Реферат бұл дипломдық жобада Тараз қаласындағы Жаңа Жамбыл фосфор



Pdf көрінісі
бет9/16
Дата07.01.2022
өлшемі2,1 Mb.
#18797
түріРеферат
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   16
ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ  

 

3.1 Сары фосфор өндірісінің технологиялық сұлбасы 

 

Фосфор бірнеше модификациялық  түрде болады.  Негізгісі ақ  (α  ,  β), 

қара  және  күлгін.  Табиғи  фосфаттардан  электрдің көмегімен алынатын  ақ 

фосфор – улы, ауада өздігінен тұтанады. Рентгенді аморфты масса түріндегі 

шаң  тәрізді  фосфор,  қара-қоңыр,  әлсіз  зат,  тығыздығы-2,26г/см

3

.  Ақ 



фосфордың  тығыздығы-1,8г/см

3

;  44,1ºC-та  балқиды;  280,5ºC-та  қайнайды; 



балқу  жылуы-0,156  ккал/г.атом;  булану  жылуы  -  4  ккал/г.атом;  жылу 

сыйымдылығы-25ºC-та 

5,53 

ккал/моль·град; 



-77ºC-тан 

температура 

төмендегенде  α  модификациялы  ақ  фосфор  β  модификациялы  фосфорға 

айналады.  Сұйық  және  бу  тәрізді  күйінде  800ºC-та  Р

4

  болады.  Осы 



температура жоғарылағанда 2 атомға ыдырайды.  100ºC-та балқыған фосфор 

тығыздығы  1,7г/см

3



ал  қайнау  температурасында  1,5г/см



3

.  Ақ  фосфордың 

өзіне  тән  иісі  бар,  қараңғыда  жанады,  суда  ерімейді.  Күкірт  көміртегісінде, 

бензолда,  толуолда  және  т.б.  жақсы  ериді.  Жарықтың  әсерінен  сары-қоңыр 

түске  боялады.  Сондықтан  техникада  сары  фосфор  деп  аталады.  Ауаның 

қатысуынсыз  270-300ºC-та  қыздырғанда  ақ  фосфор  қызыл  фосфорға 

айналады.  Ақ  фосфор  ауада  өздігінен  жануына  байланысты  оны  суда 

сақтайды.  Фос-форды  өртегенде  5  тотықты  фосфор  ангидриді  Р

2

О

5



  п.б. 

Фосфордың оттегімен әрекеттесуі кезіндегі реакция жылуы 360 ккал/г·моль. 

Номерлық  жылу  сыйымдылығы  24,1ккал/моль·град.  Фосфор  ангидриді 

қалыпты  жағдайда  ақ  кристалданған  зат.  Ол  гидроскопиялық  359ºC-та 

қайнайды.  Фосфор  ангидридінің  буы  димерленеді  Р

4

О



10

.  Фосфор  ангидриді 

бірнеше модификация-ланады: ұшатын Р

4

О



10

  құрылымды  димері, ұшпайтын 

координа-циялық  құрылымды.  Модификацияның  түрлемдері  тығыздығы-

2,28-3,05  г/см

3

.  Фосфор  қышқылының  гидратациялану  кезінде  фос-фор 



қышқылы түзіледі. 

Шикізат  және  оны  даярлау  технологиясы.  Сары   фосфор  өндірісінде 

негізгі  шикізат  ретінде  фосфорит,  ал  қосымша  материал  ретінде  кварцит 

және кокс қолданылады.  

Әр өндіріс сапалы дайын өнімалу үшін және технологиялық 

процесс тиімді өту үшін қолданылатын шикізаттарды дайындау және байыту  

технологияларын өткізу қажет. Фосфорит  пен  кварциттің  қазып  алу  және 

дайындау  технологиялары  өлшем  белгілі  ірілігіне  байланысты  бірдей  деп 

атап  шығуға  болады.  Яғни  олардың  өлшем  белгілік  ірілігі  10-50  мм  дейін 

мемлекеттік  стандарт  және  техникалық  шарттар  бойынша  талаптанады.  10 

мм төмен және 50 мм жоғары класты кесектердің ірілігі болуы мүмкін, бірақ 

олар  да  шектеледі.  Ал  дайындау  технологиясы,  яғни  технология  бойынша 

сары  фосфор  алыну  алдында  кварцит  пен  кокс  қысқы  кездерінде  көбінесе 

кептіру сатысынан өткізу қажет, және ол саты айналмалы барабан пештерде 

өткізіледі.  Температуралық  тәртіп  бойынша  кептіруге  берілетін  жылулық 

агенттің  температурасы  400-500°  аспауы  қажет,  ал  шығардағы 

температурасы 100° төмен болмауы қажет. Бұл сатыда кокс пен кварциттегі 




20 

 

ылғалдылықты жою қажет және оның мазмұны 1% жоғары болмауы қажет. 



Фосфор өндірісіндегі ең зиянды заттарға карбонат пен ылғалдылықты айтуға 

болады.  



(Mg)CaCO

3

 =CaO(MgO)+CO



 

Яғни бұл жағдайда 

температуралық 

кендерді 

пештерде 

шикізатты өңдегенде ылғал газ тәрізді фосформен  қосылып: 



 

P

4

+6H

2

O =4PH

3

+3O

2

 

 

және технология бойынша карбонат электр қуатын өте көп талап етеді. 



Фосфориттерді  термиялық  өңдеу  іс  жүзінде  шахталы  саңылаулы  пештерде 

күйдіру   машиналарда  шынжырлы  және  колошник  типті,  яғни  колошникті 

ОК – 520/536 φ, в=3,2 м.Шынжырлы ОЦ – 1-85/115 φ, в=4 м. Және шикізатты 

термиялық  өңдеу  үшін  12  секциялы  шахталы  саңылаулы  пештер 

қолданылады  да  оның  ішінде  де  айтылған  900-1100°  температураны 

сақтайды. 

Сары  фосфор  өндірісінің  принципиалды  сұлбасы  3.1-суретте 

көрсетілген. 





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   16




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет