Потенциометрлік анализ

139 
тін ерітіндідегі магнийдің концентрациясын (мг/дм
3
) есептік 
және градуирлі әдіспен табыңыз.
Шешуі.
1.
𝑐
𝑋
= 𝑐
𝐶𝑇
𝐴
𝑋
𝐴
𝑋+𝐶𝑇
− 𝐴
𝑋
𝐴
𝑋
= 15; 𝐴
𝑋+𝐶𝑇
= 23; 𝑐
𝐶𝑇
= 20мкг
𝑐
𝑋
= 20 ∙
15
23 − 15
= 37,5 мкг (20см
3
)
 
 
 
𝑚(𝑀𝑔) =
𝐶
𝑋
∙ 10
−3
∙ 1000
20
=
37,5 ∙ 10
−3
∙ 1000
20
= 1,075
мг
дм
3
.
 
2. Градуирлі график бойынша. С – А координаталарында 
график тұрғызамыз
 (3.15-сурет)
. 
3.15-сурет.
Стандартты қоспа әдісімен магнийді анықтауға
арналған градуирлі график 
Графиктен С
x
-ті табамыз, ол 20 см
3
-та 37,5 мкг Mg-ке тең. 
Сонда:
𝑚(𝑀𝑔) =
37,5 ∙ 10
−3
∙ 1000
20
= 1,875
мг
дм
3
.

140 
 3.2.3. Өзіндік жұмысқа арналған есептер 
 
1.
Салыстыру әдісімен таза алюминийдегі цинкті анықтау 
кезінде 1,0 г алюминийдің өлшендісін қышқылда ерітіп, 100 см
3
өлшем колбасына ауыстырды. Осы ерітіндінің 213,9 нм-де атом-
дық жұтылуы шкаладағы 6,0 бірлікті құрайды. Концентрациясы 
1 см
3
-та 0,6 мкг Zn стандартты ерітіндісі шкалада 11,5 бірлікті 
береді. Алюминийдегі мырыштың массалық үлесін табыңыз. 
2.
Салыстыру әдісімен магнийді анықтаған кезде 0,3 г құй-
маның өлшендісі алынып, қышқылдар қоспасында ерітілді және 
250 см
3
өлшем колбасына ауыстырылды. Магнийдің атомдық 
жұтылуын өлшеу алдында үлгінің 5 см
3
бөлігін 200 см
3
-қа дейін 
сұйылттық. Бұл ерітіндінің 285,2 нм-дегі жұтылу қарқандылығы 
42 бірлікті құрайды.
Магнийдің 1 см
3
-ғы 1,5 мкг стандартты ерітіндісінің жұты-
луы 55 бірлікті құрайды. Үлгідегі магнийдің массалық үлесін 
табыңыз. 
3.
Салыстыру әдісімен құймадағы марганецті анықтау ке-
зінде 0,2 г құймасы қышқылдар қоспасында ерітіліп, 500 см
3
өлшем колбасына ауыстырылды. Осы ерітіндінің 279,5 нм-гі 
атомдық жұтылуының қарқандылығы 20 бірлікке тең.
Марганецтің 1 см
3
-ғы 6 мкг стандартты ерітіндісінің жұты-
луы 30 бірлікті құрайды. Үлгідегі марганецтің массалық үлесін 
табыңыз. 
4.
Салыстыру әдісімен биологиялық объектідегі қорғасын- 
ды анықтау кезінде 100 см
3
үлгі алынып, 5 есе сұйылтылды және 
талдауға осы ерітіндіден 25 см
3
алынды. Қорғасын диэтил- 
дитиокарбамат түрінде метилпентилкетонмен (10 см
3
) экстрак- 
цияланды. Салыстыру ерітіндісі ретінде қорғасынның 1 см
3
-тағы 
0,4 мкг стандартты ерітіндісінен 10 см
3
алынды. Қорғасынның 
экстракциясы дәл солай орындалды. Талданатын және стандарт-
ты ерітітінділердің экстрактілерінің 283,3 нм-дегі атомдық 
жұтылуы 0,240-қа және 0,320-ға тең. Анализделетін ерітіндідегі 
қорғасынның концентрациясын (мг/дм
3
) анықтаңыз.
5.
Салыстыру әдісімен электролиттегі мысты анықтау ке-
зінде ерітінді 100 есе сұйылтылды. Осы ерітіндінің 324,8 нм-гі 
атомдық жұтылуы 24 бірлікті құрайды. Мыстың 1 см
3
-ғы 100 мкг 

141 
стандартты ерітіндісінің жұтылуы 32 бірлікті құрайды. Электро-
литтегі мыстың концентрациясын анықтаңыз (г/дм
3
).
6.
Салыстыру әдісімен қоладағы қалайыны анықтау кезінде 
0,25 г қола қышқылдар қоспасында ерітілді және 100 см
3
өлшем 
колбасына ауыстырылды. Осы ерітіндінің және концентрациясы 
1 см
3
-тағы 1 мг Sn стандартты ерітіндісінің атомдық жұтылуы 6,5 
және 9,0 бірлікті құрады. Қоладағы қалайының массалық үлесін 
табыңыз.
7.
Атомдық абсорбциялық әдіспен алюминийдегі мырышты 
анықтау кезінде келесі мәліметтер бойынша градуирлі график 
құрылды:
Zn стандартты ерітіндісінің концентрациясы, 
мкг/см
3
0,3 
0,5 
0,8 
1 
213,9 нм-гі мырыштың атомдық жұтылуы 
(бірліктер саны) 
7,5 
11,5 
16,33 
21,5 
Массасы 0,5 г талданатын үлгінің өлшендісі қышқылдар 
қоспасында ерітілді және 50 см
3
өлшем колбасына ауыстырылды. 
Осы ерітіндінің атомдық жұтылуы 15 бірлікті құрайды. Үлгідегі 
мырыштың массалық үлесін табыңыз. 
8. Магнийді градуирлі график әдісімен анықтау кезінде ке-
лесі міліметтер алынды:
Mg стандартты ерітіндісінің концентрациясы, мкг/см
3
0,5 
1,0 
1,5 
285,2 нм-гі атомдық жұтылу (бірліктер саны) 
19,5 
36 
55 
Массасы 0,1 г құйма өлшендісі қышқылдар қоспасында 
ерітіліп, 200 см
3
өлшем колбасына ауыстырылды. Талдау алдын-
да ерітінді 20 есе сұйылтылды. Бұл кезде атомдық жұтылу 30 бір-
лікті құрады. Құймадағы магнийдің массалық үлесін табыңыз.
9. Массасы 0,25 г құйманың өлшендісі қышқылдар қос-
пасында (HNO
3
+ H
2
SO
4
) ерітілді және 500 см
3
өлшем колбасына 
ауыстырылды. Марганецтің 279,5 нм-дегі атомдық жұтылуының 
қарқындылығы 25 бірлікке тең. Градуирлі график әдісімен құй-
мадағы марганецтің массалық үлесін табыңыз. Градуирлі гра-
фикті тұрғызу үшін 1 см
3
-тағы концентрациялары 2,0; 4,0; 6,0; 

142 
8,0; және 10,0 Mn стандартты ерітінділері дайындалған. Оларға 
атомдық жұтылудың қарқындылығы 10, 20; 30; 40 және 50 бір-
ліктер өлшенген.
10. Қорғасынды градуирлі график әдісімен анықтау кезінде 
келесі мәліметтер қолданылды: 
Pb стандартты ерітіндісінің кон-
центрациясы, мкг/см
3
2 
4 
6 
8 
10 
283,3 нм-гі атомдық жұтылу (бір-
ліктер саны) 
0,160 
0,320 
0,480 
0,640 
0,800 
Массасы 0,5 г құйма өлшендісі қышқылдар қоспасында 
(H
2
SO
4
+ HCl) ерітілді және 250 см
3
өлшем колбасына ауыс-
тырылды. Анализ алдында ерітінді 20 есе сұйылтылды. Осы ері-
тіндінің атомдық жұтылуы 0,500-ге тең. Құймадағы қорғасынның 
масалық үлесін табыңыз.

жүктеу/скачать 3,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: