С. Т. Дүзелбаев техникалық механика

 
310 
Б
i
р
i
нші
теңдеу
бойынша
,
2
1
N
N

ал
ек
i
нш
i 
теңдеу
ек
i 
белг
i
сізі
бар
бір
теңдеуге
түрленеді
0
cos
2
3
1



N
N

, 
демек
, 
есеп
б
i
р
рет
статикалық
анықталмаған
.
17.6-
сурет
2. 
Есептің
 
геометриялық
 
мағынасы
. 
Монтаждаған
жағдайда
ортаңғы
стерженьнің
2
A
ұшы
ұзару
нəтижесінде
A
нүктесіне
ауысады
делік
, 
сол
сияқты
, 
бүйірдегі
стерженьдердің
түйісу
нүктесі
1
A
де
A
нүктесіне
ауысады
. 
3
2
1
2
1
,
l
AA
δ
AA
A
A





. 
Соның
салдарынан
конструкция
тұйықталсын
делік
. 
Конструкция
схемасынан
бүйірдегі
стерженьдердің
деформациясын
анықтау
үшін
циркульдің
ашасымен
, 
радиусы
AB
-
ға
тең
шеңбер
доғасын
жүргізейік
. 
Ол
бірінші
стерженьнің
B
A
1
ұзындығынан
A
A

1
кесінді
кеседі
. 
Бұл
кесінді
бүйірдегі
стерженьдердің
қаншаға
қысқарғанын
көрсетеді
2
1
1
l
l
A
A





. 
Материалдар
кедергісінің
негізгі
жорамалдарына
сəйкес
, 
доға


A
A
-
ты
B
A
1
-
ге
түсірілген
перпендикулярмен
алмастырайық
, 
яғни
B
A
A
A
1


деп
қарастырамыз
. 
Сонда
A
AA


1
-
тан
1
A
нүктесінің
орын
ауыстыру
шамасы


cos
1
1
l
A


. 

 
311 
Стерженьдерд
i
ң
деформацияларының
арасында
17.6, 
c
-
сурет
бойынша
мынадай
байланыс
орнатуға
болады
: 
3
1
cos
2
1
l
l
A
A










немесе


cos
cos
3
1





l
l
. 
3. 
Есептің
 
физикалық
 
мағынасы
.
Гук
заңы
бойынша
A
E
l
N
l
A
E
l
N
l








3
3
3
1
1
1
,
, 
мұндағы
l
l
l
l


3
1
,
cos

. 
Орын
ауыстыру
теңдеуіне
қоямыз



cos
cos
cos
3
1









A
E
l
N
A
E
l
N
. 
4. 
Синтез
.
Түрленген
орын
ауыстыру
теңдеуінен
1
N
-
ді
өрнектейік
.
cos
2
3
1














A
E
l
N
l
A
E
N
Енді
1
N
-
ді
статикалық
теңдеуге
енгізіп
, 
белгісіз
3
N
-
ті
анықтаймыз
. 


.
cos
2
1
cos
2
3
3
3








l
A
E
N
Олай
болса
, 



2
3
3
2
1
cos
cos
2
1
cos
2
1













l
A
E
N
N
. 

 
312 
Стерженьдердегі
монтаждық
кернеулер





2
3
3
1
2
1
cos
cos
2
1
cos
2
1












l
E
A
N
, 


.
cos
2
1
cos
2
3
3
3
3








l
E
A
N
Жаттығу
 
есептері
 
1-
есеп
.
Екі
ұшы
қатаң
бекітілген
, 
материалы
мен
көлденең
қимасының
ауданы
тұрақты
білеудің
тірек
реакцияларын
анықтаңыз
(1-
сурет
). 
1-
сурет
2-
есеп
.
Берілген
сатылы
білеудің
көлденең
қимасының
аудандарын
жəне
I-I 
қимасының
орын
ауыстыруын
анықтаңыз
(2-
сурет
). 
м
l
6
,
0

, 
кН
F
10
1

, 
кН
F
8
2

, 
1
2
2
A
A

. 
Білеу
материалының
мүмкіндік
кернеуі
 
МПа
160


. 
2-
сурет
3-
сурет

 
313 
3-
есеп
.
Топсалы
жылжымайтын
тіректе
жатқан
қатаң
білеу
3-
суретте
көрсетілгендей
болат
тартқыштар
арқылы
қабырғаға
бекітіліп
, 
15

F
кН
күшпен
жүктелген
. 
м
a
1

, 
м
b
2

, 
м
c
5
,
1

, 
2
1
5
см
A

, 
2
2
4
см
A

, 
м
5
,
1
1


, 
м
1
2


. 
Мүмкіндік
кернеуді
 
МПа
160


деп
алып
, 
тартқыштардың
беріктігін
тексеріңіз
. 
4-
есеп
.
4-
суретте
көрсетілген
конструкцияның
болат
тартқыштары
мен
тіреулерінде
туындайтын
кернеулерді
анықтаңыз
. 
10

F
кН
, 
м
a
1

, 
2
5
см
A

, 
МПа
E
5
10
2


, 
м
8
,
0
1


.
4-
сурет
5-
есеп
.
5-
суретте
көрсетілген
жүйені
жинағаннан
кейін
болат
стерженьдер

40
қыздырылса
, 
стерженьдерде
туындайтын
кернеудің
шамасы
неге
тең
? 
м
a
8
,
0

, 
м
b
2
,
1

, 
2
6
см
А

,

30


, 
,
10
2
5
МПа
E
б


7
10
125



б

. 
5-
сурет
6-
сурет
6-
есеп
.
Бір
ұшы
топсалы
жылжымайтын
тірекпен
бекітіліп
, 
екі
болат
стерженьмен
асылған
(6-
сурет
). 
Жүйе
жиналғаннан
кейін
1 
стерженьнің
температурасы

50
көтерілген
жағдайда
стерженьдерде

 
314 
туындайтын
кернеулерді
анықтаңыз
. 
м
a
6
,
0

, 
м
l
8
,
0

, 
2
5
см
А

,

30


, 
,
10
2
5
МПа
E
б


7
10
125



б

. 
7-
есеп
.
7-
суретте
көрсетілген
конструкцияның
стерженьдеріндегі
кернеуді
анықтаңыз
, 
2
8
см
А

,
МПа
E
5
10
2


, 
м
а
5
,
0

, 
м
l
6
,
0

, 
мм
2
,
0


. 
7-
сурет
Қайталау

жүктеу/скачать 9,99 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: