Топтық зерттеу жұмысы. Мақсаты: Трансформатордың шығыс кернеуі екінші ретті орамдағы орама санына тәуелділігін зерттеу;
Қолданылатын құралдар: 400 және 1600 орам сымы бар соленоид, "крокодил" қыстырғышы, мультиметр, темір өзекше, ток көзі.
Жалпы нұсқаулық: құрылғы төмендегі суретте көрсетілгендей жиналады.
Практикалық жұмысты аяқтаған соң, оқушлылар талдау сұрақтарына жауап береді.
Бағалау: • Практика нәтижесі және талдау сұрақтарының жауабы талқыланады.
12 минут
Электр энергиясын өндіру және тасмалдау жолдарын талқылау • Мұғалім оқушыларға тақырыпқа сәйкес видео көруді ұсынады.
• Оқушылар видеоны мұқият көруі қажет
Топтық жұмыс: Қырқып, орналастыр
• Оқушылар төменде суретте көрсетілген процестерді дұрыс ретімен орналастырады.
o Бүкіл елге электр энергиясын тарататын жоғары вольтты желілер арқылы электр заряттары жүреді.
o Ол кернеуі төмен станцияға жеткізіледі, сондықтан оны энергия мөлшерін аз қажет ететін желілерге бағыттауға болады.
o Электр энергиясы стацияларда үлкен генераторлар көмегімен өндіріледі. Станцияларда генератор жұмыс істеуі үшін жел, көмір, табиғи газ немесе су ресурстарын қолданады.
o Өндірілген электр энергиясы станциядан біздің үйімізге дейін жеткізіледі. Тұрғын үйлерде электр энергиясын қолдану қауіпсіз болу үшін төмендеткіш трансформаторларды қолданады.
o Электр тогы жертөледе немесе сарайда орналасқан қызмет көрсету панеліне жеткізіледі. Осы жерде ажыратқыштар және сақтандырғыштар үйдегі сымдарды шамадан тыс жүктеуден қорғайды.
o Электр тогын жоғарылытқыш трансформатор арқылы өткізеді. Себебі оны алыс қашықтыққа жеткізу үшін.
o Ол сіздің үйіңізге қосылады және отбасыңыз қанша электр энергиясын тұтынғанын көрсететін электр тогын есептегіш арқылы өтеді.
o Электр тогы қабырғадағы сымдар арқылы розеткалар мен үйдің барлық жерлеріне таралады.
Дұрыс реті:
1. Электр энергиясы стацияларда үлкен генераторлар көмегімен өндіріледі. Станцияларда генератор жұмыс істеуі үшін жел, көмір, табиғи газ немесе су ресурстарын қолданады.
2. Электр тогын жоғарылытқыш трансформатор арқылы өткізеді. Себебі оны алыс қашықтыққа жеткізу үшін.
3. Бүкіл елге электр энергиясын тарататын жоғары вольтты желілер арқылы электр заряттары жүреді.
4. Ол кернеуі төмен станцияға жеткізіледі, сондықтан оны энергия мөлшерін аз қажет ететін желілерге бағыттауға болады.
5. Өндірілген электр энергиясы станциядан біздің үйімізге дейін жеткізіледі. Тұрғын үйлерде электр энергиясын қолдану қауіпсіз болу үшін төмендеткіш трансформаторларды қолданады.
6. Ол сіздің үйіңізге қосылады және отбасыңыз қанша электр энергиясын тұтынғанын көрсететін электр тогын есептегіш арқылы өтеді.
7. Ол сіздің үйіңізге қосылады және отбасыңыз қанша электр энергиясын тұтынғанын көрсететін электр тогын есептегіш арқылы өтеді.
8. Электр тогы қабырғадағы сымдар арқылы розеткалар мен үйдің барлық жерлеріне таралады.
Youtube Video
https://www.youtube.com/watch?v=aPsetQ9Nt48
8 минут
Қалып тастырушы бағалау 2 (жеке жұмыс)
Шын/Жалған
1. Трансформатордың жұмысы айнымалы токтың кернеуін өзгертуге негізделген.
2. Төмендеткіш кернеу алу үшін трансформаторда 230 000 В кернеу 11 500 В кернеуге өзгереді.
3. National Grid электр тогын тасымалдаушы әуе желісінде жоғары кернеуді қолданады.
3. Электр берілістерінің ұлттық кабельдері өте жоғары кернеуді қолданады.
4. Электр тогын үй жағдайында қолдану кезінде қауіпсіз болу үшін кернеуді арттырады.
5. Тасымалдау кезінде трансформатор кернеуін арттырса, ток күші кемиді.
Проблемалық тапсырма:
Бірінші ретті катушкада 100 орам, ал екінші ретті катушкада 1000 орамы бар қарапайым трансформаторды қарастырайық. Бірінші ретті катушка кернеуі 120 В болатын айнымалы токпен жалғанған, ал екінші ретті катушка кедергісі 1000 Ом болатын электр құрылғысымен жалғанған.
Екінші ретті катушканың шығыс кернеуін есепте
2. Екінші ретті катушкадағы ток күшін есептте
3. Екінші ретті катушканың қуатын есепте
4. Нәтижесінде бірінші катушкадан екінші катушкаға (жоғары / төмен) ______________ кернеу ауысты
5. Сәйкесінше ток күші (артты / кеміді) ______________
Ұзақтығы: 7 минут
жауабы:
Шын / Жалған: 1. Жалған 2. Шын 3. Шын 4. Жалған 5. Шын
Проблемалық тапсырма: 1. 1200 В 2. 1.2 А 3. 1440 Вт 4. Жоғары 5. Кеміді
