Реферат тақырыбы: Жер мониторингі Орындаған: Хабдалхан Шолпан бждк-214 тобының студенті Қабылдаған: Толықбаева Айжан

Қоршаған ортаның барлық компоненттерінің ластануын, сонымен қатар биосфера күйі жайлы ақпараттың қажеттілігі қоршаған ортадағы ластаушы заттардың концентрацияларын үздіксіз бақылауды, яғни мониторингі, оның ішінде жер мониторингін талап етеді. Шешім қабылдау үшін жер қорының күйі жайлы дәл және жаңартылып отыратын мәліметтерге талдау жасалынуы қажет, яғни қоршаған ортаны, алдымен оның басты объекті жерді жүйелік кешенді бақылау жүргізу керек.

Жер мониторингін жүргізудің мерзімдері мен кезеңділігіне қарай жердің жай-күйін бақылаудың мынадай:

      • базалық (бастапқы жер мониторингін жүргізуді бастау сәтіндегі бақылау объектілерінің жай-күйін тіркейтін);

      • жедел (ағымдағы өзгерістерді тіркейтін);

      • кезеңдік (бір және одан көп жылдан кейін) түрлері жүзеге асырылады.

- мемлекеттік жер кадастрын, жерді пайдалануды және қорғауды мемлекеттік бақылауды жүргізуді, жер ресурстарын мемлекеттік басқару саласындағы басқа да функцияларды, жерге орналастыруды ақпараттық қамтамасыз ету; азаматтарды жер күйі жайлы ақпаратпен қамтамасыз ету.

Жер мониторингіне арналған ақпарат көздері қызметін жер пайдалану мен қорғауды мемлекеттік бақылау материалдары, жүйелі бақылау, түсіру, зерттеу, түгендеу (инвентаризациялау) нәтижелері, мұрағат деректері мен басқа мәліметтер атқарады.

Мониторинг бойынша жұмыстар келесі негізгі бағыттар бойынша жүргізіледі.

ә) әдістемелік-қолданбалы

б) қолданбалы

в) ақпараттық-техникалық.

Ғылыми-әдістемелік бағытқа стационарлық және жартылай стационарлық экологиялық алаңдарда топырақ және азықтық алқаптардығы өсімдіктер карталарын жасау және топырақты бонитерлеу үшін методикалық-қолданбалы, қолданбалы, ақпараттық-техникалық жұмыстарды қамтамасыз ететін топырақ пен өсімдіктерді зерттеу кіреді.
Әдістемелік-қолданбалы бағыт мыналарды қамтиды:
1)топырақ және геоботаникалық зерттеу мен ізденістердің алғашқы 2)материалдарын талдап қорытындылау және жүйеге келтіру;

3)азық алқаптарының топырақтары мен өсімдіктерін топтастыруды әзірлеу;

4)азық алқаптары мен басқа да жерлерді сапалық, экономикалық, экологиялық т.б. бағалау түрлерінің әдістемелік тәсілдерін әзірлеу;

Қолданбалы бағытқа мыналар кіреді:

• геоботаникалық және топырақ зерттеулері мен ізденістердің материалдарын талдау;

• әрі қарай бақылау үшін аймақтық және облыстық карталарды құрастыру;

жер қорын тиімді пайдалану жайлы ұсыныстар беру үшін жердің күйі мен сапасының өзгеруін бақылау нәтижелері бойынша жер кадастрын нақты мәліметтермен ақпараттық қамтамасыздандыру;

• жерді орынсыз пайдаланғаны үшін жазалау шараларын қолдану бойынша түрлі органдарға ұсыныстарды әзірлеу және беру;
Ақпараттық-техникалық бағыты:

~ мониторингтің автоматтандырылған базасын құру;

~ бағдарламаларды әзірлеу;

~ ақпаратты қабылдау, талдау және оны сақтау мақсатында ҚР-ғы жер мониторингі бойынша мәліметтерді өңдеу және жүйеге келтіру.

– дистанциондық зондтау;

– жер бетіндегі түсірістер мен бақылаулар;

– мәліметтер қорын пайдалану.

- жердің жай-күйін талдау мен бағалауды жүргізу;

- жердің құнарлылығына антропогенді әсер етуді реттеу жөніндегі ұсыныстарды әзірлеу;

- белгілі бір уақыт кезеңінде жердің сапалық жай-күйін болжауды әзірлеу;

- жер туралы деректер банкін ұйымдастыру жөніндегі жұмыстарды қамтиды.
Жер мониторингінің деректерін пайдалану қағаз немесе магниттік жеткізгіштермен стандартты ресімделген құжаттармен танысу және (немесе) оларды алу, сондай-ақ техникалық телекоммуникациялық байланыс құралдарын қолдану арқылы деректер банкіне тікелей рұқсат етілген кіру нысанында жүзеге асырылады.
Жер мониторингінің мемлекеттік құпияларды және өзге де шектеулерді қамтымайтын деректері жалпыға қол жетімді болып табылады және мүдделі жеке және заңды тұлғаларға ақылы негізде беріледі.
Жер мониторингінің деректерін мемлекеттік органдарға беру осы мақсаттарға көзделген бюджет қаражаты есебінен ақысыз негізде жүзеге асырылады.