Пікірталас жүргізу тәсілдері

П к рталас жүрг зу
тәс лдер
Орындаған:Габитова Аружан

П к рталастың
нег зг  сипаттары
1.
«П к рталас» термин  (лат. discussio – зерттеу, қарастыру,
талқылау) жиналыстарда, баспасөзде немесе әңг мелесу үст нде
белг л б р мәселен талдау; қайсыб р даулы мәселен көпш л к
алдында талқылау, ерк н п к р алысу немесе п к рталас; қайсыб р
мәселе туралы оппонеттерд ң өз тұжырымдарын айтып, қорғай
сөйлеу , ой жарысы, идеялар қақтығысы рет нде түс нд р лед . 

Кем дегенде ек сұхбаттасушы
адам (қарсыластар) болуы керек;
Қандай да б р мағыналық кең ст к
(ереже) – п к рталасқа
түсуш лерд ң түрл ой-п к рлер
көр нет н құжаттың тезис болуы
керек.
П к рталас болуы үш н:

П к рталас кезеңдер
Б р нш кезеңде тараптардың позициялары, яғни
протогонист ұсынып, антогонист тер стеген көзқарастар
айқындалады.
1.
Протогонист ң өз көзқарасын ұсынуына:
- даулы тезист ң (немесе шеш м жобасының) айтылымы;
- аудиторияның алдында өз н ң айтылымды (трактовка)
түс ну баяндалады: айтылым-тезист құрайтын нег зг
терминдерд анықтау, тезист ң ақиқаттығын бек туш
шарттардың қойылуы к ред .

Ек нш кезеңде протогонист өз тезис н ң аргументтер н түс нд ред ,
ал антогонист оған өз қарсылықтарын б лд ред . Ол өз п к р н ек
түрл бағытта жүрг зу мүмк н: кел с мге келуге (конценсус);
протогонист ң көзқарасын тер степ, өз жең с не қарай.
1.
Іскер адам б р нш жолды, ал насихатшы ек нш жолды
таңдайтыны белг л . Ек жағдайда да контраргумент рет нде сұрақтар
қолданылады. Контраргумент рет нде сұрақ қоя отырып, антогонист,
б р нш ден, ұсынылған тезиспен кел сед , ек нш ден, оған
қайшылықты факт н немесе тезистен туындайтын кер салдарды
көрсетед .

Үш нш кезеңде енд күд к қалмағаннан кей н тараптардың
арасында кел с мге келу орын алады. П к рталас
аяқталғаннан кей н оның қалай шеш лген туралы бек ту
керек

П к рталастағы айла-шарғылар
1.
Оппонент н ң сөйлеу не жол бермеу. Дауласушы ұдайы оппонент н ң сөз н бөлед , дауыс көтер п, айғайлап немесе оның
сөз н тыңдағысы келмейт н н көрсетед (құлағын жауып алады, ысқырады т.б.).
«Жауып тастау» – мойындағысы келмейт н н көрсетет н әд с.
«Іш нен ұғу» – оппонент с зд ң сөз ң зд түс нбейд , оны айтып тұрған себеб ң зд здейд .
Оппонеттт ң орынды п к р не жауап рет нде айтатыны жоқ, алайда б лет н болып көр нг с келед .
Бекер бас тарту – оппонент н ң дәлел орынды болғандықтан немесе оған жауап таба алмағандықтан «Мұның бұл ске
қатысы жоқ?» деген сек лд сылтау айтып, жауаптан қашу.
Өк н шке орай, өм рде көптеген адамдар көзқарастағы ерекшел ктерд дұрыс қабылдай алмайды, п к рталасты кек алу,
оппонент н кемс ту құралы деп б лед . Сөйт п оппонент н ң жеке басының кемш л ктер н т збелеу, оның с-әрекет н
мысқылдау, әр түрл айла-шарғылар арқылы тек өз н ң айтқанын шындық деп тану орын алады.
П к рталаста мұндай айла-шарғыларды да б лу керек, оны б лу өз ңн ң п к рталас жүрг зу мәдениет ңд көтеруге,
қарсыласың тарапынан айла-шарғы жасауға жол бермеуге, оппонент ң амалдарға баратынын болжауға мүмк нд к беред .
Айла-шарғылардың да өрескел және елеус з түрлер болады. Нағыз өрескел айлалар – «механикалық сипаттағы» айла-
шарғылар. Оған жататындар:
1.
2.
3.
4.
5.

Қорытынды
Осылайша, жоғарыда көрсет лген принциптерд б лу
қиын адамдармен қарым-қатынас жасауда кик лж ңдерд
болдырмауға және п к рталас кез нде түрл
проблемаларды шешуге мүмк нд к беред .

THANK YOU