Программалау (/Өож 004. 43(075. 8) Кбж 32. 973-018 я 73 п 12
заманғы объектіге бағытталған технологияларды түсінуге жол ашу
жүктеу/скачать 0,63 Mb. Pdf көрінісі
|
с
заманғы объектіге бағытталған технологияларды түсінуге жол ашу.
Өзекті тақырыптар бойынша бақылау тапсырмалары 20 нүсқада берілген жэне автор өзінін окытушыларға көрсетіп отырған көмегін олар дүрыс бағалайды деп сенім артады. ӘОЖ 004.43(075.8) КБЖ 32.973-018 я 73 ISBN 978-601-217-347-5 О ЗАО Издательство «Питер», 2012 О ҚР жоғары оқу орындарыньщ қауымдастығы, 2012 Алғы сөз Бұл кітапты ң негізгі мақсаты - C ++ тілін «Д ля чайников» сериясы ны ң үзінділігі мен үстіртін баяндауы нан қорғай оты рып, маңы зы тек программалау тәж іри- бесін игергеннен кейін айқы ндалаты н ерекш еліктер туралы ш ексіз пікірлерсіз, ISO /IEC 14882 (1998) стандарты на сэйкес, пакты эрі қы сқа түрде сипаттау болы п табы лады . Бүл кітап тілді ж аңадан оқы п үй рен е бастаған студенттерге арналған, алайда ол программалауда бірсы пы ра білім ж инақтағандар үш ін де қаж еттілігін жоймайды. О ны дәрістердің қы сқаш а конспектісі н ем есе қосы м ш а аны қтам алы қ құрал ретінде қарасты руға болады. Н азарлары ңы зға ұсы ны лы п оты рған кітап ж алпы материал м азмүны н толы ққанды аш уға ұм ты лм айды , ол үш ін ан ы қтам алы қ қүралдар, қүж аттам алар ж эне м этінге тәуелді көм екті қолдану м үм кіндіктері бар. М үны ж азуда алға қойы лған м ақсат - C ++ тілін ің м үм кіндіктері м ен оларды қолдану туралы дүры с көзқарас қалы птастыру, соны м ен қатар болаш ақта осы ж эн е басқа д а програм м а лау тілдерін үйренуге жол көрсету. К ітапта тілдің негізгі конструкциялары нан басқа, програм м аларды ж азу ба- ры сы нда қолданы латы н н егізгі м әлім еттер қүры лы м дары , програм м аларды ң сапалы қ көрсеткіш тері, соны м ен қатар програм м алау стилі ж әне технологиясы ж өнінде бірсы пы ра ұсы н ы стар қарасты ры лады . О сы кітап қа қосы м ш а ретін де 2002 ж ы лы Т. А. П авловская мен Ю . А. Щ у- пакты ң «C/C++. Ж оғарғы деңгейлі тілде программалау. Қ үры лы м ды қ програм м а лау» атты практикум ы «П итер» баспасы нан ж ары қ көрді. О н да қүры лы м ды қ п а радигм а ш еңберінде қолданы латы н C ++ тілінің қүралдары сипатталы п, оқулы қта берілген зертханалы қ тапсы рм аларды түсіндіре оты ры п талдау ж үргізіледі, сон ы м ен қатар програм м аларды қүру ж эне ж өндеп түзету технологиялары түбегейлі қарасты ры лы п, тапсы рм аларды ш еш у нүсқалары оны ң тиім ділігін бағалау ж олдары д а үсы ны лады . 2004 ж ы лы практикум ны ң объектіге бағы тталған п рограм м алауга арналған екінш і бөлім і басы лы һ ш ы қ тй . П рактикумда қарас- ты ры латы н н егізгі сұрақтар іш інде U M L , п рограм м алы к инж енерияны ң базалы қ қағидалары , ж обалау үлгілері келтіріліп, олар оқулы қта кам ты лған тақы ры птар ш еңберінен ш ы ғы п, оқы рм анға кәсіби программалау элем іне ж ы лдам қадам басуға м үм кіндік береді. К ітапты ң үш тен бірінен астам бөлігі стандартты кітапханага, яғни п рограм м аларды құру м ерзім ін қы сқарту ж эне оларды ң сенім ділігін артты руға, бір орта- д ан екінш і бір ортаға көш ірілу м үм кіндіктері мен қолданы лу әм бебапты лы ғы н ж оғары лату мақсаты нда эрбір кәсіби программалауш ы м еңгеруі тиіс қүралдарға ш олу ж асауға арналған.
М А ЗМ ¥Н Ы А лғы сө з..............................................................................................................................................3 IБ Ө Л ІМ . Қ үры лы м ды қ п рограм м алау................................................................................... 5 1-тарау. C++ тілінің б азалы қ қ ү р а л д а р ы ................................................................................. 7 Тілдің қүрамы.............................................................................................................................7 C++ тілінің алфавиті.......................................................................................................... 10 Идентификаторлар.............................................................................................................. 10 Түйінді сөздер...................................................................................................................... 11 Операциялар таңбалары..................................................................................................... 11 Тұрақтылар........................................................................................................................... 12 Түсініктемелер.....................................................................................................................14 C++ тіліндегі мәліметтер типтері......................................................................................... 15 Мәліметтер типтерінің тркырымдамасы....................................................................... 15 Мәліметтердің негізгі типтері.......................................................................................... 15 Программа құрылымы.......................................................................................................19 Айнымалылар жэне өрнектер............................................................................................... 22 Айнымалылар..................................................................................................................... 22 Операциялар.........................................................................................................................25 Өрнектер............................................................................................................................... 32 Құрылымдык программалаудың базалық конструкциялары..........................................33 «Өрнек» операторы............................................................................................................35 Тармақталу операторлары................................................................................................ 36 Цикл операторлары............................................................................................................40 Басқаруды беру операторлары..........................................................................................46 Нүсқауыштар мен жиымдар.................................................................................................. 48 Нұсқауыштар....................................................................................................................... 48 Сілтемелер............................................................................................................................56 Ж иымдар.............................................................................................................................. 57 Қолданушылар анықтайтын мәліметтер типтері.............................................................. 65 Типтердің атын ауыстыру (typedef)................................................................................ 65 Тізбелер (enum)........................................................................................ 66 Құрылымдар (struct)...........................................................................................................67 Біріктірмелер (union)..........................................................................................................70 2-тарау. Модульдік п рограм м алау............................................................................................73 Функциялар.............................................................................................................................. 74 Функцияларды жариялау жэне анықтау.........................................................................74 Ауқымды айнымалылар.................................................................................................... 78 Қайтарылатын мэн.............................................................................................................. 78 Функцияның параметрлері............................................................................................... 79 Рекурсивті функциялар......................................................................................................85 Функцияларды асыра жүктеу...........................................................................................86 Функциялардың шаблондары...........................................................................................88 main() функциясы............................................................................................................... 91 Стандартты кітапхана функциялары.............................................................................. 92 Препроцессор директивалары.............................................................................................. 99 #include директивасы.........................................................................................................99 #define директивасы..................................................................................................... ...100 Шартты компиляция директивалары............................................................................ 100 #undef директивасы.......................................................................................................... 102 Идентификаторлардың эрекет ету аймақтары..................................................................103 Сыртқы жарияланымдар..................................................................................................104 Атау берілген аймақтар....................................................................................................106 499 3-тарау. П рограм маларды куру техн ологиясы ...................................................................109 Программаны кодтау жэне қүжаттау..................................................................................109 Программаны жобалау жэне тесттен еткізу..................................................................... 117 Мэліметтердің динамикалық кұрылымдары....................................................................122 Сызықтык тізімдер........................................................................................................... 124 Стектер................................................................................................................................ 129 Кезектер.............................................................................................................................. 130 Бинарлы бұтақтар............................................................................................................. 132 Динамикалық құрылымдарды жиым көмегімен жүзеге асыру................................136 I бөлімге арналған ж а тты ғу л а р .............................................................................................. 138 Циклдік есептеу процестері.................................................................................................138 Бірөлшемді жиымдар............................................................................................................ 148 Екіөлшемді жиымдар............................................................................................................ 151 Бірөлшемді жэне екіөлшемді жиымдар............................................................................ 155 Қүрылымдар........................................................................................................................... 157 Нүсқауыштар.......................................................................................................................... 163 Қарапайым функциялар.......................................................................................................164 Функциялар жэне файлдар...................................................................................................164 Тіркестермен жэне символдармен жұмыс істеуге арналған кітапхана функциялары.......................................................................................................................... 173 Функциялар шаблондары.....................................................................................................178 Модульдік программалау......................................................................................................178 Мәліметтердің динамикалық күрылымдары....................................................................179 IIБ Ө Л ІМ . Объектіге бағы тталған п рограм м алау............................................................ 187 4-тарау. К л а с т а р ........................................................................................................................... 192 Класты сипаттау.....................................................................................................................192 Объектілерді сипаттау.......................................................................................................... 194 this нұскауышы....................................................................................................................... 195 Конструкторлар......................................................................................................................196 Көшіру конструкторы....................................................................................................... 199 Кластың статикалық элементтері.......................................................................................200 Статикалық өрістер..........................................................................................................201 Статикалык эдістер...........................................................................................................201 Достас функциялар жэне кластар.......................................................................................202 Достас функциялар...........................................................................................................202 Достас класс...................................................................................................................... 203 Деструкторлар....................................................................................................................... 204 Операциялардың асыра жүктелуі.......................................................................................205 Унарлы операциялардың асыра жүктелуі................................................................... 206 Бинарлы операциялардыц асыра жүктелуі................................................................. 207 Меншіктеу операциясыныц асыра жүктелуі............................................................... 207 new жэне delete операцияларының асыра жүктелуі.................................................. 208 Типті келтіру операциясыныц асыра жүктелуі........................................................... 211 Функцияны шақыру операциясыныц асыра жүктелуі.............................................. 211 Индекстеу операциясыныц асыра жүктелуі................................................................ 212 Класс элементтеріне нүсқауыштар.................................................................................... 213 Класс күрамы бойынша үсыныстар.................................................................................. 215 5-тарау. М ү р ал ау ..........................................................................................................................216 Қол жеткізу кілттері.............................................................................................................. 216 Қарапайым мүралау.............................................................................................................. 217 Виртуалды әдістер................................................................................................................ 221 Кейінгі байланыстыру механизмі................................................................................. 223 Абстрактылы кластар...................................................................................................... 224
Көптік муралау.......................................................................................................................225 Құрылымдар мен біріктірмелердің кластардан айырмашылығы................................ 226 6-тарау. Класс ш аблондары ...................................................................................................... 228 Кластардын шаблондарын қуру..........................................................................................228 Класс шаблондарын колдану..............................................................................................236 Класс шаблондарының специализациясы..........................
238
Шаблондардың артыкшылықтары мен кемшіліктері.................................................... 239 7-тарау. А ластамалы жағдайларды өндеу............................................................................ 240 Аластамаларды өңдеудің жалпы механизмі.................................................................... 240 Аластамалардың синтаксисі............................................................................................... 241 Аластамаларды айқындап атқару...................................................................................... 243 Функцияның аластамалар тізім і.........................................................................................245 Конструкторлар мен деструкторлардағы аластамалар.................................................. 247 Аластамалардың иерархиялары..........................................................................................248 8-тарау. Типтерді түрлендіру.................................................................................................... 249 С стиліндегі типтерді келтіру операциясы.......................................................................249 co n stcast операциясы...........................................................................................................250 dynam iccast операциясы.................................................................................................... 250 Жоғарылататын түрлендіру............................................................................ .............. 251 Төмендететін түрлендіру................................................................................................ 251 Сілтемелерді түрлендіру...................... 253
Қиылысқан түрлендіру.................................................................................................... 254 staticcast операциясы...........................................................................................................255 reinterpretcast операциясы................................................................................................. 256 Типті динамикалық түрде анықтау.................................................................................... 257 9-тарау. Программалау бойынш а ұ сы н ы с тар .................................................................... 259 II бөлімге арн алған ж атты ғулар.............................................................................................266 Кластар.................................................................................................................................... 266 Мұралау................................................................................................................................... 270 Класс шаблондары................................................................................................................ 278 IIIБ Ө Л ІМ . С тандартты к іт а п х а н а ....................................................................................... 281 10 тарау. А ғы м ды қ к л а с т а р .......................................
283 Стандартты ағымдар.............................................................................................................285 Мәліметтерді форматтау...................................................................................................... 287 Жалаушалар және форматтаушы әдістер.....................................................................287 Манипуляторлар...............................................................................................................290 Ағымдармен мәлімет алмасу әдістері............................................................................... 292 Ағымдар қателіктері.............................................................................................................298 Файлдық ағымдар................................................................................................................. 300 Тіркестік ағымдар................................................................................................................. 303 Қолданушы анықтаған ағымдар мен типтер................................................................... 305 11 тарау. Т ір к ес тер ...............................................
307
Конструкторлар жэне тіркестерді меншіктеу.................................................................. 308 Операциялар...........................................................................................................................309 Функциялар............................................................................................................................309 Меншіктеу жэне тіркес бөліктерін қосу...................................................................... 310 Тіркестерді түрлендіру.....................................................................................................311 Ішкі тіркестерді іздеу...................................................................................................... 313 Тіркестердің бөліктерін салыстыру.............................................................................. 316 Тіркестердің сипаттамаларын а л у ................................................................................ 317 501 12 тарау. Контейнерлік к л ас тар ............................................................................................... 318 Тізбекті контейнерлер.......................................................................................................... 320 Векторлар (vector)............................................................................................................ 323 Екіжақты кезектер (deque)............................................................................................. 329 Тізімдер (list).....................................................................................................................331 Стектер (stack)...................................................................................................................336 Кезектер (queue)............................................................................................................... 337 Басымдылықтары бар кезектер (priority queue)........................................................ 338 Ассоциативті контейнерлер................................................................................................ 341 Сөздіктер (map)................................................................................................................ 342 Дубликатты сөздіктер (multimap)..................................................................................347 Жиындар (set)....................................................................................................................348 Дубликатты жиындар (m ultiset)....................................................................................349 Биттік жиындар (bitset)...................................................................................................350 Контейнерлерді қолдану мысалы..................................................................................352 13 тарау. Итераторлар және ф ункционалды қ объектілер...............................................356 Итераторлар...........................................................................................................................356 Кері итераторлар.............................................................................................................. 359 Кірістіру итераторлары.................................................................................................. 361 Ағымдық итераторлар.....................................................................................................361 Функционалдық объектілер............................................................................................... 363 Арифметикалық функционалдық объектілер.............................................................364 Предикаттар......................................................................................................................365 Терістеуіштер................................................................................................................... 366 Байланыстырғыштар.......................................................................................................366 Функцияларға нұсқауыштар адаптерлері.................................................................... 367 Әдістер адаптерлері.........................................................................................................371 14 тарау. Алгоритмдер............................................................................................................... 373 Тізбектерді модификацияламайтын операциялар..........................................................374 adjacentfind.......................................................................................................................374 count, c o u n tif ................................................................................................................... 375 equal................................................................................................................................... 376 find, f i n d i f .........................................................................................................................376 f i n d f i r s t o f ........................................................................................................................377 f in d e n d ......................................................................................... .....................................377 f o r e a c h .............................................................................................................................. 378 mismatch............................................................................................................................. 378 search, search_n................................................................................................................. 378 Тізбектермен орындалатын модификациялаушы операциялар................................... 379 copy, copy backward........................................................................................................380 fill, fill n ............................................................................................................................. 381 generate, generate s ..........................................................................................................381 iter swap, swap, swap ranges..........................................................................................382 random shuffle.................................................................................................................. 382 remove, remove if, remove copy, re m o v e c o p y if...................................................... 383 replace, replace if, replace copy, replace copy if........................................................ 385 reverse, reverse_copy........................................................................................................386 rotate, rotate_copy.............................................................................................................386 transform.............................................................................................................................386 unique, uniquecopy..........................................................................................................388 Сурыптаумен байланысты алгоритмдер..........................................................................388 b inaiysearch..................................................................................................................... 389 eq ualrange.........................................................................................................................389 inplacem erge.................................................................................................................... 3 90 502 lexicographicalcom pare...................................................................................................390 low erbound, u p p erb o u n d .............................................................................................. 391 max, m in............................................................................................................................. 391 max_element, min_element.............................................................................................. 391 m erge.................................................................................................................................. 392 nextj>ermutation, prev_permutation.............................................................................. 392 n th e le m e n t........................................................................................................................ 394 partialsort, p a rtia ls o rtc o p y .......................................................................................... 394 partition, stable_partition...................................................................................................395 sort, sta b le so rt...................................................................................................................395 Жиындармен жэне пирамидалармен жұмыс істеу алгоритмдері................................395 includes............................................................................................................................... 396 set intersection.................................................................................................................. 397 setdifference, set symmetric difference....................................................................... 397 setu n io n ............................................................................................................................. 397 Жиындармен жумыс істеу алгорихмдерін колдану мысалы........................................ 398 m a k e h e a p ..........................................................................................................................399 р о р һ е а р ............................................................................................................................. 399 p u s h h e a p ...........................................................................................................................399 so rth e a p ............................................................................................................................. 400 15 тарау. С анды қ есептеулерге арналған к у р а л д ар ...................... .................................. 401 Жалпыланған сандық алгоритмдер.................................................................................. 401 accumulate..........................................................................................................................401 inner_product..................................................................................................................... 402 p a rtia lsu m .........................................................................................................................402 adjacentdifference............................................................................................................403 valarray класы ....................................................................................................................... 403 Көмекші всластар.............................................................................................................. 407 16 тарау. С тандартты кітапхананы ң баска қүралд ары ................................................... 411 III бөлімге арналған ж а тты ғу л ар ....................................
414
С одғы сөз...................................................................................................................................... 415 Қ олданы лған әдебиеттер..........................................................................................................416 1-ҚОСЫ М Ш А. C++ тілінін оп ерац и ял ары ........................................................................417 2-ҚОСЫ М Ш А. p rin tf топтам асы ны ң ф ункциялары үшін формат сп ец и ф и к ац и ялары ................................................................................................................... 419 3-ҚОСЫ М Ш А. Типтердің ари ф м етикалы қ түрленулері...............................................422 4-ҚОСЫ М Ш А. С тандартты кітапхананы ң тақ ы р ы п т ы қ ф ай л д ар ы ....................... 423 5-ҚОСЫ М Ш А. Т үрақты лар, макростар жэне стандартты кітапхананы ц мәліметтер ти п тер і........................................................................................ 425 6-ҚОСЫ М Ш А. С тандартты кітапхана ф у н к ц и я л ар ы ................................................... 439 Такырыптық файлдар кұрамы ...........................................................................................439 Функциялардың алфавиттік тізімі.................................................................................... 445 7-ҚОСЫ М Ш А. ASCII кодтары ны ң кестесі....................................................................... 471 8-ҚОСЫ М Ш А. Қ олданы лған терминдердің оры сш а (ағы лш ы нш а)-қазақш а сөздігі............................................................................................................................................. 474 А лф авиттік н үсқауы ш ............................................ ..................................................................478 503 жүктеу/скачать 0,63 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|