Психология ғылым ретінде. Мақсаты, міндеттері, пәні мен объектісі
жүктеу/скачать 117,96 Kb.
|
психооо
- Бұл бет үшін навигация:
- 6. Құмарлық пен қорқыныш арқылы манипуляция
| Психологиялық ойын . Бұл техниканың үлгісі келесідей: Босс бағынысты деп атайды және жұмыс күнінің аяғына дейін көптеген тапсырмаларды аяқтауды сұрайды. Субординг өкінішті, бірақ басшы оған бірден жартысын жасай алатыныңызды айтады. Осылайша, адам салмағы бірден түсіп келе жатпайды.
6. Құмарлық пен қорқыныш арқылы манипуляция . Жиі адамдардан оған қолайлы салдарға әкелетін белгілі бір әрекеттерді орындау талап етіледі. Сол сияқты, олар қорқынышпен басқарылады: егер ол ешқандай әрекет жасамаса, өте қайғылы сурет дамиды. Психологиялық әсер етудің бейсанадық формалары. Бейсаналық- саналы адам мінез-құлқындағы сананың қатысуынсыз, ойламай, дағдыға айналған қасиет арқылы әрекет жасау. Фрейд концепциясындағы психикалық энергияны білдіретін ұғым. Бейсаналық адам мен жануарлар арасындағы ұксастықты, туыстықты аңғартады . Бейсана - санасыз акт адамның жан дүниесінде санадан тыс атқарлатын әрекет. Бейсана әрекетке адам мән бере қоймайды. Бейсана субъект өзіне әсер бар екенін есеп бере алмайтын шынайы құбыстың ықпалымен болатын психикалық үрдістер актілер мен күйлер жиынтығы немесе психикалық бейнелеудің формасы. Бейсананың санадан айырмашылығы бейнесаны ырықты бақылау және ондай әрекеттерде бағалау мүмкін емес. Бейсаналықта өткен қазіргі және болашақ жай бірігіп бір психикалық актінде іске асады (мысалы түс көруде). Бейнесалық балада ертеректе болатын (таным әрекетінде) ойлауында интуициясында аффектісінде үрейленгенде түстерінде гипноздық жағдайда көрініс береді. Бейсаналы құбылыстарды психоанализ бағытымен түсіндіруге әрекеттеніп З.Фрейд "бейсаналықты динамикалық ығыстыру" терминін ғылымға енгізді. Ол бейсаналықта әлеуметтік нормалардың талабына байланысты іске аспаған әуесқойылық пен құштарлықтар болады деп түсінген. Психологияда бейсаналықты зерттеуге қазіргі кезде көп көңіл бөлінуде. Қарым-қатынас ақпарат алмасу ретінде. Қарым-қатынас – адамдар арасында ақпарат алмасудағы, сондай-ақ серіктесімен бірінбірі ұғынудағы және түсінудегі әрекеттің күрделі процесі. Педагогикалық процестің ерекшелігі түрлі әлеуметтік-рөлдік және оның субъектісінің функционалдық позициясына негізделген. Қарым-қатынас стилі мен жетекшілік өмір сүру аясында оқыту мен тәрбиелеудің тиімділігімен, сондай-ақ тұлғаны дамыту ерекшелігімен және оқу тобында тұлғаралық қарым-қатынасты қалыптастырумен анықталады. Қарым–қатынас – адамдар арасында ақпарат алмасудағы, сондай- ақ серіктесімен бірін- бірі ұғынудағы және түсінудегі әрекеттің күрделі процесі. Қарым-қатынас субъектісі тірі тіршілік, яғни адамдар болып табылады. Негізінде қарым-қатынас кез келген тірі нәрсеге тән, алайда адам деңгейіндегі қарым- қатынас процесі вербальды және бейвербальды актілермен байланысты саналы түрде құрылады. Қарым-қатынас стилдері. Неміс психологы К.Левин педагогикалық қарым-қатынастың мынадай стилдерін анықтайды: Авторитарлық стиль қатаң басқару тенденциясы мен бақылау формасымен анықталады. Мұнда бұйрық беру жолы көп қолданылады. Немқұрайлылық стилі. Оқу-тәрбие процесінде болып жатқан құбылыстардан, жауапкершіліктен өз басын алып қашу. Демократиялық стильде ең бірінші орында фактілер бағаланады. Бірлескен шығармашылық әрекетке қызығушылық негізіндегі қарым-қатынас стилі. Аталмыш стиль педагогьың жоғары кәсіби шеберлігі және оның этикалық ұстанымдарының бірлігі негізінде жүзеге асады. Қашықтықтағы қарым-қатынас стилі. Бұл стильді қолданатындар әрі тәжірибелі мұғалімдер арасында, әрі жас мұғалімдер арасында да кездеседі. Қорқыту стилі – бұл қашықтықтан қарым-қатынасқа түсудің ең тығырыққа тірелген формасы. Стильді көбінесе бірлескен шығармашылық әрекетке екінші субъект тарапынан нәтиже, тіпті қызығушылық тудыра алмаған жағдайда қолданылады. Ойнақы қалжыңға бағытталған қарым-қатынас стилі – педагогикалық қарым-қатынасты нәтижелі ұйымдастыра алмаған тәжірибесіз педагогтарға тән. Қарым-қатынас түрлері. 1. Маскiлi қарым-қатынастар– бiр күннiң iшiнде бiрнеше маска кию.Формалды қарым-қатынас, яғни мұнда маскiлердi пайдаланып сұхбаттасушылардың тұлғалық ерекшелiгiн түсiнiп ескеруге талпынамыз (сыпайлық, қаталдық, тұйықтық). Шынайы сұхбаттасушыға деген сезiмдерiн, эмоцияларын қарым-қатынас барысында көрсетпейдi. Мысалы,жағымпаздану,өз жұмысын істетіп алу мақсатында өтірік қошеметтеуді жатқызуға болады. 2. Формалды рөлдiк қарым-қатынас – мұнда сұхбаттасушының тұлғасы мен әлеуметтiк рөлi маңызды болып табылады. 3. Iскерлiк қарым-қатынас – мұнда сұхбаттасушының iске деген тұлғалық ерекшелiгi, мiнезi, жасы, көңiл-күйi ескерiледi. Сонымен бiрге оның iске деген қызығушылығы мәндiк маңызды орын алады. 4. Достардың рухани және тұлғалық қарым-қатынасы – мұнда кез келген тақырыпқа әңгiме қозғауға болады, тек сөз арқылы ғана емес жест, мимика арқылы бiрiн-бiрi жақсы түсiнедi. 5. Маникулятивтiк қарым-қатынас – сұхбаттасушыдан белгiлi бiр пайда табуға бағытталған. Ол үшiн сұхбаттасушының тұлғалық ерекшелiгiне байланысты түрлi әдiстер пайдаланады. 6. Вербалды және вербалды емес қарым-қатынас. Коммуникациялық жүйе – бұл алынатын және берiлетiн ақпаратты түсiнудi қамтамасыз ету мақсатында адамдар арасындағы хабар алмасу. Конфликт психологиясы. Конфликт — күрделі және көпсалалы әлеуметтік феномен болып табылады. Мұнда бірнеше тараптан бір немесе бірнеше ортақ қызығушылықтармен біріккен қатысушылар болады: индивидтер, әлеуметтік топтар, ұлттық-этникалық топтар, мемлекеттер, мемлекеттер тобы. Конфликттер әр түрлі себептерге және мотивтерге байланысты болады, мысалы: психологиялық, экономикалық, саяси, құндылықты, діни және тағы да басқа. Конфликт — қызығушылықтары (қажеттіліктері, мақсаттары, идеалдары, түсініктері) мен көзқарастары қарама-қайшы келетін субъектілердің қатынасы әсерінен туындайтын әлеуметтік құбылыс Конфликтінің мәнін түсіну үшін оның пайда болу жағдайлары мен ерекшеліктерін анықтап алу керек. Конфликт әрқашан өзара қарама-қайшы келетін қызығушылықтар мен көзқарастардың әсерінен пайда болады. Конфликтінің пайда болуына әсер ететін жағдайлардың қатарына қарама-қайшылықтарды жатқызуға болады. Конфликтіге бір-біріне өзара зақым(моральды, материалды, психологиялық) келтіру арқылы көрініс табатын әлеуметтік қарым-қатынас субъектілерінің күресі тән. Конфликт құрылымы мен динамикасы. жүктеу/скачать 117,96 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|