Презентация орындаған: Ердешбаева Саяжан. Тобы: жмқА 05-22. Қабылдаған: Жакипбекова Ғ. С шымкент-2023. Тақырып
жүктеу/скачать 2,7 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ЖОСПАР
- Адам миы симметриялы ағза. Алайда олардың әрекеттері әртүрлі болып, әр алуан ісәрекетті менгереді.
|
ПРЕЗЕНТАЦИЯ Орындаған: Ердешбаева Саяжан. Тобы: ЖМҚА 05-22. Қабылдаған:Жакипбекова Ғ.С Шымкент-2023. Тақырып:Үлкен жартышар қызметіннің ассиметриясы.Зерде және ұйқы физиологиясы «Қалыпты және патологиялық физиология кафедрасы» ЖОСПАР
Адам миы симметриялы ағза. Алайда олардың әрекеттері әртүрлі болып, әр алуан ісәрекетті менгереді.Адам миы симметриялы ағза. Алайда олардың әрекеттері әртүрлі болып, әр алуан ісәрекетті менгереді.Мидың әрекеттік асимметриясы екі жағдайға байланысты: 1) екінше сигналдық жүйенің жүйке орталығында әртүрлі орналасуы;2) адамның бейімделу ісінде оң қолдың алымды үстемдігі болуы.Ми сыңарларының өзара қатынасы симметрия мен доминанта қасиеттеріне негізделген.Сол және оң ми сыңарларының айырмашылықтары Бұрын мидың сол сыңары тіл, ойлау, қимыл-әрекетіне, кеңістікте дене бағдарланасына жауапты, сондықтан үстемді (доминантты) деп есептелді. Ал оң сыңары қосалқы ретінде қаралды. Қазіргі кезде әрбір психикалық әрекетті меңгеруде сол немесе оң ми сыңарларының үстемдігі болатындығы анықталды. Мәселен, сол ми сыңарының әрекеті басым адамдар теорияға бейім, сөз қоры мол, оны кеңінен пайдаланғыш, қимылы белсенді, мақсатқа талпынғыш, оқиғаларды болжағыш келеді. Оң ми сыңары нақтылы іс-әрекетке жұмылдырады, ол адам шабан, сөзге сараң, бірақ өте сезімтал және әсерленгіш, меңзей қарауға және еске түсіруге әуес болады. Алайда адамдардың үштен бірінде ми сыңарларының жекеленген анық әрекеттік мамандалысы байқалмайды. Маманданған ми сыңарлырың арасында өзара тежелу болады. Екі ми сыңары екі түрлі ойлау үрдісін ұйымдастырады. Сол ми сыңары талдау ісіне қатысып, қисынды ойлауды, индукциялық амалды, ал оң ми сыңары нақтылы, бейнелі ойлауды, дедукция амалын басқарады. Сол ми сыңары сөйлеу әрекетін: оны түсіну және құрастыру, сөз символдары мен жұмысты қамтамасыз етеді. Оң ми сыңары кеңістік сигналына жауапты заттарды көру және сипап сезу арқылы таниды. Оған жеткен ақпараттар бір мезгілде және жалпы тәсілмен өңделеді. Оң ми сыңарымен музыкалық қабілеттер байланысты. Ми сыңарлырының асимметриялық ерекшеліктерін көру түйсігінің айырмашылықтарынан байқауға болады. Мидың кейбір әректтерге ерекше жауапты болып, белгілі үстемді орталыққа айналуы латерализация деп аталады. Сірә, адамның жоғарғы жүйке іс-әрекетінің типтік ерекшеліктері қандай ойлау аппаратын иеленетіндігіне байланысты болуы мүмкін. “Көркемпаз” типтер- бірінші сигналдық жүйесі басым адамдар, олардың оң ми сыңары жетік көбінесе бейнелі адамдар. Ал “ойшыл” типтер- екінші сигналдық жүйесі үстем адамдар. Бұлар сол ми сыңарына тән дерексіз ойлауды иемденеді. Аралық тип екі сигналдық жүйенің әрекеттік теңесуімен сипатталады, адамдардың көбісі осы типке жатады. жүктеу/скачать 2,7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|