Қорытынды. Қорытындылай келе-қазақ жерін зерттеуде орыс ғалымдары елеулі рөл атқарды. Патша үкіметі Қазақ жерін зерттеу үшін көптеген ғалымдар мен экспедициялар жіберді. Олар Қазақ халқының жерін, қазба байлықтарын, табиғатын, географиясы мен этнографиясын,олардың мәдениетін, салт-дәстүрлерін, әдет-ғұрыптарын зерттеді. Атап айтқанда,олар қазақ жерін, халқын жан-жақты зерттеді. Қазақстан тарихын зерттеуде суреттер, құжаттар мен сызба деректердің маңызы зор болды. Зерттеулердің басты мақсаты Қазақ жерінің қазба байлықтарын игеру болатын. Ғалымдар А.Левшин, Э.Мейер, И.Завалишин, Н.Красовский, В.Витевский қазақ халқының тарихына арнап еңбектер жазды. ХІХ ғасырдың І жартысында Қазақ тарихы туралы көлемді еңбек жазған орыс тарихшысы А.Левшин болды. Оның « Қырғыз-қайсақтық ордалар мен далаларды суреттеу» атты еңбегі Орыс ғалымдарының Қазақ өлкесін зерттеу жұмысының негізгі қорытындысы болды. ХVIII ғасырдан бастау алып қазақ дерінде болып жатқан түрлі оқиғаларды соныиен қатар зерттеулер мен машықты көзқарастарды көруге болады. Біздің тарихымнамамыздан бастау алған қазақ жерін зерттеуге деген ғалымдардың. көзқарасы халықты көптеген сыни ойға батырды. Жыл сайын жіберіліп отырылған экспедициялар ұйымдастырылды нәтижеде біздің табиғатымыздың сан қыр жақтары зерттелді,көптеген томдар жарық көрді.Ата-бабаларымыз мұра етіп қалдырған қазақ жерін сақтау оның байлықтарына бей жай қарамау қажет.Қазақ даласының өніп өркендеу біздің қолымызда.Сонымен қатар орыс ғалымдары қазақ жеріне үлкен зерттеулер жасаған.
Қолданылған әдебиеттер: 1.З.Е.Қабылдинов «Қазақстан тарихы» Алматы 2020ж
2.Толыбеков С.Е. « XV-XX ғасырдың басындағы көшпелі қазақ қоғамы(саяси зерттеулер)» Алматы 2017ж
3.Герберштейн, А. И. (1853). "Қазақстан географиялық және этнографиялық жағынан". Мәскеу: баспа үйі.
4.Пружанский, Н. М. (1871). "Орта Азияға саяхат". Санкт-Петербург: зерттеу қоғамы.
5.Бартольд, В. В. (1905). "Өткен және қазіргі Қазақстан мен қырғыздар". Ташкент: университет баспасөзі.