109
(3.6) және (3.7) теңдеулерін теңестіргенде:
𝑑𝑐
𝑐
=
𝑑𝑇𝜀𝑙
𝜀𝑙2,3𝑇𝑙𝑔𝑇
=
𝑑𝑇
𝑇𝑙𝑛𝑇
немесе соңғы түрленуге алынады:
Δ𝐶
𝐶
=
Δ𝑇
𝑇𝑙𝑛𝑇
. (3.8)
∆
Т
тиянақталған шамасында
Т
әртүрлі сандық мәндерін бере
отырып, (3.8) теңдеуі бойынша 0-ден 1-ге
дейін
Т
мәндерінің
барлық интервалы үшін салыстырмалы қателікті ∆
С/С
есептеуге
болады. Мұндай
есептеулердің нәтижелері
3.5-суретте
гра-
фикалық түрде берілген. Одан салыстырмалы қателік
Т
өте кіші
және өте үлкен мәндерінде күрт жоғарылайтыны көрініп тұр.
Т
орташа мәндерінің аймағында қисық минимум арқылы өтеді.
Минимум нүктесін табу үшін ∆
Т
= const жағдайында
Т
бойынша
(3.8) теңдеуін қайта дифференциалдаймыз және туындыны нөлге
теңестіреміз:
𝑑 (
Δ𝐶
𝐶 )
𝑑𝑇
=
− (𝑙𝑛𝑇 + 𝑇
1
𝑇) Δ𝑇
(𝑇𝑙𝑛𝑇)
2
=
−(𝑙𝑛𝑇 + 1)Δ𝑇
(𝑇𝑙𝑛𝑇)
2
= 0.
Себебі ∆
Т
≠ 0,
сондықтан
𝑙𝑛𝑇 + 1 = 0
. Бұдан:
𝑙𝑛𝑇 =
= 2,3𝑙𝑔𝑇 = −1
және
– 𝑙𝑔𝑇 = 𝐴 = 0,435.
Оптикалық
тығыздық-
тың бұл мәнінде өлшемнің жоғары дәлдігіне жетеді.
Бірақ жүргізілген есептеуде
басқа да көздердің әсерінен
болатын қателіктер ескерілмеді, мысалы, құрылғыны нөлдік жә-
не толық өткізуге орнату кезіндегі қателік. Қатаңырақ теориялық
қарастыру мен тәжірибе оңтайлы оптикалық тығыздық
0,435
қа-
рағанда жоғары мәнде жататынын және
0,6 − 0,7
немесе біршама
жоғары болатынын көрсетті.
Есептеулер мен тәжірибе
0,03 ≥ А ≥ 2,0
болатын ерітінділердің
фотометрлік зерттеулері
үлкен қателіктермен сипатталады. Интенсивті боялған ерітінде-
лерді анықтау кезіндегі эффективті
қабылдау дифференциалды
фотометрия әдістерін қолдану болып табылады.