С. Т. Дүзелбаев техникалық механика

 
97 
Олай
болса
, 
.
BA
BC
G
F
C


Есептің
шарты
бойынша
белгісіз
BC
тартпасының
ұзындығын
оңай
анықтауға
болады
, 
ол
үшін
BCF
үшбұрышын
қарастыру
жеткілікті
(4.12, 
а
-
сурет
) 

sin
CF
BC

. 
Сонымен
, 
.
кН
,
sin
,
sin
BA
CF
G
F
C
3
45
60
2
4
6
19









C
F
күшін
əсер
сызығы
бойынша
C
нүктесінен
B
нүктесіне
түсіріп
, 
B
нүктесінің
тепе
-
теңдігін
қарастырамыз
. 
Бұл
нүктеге
кН
,
F
BC
3
45

күшімен
қатар
үш
байланыстың
реакциялары
əсер
етеді
: 

A
F
бағана
реакциясы
, 
D
F
мен

E
F
BD 
мен
BE 
арқандарының
реакциялары
. 
Жалпы
ережеге
сүйеніп
, 
барлық
байланыс
реакцияларын
созылған
деп
аламыз
(4.12, 
с
-
сурет
). 
BAE 
жəне
BAD 
үшбұрыштарының
катеттері
өзара
тең
AE
AD
AB


, 
олай
болса
, 

45










EBA
BEA
DBA
BDA
жəне
DAE

бұрышы
x
өсімен
екіге
бөлінген

45


. 
Координаттар
жүйесінің
өстерін
4.12, 
с
-
суретте
көрсетілгендей
орналастырып
, 
үш
тепе
-
теңдік
теңдеуін
тұрғызамыз
: 


;
F
x
,i
0
;
sin
F
cos
cos
F
cos
cos
F
C
D
E
0
60
60
45
60
45










;
F
y
,i
0
;
sin
cos
F
sin
cos
F
D
E
0
60
45
60
45








;
F
z
,i
0
.
cos
F
F
sin
F
sin
F
C
A
D
E
0
60
45
45








Екінші
теңдеуден
: 
.
F
F
D
E

Олай
болса
, 
бірінші
жəне
үшінші
теңдеулерді
келесі
екі
теңдеу
жүйесіне
келтіреміз
: 











.
cos
F
F
sin
F
;
sin
F
cos
cos
F
C
A
E
C
E
0
60
45
2
0
60
60
45
2






 
98 
Төменгі
теңдеуді

60
cos
көбейтіп
, 
оны
үстіңгі
теңдеумен
қосамыз
: 
.
cos
F
cos
F
sin
F
C
A
C
0
60
60
60
2






Мұнан






,
tg
cos
,
cos
sin
cos
,
cos
sin
cos
F
F
C
A








60
60
3
45
60
60
60
3
45
60
60
60
2
2








.
кН
,
F
A
8
55


«–» 
таңбасы
A
F
реакциясының
B
түйініне
бағытталғанын
білдіреді
, 
яғни
BA
бағанасы
55,8 
кН
күшпен
сығылады
.
Анықталған
кН
,
F
A
8
55


мен
кН
,
F
C
3
45

шамаларын
жоғарғы
теңдеулер
жүйесінің
екінші
теңдеуіне
қойып
, 
ізденді
E
F
жəне
D
F
реакцияларын
анықтаймыз
: 
,
sin
,
cos
,
sin
F
cos
F
F
F
BA
C
D
E




45
2
8
55
60
3
45
45
2
60






мұнан
.
кН
,
F
F
D
E
4
55


BD 
мен
BE
тростары
55,4
кН
күштермен
созылады
. 
Жаттығу
 
есептері
 
1-
есеп
.
Екі
топсалы
тіректе
жатқан
арқалық
қарқындығы
q
= 5 
кН
/
м
таралған
күшпен
жүктелген
(1-
сурет
). 
Тіректердің
реакцияларын
анықтаңыз
. 
6

AC
м
, 
3

CB
м
. 
1-
сурет
2-
сурет

 
99 
2-
есеп
.
Бір
ұшы
қатаң
бекітілген
арқалық
қарқындығы
q
= 25 
кН
/
м
 
таралған
күшпен
жүктелген
(2-
сурет
). 
Қатаң
тіректің
реакцияларын
анықтаңыз
. 
2

AB
м
, 
4

BC
м
. 
3-
есеп
. 
AB 
арқалығы
қадалған
F
= 9 
H 
күшімен
жəне
қарқындығы
q
= 3 
кН
/
м
 
таралған
күшпен
жүктелген
(3-
сурет
). 
Тіректердің
реакцияларын
анықтаңыз
. 
5

AB
м
, 
2

BC
м
. 
4-
есеп
.
Суретте
көрсетілген
(4-
сурет
) 
таралған
күштің
қарқындығы
q
max
= 120 
к
H
/
м
болса
, 
арқалықтың
тірек
реакциялары
неге
тең
? 
5
4
,
AB

м
, 
5
1
,
BC

м
.
5-
есеп
.
Қатаң
тіректі
арқалық
қадалған
H
F
173

күшімен
, 
қадалған
Нм
M
42

 
моментпен
жəне
қарқындығы
Н
/
м
q
36

таралған
күшпен
жүктелген
(5-
сурет
). 
Тіректің
реакцияларын
анықтаңыз
. 
2


CD
AB
м
, 
1

BC
м
. 
 
 
6-
есеп
.
Топсалы
қос
тіректі
арқалық
қадалған
H
F
150

 
күшімен
, 
қадалған
Нм
M
50


моментпен

жəне
қарқындығы
Н
/
м
q
40

таралған
күшпен
жүктелген
(6-
сурет
). 
Тіректің
реакцияларын
анықтаңыз
. 
2

AC
м
, 
6

BC
м
. 
 
 
 
 
 
3-
сурет
4-
сурет
5-
сурет
6-
сурет

 
100 
Қайталау
 
сұрақтары
: 
 
1. 
Параллель
күштер
жиыны
дегеніміз
не
? 
2. 
Бір
жаққа
бағытталған
екі
параллель
күшің
əр
уақытта
тең
əсері
болатыны
қай
формуладан
шығады
? 
3.
Қарама
-
қарсы
бағытталған
екі
параллель
күштің
қандай
жағдайда
тең
əсері
болады
? 
Ол
қайда
түсіріледі
? 
4. 
Күшті
өзіне
параллель
көшіргеннен
денеге
əсері
қандай
жағдайда
өзгермейді
? 
5. 
Параллель
күштер
орталығы
дегеніміз
не
? 
Параллель
күштер
орталығының
координаттары
қалай
анықталады
? 
6. 
Параллель
күштер
жиыны
қандай
қарапайым
түрлерге
келті
-
ріледі
?
7. 
Бір
күшті
қандай
қарапайым
құраушы
күштерге
жіктеуге
болады
?
8. 
Қарапайым
күштер
жиындарының
денеге
жасайтын
əсерін
анықтайтын
шамаларды
атаңыз
. 
9. 
Күшті
параллель
орын
,
ауыстырғанда
ол
қалай
түрленеді
? 
10. 
Қосымша
қос
күш
деген
не
? 
Оның
векторлық
сипаттамасы
қандай
? 
11. 
Еркін
жазық
күштер
жиыны
деген
не
? 
12. 
Еркін
жазық
күштер
жиынының
бас
векторы
мен
бас
моментін
қалай
табуға
болады
? 
13. 
Еркін
жазық
күштер
жиынының
денеге
əсерінің
айырма
-
шылықтары
немесе
эквиваленттігі
неде
? 
14. 
Жазық
күштер
жиынының
бас
векторы
қандай
жағдайда
оның
тең
əсері
болады
? 
15. 
Жазық
күштер
жиынының
қандай
жағдайда
тең
əсері
болмайды
? 
16. 
Жазық
күштер
жиынының
тепе
-
теңдігінің
векторлық
шарты
қалайша
жазылады
? 
17. 
Бас
вектормен
басмоменттің
сипаттамаларын
алып
, 
қажетті
өрнектерді
жазып
көрсетіңіз
. 
18. 
Жазық
күштер
жиынының
бас
векторымен
тең
əсері
арасында
айырмашылық
бар
ма
? 
19. 
Жазық
күштер
жиынының
келтіру
центрін
өзгерткеннен
оның
бас
моменті
өзгере
ме
? 
20. 
Тепе
-
теңдік
шартының
түрлерін
атаңыз
. 
21. 
Күштердің
дербес
түрлерін
атап
, 
олардың
тепе
-
теңдікте
болу
шарттарын
жазып
көрсетіңіз
. 

 
101 
22. 
Бір
жазықтықта
орналасқан
еркін
күштер
жиынының
тепе
-
теңдік
шарттарының
үш
түрін
жазып
көрсетіңіз
. 
23. 
Статика
əдісімен
шешілмейтін
есептерге
мысал
келтіріңіз
. 
24. 
Күштер
тепе
-
теңдігінің
шарттары
жəне
еркін
емес
дене
тепе
-
теңдігінің
шарттарының
айырмашылығы
неде
? 
25. 
Кеңістіктегі
кез
келген
жинақталған
күштер
жиынының
анали
-
тикалық
тепе
-
теңдік
шарттары
қандай
? 
26. 
Кезкелген
күштер
жиынының
əсер
i
нен
дене
тепе
-
тең
қалыпта
болуы
үш
i
н
қандай
шарттар
орындалуы
керек
? 
27. 
Кеңістіктегі
кез
келген
жинақталған
күштер
жиынының
аналитикалық
тепе
-
теңдік
шарттары
қандай
? 

жүктеу/скачать 9,99 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: