Потенциометрлік анализ
Фотометрлік өлшемдердің негізгі тәсілдері
жүктеу/скачать 3,21 Mb. Pdf көрінісі
|
Аргимбаева ПДФ
- Бұл бет үшін навигация:
- Жұтудың молярлық коэффициент әдісі.
- Қосу-алу әдісі.
| Фотометрлік өлшемдердің негізгі тәсілдері
Градуирлеу график әдісі. Бугер-Ламберт-Бер заңына сәй- кес, оптикалық тығыздық-концентрация координаттарында гра- фик түзу сызықты болуы керек және түзу сызық координат басы арқылы өтуі керек. Осындай график тұрғызу үшін, бір тәжі- рибелік нүктенің болғаны жеткілікті. Бірақ градуирленген гра- фикті әдетте кем дегенде үш нүкте бойынша тұрғызады. Бұл анықтаудың дәлдігін және сенімділігін жоғарылатады. Бугер-Ламберт-Бер заңынан ауытқу болған кезде, яғни А-с сы- зықты тәуелділігі бұзылған кезде, графиктегі нүктелер саны жоғарылауы керек. Градуирленген графиктерді қолдану фото- метрлік өлшемдердің ең кең таралған және дәл әдісі болып табы- лады. Әдістің негізгі шектеулері эталонды ерітінділерді дайын- дау қиындығымен және үшінші компоненттердің, яғни үлгіде болатын, өздері анықталмайтын, ал нәтижеге әсер ететін компо- ненттердің әсерін ескерумен байланысты. Жұтудың молярлық коэффициент әдісі. Осы әдіс бойын- ша жұмыс істеу кезінде бірнеше стандартты ерітінділердің опти- калық тығыздығын ( A cт ) анықтайды. Әр ерітінді үшін 𝜀 = А ст 𝑙с ст ⁄ есептейді және алынған 𝜀 мәнін орташа мәнге келтіреді. Содан кейін анализделетін ерітіндінің оптикалық тығыздығын А х өл- шеп, с х концентрациясын: с х = А (𝜀𝑙) ⁄ формуласы бойынша есептейді. Әдіс шектеуі – анализделетін жүйенің Бугер-Ламберт-Бер заңына зерттелетін концентрациялар аймағында міндетті бағынуы. Қосу-алу әдісі. Бұл әдіс күрделі құрамды ерітінділерді тал- даған кезде қолданылады. Себебі ол үшінші компоненттердің 112 әсерін автоматикалық түрде ескеруге мүмкіндік береді. Ол келе- сіге негізделген. Алдымен, концентрациясы белгісіз с х анықта- латын компонент бар талданатын ерітіндінің оптикалық тығыз- дығын А х анықтайды, содан кейін талданатын ерітіндіге мөлшері белгілі анықталатын компонентті с ст қосады да, қайта оптикалық тығыздықты 𝐴 𝑥+ст өлшейді. Талданатын ерітіндінің оптикалық тығыздығы келесіге тең: 𝐴 𝑥 = 𝜀𝑙с 𝑥 , (3.9) aл стандарты ерітінді қосылған талданатын ерітіндінің оптика- лық тығыздығы: 𝐴 𝑥+ст = 𝜀𝑙(с 𝑥 + с ст ). (3.10) (3.9) және (3.10) теңдеулерін салыстыру мынаны береді: 𝐴 𝑥 𝐴 𝑥+ст = с 𝑥 с 𝑥 + с ст немесе 𝐴 𝑥 (с 𝑥 + с ст ) = 𝐴 𝑥+ст с 𝑥 . Бұдан талданатын ерітіндінің концентрациясын табамыз: с 𝑥 = с ст 𝐴 𝑥 𝐴 𝑥+ст −𝐴 𝑥 . Қосу-алу әдісінде талданатын заттың концентрациясын 𝐴 𝑥+ст = f( с ст ) координаттарындағы график бойынша да табуға болады. Егер (3.10) теңдеу 𝐴 𝑥+ст с ст функциясы ретінде алынса, онда түзу сызық алынады, абцисса осімен қиылысуға дейінгі экс- трополяциясы с ст тең болатын кесінді беретіндігін көрсетеді. 𝐴 𝑥+ст = 0 болғанда, (3.10) теңдеуінен −с ст = с 𝑥 шығады. |