Практикалық сабақ №1
жүктеу/скачать 267 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Практикалық сабақ №15 Тақырыбы: Тұқым қуалау заңдылықтары. Мақсаты
- Бақылау сұрақтары
| Бақылау сұрақтары:
Үш гетерозигота немесе полигетерозиготаларды түсіндіріңіз. Тәуелсіз тұқым қуалау заңы қалай ашылды? Қосарлы рецессив құбылысын түсіндір. Рекомбинациялу дегеніміз не? Комбинативтік өзгергіштік деген не? Көпаллельділікті қалай түсіндіруге болады? Кодоминаттылық дегеніміз не? Практикалық сабақ №15 Тақырыбы: Тұқым қуалау заңдылықтары. Мақсаты: Дигибридті будандастыруға есеп шығару жолдарын қайталау. Тапсырмалар: Жемісі қызыл, сабағының үзындығы қалыпты қызанақ өсімдігін, сары жемісті, сабағы аласа қызанақ тозаңымен тозаңдандыру нәтижесінде алынатын бу-дандардың белгілері қандай болады? Ондай гибрид-төрді өзара будандастырса, нендей нәтиже шығады? Егер жемістердің қызыл түсі — доминантты, сабағының аласалығы — рецессивті екені белгілі болса ше? Бастапқы барлық өсімдіктер гомозиготалылар, белгілерді анықтайтын гендер әр түрлі хромосомаларда орналасқан. Сұлының сабағының қалыпты болуы — ұзын болуына, ал ерте пісетіндігі кеш пісетіндігіне қарағанда доминантты. Гомозиготалы ерте пісетін сабағы қалып-ты өсімдік пен кеш пісетін сабағы ұзын өсімдіктің бу-дандарының белгілері қандай болады? Ондай буындар-ды өзара шағылыстырса, нендей нәтиже берер еді? Тауықтарда балақ жүнінің болуын доминантты ген анықтайды. Бұдырлы айдар жай айдарға қарағанда басым. Бұдырлы, айдарлы, балақ жүні бар ыекиенді, йсай айдшэлы, балақ жүні жоқ әтешпен бу-дандастырғанда алынатын будан балапандардың белгілері қандай болады? Ғ2-де алынатын ұрпақтың канша бөлігі бұдырлы, айдарлы, балақ жүкі жоқ бо лып шығады? Адамда қара көздің гені көк көздің геніне қарағанда доминантты, ал оңқайлық солақайлыққа қарағанда доминантты касиет көрсетеді. Бұл аталған жұп гендер түрлі хромосомаларда орналасқан. Осы екі белгі бойынша гетерозитталы ата-акалардан қандай балалардың дүниеге келетінін анықтау керек. Әкесі гетерозиготалы қара көзді солақай, ал ше-шесі көк көзді де, гетерозиготалы оңқай отбасында г, ылатын балалардың фенотиптері жөнінде не айтуға 5 алады? Гомозиготалы қара көзді оңқай жігіт гетерози готалы қара көзді солақай қызға үйленген. Осы отбасында туатын балалардың генотипі мен фенотипі қандай болмақ? Қара көзді оңқай қыз көк көзді солақай жігітке түрмысқа шыққан, олардың отбасында екі бала дүние-ге келген — біреуі көк көзді оңқай, екіншісі — көк көзді солақай. Ата-анасының генотиптерін анықтау керек. Көк көзді оңқай жігіт қара көзді солақай қызға үйленген. Олардан бір көк көзді солақай бала туған. Келесі балаларының фенотиптері жөнінде не айтуға бола-ды? Ата-аналарының біреуі қара көзді солақай, ал екіншісі көк көзді солақай болса, олардан қандай бала тууы мүмкін? Қара кәзді оңқай жігіт көк көзді оңқай қызга үйленген. Мүндай некеден жоғарыда көрсетілген белгілер бойынша қандай үрпақ күтуге болады? Ерлі-зайьштылардьщ біреуі қалыпты көретін қара көзді де, екіншісі жақыннан көретін қара көзді отбасында жақыннан көретін көк козді бір қыз бар. Осы аталған отбасы мүшелерінің генотиптерін анықтауға бола ма? Ата-аналарының екеуі де жақыннан көретін көк көзді отбасында қалыпты көретін кок көзді бала дүниеге келген. Осы баланың генотипін анықтау керек. Гетерозиготалы жақыннан көретін солақай жігіт екі белгі бойынша да гомозиготалы дені сау қызға үйленген. Осы отбасында туатын балалардың генотип- тері мен фенотиптеріне қандай болжам жасауға болады. Глаукома ауруы ересек адамдарда жиі кездеседі. Оның бірнеше түқым қуалау жолы бар. Глаукоманын бір түрі аутосомалық доминантты генмен анықталса, екінші түрі — алғашқыға тіркес емес аутосомалық рецессивті генмен анықталады. Осы аталған екі жүп гендер бойынша гомозиготалы дені сау әйел гетерозиготалы ер адамға түрмысқа шыққан. Осы отбасында ауру бала тууы мүмкін бе? Бақылау сұрақтары: Моно және дигибридті будандастыру кезіндегі белгілердің ажырауында болатын ауытқулардың себептерін түсіндір. Ажырау кезінде статистикалық себептерден ауытқуларды түсіндір. Летальды гендердің әсерінен болатын ауытқулар дегенді қалай түсінесің? Летальды гендердің анықтамасы қандай? Рецессивті летальды әсері бар доминатты гендер қалай көрініс береді? Генетикалық тұрғыдан айырмашылықтары бар индивидумдардың тіршілік қаблеті бірдей болуы мүмкін бе? жүктеу/скачать 267 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|