Пәннің оқу әдістемелік кешені «Автоматтандырудың техникалық құралдары» Истаева Н. Р



бет15/23
Дата12.02.2023
өлшемі1,05 Mb.
#67210
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   23
Байланысты:
автоматты курал пайд (1)

Ұсынылатын әдебиеттер: /НӘ5, НӘ2,НӘ6/
Бақылау сұрақтары:

  1. Интерфейстердің классификация қасиеттерінің стандарты

  2. ИП сыныптамасын айтып беріңіз.

  3. ИП құрылымының принципінің негізі.

  4. Интелектуаль датчик пен ИП түсінігіне сипаттап беріңіз.

  5. Автоматтандыру жүйелерінің жəне басқару жүйелерінің өлшеу орындары қалай ұйымдастырылады.

Дəріс 10. Интерфейстердің құрылымдық ұйымдастырылуы


Интерфейстiң байланыстарының құрама физикалық элементтерiмен интерфейстiң сызық деп аталатын электр тiзбектерi болып табылады. Бiр- жəне екi бағытты сызық түрлері бар. Егер сызықта бiр-ақ хабарлағыш жұмыс iстесе, сызық бір бағытты болып есептеледi, бұл жағдайда қабылдау-жiберу түйiндерiнiң схемалы-техникалық дəстүрлі шешiмі қолданылады - сигналдың бiр түбірі бiрнеше қабылдағыштарға қосылған. Екi бағытты сызықтар жағдайында сызықтағы жiберушi құрылымдардың саны бiреуден артық болса, жəне бұл жiберушi құрылымдарда арнайы шешiмдердi қолдануды талап етеді жоғары импедансты күйдегі шығу каскадтары ("үшiншi" күй), ашық коллектормен, ашық стокпен. Сонымен бірге, əрбiр уақытта хабарламаны бір құрылғы жүргізуі үшін, интерфейсті басқару құралдары жiберушi құрылғылардың белсендiлiгiн тиiстi түрде "реттеуге" міндетті.
Функционалды тапсырмамен шумақталған сызықтардың бір бөлiгi, шина, ал сызықтардың барлық жиынтығы - магистраль деп аталады. Интерфейстердің шиналар жүйесiнде шартты түрде екi магистральді ерекшелеуге болады: ақпараттық канал жəне ақпараттық каналды басқару.
Ақпараттық магистраль бойынша мəлiметтер, мекенжайлар, командалар жəне құрылымдар жағдайларының кодтары берiледi. Ұқсас аттар интерфейстiң сəйкес шиналарына тағайындалады.
Мекен-жайлардың кодтары құрылымдарды, құрылымның түйiндерiн жад ұяларын магистральде iрiктеу үшiн арналған. Əдетте бағыттаулар үшiн позициялы екiлiк код (объекттiң екiлiк нөмiрi) қолданылады, дегенмен кодтау да жиi қолданылады жəне əрбiр құрылымға жеке мекен – жай сызығы бөлінеді. Командалардың кодтары құрылғылардың жұмыс істеуі жəне оның аралығы қарсылықты қамтамысызету үшін қолданылады. Стандарттарда интерфейске котардағы резервті өрістер есебінен қолданушы тарапынан кеңейтілген минималды қажет командалардың жиынтығы беріледі. Функционалдық бағыт бойынша құрылғылар арасында ақпарат алмасуды басқарушы мекен-жай командалары, жұмыс режимі жəне қалыптық, өзгеру командалары болады. Барынша кеңінен таралған командаларға “Оқу”, ”Жазу“ ,”Тарату соңы“, ”Жіберу“.
Деректердің ізбе –із берілуі синхронды жəне асинхронды режимде іске асады. Асинхронды берілуде əр байттың алдында, жіберілулердің келіп бастағандығы туралы қабылдағышқа сигнал беретін жəне одан кейін деректер биттері жүретін. Старт-биттер болады, мүмкін теңдестік (жұптық) биті. Жіберілуді аяқтайтын бұл жіберілулер аралығы үзіліске кепілдік беруші стопбит (10.1сурет ).

10.1сурет. Асинхронды жіберудің форматы.
Келесі байта старт-биті стоп-биттен кейін кез-келген уақытта жіберілуі, яғни жіберілулер арасында ерікті узақыттықта үзілістер болуы мүмкін əрқашан қатаң түрде анықталған мəнге ие (логикалық 0) старт-бит, жіберуші сигналы бойынша қабылдағыштың синхронизациясының қарапайым механизмін қамтамасыз етуі. Қабылдағыш пен хабарлағыш алмасуда бір жылдамдықта жұмыс жасайды деп жобаланады. Қабылдағыштың синхронизациясының ішкі генераторы, старт-битті қабылдау кезінде тірек жиілігін нөлге теңестіретін есептегіш-бөлгіш қолданады.
Бұл есептегіш ішкі стробтарды айналдырады, яғни ол бойынша қабылдағыш келесі қабылданатын битерді белгілейді. Негізінде строптар бит интрвалдардың ортасында орналасқан, ол қабылдағыш жəне хабарлағыш. Жылдамдықтардың азғана келіспеуінде жəне деректерді қабылдауға мүмкіндік беруі.8биті деректерді бір бақылау жəне бір стоп-бит жібергенде деректердің дұрыс танылуы үшін шекті жылдамдықтары 5%-дан аса асалмайтыны анық.синхранизацияның ішкі есептегіштің жұмысының фазалық бүлінуі мен дискреттілігі есебінен, жиліктің аз ғана ауытқуы мүмкін. Ішкі генератордың тірек жиілігінің бөліну коэффициенті аз болған сайын (жіберу жиілігі соншалықты жоғары), стробтардың байланысының олқылығы бит интервалы ортасында, жəне жиіліктерінде үйлесімділігі талаптары өте қатал болады.
Жіберу жиілігі қаншалықты жоғары болса, қабылданған сигнал фазасына майданның бүліну əсері көп болады.Бұл факторлардың өзара əрекеті қабылдағышдың жəне жібергіштің жиілігінің келісуіне айырбас жиілігінің өсуімен талаптың жоғарлауына алып келуі.
Асинхронды режим ушін бірқатар стандарты айырбас режимдері қабылданған: 50, 75, 110, 150, 300, 600, 1200, 2400, 4800, 9600, 19200, 38400, 57600 жəне 115200
Бит деректердің саны 5,6,7 немесе 8 (5 жəне 6-биттік форматтары азын-аулақ таралған) құрауы мумкін. Стоп-биттер саны 1,-1,5 немесе 2(“бір жарым бит “ стоп интервалының ұзақтығын білдіруі) мүмкін. Жіберудің синхронды режимі байланыс коналының тұрақты белсенділігін білдіреді. Жіберу ол өзінен кейін ақпарат биттердің ағымы жүретін синхробайттан басталады. Егер жібергіште жіберілетін ешқандай дерек болмасаб ол синхрондық байттардың үздік жіберілуі үзілісін толықтырады. Деректердің ауқымды колемі жіберілу кезінде, асинхрондыға қарағанда бүл режимде, синхронизацияда, қосымша шығындары төмен болады. Бірақ синхронды режимде қабылдағыштың жіберушісімен бірге сыртқы синхронизация қажет, себебі жиіліктің аз ғана істен шыққанының өзі қабылданып жатқан деректердің бүлінуіне əкеп соғады. Сыртқы синхронизация деректер жіберетін айрықша сызықтар көмегімен немесе қабылдағыштың жанында, қабылданған сигналдан синхронизация импульстары белгіленген болуы мүмкін деректерді кодтарын қабылдау арқылы болуы мүмкін.
Физикалық дəрежесінде ізбе –ізді интерфейстің электірлік сигналдарды беру арқылы ажыратылытын турлі іске асыруларға бөлінеді. Көпшілік стандарттарды сигнал потенциалмен беріледі. Ізбе ізді интерфейстер болады, онда –“ тоқ топтамасы “ хабарлағыш қабылдағыш ортақ шынжыры бойынша тоқ ақпаратталған. Қысқа қашықтық байланысы үшін сымсыз инфрақызыл байланыс стандарттары қабылданған. PC-да ең көп таралғаны қарапайым ізб – ізді интерфейс-RS-232Cстандарты, COM порттарымен іске асырылады. Өндіріс автоматикасында RS-485кеңінен таралған RS-232C интерфейсі аппаратураны қосу үшін арналған ,яғни деректердің ақырғы құрылғысынан (ДАҚ, DTE- Date Terminal Eguipment)соңғы деректер каналының аппаратурасына (DKA, DCEDate Communication Eguipment) деректерді жіберуші жəне қабылдаушы. АПД ретінде компьютер,принтер,плоттер жəне басқа шеткі жабдықтар, ДКА, ретінде əдетте модем болады. Қосылуының соңғы мақсаты АПД-ның екі құрылғысының жалғануы болып табылады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   23




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет