С. Б. Оразова Г. Ж. Уəлиханова «биотехнология негіздері: Өсімдіктер биотехнологиясы»



Pdf көрінісі
бет180/217
Дата31.12.2021
өлшемі2,87 Mb.
#21818
1   ...   176   177   178   179   180   181   182   183   ...   217
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


Өсімдіктер биотехнологиясы бойынша теориялық мəліметтер                        153 
 
б ө л і м 
 
 
Есеп шығару алгоритмі жəне  
тест тапсырмаларының  
дұрыс жауаптары 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1.1 «Биотехнологияның дамуы тарихы» тарауы бойынша   
      тест тапсырмаларының дұрыс жауаптары 
 
Сұрақтың 
нөмірі 
Жауап 
Сұрақтың
нөмірі 
Жауап 
Сұрақтың
нөмірі 
Жауап 

Е
10
С 
19
А

Е
11
А 
20
D

В
12
В 
21
А, D, G

A
13
А 
22
B, F, H

Е
14

23
B, F, G

В
15
Е 
24
А, В, С

В
16
Е 
25
C, G, H

Е
17
С 

Е
18
Е 
2


154                                                Тұрашева С.К., Оразова С.Б., Уəлиханова Г.Ж. 
 
1.2 «Биотехнологияның даму тарихы» тарауы бойынша 
       тапсырмалардың дұрыс жауаптары 
 
Вариант 1 (Т1) 
№ 
Сұрақтың нөмірі
Жауап

1
B
2
A
3
C

4
B
5
A
6
D
7
C

8
C
9
A
10
B

11
B, C
12
D
13
A

14
B
15
A
16
D
17
E
18
C
 
 
Вариант 2(Т1) 
№ 
Сұрақтың нөмірі
Жауап
1 2
3

1
B
2
A
3
D
4
C
5
E


Өсімдіктер биотехнологиясы бойынша теориялық мəліметтер                        155 
1 2
3

6
B
7
C
8
A

9
B
10
A
11
D
12
C

13
B
14
C
15
A

16
B
17
C
18
A
 
2.1 «Өсімдік жасушаларын in vitro жағдайында өсіру 
       əдістері мен принциптері» тарауы бойынша тест  
       тапсырмаларының дұрыс жауаптары 
 
Сұрақтың 
нөмірі 
Жауап 
Сұрақтың 
нөмірі 
Жауап 
Сұрақтың 
нөмірі 
Жауап 
1 2 3 

5 6 

E, F, G 
23 
С 
45 
А 

C, F, G 
24 
С 
46 
С 

E, F, H 
25 
Е 
47 
Д 

A, G, Н
 
26 
Е 
48 
С 

B, F, G 
27 
А 
49 
С 

А, С, Е 
28 
С 
50 
Д 

А, D, F 
29 
С 
51 
Е 

D, F, G 
30 
Д 
52 
Д 

D, F, G
 
31 
В 
53 
А 
10 
D, F, G
 
32 
В 
54 
В 
11 
А, F, H
 
33 
В 
55 
В 
12 
D, F, H
 
34 
Е 
56 
А 
13 
A, F, H
 
35 
А 
57 
Д 


156                                                Тұрашева С.К., Оразова С.Б., Уəлиханова Г.Ж. 
 
1 2 3 

5 6 
14 
C, G, H
 
36 
В 
58 
В 
15 
А ,D, G
 
37 
Е 
59 
Е 
16 
А, В, D 
38 
Е 
60 
С 
17 
A, C, E 
39 
В 
61 
А, С, Е 
18 

40 
Е 
62 
А 
19 

41 
Е 
63 
В 
20 

42 
С 
64 
С 
21 
А 
43 
В 
65 
Е 
22 

44 
С 
 
 
 
 
 2.2 «Өсімдік жасушаларын in vitro жағдайында өсіру  
        əдістері мен принциптері» тарауы бойынша есеп 
        тапсырмаларын шешу алгоритмі жəне дұрыс   
         жауаптары 
 
1-тапсырма  
Бұл есеп мына формула бойынша есептелінеді: 
С
1
V
1
=C
2
V
2
,  
C
1
=C
2
 x V
1
/V
2
 
V1=C
1
 x V
2
/C
2
 
 
Есепті шешу үшін алдымен 2 л (яғни 2000 мл) Мурасиге Скуг 
қоректік ортасын дайындау үшін макроэлементтердің (МаЭ) неше 
мөлшерде  алу  керек  екенін  есептейміз (1900 мг/л KNO

тұздың 
мысалға алғанда): 
1900 мг – 1000 мл  
Х, мг – 2000 мл  
х=1900*2000/1000=3800 мг KNO
3
  
 
Макроэлементтердің (1900 мг/л KNO

мысалында) 10 есе 
қойылтылған 500 мл көлемдегі ерітіндісінен қанша мл көлемде алу 
керек екенін есептейміз: 
 
1900 мг х 10 есе – 500 мл 
3800 мг – х, мл  
х= 3800х500/1900х10=100 мл МаЭ 


Өсімдіктер биотехнологиясы бойынша теориялық мəліметтер                        157 
  Жауап: 2 л  Мурасиге  Скуг  қоректік  ортасын  дайындау 
үшін  макроэлементтердің stok-ерітіндісінен 100 мл  алу 
қажет. 
 
2-тапсырма 
Бір  пропорция  бойынша  микроэлементтердің  мөлшері 100 
есе  көбейтілген 300 мл  көлемдегі  микроэлементтердің stok-ері-
тіндісінен  қанша  мл  алу  керек  екенін  есептейміз (10 мг/л  
MnSO

*5Н
2
О тұзды мысалға алғанда), яғни: 
 
10 мг х100 есе – 300 мл 
10 мг – х, мл  
х=10*300/10*100 = 3 мл МиЭ 
 
  Жауап: 1 л Гамборг-Эвелег (В5) қоректік ортасын дайын-
дау  үшін  микроэлементтердің stok-ерітіндісінен 3 мл  алу 
қажет.  
 
3-тапсырма 
Элементтің  эквиваленті – 1 моль  сутекпен  əрекеттесетін, 
немесе  орынбасу  химиялық  реакция  барысында  заттың  мөлшері. 
Мысалы, NaCl 1 моль  сутек  атомдары (1,0079 г) 1 моль  натрий 
атомдарына эквивалент болып табылады (22,9897 г). 
Эквивалент массасы – заттың бір эквивалент массасы. Мыса-
лы, оттектің эквивалент массасы 8 г/моль. 
Элементтің  эквивалент  массасы – элементтің  молярлы 
массасын оның валенттілігіне  бөлгенде  пайда  болған саны  болып 
табылады. 
Есеп шығару: Молярлы жəне эквивалентті массы: M (Na
2
CO
3
)= 
= 106 г/моль,  Э  (Na
2
CO
3
) = 53 г/моль.  Молярлы  жəне  эквива-
лентті  концентрациялары 1 л  есептелсе,  оның  массасын  есеп-
тейміз: m = ρ · 
 m = 1,102 · 1 = 1,102 кг.  
100  г  ерітіндіде 10 г  тұз  бар,  ал 1,102 кг – 110,2 г,  сонда  
С
М
 = 110,2/106 = 1,04 моль/л, С
н 
= 110,2/53 = 2,08 н.  
 


158                                                Тұрашева С.К., Оразова С.Б., Уəлиханова Г.Ж. 
 
  Жауап: натрий карбонатының молярлы концентрациясы – 
1,04 моль/л, эквивалентті концентрациясы – 2,08 н. 
 
3.1 «Биологиялық белсендi заттар жəне өсiмдiк тектес  
        өнiмдерді алу биотехнологиясы» тарауы бойынша тест  
        тапсырмаларының дұрыс жауаптары  
 
Сұрақтың 
нөмірі 
Жауап 
Сұрақтың
нөмірі 
Жауап 
Сұрақтың
нөмірі 
Жауап 

D, F, G
10
С 
19
Е

D, F, G
11
В 
20
A

В, С, D
12
А 
21
А

А, В, С
13

22
А

А, В, D
14
А 
23
В

А, В, D
15

24
D

А, В, С 
16 
С 
25 


F, G, H
17
С 

В
18
С 
 
3.2 «Биологиялық белсендi заттар жəне өсiмдiк тектес  
        өнiмдерді алу биотехнологиясы» тарауы бойынша есеп  
        тапсырмаларын шешу алгоритмі жəне дұрыс  
        жауаптары  
 
1-тапсырма 
Каллус  ұлпасының  ылғалды  биомассасының  ұлғаюы  мынан-
дай формула бойынша есептелінеді: 
 
,
W
W
W
W
0
0
t


 
мұнда W
t
 – каллустың соңғы массасы, 
 
W
0
 – каллустың бастапқы 
массасы, яғни сəбіздің каллус ұлпасының ылғалды биомассасының 
ұлғаюы 
W= 2100 мг -200 мг/200 мг= 95 мг-ға тең 


Өсімдіктер биотехнологиясы бойынша теориялық мəліметтер                        159 
2-тапсырма 
Суспензияның  тығыздығын  (санын)  төмендегі  формула 
бойынша есептейді:  
 
2
,
3
1000
n
М
X



 
 
мұнда Х – жасушалар саны, М – камерадағы жасушалардың орта-
ша саны, n – сұйылту дəрежесі, 3.2 – дезагрегация коэффициенті 
 
Х=576х2х1000/3,2=360000 жасуша/мл 
 
  Жауап:  картоптың  каллустық  жасуша  суспензиясының 
тығыздығы – 3,6х10

кл/мл 
 
3-тапсырма 
Ерігіштік  дегеніміз  бір  заттың  екінші  бір  затта  еру  қабілеті. 
Қатты  заттар  мен  сұйықтардың  ерігіштігі  сандық  ерігіштік  коэф-
фициентімен анықталады. 
Ерігіштік коэффициенті 1 л еріткіште қаныққан ерітінді түзіп 
еріген заттың массасымен анықталады.  
Газдардың  ерігіштігі  еріткіштің  бір  көлемінде  тұрақты  тем-
пературада  қаныққан  ерітінді  түзетін  газдың  көлемімен  анық-
талады. 
Көптеген  қатты  заттардың  ерігіштік  коэффициенті  темпера-
тура жоғарылаған сайын арттады 
Шешуі: тапсырманың мазмұны бойынша а
25
 = 360 г/л. 
 
а
t
 = m/V, 
 
мұнда m = еріген заттың массасы, V = еріткіштің көлемі. 
Яғни, m = а

V = 360*2 = 720 г.  
 
  Жауап: 25

С температурасында 720 грамм натрий хлориді 
2 л суда ериді.  
 
4-тапсырма 
Каллус  биомассасының  өсуі  мынандай  формула  бойынша 
есептеледі: 


160                                                Тұрашева С.К., Оразова С.Б., Уəлиханова Г.Ж. 
 
,
W
W
W
W
0
0
t


 
мұнда W
t
 – каллустың соңғы массасы, 
 
W
0
 – каллустың бастапқы 
массасы, яғни бидайдың каллус биомассасының ұлғаюы 
W= 2 374- 550/550= 1824/550=331,6 мг-ға тең 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   176   177   178   179   180   181   182   183   ...   217




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет