С. А. Козлова, Т. А. Куликова
оқытушылар мен мұғалімдерді де атай бастады
жүктеу/скачать 4,62 Mb. Pdf көрінісі
|
| оқытушылар мен мұғалімдерді де атай бастады.
Білімқұмарлар үшін Ежелгі орыс тілінде «мұғалім» сөзі оның жоғары мағынасында - өмір жолындағы тәлімгер, «ілім», Құдай сөзін уағыздайтын адам ретінде қабылданды. Оқушы мұғаліміне өмір бойы құрмет, ілтипат, алғыс сезімдерін сезуге міндетті болды. Кирилл Туровскийдің «Өз мұғалімдеріңді ұмытпа» 11
сөзі Киев Русі заманынан бері қолжазбадан-қолжазбаға қайта жазылды: «Егер сен иерей емес, қарапайым адамнан үйренсең, онда сен ол туралы естелікті өз жүрегің мен ойыңда жаның таусылғанша сақта...»(А. С.Уваровтың қолжазбасы. — СПб., 1858. — 2-т. — 131-б.). Русте балаларды сауаттылыққа үйретумен кәсіби айналысатын адамдарды әдетте, көптегенжағдайда «мұғалім» емес, «сауаттылық шебері» немесе жай ғана «шебер» деп атаған. Мұндай шеберлерге оқыту қызметтің негізгі түрі болып саналмады. Оларға сауаты бар түрлі мамандықтың адамдары – кітап жазушылары, икон жазушылар, хатшылар және т.б. жатқызылды. Балалар кәсіби дағдыларды отбасында немесе жақын орналасқан сословиелік аймақтарда игерді. Кейде баланы кәсіпқой-шеберге оқуға беріп отырды. Сөйтіп, оқу халық екбек «педагогикасы» мен сословиелік дәстүр шеңберінде жүзеге асырылды. В.И.Дальдің «Тірі ұлы орыс тілінің түсіндірме сөздігінде» «мұғалім» сөзінің мағынасы тәлімгер, оқытушы ретінде беріледі. Тәлімгер қалай өмір сүру керек екендігін, нағыз адам болып қалыптасу үшін өзін қалай ұстау керектігін түсіндіреді, яғни
түрлі мәдениеттердің элементтерін, адами құндылықтарды игеруге көмектеседі, яғни оқытады. Өскелең ұрпаққа қоғамдық- тарихи тәжірибені жеткізу, құндылық бағыт-бағдарларын қалыптастыру және оны өмір сүру мен еңбек етуге даярлау жөніндегі осы екі құрамдас бөлшекті (тәрбие беру мен оқытуды) бір адам ғана жүзеге асырды – ол мұғалім. Сөйтіп, қазіргі
жүктеу/скачать 4,62 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|