Практикалық сабақ 1.
Тақырыбы: Химиялық түсініктерді қалыптастырудың дидкатикалық ерекшеліктері
Ғылым принципі нақты процестер мен заттардың көрінісін, олардың арасындағы байланыстарды, химиялық қателіктердің болмауын қамтиды. Бұл қағида оқушылардың жүйелендіретін, түсіндіретін және болжайтын сипаттағы білімдерін қалыптастыруға бағытталған. Бұл принципті бірнеше аспектілерде түсіну керек. Оқушыларға ғылымда бекітілген ұстанымдарды игеру ұсынылады. Даулы мәселелер, бар қарама-қайшылықтарды студенттермен талқылауға болады, бірақ олар ғылым негіздеріне кірмейді (мысалы, периодтық жүйенің жоғарғы шегі мәселесі). Бұл жағдайда біз ережелердің, заңдылықтардың, теориялардың ғылыми жалпыға бірдей танылуын айтамыз. Сонымен қатар, ғылыми маңыздылық критерийі ескеріледі. Жалпыға ортақ сипаттағы Білім бірінші кезекте енгізілуі тиіс (мысалы, химиялық реакциялардағы масса мен энергияның сақталу заңы). Мазмұнның тұтастығы критерийі де маңызды, яғни пән ғылым дамуының барлық негізгі бағыттарын көрсетуі керек. Химияда бұл: периодтық, Атом құрылымы туралы ілім. Оқу материалы ғылымның қазіргі деңгейіне сәйкес көрсетілуі керек. Қазіргі уақытта болып жатқан ақпараттық жарылыс оқу пәніндегі Материалды ұсыну деңгейі мен қазіргі химияның жетістіктері арасындағы айырмашылықты арттырады. Дидактиканың талаптарына сәйкес білім мазмұны қазіргі ғылым деңгейіне сәйкес келуі керек.
Қол жетімділік принципі және қиындықтарды бөлудің байланысты принципі оқушылардың жас және психологиялық ерекшеліктерін ескеруді қамтиды. Қол жетімділік зерттелетін материалдың бұрын зерттелген материалмен ішкі тақырыптық байланыстарының санымен анықталады. Мысалы, атом құрылымының теориясы белгісіз болса, орбитальдардың будандастырылуын түсіндіруге болмайды. Тотығу реакцияларын білмей электролиздің мәнін түсіну мүмкін емес. Материалды игеру теориялық мәселелерді эмпирикалық, дерексіз және нақты мәселелермен алмастыруға ықпал етеді; бастапқы ұғымдарды, негізгі ережелерді нақты анықтау маңызды.
Материалды игерудің үйлесімділігі мен тұтастығын қамтамасыз ететін жүйелілік пен жүйелілік принциптері ғылыми және қол жетімділік принциптерімен тығыз байланысты. Жүйелілік талабы оқушылардың санасында зерттелетін ғылымның негізгі компоненттерін көрсетуді қамтиды. Кез-келген жүйенің құрылымы бар. Мұғалім әр Тұжырымдаманың, әр теорияның құрылымын, құрылымдық элементтердің өзара байланысын нақты елестетуге міндетті.
Білімнің жүйелілігі оқу материалының сегменттері арасындағы мазмұнды-логикалық байланыстардың болуын, олардың дәйекті реттілігін (логикалық-генетикалық, себеп-салдарлық және формальды-логикалық тәуелділіктер арқылы) сипаттайды. Бұл принцип объектілерді әр түрлі жағынан, әр түрлі қатынастармен, сондай-ақ оқу материалын құрудың қатаң логикалық дәйектілігімен қарастыруда көрінеді. Жүйелілік принципін жүзеге асыру кезінде таным процесінің заңдылықтарын, белгісізден белгісізге, қарапайымнан күрделіге дейінгі қозғалысты ескеру қажет. Мысалы, заттардың қасиеттерін зерттеу олардың құрамы мен құрылымын білуге, ал қолдану қасиеттерді білуге негізделген.
Сонымен қатар, белгілі бір теориялық деңгейлерде осы курсты құрайтын негізгі ұғымдардың даму жүйесі айқын көрінеді. Тұжырымдамаларды қайта қарастыру, оларды жалпылау және жүйелеу, олардың арасындағы байланыстарды пәннен тыс және пәнаралық деңгейде орнату бар.
Осылайша, жүйелілік принципі мен пәнаралық байланыстарды жүзеге асыру арасындағы байланыс байқалады. Жүйелілік қағидатын іске асыру адам танымының диалектикасын ашуға, ғылыми идеяларды дамытуға да ықпал етеді. Бұл тұрғыда тарихизм қағидасының маңызы зор. Химия пәнінің мұғалімі оқушыларда химиялық білімді қалыптастыра отырып, оларды ғылым өткен жолмен - химиялық объектілердің сыртқы жақтарын сипаттаудан бастап олардың барған сайын терең мәнін түсінуге дейін жүргізеді. Бұл жол ғылымның даму тарихын дәл жаңғыртпаса да, олардың химиялық білімінің негіздерін қалыптастыруға мүмкіндік береді.
Мектеп химиясының мазмұнын таңдаудағы басымдықтардың бірі-бұл білімнің нақты өмірде, практикалық қызметте қажеттілігі, яғни политехнизм принципін ескеру. Студент химия адам өмірінің барлық аспектілерін анықтап қана қоймай, тиісті фактілерді біліп, оларды талдап отыруы керек. Оған білу пайдалы: сабынның жуу әсері не үшін негізделген, ауыз суды тазарту қалай жүзеге асырылады, магистральдарға жақын жерде дәрілік шөптерді жинау неге зиянды. Осы және басқа сұрақтарға жауаптарды "химия"пәні арқылы табуға болады.
Достарыңызбен бөлісу: |