С. Б. Сатымбекова компьютерлік желілер оқулық

98 
жарты болады және кӛпір (bridge) – атауын алады. Берілген қҧрылымның 
дамуында олар кӛп портты болды және коммутаторлар (switsh) атауын алды. 
Белгілі бір мезгілде олар бір уақытта болып, ол кейін «кӛпір» терминін 
«коммутатор» терминіне ауыстырды. Кейін бҧл тақырыпта коммутатор 
терминін пайдалана бастады, ал екі қҧрылым тҥрлеріне белгілеу ҥшін қажет 
болды, ӛйткені тӛменде айтылғандар кӛпірге де, коммутаторға да байланысты 
болады. Кейінгі уақытта жергілікті кӛпірлер толығымен коммутатормен 
шығарылған. 
Кейбір жағдайда физикалық және арналық деңгейлер хаттамаларын 
айқындайтын жергілікті желілерді байланыстыру қажет болады. Қалған 
деңгейлер хаттамалары бҧл желіде бірдей қабылданады. Бҧндай желілер 
кӛпірмен жалғануы мҥмкін, кӛп жағдайда кӛпір қосымша функциялармен 
ажыратылады. Бҧндай кӛпірлер белгілі интеллекті бар (желідегі интеллект 
қҧрылымдармен жасалынатын істердің орындалуы болып табылады) және сол 
желіде орналасқан мекен-жайға жолданатын абоненттік желілердегі мәлімет 
блоктарын ӛзі арқылы сҥзгілейді. Ол ҥшін әр кӛпір иесіне жҥйе мекен-жайлары 
(әр желіге қосылған) болады. Интеллектуалды кӛпір ӛтетін блоктар екі рет 
тексеріледі, кіргенде және шыққанда. Бҧл операция кӛпір ішіндегі қателердің 
болмау алдын алады. 
Кӛпірлерде мәлімет блоктарының ағымдары мен басқару механизмдері 
болмайды. Сондықтан блоктардың кіріс ағыны шығыс ағынына қарағанда 
ҥлкен болып кӛрінеді. Бҧл жағдайда кӛпір кіріс ағымының ӛндірілуімен 
орындай алмайды және оның буферлері толып кетуі мҥмкін. Ол болмас ҥшін 
қажеті жоқ блоктар шығарылып тастап отырылады. Арнайы функциялар 
кӛпірді радиожелілерде орындайды. Бҧл жерде ол әр тҥрлі жиілікте жҧмыс 
істеп тҧрған екі радиоарналар бір-бірімен байланысын қамтамасыз етеді. Оны 
ретранслятор деп атайды. Кӛпірлер мәліметтерді жоғары деңгейде 
операциялайды және белгілі қызмет атқарады. Біріншіден, олар әр тҥрлі 
физикалық ортасы бар желілік сегменттерімен байланыстыру ҥшін 
пайдаланылады, мысалы: сегментті кӛтерме кабельмен байланыстыру ҥшін 
және сегментті коаксиалды кабельмен байланыстыру ҥшін. Кӛпірлердің тӛменгі 
деңгейдегі әр тҥрлі хаттамалары бар. Сегменттер байланысы ҥшін қолданылуы 
мҥмкін. 
40-сурет – Switch 2000 коммутатордың беткі тҥрі. 
Коммутатор (switch) – мәліметтер тасымалдау бағыттарының нҧсқалары 
ішінен біріншісін таңдауға мҥмкіндік беретін қҧрылғы. 

99 
Коммуникациялық желіде коммутатор мӛлдірлік қасиеті бар (яғни 
мәліметті ӛндірусіз жҥретін коммутация жасалады) ретрансляциялық жҥйе 
(мәліметті тасымалдау ҥшін қолданылатын жҥйе) болып табылады. 
Коммутаторларда буфер болмайды және мәліметтерді жинай алмайды. 
Сондықтан каммутаторды қолданған кезде сигналдардың (белгілердің) 
мәліметтер тасымалдау арналарында байланысқан. Тасымалдау сигналдарының 
жылдамдығы бірдей болу керек. Коммутатормен орындалған арналық ҥдерістер 
арнайы интегралды кесте арқылы жасалынады.
41-сурет – Коммутаторлар қҧрылымы 
Басында коммутаторлар терминалды желілерде ғана қолданылған. Кейін 
олар жергілікті желілерде пайда болды, мысалы, жеке мекемелердегі 
коммутаторлар. Кейін коммутерленетін жергілікті желілер пайда болды. 
Жергілікті желілер коммутаторлары олардың ядросы болып табылады. 
Коммутатор серверлер мен сыныптарды байланыстыруы мҥмкін және 
бірнеше жҧмыстық топтарды байланыстыру ҥшін негіз болып табылады. Ол 
мәліметтер 
пакеттерін 
ЛЕЖ 
тҥйіндер 
арнасына 
бағыттайды. 
Әр 
коммутерленетін сегмент бәсекелестіксіз мәліметтер тасымалдану арнасына 
рҧқсат алады және ӛзінің сегментіне бағытталатын сызбаны ғана кӛреді. 
Коммутатор басқа порттардан болатын бәсекелестіктің болуынсыз әр портқа ең 
жоғары жылдамдықпен байланысу мҥмкіндігін қамтамасыз ету керек. 
Коммутаторларда бір немесе екі жоғары жылдамдықты порттар болады және 
жақсы бағыттайтын инструменталды заттары болады, коммутаторларды 
маршруттаушылармен 
алмастыруға 
болады. Сол 
арқылы ӛсірілетін 
маршруттаушыларды қосу керек немесе коммутаторларды бірнеше 
концентраттар байланысы ҥшін негіз ретінде қолдануы тиіс. Коммутаторлар 
жҧмыс тобының ЛЕЖ концентраттары арасында бағыттау ҥшін және файл 
сервері ҥшін ӛте жақсы қҧрылғы ретінде қызмет етеді. 

жүктеу/скачать 2,3 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: