Пәні: Қолданбалы экономика Тақырыбы: Қаржы менеджменті. Экономикалық тиімділік Орындаған
жүктеу/скачать 34,62 Kb.
|
| 3.Экономикалық тиімділік
Экономикалық тиімділік – кәсіпорынның қаржылық қызметінің жалпылама көрсеткіші. Шаруашылықты жүргізудің түпкілікті нәтижелерін пайдадан гөрі неғұрлым толық сипаттайды, өйткені оның шамасы нәтижеліліктің қолда бар және пайдаланылған ресурстармен арақатынасын көрсетеді. Тиімділік көрсеткіштері кәсіпорынның қаржылық қызметін бағалау үшін және инвестициялық саясат пен баға белгілеу үшін қолданылады. Тиімділік көрсеткіштерінің түрлері: өндіріс пен инвестициялық жобалар шығынының тиімділігін (өзін-өзі өтеуді) сипаттайтын көрсеткіштер; сатылым тиімділігін сипаттайтын көрсеткіштер; капитал мен оның бөліктерінің табыстылығын сипаттайтын, активтердің тиімділігін сипаттайтын көрсеткіштер. Тиімділіктің осы көрсеткіштерінің бәрі теңгерімдік пайда, өнімді өткізуден алынған пайда мен таза пайда негізінде есептеледі. Экономикалық тиімділік дегеніміз – экономикадағы барлық тапшы ресурстар пайдаланушылар мен тұтынушылар арасында неғұрлым экономикалық өнім өндіретін және пайда әкелетін етіп өндірушілер мен тұтынушылар арасында бөлінуі. Экономикалық тиімділік фирмалар мен салалар ішіндегі тиімді өндірістік шешімдерді, жеке тұтынушылардың тиімді тұтынушылық шешімдерін, тұтынушылар мен өндірушілердің тауарларын жекелеген тұтынушылар мен фирмалар арасында тиімді бөлуді қамтуы мүмкін. Экономикалық тиімділік дегеніміз – қалдықтар мен тиімсіздікті азайту кезінде әрбір ресурс әр адамға немесе жеке тұлғаға барынша жақсы қызмет ету үшін оңтайлы түрде бөлінетін экономикалық жағдай. Экономика экономикалық тұрғыдан тиімді болған кезде, бір ұйымға көмектесу үшін жасалған кез-келген өзгеріс басқасына зиян тигізеді. Өндіріс тұрғысынан тауарлар өндірістің айнымалы салымдары сияқты мүмкін болатын ең төменгі шығындармен өндіріледі. Өнімді фирмалар шығындарды азайту кезінде ең көп кіріс алып, өз пайдасын максималды етуге тырысады. Мұны істеу үшін, олар мүмкіндігінше көбірек өнім өндіре отырып, шығындарын минимизациялайтын кіріс жиынтығын таңдайды. Осылайша, олар тиімді жұмыс істейді; экономикадағы барлық фирмалар мұны жасаған кезде, бұл өндірістік тиімділік деп аталады. Тұтынушылар, сонымен қатар, өздері үшін ең аз шығындармен өз қажеттіліктері мен қажеттіліктерін қанағаттандырудың ең жоғары сомасын өндіретін соңғы тұтыну тауарларының комбинацияларын тұтыну арқылы өз әл-ауқаттарын барынша арттыруға тырысады. Осыдан туындайтын тұтынушылық сұраныс өнімді ( сұраныс пен ұсыныс заңдары арқылы ) фирмаларды экономикада тұтыну тауарларының қажетті мөлшерін өндіруге бағыттайды, бұл тұтыну шығындарына қатысты тұтынушылардың жоғары қанағаттануын қамтамасыз етеді. Экономикалық ресурстар әр түрлі фирмалар мен салалар бойынша бөлінгенде (әрқайсысы өндірістік тиімділік қағидаттарын қолдана отырып) соңғы тұтыну тауарларын қажетті мөлшерде шығаратын әдіспен бөлінген болса, бұл бөлгіштік тиімділік деп аталады. Сонымен, әр жеке тұлға тауарларды әр түрлі бағалайтындықтан және шекті пайдалылықтың төмендеу заңына сәйкес экономикада соңғы тұтыну тауарларын бөлу тиімді немесе тиімсіз. Бөлу тиімділігі – бұл экономика кезіндегі тұтыну тауарлары әр бірлікті осы индивидуалды барлық басқа индивидтермен салыстырғанда жоғары бағалайтын жеке тұлға тұтынатындай етіп бөлінуі. Тиімділіктің бұл түрі жеке тұлғалардың экономикалық тауарларға қоятын құнының шамасын сан бойынша анықтауға және жеке адамдар бойынша салыстыруға болатындығын ескереді. Нарықтық қатынастар жағдайында кәсіпорынның қаржылық жағдайының маңызы өте зор. Бұл кәсіпорындардың тәуелсіздікке ие болуымен, сондай ақ олардың меншік иелері, жұмысшылар, коммерциялық серіктестіктер және басқада контрагенттер алдында өзінің өндірістік кәсіпкерлік қызметінің нәтижелері үшін, толық жауапкершілікте болумен байланысты. Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығы жөніндегі сұрақтарды қарастырмас бұрын, «кәсіпорынның қаржылық жағдайы» дегеніміз не, соны анықтап алған жөн. Соңғы жылдары шығарылған әдебиеттерде бұл ұғым әр түрлі түсіндіріледі. жүктеу/скачать 34,62 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|