Өсімдіктер биотехнологиясы бойынша теориялық мəліметтер 153
б ө л і м
Есеп шығару алгоритмі жəне
тест тапсырмаларының
дұрыс жауаптары
1.1 «Биотехнологияның дамуы тарихы» тарауы бойынша
тест тапсырмаларының дұрыс жауаптары
Сұрақтың
нөмірі
Жауап
Сұрақтың
нөмірі
Жауап
Сұрақтың
нөмірі
Жауап
1
Е
10
С
19
А
2
Е
11
А
20
D
3
В
12
В
21
А, D, G
4
A
13
А
22
B, F, H
5
Е
14
D
23
B, F, G
6
В
15
Е
24
А, В, С
7
В
16
Е
25
C, G, H
8
Е
17
С
9
Е
18
Е
2
154 Тұрашева С.К., Оразова С.Б., Уəлиханова Г.Ж.
1.2 «Биотехнологияның даму тарихы» тарауы бойынша
тапсырмалардың дұрыс жауаптары
Вариант 1 (Т1)
№
Сұрақтың нөмірі
Жауап
1
1
B
2
A
3
C
2
4
B
5
A
6
D
7
C
3
8
C
9
A
10
B
4
11
B, C
12
D
13
A
5
14
B
15
A
16
D
17
E
18
C
Вариант 2(Т1)
№
Сұрақтың нөмірі
Жауап
1 2
3
1
1
B
2
A
3
D
4
C
5
E
Өсімдіктер биотехнологиясы бойынша теориялық мəліметтер 155
1 2
3
2
6
B
7
C
8
A
3
9
B
10
A
11
D
12
C
4
13
B
14
C
15
A
5
16
B
17
C
18
A
2.1 «Өсімдік жасушаларын in vitro жағдайында өсіру
əдістері мен принциптері» тарауы бойынша тест
тапсырмаларының дұрыс жауаптары
Сұрақтың
нөмірі
Жауап
Сұрақтың
нөмірі
Жауап
Сұрақтың
нөмірі
Жауап
1 2 3
4
5 6
1
E, F, G
23
С
45
А
2
C, F, G
24
С
46
С
3
E, F, H
25
Е
47
Д
4
A, G, Н
26
Е
48
С
5
B, F, G
27
А
49
С
6
А, С, Е
28
С
50
Д
7
А, D, F
29
С
51
Е
8
D, F, G
30
Д
52
Д
9
D, F, G
31
В
53
А
10
D, F, G
32
В
54
В
11
А, F, H
33
В
55
В
12
D, F, H
34
Е
56
А
13
A, F, H
35
А
57
Д
156 Тұрашева С.К., Оразова С.Б., Уəлиханова Г.Ж.
1 2 3
4
5 6
14
C, G, H
36
В
58
В
15
А ,D, G
37
Е
59
Е
16
А, В, D
38
Е
60
С
17
A, C, E
39
В
61
А, С, Е
18
A
40
Е
62
А
19
A
41
Е
63
В
20
D
42
С
64
С
21
А
43
В
65
Е
22
D
44
С
2.2 «Өсімдік жасушаларын in vitro жағдайында өсіру
əдістері мен принциптері» тарауы бойынша есеп
тапсырмаларын шешу алгоритмі жəне дұрыс
жауаптары
1-тапсырма
Бұл есеп мына формула бойынша есептелінеді:
С
1
V
1
=C
2
V
2
,
C
1
=C
2
x V
1
/V
2
V1=C
1
x V
2
/C
2
Есепті шешу үшін алдымен 2 л (яғни 2000 мл) Мурасиге Скуг
қоректік ортасын дайындау үшін макроэлементтердің (МаЭ) неше
мөлшерде алу керек екенін есептейміз (1900 мг/л KNO
3
тұздың
мысалға алғанда):
1900 мг – 1000 мл
Х, мг – 2000 мл
х=1900*2000/1000=3800 мг KNO
3
Макроэлементтердің (1900 мг/л KNO
3
мысалында) 10 есе
қойылтылған 500 мл көлемдегі ерітіндісінен қанша мл көлемде алу
керек екенін есептейміз:
1900 мг х 10 есе – 500 мл
3800 мг – х, мл
х= 3800х500/1900х10=100 мл МаЭ
Өсімдіктер биотехнологиясы бойынша теориялық мəліметтер 157
Жауап: 2 л Мурасиге Скуг қоректік ортасын дайындау
үшін макроэлементтердің stok-ерітіндісінен 100 мл алу
қажет.
2-тапсырма
Бір пропорция бойынша микроэлементтердің мөлшері 100
есе көбейтілген 300 мл көлемдегі микроэлементтердің stok-ері-
тіндісінен қанша мл алу керек екенін есептейміз (10 мг/л
MnSO
4
*5Н
2
О тұзды мысалға алғанда), яғни:
10 мг х100 есе – 300 мл
10 мг – х, мл
х=10*300/10*100 = 3 мл МиЭ
Жауап: 1 л Гамборг-Эвелег (В5) қоректік ортасын дайын-
дау үшін микроэлементтердің stok-ерітіндісінен 3 мл алу
қажет.
3-тапсырма
Элементтің эквиваленті – 1 моль сутекпен əрекеттесетін,
немесе орынбасу химиялық реакция барысында заттың мөлшері.
Мысалы, NaCl 1 моль сутек атомдары (1,0079 г) 1 моль натрий
атомдарына эквивалент болып табылады (22,9897 г).
Эквивалент массасы – заттың бір эквивалент массасы. Мыса-
лы, оттектің эквивалент массасы 8 г/моль.
Элементтің эквивалент массасы – элементтің молярлы
массасын оның валенттілігіне бөлгенде пайда болған саны болып
табылады.
Есеп шығару: Молярлы жəне эквивалентті массы: M (Na
2
CO
3
)=
= 106 г/моль, Э (Na
2
CO
3
) = 53 г/моль. Молярлы жəне эквива-
лентті концентрациялары 1 л есептелсе, оның массасын есеп-
тейміз: m = ρ · V
m = 1,102 · 1 = 1,102 кг.
100 г ерітіндіде 10 г тұз бар, ал 1,102 кг – 110,2 г, сонда
С
М
= 110,2/106 = 1,04 моль/л, С
н
= 110,2/53 = 2,08 н.
158 Тұрашева С.К., Оразова С.Б., Уəлиханова Г.Ж.
Жауап: натрий карбонатының молярлы концентрациясы –
1,04 моль/л, эквивалентті концентрациясы – 2,08 н.
3.1 «Биологиялық белсендi заттар жəне өсiмдiк тектес
өнiмдерді алу биотехнологиясы» тарауы бойынша тест
тапсырмаларының дұрыс жауаптары
Сұрақтың
нөмірі
Жауап
Сұрақтың
нөмірі
Жауап
Сұрақтың
нөмірі
Жауап
1
D, F, G
10
С
19
Е
2
D, F, G
11
В
20
A
3
В, С, D
12
А
21
А
4
А, В, С
13
D
22
А
5
А, В, D
14
А
23
В
6
А, В, D
15
D
24
D
7
А, В, С
16
С
25
D
8
F, G, H
17
С
9
В
18
С
3.2 «Биологиялық белсендi заттар жəне өсiмдiк тектес
өнiмдерді алу биотехнологиясы» тарауы бойынша есеп
тапсырмаларын шешу алгоритмі жəне дұрыс
жауаптары
1-тапсырма
Каллус ұлпасының ылғалды биомассасының ұлғаюы мынан-
дай формула бойынша есептелінеді:
,
W
W
W
W
0
0
t
мұнда W
t
– каллустың соңғы массасы,
W
0
– каллустың бастапқы
массасы, яғни сəбіздің каллус ұлпасының ылғалды биомассасының
ұлғаюы
W= 2100 мг -200 мг/200 мг= 95 мг-ға тең
Өсімдіктер биотехнологиясы бойынша теориялық мəліметтер 159
2-тапсырма
Суспензияның тығыздығын (санын) төмендегі формула
бойынша есептейді:
2
,
3
1000
n
М
X
мұнда Х – жасушалар саны, М – камерадағы жасушалардың орта-
ша саны, n – сұйылту дəрежесі, 3.2 – дезагрегация коэффициенті
Х=576х2х1000/3,2=360000 жасуша/мл
Жауап: картоптың каллустық жасуша суспензиясының
тығыздығы – 3,6х10
5
кл/мл
3-тапсырма
Ерігіштік дегеніміз бір заттың екінші бір затта еру қабілеті.
Қатты заттар мен сұйықтардың ерігіштігі сандық ерігіштік коэф-
фициентімен анықталады.
Ерігіштік коэффициенті 1 л еріткіште қаныққан ерітінді түзіп
еріген заттың массасымен анықталады.
Газдардың ерігіштігі еріткіштің бір көлемінде тұрақты тем-
пературада қаныққан ерітінді түзетін газдың көлемімен анық-
талады.
Көптеген қатты заттардың ерігіштік коэффициенті темпера-
тура жоғарылаған сайын арттады
Шешуі: тапсырманың мазмұны бойынша а
25
= 360 г/л.
а
t
= m/V,
мұнда m = еріген заттың массасы, V = еріткіштің көлемі.
Яғни, m = а
t
V = 360*2 = 720 г.
Жауап: 25
0
С температурасында 720 грамм натрий хлориді
2 л суда ериді.
4-тапсырма
Каллус биомассасының өсуі мынандай формула бойынша
есептеледі:
160 Тұрашева С.К., Оразова С.Б., Уəлиханова Г.Ж.
,
W
W
W
W
0
0
t
мұнда W
t
– каллустың соңғы массасы,
W
0
– каллустың бастапқы
массасы, яғни бидайдың каллус биомассасының ұлғаюы
W= 2 374- 550/550= 1824/550=331,6 мг-ға тең
Достарыңызбен бөлісу: |