- сурет. Біліктілікті арттырудың жаңа базалық кешендері

                                                                                   
ҰЛТТЫҚ
  
БАЯНДАМА
 
 
                                                                                                                                       
Ұлттық
 
білім беру ститистикасы
 
                                                                                                                                                     
және бағалау орталығы
 
185
 
модуль  бойынша  үш  айлық  курстар  өткізу  сияқты  рәсімдер  жатады.  Әлемдік  тәжірибені 
және  қазіргі  заманғы  мектептердің  қажеттіліктерін  ескере  отырып,  деңгейлік  курстардың 
мазмұны мен әдіснамасы әзірленді(4.11
-
сурет).
 
4.11-
сурет. Деңгейлік курстар модульдері
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Дереккөз
: 
ҚР
 
БҒМ мәліметтері
 
Әр
 
деңгей барлық модульдерді қамтитын және аудиторияда (бетпе
-
бет) 2 ай ішінде 
және  қашықтықтан
 
(онлайн)  1  ай  ішінде  оқытуды  көзейтін  бірыңғай  оқыту 
бағдарламасынан  тұрады.  Барлық  кешендердегі  курстар  аяқталған  соң  мұғалімдер 
біліктілік  емтиханын  тапсырады  және  жаңаша  1,  2  немесе  3
-
ші  біліктілік  деңгейі 
көрсетілген сертификаттар алады.Біліктілік деңгейлері еңбекақы көлемін ұлғайтуға құқық 
береді (3
-
деңгей 
– 
базалық, 2 
– 
орташа, 1 
– 
жоғары). Осылайша, алты біліктілік сатысына 
көшу (мұғалімдердің үш санаты және біліктіліктің үш деңгейі) халықаралық практикаға сай 
келеді (4.12
-
сурет).
 
4.12-
сурет. Жаңа біліктілік деңгейлері
 
 
Дереккөз
: 
ҚР
 
БҒМ мәліметтері
 
Біліктілікті  арттырудан  табысты  өту  (жетістіктер  портфелі),  сертификаттардың 
болуы және алған дағдыларын оқу
-
тәрбие процесіне практикалық енгізу мұғалімнің кәсіби 
құзыреттілігін қалыптастыруға ықпал етеді.
 
3-
деңгей           
–
базалық 
2-
деңгей
–
орташа
1-
деңгей
–
жоғары 
Дең
гей
лі
к 
ку
рс
тар
ды
ң 
м
аз
м
ұн
ы
 
білім берудегі жаңа тәсілдер
 
 
сын тұрғысынан ойлауға оқыту
 
 
оқытуды және оқыту нәтижелерін критерийлер бойынша бағалау
 
 
оқыту тәсілдерін жетілдіру үшін АКТ және цифрлы жүйелерді пайдалану
 
 
талантты және дарынды балалармен жұмыс
 
 
мектеп оқушыларының нақты жас топтарында оқытудың психологиялық
-
педагогикалық
 
ерекшелігі
 
 
12 жылдық оқытуға көшу жағдайында орта білім беру жүйесіндегі менеджмент және 
көшбасшылық
 
 

ҰЛТТЫҚ 
 
БАЯНДАМА
 
 
                  
Ұлттық білім беру статистикасы
 
                   
және бағалау орталығы
 
 
186
 
E – learning 
электронды оқыту
 
Білім беруді дамытудың 2020 жылға дейінгі Мемлекеттік бағдарламасының негізгі 
бағыттарының  бірі  e
-
learning  электронды  оқыту  жобасын  іске  асыру  болып  табылады. 
Жобаның  бірінші  кезеңінде  (2011
-
2015  жылдар)  жүйеге  білім  беру  ұйымдарының 
                           
50 пайызын, екінші кезеңде (2016
-
2015 жылдар) 90 пайызын қосу жоспарланған.
 
2011  жылы  44  білім  беру  ұйымының  базасында  пилоттық  жоба  іске  қосылды.Оқу 
орындарында 
– 
Астана  мен  Алматы  қалаларында  және  Қарағанды
 
облысында 
электронды  оқытуды  енгізу  үшін  IТ
-
инфрақұрылым  (сымсыз  Wi 
– 
Fi  желісі,  заманауи 
дербес  компьютерлер,  ноутбуктер,  моноблоктар,  интерактивті  және  мультимедиалық 
проекторлар,  көп  функционалды  құрылғылар,  планшеттер)  қарастырылған.  Жобаға 
қатысатын  барлық  ұйымдарда  компьютерлік  сыныптар  мен  оқытушылардың  жұмыс 
орындары  жабдықталған.  Жоба  «Қазақтелеком»  АҚ
-
пен  ынтымақтастықта  іске 
асырылуда. Электронды оқыту жүйесі оқу процесін толық автоматтандыруды (электронды 
журналдар,  кітапханалар,  сабақ  кестесі,
 
күнделік,  ата
-
аналарға  sms
-
хабарлама 
жіберу)көздейді.
 
E-
learning  жүйесінің  пилоттық  жобасын  енгізу  шеңберінде  онлайн  тестілеу, 
электронды  статистика  мен  мониторингті  қамтитын  курстарды  өткізу  бойынша  бірыңғай 
ақпараттық  жүйе  құрылды.  Электронды  оқыту  жүйесінің  әкімшілері  мен 
пайдаланушыларының  біліктілігін  арттырудың  модульдік  бағдарламалары,  АКТ
-
ны 
пайдалана  отырып  педагогтердің  құзыреттілігін  қалыптастыру  бойынша  портфолио 
әзірленді
( 4.13-
сурет).
 
4.13-
сурет.Электронды оқытуды әдістемелік қамтамасыз ету
 
 
Дереккөз
: 
ҰАО
 
АҚ мәліметтері
 
 
ӘДІСТЕМЕЛІК 
ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ
Электронды оқыту жүйесін 
енгізу әдістемесі
Электронды оқыту 
жүйесінің әкімшілері мен 
пайданушыларының 
біліктілігін арттырудың 
модульдік 
бағдарламалары 
On- line 
тестілеу 
бағдарламалары
АҚТ
-
ны пайдалана отырып 
педагогтердің құзыретілігін 
қалыптастыру бойынша 
портфолио

                                                                                   
ҰЛТТЫҚ
  
БАЯНДАМА
 
 
                                                                                                                                       
Ұлттық
 
білім беру ститистикасы
 
                                                                                                                                                     
және бағалау орталығы
 
187
 
2011  жылы  E
-
learning  жобасы  шеңберінде  сандық  білім  беру  ресурстары  (ЦБР) 
форматында  «Қазақстан  тарихы»  пәні  бойынша  оқытудың  электронды  контенті 
әзірленді.Оқыту  тілі  бойынша  468  білім  беру  бағдарламалары  (234 
– 
мемлекеттік  тілде 
және 234 
– 
орыс тілінде)  дайындалды (4.14
-
сурет).
 
4.14-
сурет. «Қазақстан тарихы» пәні бойынша сандық
 
білім беру бағдарламалары, бірлік
 
 
Дереккөз
: 
ҰАО
 
АҚ мәліметтері
 
Әрбір
 
сандық  білім  беру  ресурсы  мультимедиалық  презентациялар,  оқу 
материалдарының  сандық  форматтағы  мәтіндері,  интерактивті  тапсырмалар  мен  белгілі 
бір  тақырыптағы  тестілеу  бағдарламалары  түрінде  интегративті  кешеннен  тұрады.  ЦБР 
мұғалімнің сабақтағы және сабақтан тыс уақыттағы қызметін түрлендіруге, тарихи білімді 
сапалы меңгеруге едәуір ықпал етеді.
 
2011 жылы республикадағы білім беру ұйымдарының электронды оқыту жүйесінің 
8000  әкімшісі  мен  пайдаланушысы  оқу  процесінде  электронды  оқытуды  пайдалану 
саласында біліктіліктерін арттырды.
 
Электронды  оқыту  бойынша  ауқымды  жобаны  іске  асыру  білім  сапасын  арттыруға 
бағытталған білім беру процесін инновациялық жаңарту тетіктерінің біріне айналады.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
49
20
20
30
30
29
56
5 сынып
6 сынып
7 сынып
8 сынып
9 сынып
10 сынып
11 сынып

ҰЛТТЫҚ 
 
БАЯНДАМА
 
 
                  
Ұлттық білім беру статистикасы
 
                   
және бағалау орталығы
 
 
188
 
5. АЙМАҚТЫҚ  БІЛІМ БЕРУ  ЖҮЙЕСІ:  АЙМАҚТЫҚ  РЕЙТИНГІ 
 
 
Білім  беру  саласындағы  мемлекеттік  саясаттың  негізгі  принциптері  білімге 
қолжетімділік,  республиканың  барлық  азаматтарының  сапалы  білім  алуға  құқығының 
теңдігі болып  табылады. 
 
Қабылданатын
 
шешімдердің негізділігін қамтамасыз ету үшін білім беруді басқару
 
жүйесі  білім  беру  саласының  жай
-
күйін  ғана  емес,  сонымен  қатар  даму  үрдісін  де 
объектівті түрде көрсетуді қажет етеді.  
 
 
Білім  беру  процесін  жүзеге  асыру  нәтижелері  мен  шарттарының  жағдайы  мен 
өзгеру динамикасын, білім беру ұйымдары қызметінің жетістіктерін талдау, бағалау және 
болжам жасау олардың жұмыс істеу тиімділігін арттыруға, сайып келгенде 
білім сапасын 
аймақтық
  
деңгейде
 
жақсартуға ықпал етеді.  
 
           
2011  жылы  Ұлттық  білім  беру  статистикасы  мен  бағалау  орталығы  білім  беру 
саласындағы  стратегиялық  құжаттарда  аталған  нысаналы  индикаторлар  мен 
көрсеткіштерді  ескере  отырып  өңірлік  білім  беру  жүйелері  рейтингісінің
 
көрсеткіштерін 
қайта қарады. 
 
           
Өңірлік
 
білім  беру  жүйелерін  салыстыру  ұсынылатын  білім  беру  қызметтерінің 
сапасына тікелей әсер ететін өлшемдерге сәйкес жүзеге асырылған. Олар
 – 
білім беруге 
қол  жетімділік,  қаржылық
 
және  материалдық
-
техникалық  ресурстар,  кадрлық  ресурстар  
және білім беру қызметінің нәтижелілігі. 
 
Әрбір
 
өңір бөлінісіндегі рейтингтік балл белгіленген формула бойынша есептеледі: 
 
          
R
қорытынды .
= R
бқ 
+ R
қмтр 
+ R
кр
 + R
қн
,  
онда
 
  R
қорытынды.  
- 
өңірдің қорытынды рейтингтік балы; 
 
• R
бқ                 
- 
білімге қолжетімділік бойынша рейтингтік балы; 
 
• R
қмтр
             
- 
қаржылық және материалдық
-
техникалық ресурстар сапасы бойынша 
 
                    
рейтингтік балы; 
 
• R
кр
 
            - 
кадрлық ресурстардың сапасы бойынша рейтингтік балы; 
 
• R
қн
           - 
білім беру ұйымдары қызметінің нәтижелері бойынша рейтингтік балы;
 
R
бқ
=
∑
−
7
1
i
( K
i
*R
i
);     R
қмтр
=
∑
−
9
1
i
( K
i
*R
i
);     R
кр
=
∑
−
11
1
i
( K
i
*R
i
);        R
қн
=
∑
−
17
1
i
( K
i
*R
i
); 
R
i
 – 
і
-
лік индикатор бойынша өңірдің рейтингтік коэффициенті;
 
К
i 
– 
і
-
лік  индикатор  бойынша  сарапшылардың  сұрауы  арқылы  анықталатын  салмақтық  
коэффициенті.
  

                                                                                   
ҰЛТТЫҚ
  
БАЯНДАМА
 
 
                                                                                                                                       
Ұлттық
 
білім беру ститистикасы
 
                                                                                                                                                     
және бағалау орталығы
 
189
 
Облыстардың рейтингін анықтау үшін Қазақстан
 
Республикасы Статистика агенттігінің  
деректері, сондай
-
ақ  Қазақстан Республикасы Білім және
 
министрлігінің әкімшілік есепшілігі
 
де  пайдаланылды. 
 
Білімнің қолжетімділігі 
 
        
Сапалы білімге қолжетімділікті қамтамасыз ету Білім беруді дамытудың 2020 жылға 
дейінгі Мемлекеттік бағдарламасының стратегиялық бағыттарының бірі болып табылады. 
 
Аталған  топтама
 
бойынша  өңірлерді  саралау  үшін  мектепке  дейінгі,  жалпы  орта, 
техникалық  және  кәсіптік  білімнің  қолжетімділігін  қамтамасыз  етудің  тоғыз  ең  маңызды 
көрсеткіштері мен индикаторлары іріктеліп алынды (5.1 сурет). 
 
5.1-
сурет «Білімнің қолжетімділігі», көрсеткіштер мен индикаторлар, 
 
№
 
Көрсеткіштер мен 
 
индикаторлар
 
1 
1 
жастан
 6 
жасқа
 
дейінгі
 
балаларды
 
мектепке
 
дейінгі
 
тәрбие
  
мен
 
оқытумен
 
қамту
 % 
2 
5-6 
жастағы
 
балаларды
 
міндетті
 
мектепалды
 
даярлықпен
 
қамту
  
коэффициенті
 % 
3 
МДБ
 
жалпы
 
санынан
 
ашылған
 
мектепке
 
дейінгі
 
ұйымдардың
 
үлесі
 % 
4 
Жалпы
 
білім
 
беретін
 
мектеп
 
оқушыларын
 
қосымша
 
білім
 
берумен
 
қамту
 % 
5 
Әр
 
түрлі
 
пәндерді
 
тереңдетіп
 
оқытатын
 
жалпы
 
білім
 
беретін
 
мектептер
 
мен
 
сыныптардағы
 
оқушылар
 
үлесі
 % 
6 
Дамуында
 
проблемалары
 
бар
 
балалардың
 
жалпы
 
санынан
,  
инклюзивті
 
біліммен
 
қамтылған
 
балалардың
 
үлесі
 % 
7 
Оқушы орындарының тапшылығ, бірлік
. 
8 
Типтік
 
жастағы
 (14-24) 
жастардың
 
техникалық
 
және
 
кәсіптік
 
біліммен
 
қамтылу
 
үлесі
 % 
9 
Техникалық
 
және
 
кәсіптік
 
білім
 
беретін
 
оқу
 
орындарында
 
мемлекет
 
тапсырысы
 
есебінен
 
оқитын
 
білім
 
алушылардың
 
үлесі
 % 
 
 
«1-
6  жастағы  балаларды  мектепке  дейінгі  тәрбиемен  және  оқытумен  қамту» 
(85,7%), «Дамуында
 
проблемалары бар
 
шектеулі балалардың жалпы санынан инклюзивті 
біліммен  қамтылған  балалардың  үлесі»  (23,5%),  «Оқушы  орындарының  тапшылығы» 
             
(175  бірлік),  «5
-
6    жастағы  балаларды  міндетті  мектепалды  даярлықпен  қамту»  (100%) 
және  «Типтік  жастағы  жастарды  (14
-
24  жас)  техникалық  және  кәсіптік  біліммен  қамту 
үлесі»  (1,7%)  сияқты  көрсеткіштер  бойынша  Қарағанды  облысы  2011  жылдың 
қорытындысына  сәйкес  (853  балл)  үшінші  орынға  көтеріліп,  осы  топтамада
 
бірінші 
орынды иеленді (5. 
1-
сурет).
 

ҰЛТТЫҚ 
 
БАЯНДАМА
 
 
                  
Ұлттық білім беру статистикасы
 
                   
және бағалау орталығы
 
 
190
 
5.1-
сурет. «Білім берудің қолжетімділігі», көрсеткіштер мен индикаторлар, 2011 жыл
 
5.1.1-
сурет.
 
Даму мүмкіндігі шектеулі балалардың жалпы санынан   инклюзивті біліммен қамтылған 
балалардың үлесі
 
                    
 
 
Дереккөз: ҚР БҒМ мәліметтері
 
5.1.1-
сурет.
 
Оқушы орындарының тапшылығы, бірлік 
 
 
Дереккөз: ҚР БҒМ мәліметтері
 
Көшбасындағы  тұғырды  сондай
-
ақ  Қостанай  (793  балл)  және  Батыс  Қазақстан 
              
(721 балл) облыстары иеленді. 
 
Тұрақты
 
тұғырда 
– 
Шығыс  Қазақстан  (6
-
орын),  Солтүстік  Қазақстан  (7
-
орын) 
облыстары мен Алматы қаласы (8
-
орын).
 
Оңтүстік қазақстан облысы екі жыл бойы «1
-
6 жастағы балаларды мектепке дейінгі 
тәрбиемен  және  оқытумен  қамту»  (19,4%)  және  «Жалпы  білім  беретін  мектеп 
оқушыларын
 
қосымша  біліммен  қамту»  (4,3%)  сияқты  индикаторлар  мен  көрсеткіштер 
бойынша төменгі нәтижелер көрсетуде. «Типтік жастағы жастарды (14
-
24 жас) техникалық 
15,7
9,3
7,2
9,8
7,4
18,0
5,0
23,5
15,9
4,7
6,9
19,2
3,2
0,3
26,4
20,5
2945
1322
5175
1363
1744
4878
838
175
226
17190
12589
4626
2899
21973
14382
13464

                                                                                   
ҰЛТТЫҚ
  
БАЯНДАМА
 
 
                                                                                                                                       
Ұлттық
 
білім беру ститистикасы
 
                                                                                                                                                     
және бағалау орталығы
 
191
 
және  кәсіптік  біліммен  қамту  үлесі»  (2,2%)  көрсеткішінің  жоғары  болуына  қарамастан, 
басқа  өңірлермен  салыстырғанда  «Мектепке  дейінгі  мекемелердің    жалпы  санынан 
ашылған  мектепке  дейінгі  мекемелердің  үлесі,  %»  (0%)  және  «Даму  мүмкіндігі  шектеулі 
балалардың  жалпы  санынан  инклюзивті  біліммен  қамтылған  балалардың  үлесі»  (0,3%) 
көрсеткіштері төмен және
 
облыстың осы рейтингтегі орнын анықтады. 
 
Осы топтама 
 
бойынша Алматы облысының нәтижелері бір тұғырға көтерілді. Бұл 
ретте Қызылорда облысының көрсеткіштері төмендеді (5.2
-
кесте).
 
5.2-
кесте «Білім берудің қолжетімділігі», аймақтардың рейтингісі, 2011 жыл
   
Аймақ
 
Бал
 
2011, 
орын
 
2010, 
орын
 
Қарағанды
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
853 
 
 
1 
4 
 
 
 
 
Қостанай
 
 
793 
2 
1 
Батыс Қазақстан 
 
 
721 
3 
2 
Ақтөбе
 
687 
4 
5 
Павлодар
 
643 
5 
3 
Шығыс Қазақстан
 
629 
6 
6 
Алматы
 
қаласы
 
580 
7 
8 
Солтүстік Қазақстан
 
578 
8 
7 
Атырау
 
555 
9 
12 
Астана
 
қаласы
 
553 
10 
13 
Ақмола
 
530 
11 
9 
Жамбыл
 
476 
12 
10 
Маңғыстау
 
430 
13 
11 
Алматы 
 
416 
14 
15 
Қызылорда
 
400 
15 
14 
Оңтүстік Қазақстан
 
384 
16 
16 
 
 
Дереккөз: ҚР БҒМ мәліметтері
 
Осылайша,  «Білімнің  қолжетімділігі»  топтамасы  бойынша  рейтинг  нәтижесі 
көрсеткендей,  Қызылорда  және  Оңтүстік  Қазақстан  облыстарының  облыстық 
Басқармаларына  осы бағыт  бойынша   бұдан  әрі  де  мақсатты  түрде  жұмыс  жасау  қажет 
екені байқалды.
 
Қаржылық
 
және материалдық
-
техникалық ресурстар 
 
 
Материалдық
-
техникалық  қамтамасыз  ету  жағдайын  жақсарту
 
білім  беру  жүйесін 
дамытуға  бөлінген  қаражаттар  көлемінің  ұлғаюына  байланысты.
 
2011  жылы  «Қаржылық 
және  материалдық
-
техникалық  ресурстар»  топтамасы  бойынша  аймақтарды    саралау 
үшін жаңа көрсеткіштер қайта қаралып енгізілді (5.3 сурет). 
 
 
 
 

ҰЛТТЫҚ 
 
БАЯНДАМА
 
 
                  
Ұлттық білім беру статистикасы
 
                   
және бағалау орталығы
 
 
192
 
5.3-
сурет 
«Қаржылық және материалдық
-
техникалық ресурстар», көрсеткіштер мен индикаторлар
  
№
 
Көрсеткіштер мен индикаторлар
 
1 
Білімге
 
жергілікті
 
бюджеттен
 
бөлінетін
 
жалпы
 
шығыннан
 
мектепке
 
дейінгі
 
білімге
 
кететін
 
шығыс
 
үлесі
, % 
2 
Білімге
 
жергілікті
 
бюджеттен
 
бөлінетін
 
жалпы
 
шығыннан
 
жалпы
 
орта
 
білімге
 
кететін
 
шығыс
 
үлесі
, %,  
3 
Аз
 
қамтылған
 
отбасының
 
балаларын
 
тегін
 
дәруменді
 
ыстық
 
тамақпен
 
қамтамасыз
 
ету
, % 
4 
Жалпы
 
білім
 
беретін
 
мектеп
 
оқушыларының
 1 
компьютерге
 
шаққандағы
 
саны
  
5 
Апатты
 
жағдайдағы
,
күндізгі
 
жалпы
 
білім
 
беретін
 
мектептердің
 
жағдайы
,  % 
6 
Күрделі
 
жөндеуді
 
қажет
 
ететін
,  
күндізгі
  
жалпы
 
білім
 
беретін
 
мектептердің
 
жағдайы
,  %  
7 
Тасымалдауды
 
қажет
 
ететін
, 
балалардың
 
жалпы
 
санынан
, 
мектепке
 
дейін
 
және
 
мектен
 
кері
 
тасымалдаумен
 
қамтылған
 
оқушылар
 
үлесі
,  % 
8 
Білім
 
беруге
 
жергілікті
 
бюджеттен
 
техникалық
 
және
 
кәсіби
 
білім
 
беруге
 
бөлінген
 
шығыс
 
үлесі
 ,  % 
9 
ТжКБ
 
мемлекеттік
 
оқу
 
мекемелерінің
 
жалпы
 
санынан
, 
заманауи
 
оқытатын
 
құралдармен
 
жарақтандырылған
 
ТжКБ
 
мемлекеттік
 
оқу
 
орындарының
 
үлесі
 
 
Қаржылық
 
және  материалдық
-
техникалық  жарақтандыру  көрсеткіштері  есебінің 
қорытындысы  бойынша  Атырау  (439  балл)  және  Қызылорда  (520  балл)  облыстарының 
рейтингісі  артта қалды. 
 
Басқа өңірлермен салыстырғанда Атырау облысы
 
«Күрделі жөндеуді қажет ететін 
күндізгі  жалпы  білім  беретін  мектептердің  үлесі»  (42,1%)  және  Қызылорда  облысы 
«Жергілікті  бюджет  қаражатынан  техникалық  және  кәсіптік  білімге  бөлінетін  шығыстар 
үлесі»  (5,34%),  «Апатты  жағдайдағы  күндізгі  жалпы  білім  беретін  мектептердің  үлесі,» 
(10,9%) сияқты көрсеткіштер бойынша төменде
.  
Осы  топтама
 
бойынша  тұрақты  тұғырды  Алматы  қаласы  (578  балл)  алады 
                    
(5.2-
кесте).
 

жүктеу/скачать 7,73 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: