«Жасушалық инженерия» тарауы бойынша тест

Өсімдіктер биотехнологиясы бойынша теориялық мəліметтер                        167 
   ν m m 
С
м 
= ---------; ν = -------; С
м 
= ------------- m = С
м 
* V * M 
  V M V * M 
 
m = 0,1 М * 0,1 л * 75,5 = 0,755 г 
 
  Жауап: 0,755 г кальций хлоридын өлшеп алу керек 
 
3-тапсырма 
Бұл есепті мына жолымен есептейді: 
1)  алдымен 2 литр  Шенк-Хильдербрандт  қоректік  ортасын 
дайындау  үшін  зеатиннің  қанша  мг  массасын  алу  керек  екенін 
есептейміз: 
6 мг – 1000 мл 
Х,мг – 2000 мл,  
х=6 мг х 2000 мл/1000 мл= 12 мг зеатин, 
яғни 2 литр  Шенк-Хильдербрандт  қоректік  ортасын  əзірлегенде  
12 мг зеатин қажет.  
2)  Зеатиннің  бастапқы  ерітіндісі (stok-ерітіндісі) 1% болған-
дықтан, оның қанша көлемде (мл) алу керек екенін есептейміз: 
1000 мг – 100 мл (1%) 
12 мг – х, мл  
х= 12 мг х100 мл/1000 мл= 0,12 мл зеатин 
 
  Жауап: Арпа жасуша каллус дақылында геммогенезді ин-
дукциялау  үшін  зеатиннің 1% ерітіндісінен 0,12 мл  алу 
қажет. 
 
 
7.1 «Гендік инженерия» тарауы бойынша тест 
тапсырмаларының дұрыс жауаптары 
 
Сұрақтың 
нөмірі 
Жауап 
Сұрақтың
нөмірі 
Жауап 
Сұрақтың
нөмірі 
Жауап 
1 
В, F, G
21
A, F, G
41
А
2 
B, E, G
22
С
42
Е
3 
A, B, D
23
А
43
В
4 
D, F, H
24
Е 
44
А
5 
E, G, H
25
В 
45
А

168                                                Тұрашева С.К., Оразова С.Б., Уəлиханова Г.Ж. 
 
1 2
3
4 5
6
6 
B, F, H
26
В 
46
А
7 
C, E, G
27
В 
47
В
8 
A, C, H
28
С
48
С
9 
B, F, H
29
С
49
D
10 
A, B, D
30
А
50
Е
11 
C, F, G
31
В 
51
А
12 
E, F, G
32
D
52
В
13 
D, F, H
33
А
53
Е
14 
E, F, H
34
Е 
54
С
15 
D, F, H
35
D
55
В
16 
A, E, F
36
В 
56
А
17 
A, F, G
37
А
57
В
18 
F, G, H
38
Е 
58
С
19 
A, F, H
39
С
59
D
20 
F, G, H
40
Е 
60
В
 
 
7.2 «Гендік инженерия» тарауы бойынша есеп тапсырмаларын 
шығару алгоритмі жəне дұрыс жауаптары 
 
Есеп 1 
BamHI рестриктазамен 2 кесінді алуға болады: 
1)  5’- ЦТГААТТАГ- 3’ 
 3’- ГАЦТТААТЦЦТАГ- 5’ 
2)  5’-ГАТЦЦАГГЦААТАГТГТГ- 3’ 
 3’- ГТЦЦГТТАТЦАЦАЦ- 5’ 
EcoRI рестриктазамен 2 кесінді алуға болады: 
1)  5’- ЦТГААТТАГГАТ- 3’ 
 3’- ГАЦТТААТЦЦТАГГТЦЦ- 5’ 
2)   5’- ЦЦАГГЦААТАГТГТГ- 3’ 
 3’- ГТТАТЦАЦАЦ- 5’ 
 
Есеп 2 
ДНҚ:  
5’-CCCATGCCGGT- 3’ 
 3’-GGGTACGGCCA- 5’ 
мРНҚ:  
5’-CCC AUG CCG GU- 3’ 
белок: пролин-метионин-пролин 
УК сəулесінің əсерінен: 
ДНҚ:  
5’-CCCTGCCGGT- 3’ 

Өсімдіктер биотехнологиясы бойынша теориялық мəліметтер                        169 
 3’-GGGACGGCCA- 5’ 
мРНҚ:  
5’-CCC UGC CGG U- 3’ 
белок: пролин-цистеин-аргинин 
 
Есеп 3 
Сақиналы pBR322 плазмидасында Hind III рестрикциялық 
эндонуклеаза ферментімен екінші кесіндіні алуға болады 
 
5'-ЦЦТТААГЦТТАГГЦТААГГЦААТАГААГЦТТТЦААТГ-3' 
3'-ГГААТТЦГААТЦЦГАТТЦЦГТТАТЦТТЦГАААГТТАЦ-5' 
 
Есеп 4 
ДНҚ:  
5’- CCCAAAAAGATA- 3’ 
мРНҚ:  
5’- CCC AAA AAG AUA – 3’ 
белок: пролин-лизин-лизин-изолейцин 
 
Екінші нуклеотид алып тастаса: 
ДНҚ:  
5’- CCAAAAAGATA- 3’ 
мРНҚ:  
5’- CCA AAA AGA UA – 3’ 
белок: пролин-лизин-аргинин 
 
Есеп 5 
белок:  –  серин – глицин – серин – изолейцин – треонин – 
пролин – серин – 
мРНҚ: 5’-UCU GGU UCU AUU ACU CCU UCU- 3’ 
 C →U өзгерсе 
мРНҚ: 5’-UGU GGU UGU AUU AGU GGU UGU- 3’ 
 белок: 
-цистеин-глицин-цистеин-изолйцин-серин-глицин-
цистеин 
 
8.1. «Жасушалық селекция. Өсімдік жасушаларының in vitro 
жағдайында өзгергіштігі» тарауы бойынша тест 
тапсырмаларының дұрыс жауаптары 
 
Сұрақтың 
нөмірі 
Жауап 
Сұрақтың
нөмірі 
Жауап 
Сұрақтың
нөмірі 
Жауап 
1 2
3
4 5
6
1 
C, D, H
8
Е 
15
В
2 
A, F, H
9
D 
16
А, F, G
3 
B, F, G
10
E 
17
В, D, F

170                                                Тұрашева С.К., Оразова С.Б., Уəлиханова Г.Ж. 
 
1 2
3
4 5
6
4 
A, B, C
11
В 
18
В, D, E
5 
A, B, E
12
С 
19
В, С, F
6 
F, G, C
13
В 
20
А, F, G
7 
В
14
А 
 
8.2. «Жасушалық селекция. Өсімдік жасушаларының in vitro 
жағдайында өзгергіштігі» тарауы бойынша есеп 
тапсырмаларын шығару алгоритмі жəне дұрыс 
жауаптары 
 
1-тапсырма  
Массалық үлес – ерітіндінің 100 г еріген заттың массасы. 
Молярлы  концентрация  (немесе  молярлығы)  С
М – 
ерітіндінің  
1 л-де еріген заттың моль саны. Мысалы, 2М ерітінді дегеніміз 1 л 
ерітіндіде 2 моль еріген зат бар. 
Эквивалентті концентрация (немесе нормальдігі) С
Н
 – ерітін-
дінің 1 л-де еріген заттың эквивалент саны.  
Шешуі: Массалық үлесі бұл ω = (m / m
1
) · 100%, m – еріген зат-
тың  массасы,  m
1
 – ерітіндінің  массасы.  Сонда,  берілген  есеп 
бойынша ω = (80/500) х 100 = 16%. 
 
2-тапсырма 
Шешуі: "Крест  ережесі"  сызбанұсқа  пайдаланылса,  қиылы-
сында  керекті  концентрация,  ал  сол  жағында  берілген  концен-
трация, оң жаңында екі концентрацияларының айырмашылығы: 
 
     30                      40 
                  50 
    90                        20 
 
Сызбанұсқа бойынша 50% калий гидроксид ерітіндіні дайын-
дау үшін 30%-дан 40 г жəне 90%-дан 20 г ерітінділер керек.  
 
3-тапсырма 
Ерітінді  деп  екі  немесе  бірнеше  компоненттен  тұратын 
гетерогенді  жүйені  атайды.  Ерітіндінің  бір  компоненті – еріткіш, 
қалғаны еріген заттар.  

Өсімдіктер биотехнологиясы бойынша теориялық мəліметтер                        171 
Заттардың  еруі  жылуды  шығару  арқылы  немесе  сіңірумен 
жүреді, яғни еріген зат пен еріткіштің химиялық əрекеттесуінің нə-
тижесі болып табылады. Егер еріткіш су болса, бұл процесс гидра-
тация деп аталады, ал сусыз еріткіш болса сольватация деп атала-
ды.  Ерітінділер  қаныққан,  қанықпаған  жəне  аса  қаныққан  деп 
бөлінеді.  
Қаныққан ерітінді деп – еріген заттың қатты фазасымен тепе-
теңдікте болатын ерітіндіні атайды. 
Қанықпаған  ерітінді  деп – концентрациясы  қаныққан  ертін-
діден төмен ерітіндіні атайды. 
Аса  қаныққан  ерітінді  деп  –  берілген  температурада  ерігіш 
заттың  мөлшері  қаныққанға  қарағанда  жоғары  ерітіндіні  аса  қа-
ныққан ерітінді атайды. 
Шешуі: Молярлы концентрация  
С
М
 = m/(M * V), яғни 
 m  –  еріген  заттың  массасы,  г;  М – еріген  заттың  молярлы 
массасы, г/моль; V – ерітіндінің көлемі, л.  
Сонда: M (H
2
SO
4) 
= 98 г/моль, С
М 
= 196/(98 * 0,5) = 4 моль/л 
Эквивалентті концентрациясы С
Н 
= m/(Э * V), 
m – еріген заттың массасы, г; Э – еріген заттың эквивалентті 
массасы, г/моль; V – ерітіндінің көлемі, л.  
Сонда, Э(H
2
SO
4
) = 49 г/моль, Э
М 
= 196/(49 * 0,5) = 8 моль/л. 
 
  Жауап:  күкірт  қышқылы  ерітіндінің  молярлы  концентра-
циясы 4 моль/л, ал эквивалентті концентрациясы – 8 моль/л 

жүктеу/скачать 2,87 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: