Реферат Тақырыбы: Мүгедектіктің негізгі себептері

Мүгедектің құқықтары:

• 
  Әлеуметтік қорғалу, соның ішінде сауықтыру, қоғамға дейімделу.
  
• 
  Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, анықталатын тегін медициналық көмектің кепілденген көлеміне ие болу.
  
• 
  Ақпаратты алуға мүмкіндік берумен қамтамасыз етілу.
  
• 
  Кәсіби дайындық және қайта дайындау, еңбекке жарамдылығын қалпына келтіру және жұмысқа орналасу.
  
• 
  Мемлекеттік және басқа да ұйымдарда, соның ішінде денсаулық сақтау, мәдениет, байланыс, көлік, қызмет саласында бірінші кезекте қызмет көрсетіледі.
  

Мүгедектік топтары:

1. 
   Топ. Мүлде немесе ұзақ уақыт еңбекке жарамсыз, үнемі басқа біреудің күтімін, көмегін немесе бақылауды қажет ететін адамдар жатады.
   
2. 
   Топ. Басқа адамның көмегін қажет етпейтін. Жұмыстың кейбір түрлерін жасай алатын адамдар жатады.
   
3. 
   Топ. Еңбек ету қабілеті төмен болғанымен, жеңіл желпі жұмыстарды істей алатын, бірақ денсаулығына байланысты жұмыс жағдайын оңтайлы өзгертуді қажет ететін адамдар жатады.
   

Мүгедектіктің негізгі себептері:

1. 
   Жалпы аурулар, жарақаттар
   
2. 
   Жұмыста болған жарақаттар
   
3. 
   Кәсіби аурулар
   
4. 
   Бала кезден мүгедектік
   
5. 
   Ә
   скери қызметкерлер- аурулары, жарақат алу, контузия, жұмыс жарақаты, әскери міндет атқару кезіндегі жатақаттар.
   

Мүгелектік себептер құрылымы бойынша назалогиясы:

1. 
   Қан айналу жүйесі ауруы- 39,5%
   
2. 
   Қатерлі ісік ауруы – 20,5%
   
3. 
   Сүйек бұлшықет жүйесі аурулары-9,5%
   
4. 
   Жарақаттан кейінгі жағдай, уланулар, сыртқы орта әсерінен болған жарақаттар-6%
   
5. 
   Психикалық ауытқулар, мінез құлықтың процесі- 4,5%
   
6. 
   Жүйке жүйесінің аурулары- 3,5%
   
7. 
   Көз және көз қозғалтқыш аппарат ауруларя, эндокринді жүйе, тамақтану бұзылысы, зат алмасудың бұзылысы, туберкулез-3%.
   

Мүгедектіктің 5жылға берілетін аурулардың тізбесі болады, медициналық әлеуметтік сараптама жүргізу қағидаларында, мүгедектерді әлеуметтік қорғау саласында мүгедек деп танылған адамдарды оңалту болжамы жасалады. Болжамы қолайсыз аурулар қайталап куәландырудан жиі өтеді. Осыған байланысты дене функциясының ауыр бұзылуымен оңалту болжамы күмәнді немесе қолайсыз 19 аурудың тізбесі жасалды. Оған сәйкес мүгедектік 5жылға тағайындалады. Олардың ішінде интоксикация, қатерлі ісіктер, психикасы айқын бұзылған шизофрения , мүгедектер мен ағзаның қант диабеті, соңғы сатыдағы бүйрек аурулары.

Әлемде мүгедексіз ел жоқ. Дүние жүзі елдері бойынша орташа көрсеткіш 10пайыз. Яғни мүмкіндігі шектеулі 650миллион адам бар. Ал, Қазақстанда жарты миллионға тарта мүгедек бар десек, бұл халықтық 3 пайызын құрайды. Бұл жерде мәселе олардың санының аздығында немесе көптігінде емес, экономикалық, әлеуметтік мәселелер. Осыдан екі жарым жылдай бұрын Қазақстан Біріккен Ұлттар Ұйымының мүгедектердің құқықтары туралы конвенцияға және факультативтік қаулысына қол қойып, одан соң мүгедектердің құқықтарын сақтаудың халықаралық стандарттарына көшуді бастаған болатын. Біріккен Ұлттар Ұйымының мүгедектердің құқықтары туралы конвенцияға және факультативтік қаулысына қол қойғанға дейінгі мүгедектерге салқын көзқарас өзгере қойған жоқ. Сондай-ақ, олардың құрамы бойынша аландатарлық жай бар. Яғни, бірінші және екінші топтағы мүгедектердің үлес салмағы 60пайыздай құраса, оның 70пайыздан астамы еңбекке қабілетті жастағылар. Әрбір бесінші бала мүгедек десек, бүгін балалардың 32,6 пайызы – тумасынан кемтар. Айтар болсақ, мүгедектіктің жасару тенденциясы байқалады. Қазақстанда 450мыңға жуық мүгедек бар. Оның ішінде бірінші жалпы, кәсіби, өндіріс жарақатынан болған және бала жасынан мүгедектер 37мың ( 8пайыз) , екінші топтағылар- 192мың (43пайыз) және үшінші топтағылар – 143мың адам (33пайыз).

Мүгедектік пен орта жастағы адамдардың құқығы ұзақ жылдар бойы әлемдік қауымдастықтың тарапынан қатаң назарыңда ұстады.

Қазіргі қоғамның мақсаты мүгедектер, қарт адамдар болып табылатын ерлер мен әйелдердің қоғамның басқа мүшелері сияқты сол құқықтары мен міндеттері бар ережені қамтамасыз етуден тұрады. Әлемнің барлық елдерінде мүгедектерге өз құқықтары мен бостардықтарын жүзеге асыруға мүмкіндік бермейтін және олардың қоғамдық өмірге толық араласуына кедергілер әлі бар. Мұндай жағдайда қоғамның міндеті осы кедергілерді жоба үшін қажетті шаралардың қабылдаудан, яғни тең мүмкіндіктерді қамтамасыз етуден тұрады, осының арқасында қызмет көрсету , еңбек қызметі және ақпарат сияқты қоғамның түрлі салдары барлығына, әсіресе мүгедектер мен орта жастағы адамдардың қолы жететін болады.

Қазақстандағы жағдай қазіргі кезде мынадай: мүгедектерге қоғамның кейбір салаларында кемсітетін жағдайларға соқтығуына тура келеді: қоғамдық ғимараттар, көлік және байланыс құралдары олар үшін бейімделмеген ( интернат- үйлерді аралауда көрінгендей, мүгедектердің тұратын жерлері де бейімделмеген), қоғам материалдық және әлеуметтік жағдай туғызу үшін шаралар қабылдамайды. Оқып- үйрену және еңбекке орналастыруда тыйым салынған біліктілік стандарттары мен өлшемдер қолданылады, бұл мүгедектердің әлеуметтік жағынан оқшаулануына тура келеді, қызмет көрсетулер мен жеңілдіктер алуға мүмкіндіктер таңдау шектелген. Олар шектелген әлеуметтік, кәсіптік, экономикалық және білім беру мүмкіндіктерін пайдаланады.

Барлық мемлекеттер мүгедектік белгісі бойынша кез- келген кемсітуге тыйым салады құқықтық қорғауға кепілдік береді. Мүмкіндіктердің іс жүзіндегі теңдігіне қол жеткізу үшін қажет болатын нақты шаралар заң бойынша кемсіту болып саналмайды. Әрбір мемлекет мүгедек әйелдердің және мүгедек қыздардың көптеген кемсітулеріне ұшырайтындығын мойындайды. Соған байланысты олардың барлық адам құқықтарымен негізгі бостандықтарын толық іске асыруын қамтамасыз етеді. Әйелдердің жан жақты дамуын жағдайының жақсаруын құқықтары мен мүмкіндіктерін кеңейтеді. Әрбір мемлекет мүгедек балалардың барлық адам құқықтарымен негізгі бостандығын басқа балалармен тең дәрежеде толық іске асыру үшін барлық қажетті шараларды жасайды. Мүгедек балаларға қатысты барлық іс қимылдарды 1ші кезекте баланың жоғарғы мүрделеріне көңіл бөлінеді. Әр мемлекет мүгедек балалардың олардың қозғайтын барлық мәселелері бойынша өздерінің басқа балалармен тең дәрежеде жасы мен кәмелеттілігіне сәйкес тиісті көзқарастарын еркін білдіруге жасына са келетін көмекті алуға құқылы. Тұратын жеріне үй жағдайына қарамастан бірде бір мүгедек оның жеке өмірінің , отбасының , тұрғын үйінің қарым- қатынас түрлерінің қол сұғылмауына ар ожданы мен абырой беделіне заңсыз шабуыл жасауына болмайды. Мүгедектер ондай жағдайда заңды түрде қорғалуға құқылы. Әрбір мүгедектің жеке тұлғасы денсаулығының күйі, оңалту туралы мәліметтерін басқалармен тең дәрежеде қорғайды.

• 
  еңбектік міндеттерді орындау барысында мүгедектік алған, еңбек зақымы және кәсіби ауру мүгедектері;
  
• 
  туылғанда және 18 жасқа дейін мүгедектік алған бала кезінен болған мүгедек;
  
• 
  әскери қызмет және әскери міндеттерді орындау кезінде мүгедектік алған әскери қызмет мүгедегі;
  
• 
  ж
  алпы аурудан немесе жарақаттан мүгедек болған, жалпы ауру мүгедектері
  

• 
  топ мүгедектеріне – 6 айлық есептік көрсеткіш;
  
• 
  топ мүгедектігіне – 4 айлық есептік көрсеткіш;
  
• 
  топ мүгедектеріне және мүгедек балаларға 3 айлық есептік көрсеткіш.