Психология ғылым ретінде пайда болуы (пайда болу тарихы). Психология пәні, міндеттері, принциптері мен әдістері
1. Кәсіби қабілеттерді қалыптастыру. Кәсіби бағдар беру проблемасы. Кәсіби жарамдылықтың жіктелуі және Е.А.Климов бойынша кәсіптердің жіктелуі
жүктеу/скачать 79,12 Kb.
|
Типтік емтихан сұрақтары-2
| 34
1. Кәсіби қабілеттерді қалыптастыру. Кәсіби бағдар беру проблемасы. Кәсіби жарамдылықтың жіктелуі және Е.А.Климов бойынша кәсіптердің жіктелуі. Кәсіптік бағдар беруде дәстүрлі түрде келесі бағыттар бөлінеді: кәсіби ақпарат, кәсіби насихат, кәсіптік білім, кәсіптік диагностика (кәсіптік іріктеу, кәсіптік таңдау) және кәсіптік кеңес. Кәсіптік бағдарлау тек педагогика мен психология шеңберінен шығатын кең ауқымды көздейді, мамандық таңдауда көмек көрсету бойынша шаралар кешені, оған кәсіби кеңес беру, кәсіби өзін-өзі анықтауда жеке бағытталған көмек ретінде кіреді. Кәсіптік бағдарлаудың басталуын жиі 1908 жылғы, Бостон қ. (АҚШ) бірінші кәсіптік бюросының ашылу кезеңіне жатқызады. Бірақ, басқа көзқарасқа сүйенсек, кәсіптік бағдарлау едеуір ертерек, көне заманда пайда болған. Кәсіптік бағдарлау адами қоғамның даму қажеттілігінен туындайды, және сондықтан, оның да, қоғам сияқты, өз тарихы мен тарихының бастауы бар. Әрине, кәсіптік бағдарлау кәсіптер пайда болғаннан бұрын шығуы мүмкін емес, демек, осы кәсіптерге бағдарлаудың қажеттілігі де. Кәсіби және жеке өзін-өзі анықтаудың көптеген ұқсастықтары бар және олардың жоғары көріністерінде олар бірігуге жақын. Егер сіз оларды ажыратуға тырыссаңыз, онда кәсіби және жеке өзін-өзі анықтау арасындағы екі негізгі айырмашылықты ажыратуға болады: 1. Кәсіби өзін-өзі анықтау - неғұрлым нақты айтқанда, оны ресми түрде рәсімдеу оңай (диплом алу және т. б.); тұлғалық өзін - өзі анықтау - бұл күрделі ұғым (әзірге, психикалық тұрғыдан сау адамдарға («жеке тұлға» дипломы берілмейді). Кәсіби өзін-өзі анықтау сыртқы (қолайлы) жағдайларға байланысты, ал тұлғалық өзін-өзі анықтау адамның өзіне байланысты, сонымен қатар, көбінесе бұл біреудің өзін шынымен көрсетуге мүмкіндік беретін қолайсыз жағдайлар (қаһармандар сын дәуірлерде пайда болады). Кәсіби өзін-өзі анықтау – адамның өз кәсіби қабілеттерінің даму деңгейі мен бағытын ұғынуы. Кәсіби өзін-өзі анықтаудың басты (ізгі) мақсаты – адамдағы өз даму келешегін өз бетінше саналы түрде жоспарлауға және оны іске асыруға деген іштей дайындықтың бірте-бірте қалыптасуы. Күнделікті өмірімізде жетістік, жетістікке жеткен адам кім? деген сұрақты өзімізге қоямыз. Жетістікке барлық адамдар болмаса да көпшілігі жеткісі келеді. Жетістікке жету туралы Шығыс және Батыс мәдениетінде әр түрлі түсініктер қалыптасқан. Батыс мәдениетінде – бұл мақсатқа жету мәдениеті, адам іс-әрекет жасау керек, яғни ертеңгі жаңа асуларды алу үшін сен дәл қазір іс-әрекет жасау керексің дегені. Мақсатқа жету дегеніміз құмарлық, жеңіске жетіп жаңа асуларды алуға деген құлшыныс, оның рахатына бөлену. Нағыз жетістікке жеткен адамның өмірін құрайтындар осы. «Жетер, күттік – енді қимылдау керек!» деген оның, яғни жетістікке жеткісі келетін адамның ұраны осындай. Бұл жетістіктің басқа да жағы бар екенін біз жақсы біліп алуымыз керек, үнемі жанталасқа түсіп, іс-әрекетіміздің «бітпейтін әрекетке» айналуы адамға көптеген зардап шектіруі мүмкін. Тұлғаның дамуы барлық салаларда толығымен үйлесімділік табуы қажет. Ішкі бастаулар сыртқы дамуды анықтайды, тартады. Жетістікке жету неден басталады, әрине, ең бірінші тұлғаның өзінен басталады, яғни, өз-өзіңді өзгертуден, жетілдіруден. Нағыз шынайы байлық – бұл біздің талантымыз, осы талантымызды дамытуға деген қабілеттіліктеріміз. Олар біздің ішкі жан дүниемізде жатыр, олар әр уақытта дамиды, көрінеді. Бұл байлығымыз толығымен дамуы және көрінуі үшін ішкі жан дүниеміздегі ұмтылыстар мен ниет, тілегімізбен үйлесімді түрде дамуы керек. Тілек, ниетіміз іштей қарама-қайшылықта, ойымыз басқа, ал ішкі ұмтылыстарымыз тіптен басқа болуына жол бермеу керек. Жетістікке жету – тұлғаның өмірдегі үйлесімді дамуы болып табылады. жүктеу/скачать 79,12 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|