Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті
Педагогика және психология факультеті
Олигофренопедагогика
Практикалық сабақ №15
Пәні:«ЕОҚ бар мектеп оқушыларының даму физиологиясы»
Тақырыбы: «Балалар жұқпалы аурулары, этиопатогенезі, емі мен алдын алуы.»
Орындаған:Жолшиева Қ.Е Қабылдаған:Байдосова.Д.К
Алматы қаласы 2022ж
«Балалар жұқпалы аурулары, этиопатогенезі, емі мен алдын алуы.»
Медицина қаншалықты көне болғанымен осы ғасырдың алғашқы он жылдығына дейін «денсаулық» деген ұғымның ғылыми анықтамасы болмаған.
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ДДСҰ) анықтамасы бойынша, денсаулық дегеніміз организмде аурудың не болмаса физикалық кемістіктің жоқтығы ғана емес, ол табиғи (физикалық), рухани және әлеуметтік толық аман-есендік.
Денсаулық – физикалық, психикалық, рухани және әлеуметтік болып бөлінеді.
Физикалық саулық дегеніміз адам организмінде функциялардың өздігінен реттелуі, функциялық үрдістердің келісімді, өтуі, сыртқы орта әсерлеріне бейімделу қасиеттерінің жоғары дәрежелі жағдайда болуы.
Психикалық саулық адамның әлеуметтік белсенділігінің , яғни жеке адамның айналадағы өмірмен біте қайнау дәрежесі.
Денсаулыққа залал келтіретін факторлар. Денсаулыққа залал келтіретін әсерлерге жалпы мәдениеттің төмендігі, денсаулықты сақтау, салауатты өмір сүрудің негізін құрайтын санитарлық-гигиена туралы мәліметтерді көпшіліктің жете білмеуі, гиподинамия (қимыл жеткіліксіздігі), дене салмағының қалыптан көп жоғарылауы, тиімсіз және жөнсіз тамақтану, қоршаған айналаның (ауаның, жердің, судың) көптеген химиялық заттармен ластануы, үйде және жұмыста күйзеліс (стресс) тудыратын жағдайлардың болуы, залалды әдеттерге әуесқойлық (арақ-шаратарға, шылым тарту, есірткі заттарды қолдану т.б.) жатады.
Адам денсаулығы бір-бірмен байланысты табиғи және әлеуметтік экономикалық факторлардың әсерлері қалыптасады. Бұған жататындар: ауа, су, жер, климат факторлары, еңбек және оқу жағдайлары, тамақ, тұрмыс жағдайы және т.б. Адам денсаулығын айқындайтын өзекті фактор – ол оның өмір сүру салтының сипаты. Оңтайлы еңбек пен демалыс тәртібі, тиімді тағам, дене белсенділігін қажетті деңгейде ұстау, шынығу, жеке бас гигиенасын қадағалау зиянды дағдылардан (темекі, арақ т.б.) бас тарту, мұның бәрі осы ұғымға енеді.
Фистуладан іріңнің бөлінуі барлық бақылауларда байқалады. Разрядтың сипаты фистула саңылауының диаметріне, фистула жолының ұзындығына және параректальды талшықтағы қабыну процесінің белсенділігіне байланысты болды.
Тексерудің негізгі кезеңі гинекологиялық креслода жүргізілді. Ол перинэяны тексеруден басталды, терінің күйіне, макерацияның болуына, тыртықтардың өзгеруіне, фистуланың сыртқы саңылауының орналасуына назар аударды. Ректальды фистуланың қынаппен байланысын болдырмау үшін әйелдер міндетті түрде қынаптық тексеруден өтті.
Саусақты зерттеу. Тік ішектің сандық зерттеуінде анальды каналдың ұзындығы, фистуланың ішкі саңылауының орналасуы, оның мөлшері, қабыну инфильтратының болуы, дистальды тік ішектің тыртық деформациясы, сонымен қатар сыртқы сфинктер мен Лобо-ректальды бұлшықеттің функционалды жағдайы анықталды. Тік ішектің жарақаттан кейінгі фистуласының ішкі ашылуы тік ішектің кез келген бөлігінде орналасуы мүмкін. Кейбір бақылауларда ол саусақпен қол жетімді емес. Бұл жағдайда сыртқы фистула саңылауына енгізілген бояғышпен сынама жүргізілді (0,5-2 мл 1% метилен көк ерітіндісі, 2 мл 3% сутегі асқын тотығы ерітіндісі қосылған). Негізгі топта 52 (68,4%) науқаста сынама нәтижесі оң болды.
Зондпен зерттеу. Бұл әдіс тік ішектің фистула топографиясының ерекшеліктерін зерттеу үшін қолданылады. Зонд фистуланың сыртқы саңылауына Мұқият енгізілді. Ол жалған инсульттің пайда болуына немесе тік ішек қабырғасының перфорациясына әкелуі мүмкін шамадан тыс күш жұмсамай, конус тәрізді айналмалы қозғалыс арқылы алға жылжыды. Зондтау кезінде фистуланың анальды сфинктерге және Лобо-ректальды бұлшықетке қатынасы анықталды, бұл фистуланың тармақтары мен іріңді қуыстарды анықтауға мүмкіндік берді (зондтың шығуы). Негізгі топта зондпен зерттеу кезінде бақылаулардың жартысынан көбі - 60 (78,9%) - фистуланың локализациясы анықталды.
Эндоскопиялық зерттеу. Тік ішектің травматикалық фистулаларын диагностикалаудың маңызды кезеңі-ректоскопия (Pentax FS-38 LW). Егер фистуланың ішкі саңылауы саусақпен қол жетпейтін жерде орналасса, онда жоғарыда сипатталған әдіс бойынша бояғышты бір уақытта енгізе отырып, эндоскопия жасалды. Бұл зерттеу 24 (31,5%) бақылауларға бояғышты бір мезгілде енгізе отырып, тік ішектің фистуласының ішкі саңылауының орналасуын дәл анықтауға мүмкіндік берді. Айта кету керек, травматикалық ректальды фистуланың сыртқы саңылауы әрдайым дерлік жарақат немесе алдыңғы операциялар нәтижесінде пайда болған және анус аймағын деформациялаған тыртықта орналасқан, бұл оның толық жабылуына жол бермейді.
Фистула мен тік ішектің мазмұнын микробиологиялық зерттеу фистула микрофлорасы ішек флорасының әсерінен пайда болады деген болжамдарды растады. Негізгі топта 56 науқас тексерілді, олардың 23 - дис дисбиоз анықталды: I дәрежелі - 12 - де (52,2%), II дәрежелі-8-де (34,8%), III дәрежелі-3-те (13,0%). Ұсынылған деректер пациенттердің жартысында мұқият және тұрақты түзетуді қажет ететін дисбиотикалық сдысулар дамитынын көрсетеді.
Ультрадыбыстық фистулография. 10 науқас тексерілді. Ультрадыбыстық зерттеулер "Siemens" фирмасының sonoline Elegra диагностикалық аппаратында жүргізілді. Перинэя, трансвагинальды және интраректальды ультрадыбыстық сканерлеу әдістері қолданылды [9, 11, 17]. Неғұрлым айқын кескін алу үшін зерттеу фистулографиядан кейін фистулалық инсульт сутегі асқын тотығымен (2 мл 3% ерітінді) біріктірілген рентгендік контрастты затпен (урографин, верографин) толтырылған кезде жүргізілді. Тік ішектің фистуласының ішкі саңылауын анықтаудағы эхографияның диагностикалық дәлдігі 90,0%, сезімталдығы 76%, ерекшелігі 80% болды.
Осылайша, сонография күрделі және жарақаттан кейінгі тік ішек фистулалары бар науқастарды операция алдындағы тексеру үшін әмбебап емес, бірақ оны тиімді толықтырады және жалпы қабылданған әдістердің деректерін нақтылауға мүмкіндік береді.
Рентгенологиялық зерттеу. Параректальды аймақтың тоқ ішек және тік ішек фистулаларын диагностикалауда жетекші рентгенологиялық әдіс болып табылады. Онда фистулография маңызды орын алады [15]. Бұл әдісті қолдана отырып, фистула жолдарының пішіні мен тармақталуын, іріңді қуыстарды, ішкі тесіктің локализациясын, фистула жолының анальды сфинктермен байланысын анықтауға болады.
Фистулография. Негізгі топта фистулография 16 (25,0%) науқасқа жасалды. Контрастты заттың дифференциалды таңдауы бізге 14 (87,5%) науқастарда бүкіл фистула қозғалысын орындауға және ішкі саңылаудың локализациясын дәл анықтауға мүмкіндік берді [12].
Ирригоскопия уақытша колостомиямен ауыратын науқастарға операцияның реконструктивті кезеңін жасамас бұрын жүргізілді. Бұл зерттеу әдістерінің негізгі мақсаты тоқ ішектің аддуктивті және ағызу бөлімдерінің күйін анықтау болды.
Жамбас қабатының компьютерлік томографиясы осы клиникалық зерттеу әдістерін объективтендіру мақсатында қолданылды. Біз тік ішектің жарақаттан кейінгі фистулаларында қолданылатын компьютерлік-томографиялық фистулография (КТФ) әдісін әзірледік [9]. Бұл әдісті қолдана отырып, ішкі тесіктің локализациясын, фистула жолдарының пішіні мен тармақталуын анықтауға болады. Кәдімгі фистулографиядан айырмашылығы, КТФ тік ішектің фистулалық зақымдануын анықтауға, оның көрші органдармен және құрылымдармен байланысын, жамбас талшығында іріңді қуыстардың болуын, ішкі тесіктің орналасу биіктігін, тік ішектің обтуратор бұлшықеттеріне қатысты фистулалық жолдың локализациясын, қоршаған тіндердің тыртық зақымдану дәрежесін анықтауға мүмкіндік береді. 25 науқас тексерілді. Тік ішектің фистуласының ішкі ашылуын анықтаудағы ктф диагностикалық дәлдігі 100% құрады.
Достарыңызбен бөлісу: |