Сабақ. Нуклеин қышқылдары, құрылысы, жіктелуі, қызметі. Геннің молекулалық биологиясы. Сабаққа дайындалуға арналған негізгі сұрақтар


Транскрипция басталатын нүкте немесе «О» сайты



Pdf көрінісі
бет7/12
Дата25.11.2023
өлшемі1,34 Mb.
#126316
түріСабақ
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Транскрипция басталатын нүкте немесе «О» сайты
- транскрипция басталатын жерді 
корсетеді, 300-ге жуык нуклеотидетрдің арқылы жүреді. 
 
Аттенуатор-
структуралық (құрылымдық) гендердің алдында орналасып, транскрипцияның 
аяқталуы (терминация) жайлы белгі беретін арнайы нуклеотидтер жүйесі. 
 
Операторы
– реттеуші белоктардың байланысатын арнайы нуклеотидтер жүйесі. Олар 
промотрларга жакын орналасады.
 
 
Промоторы
– транскрипция кезінде РНҚ полимеразамен байланысатын нуклеотид-р-ң 
арнайы жуйесі. Оператор структуралык ген-ретін алдында н\е оператордың 2-ші бір реттеуші 
нуклеотидтер жуйесі аркылы болініп орналасады. Кейбір гендерде промотор кодтаушы учаскеде, 
траскрипциялык бірліктің ортасында орналасадыю оларды 
ішкі промотр
деп аталады.
Аттенуатор 
Сайленсер 
Энхансер 
-35 жүйе 
Прибнов 
бокс 
Оператор 
экзон 
Терминатор 
Геннің реттеуші учаскесі 
Геннің кодтаушы учаскесі 
Транскрипция 
басталатын нүкте"О" 
экзон 
экзо
н 


Прокариоттарда РНК-полимераза - 
фермент, транскрипция барысында бес суббтранскрипция 
барысында бес суббірлік 
ααββ
/
σ
қалыптасады: 2 
α
-суббірлік (альфа),
β
- суббірліктер (бета),
β
/

суббірлік (бета штрих) және 
σ
- суббірлік (сигма). Төрт суббірлік
ααββ
/
комплексін 
кор-фермент 
деп атайды 

σ суббірлік 
(сигма) толық холоферментін түзуіне қатысады, сонымен қатар 
транскрипцияның инисациясының соңында бөлініп шығады. Әрі қарай ДНҚ ның матрицалық 
тизбегінде РНҚ синтезін кор фермент жалғастырады.
Прибнов-бокс
– промоторлық учаске ішіндегі арнайы нуклеотидтер жүйесі мұнымен РНҚ-
полимераза байланыс жасайды .Прибнов боксы 7 нуклеотидпен : ТАТААТГ тұрады, оны 
консенсустық жүйе деп атайды. 
Прибнов боксы транскрипция басталатын нүктеден жоғары , солға қарай 10 жұп нулеотидтік 
арақашықтықта орналасқан,оның құрамында тимин болады жіне ол минус 10 жүйелік деп 
аталады. РНҚ полимераза алдымен осы жүйені танып соңынан промотормен байланысады. 
Келесі , маңызды учаске минус 35 жүйелік ,транскрипция басталатын нүктеден жоғары 
.солға қарай 35 нуклеотидтерден тұратын учаске. Мұны танылатын жүйелік деп атайды.Оның 
құрамында 9 нуклеотидтен тұратын консенсустық жүйелік болоады. РНҚ полимеразаның сигма 
суббірлігі алдымен реттеуші учаскенің осы арнайы нуклеотидтік жүйеісмен байланыс жасауы м 
үмкін делінеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет