлемдерін жинақтаумен анықталады. Топырақ жұмыстар көлемдерінде үйінді және ойық бойынша алшақтығы формула бойынша есептеледі:
= 100 ,
Ол шама ықтимал мағынаның 2% аспауы қажет.
= 345 + 1021 = 1366, ;
= 217,924 + 1169,199 = 1387,123, ;
= 100% = 0,76 1% ,
= 100% = 0,767 1%.
Достарыңызбен бөлісу: |