Сабақтың әдістемелік әзірлемесі Пәні бойынша: Биология
жүктеу/скачать 292,8 Kb. Pdf көрінісі
|
|
. Ф КЭКК 703-12-09 Учебно-методические материалы. Издание первое. "Қазтұтынуодағы Қостанай экономика колледжi" Мекемесі Сабақтың әдістемелік әзірлемесі Пәні бойынша: Биология Тақырып: «Жасушаның бөлінуі. Ағзалардың көбею түрлері» Құрастырған оқытушы: Нысанбаева Ж.Г. 2015-2016 ж/о
. Ф КЭКК 703-12-09 Учебно-методические материалы. Издание первое. Кіріспе
Мұғалімнің басты міндеттерінің бірі – әрбір оқушының өз мүмкіндігін, қабілетін және икемділігін таныта білуіне жағдай жасау. Себебі, оқушы шамасына қарай өз ісіне бейім болады, ал бейімділік – адамның белгілі бір әрекетпен айналысуға бетбұрысы, оған көңілі аууы, оянып әрекетті құштарлықпен ғана емес, оны нәтижелі орындаумен ерекшеленеді. Мәселенің өзектілігі: - жаңаны тез, өз бетімен игеріп, дұрыс түсінетін, даулы мәселелерді оң шеше білетін, істің мағынасы терең және нақты түсінуге тырысатын байқағыштық қасиеті өте жақсы дамыған, сауатты сөйлейтін, білімді нақты игеріп, оны практикада жүзеге асыратын, химиялық таңбаларды, тілді, теориялық білімді тез меңгеріп, пәнаралық байланыстарға сүйеніп, химиялық үрдістің жүру барысына болжам жасай алатын жеке тұлға қалыптасады; - сыныпта мұндай оқушының болуы мұғалімнің жұмысына оң әсер етеді; - қабілетті балалардың сабаққа дайындығы күшеюі арқылы сыныптың интеллектуалдық деңгейін көтереді; - мұғалімнің арнайы тапсырмалар дайындауы барысында оқушының ізденгіштік қасиеті үдей түседі; - дарынды бала – қоғамның сұранысына ие болады; - әр жеке тұлғаның қабілетін ескеру арқылы өз аймағында дамуды қолдап әрекет ету қажет. Мәселені шешудегі әрекетім: Осындай туындаған мәселені шешу мақсатында көптеген ғалым- педагогтердің, практик-мұғалімдердің тәжірибесіне сүйенсек, оқу-тәрбие үрдісінде басты рөлді ең алдымен оқушының өз бетінше жүргізетін әрекеті, белсендігі атқарады. Мұндағы басты нәрсе, мейлі сабақ қанша сапалы, мұғалім білімді, шебер болсын, бала тарапынан ешқандай белсенді іс-әрекет байқалмаса, жұмыс нәтижелі деп айту мүмкін емес. Қазіргі жаңа буын оқулықтары, оқытудың жаңа әдістері оқушылардың өз бетімен білім алып, дамуына мән беруде. Мұның өзі жас ерекшеліктері, қабілеттері әр түрлі деңгейдегі оқушының өз мүмкіндігін анықтауға жол ашуда.
Кезінде өзіндік жұмыстың бала дамуындағы рөлін жете көре білген және ол жөнінде еңбек жазған қазақ зиялыларының бірі – ағартушы ғалым А.Байтұрсыновтың пікірінше, бала білімді тәжірибе арқылы өз бетімен алуы керек. Ал мұндағы мұғалімнің қызметі – балаға орындалатын жұмыс түрлерін шағындап беру және қойылған мақсатқа жету үшін бағыт-бағдарын көрсетіп отыру. Биология сабақтарында оқушының шығармашыл қабілетін дамыту бірнеше бөліктерден тұрады: шығармашылық мотиві, шығармашылықпен ойлау қабілеті және оны шешу жолы, өзгемен бірлесе жұмыс істеу қабілеті,
. Ф КЭКК 703-12-09 Учебно-методические материалы. Издание первое. биологияның түрлі саласы бойынша білімді қолдану тәжірибесі мен нәтижесі.
Ағзалардың көбею түрлері, ерекшеліктері,митоздық және мейоздық көбеюдің сатыларында болатын өзгерістер және олардың маңызы жөнінде оқушылардың білімін жүйелеу, арттыру, тереңдету . Дамытушылық: Оқушылардың ағзалардың көбею түрлерін жіктеу, митоз және мейоз кезіндегі үдерістерді сипаттау , себептерін түсіндіру,жыныссыз және жынысты көбеюді салыстыру мүмкіндіктерін қалыптастыру , игеріп жатқан тақырып бойынша бастысын,маныздысын белгілеу білуі қабілетін дамыту, шығармашылықпен жұмыс істеуге баулу. Тәрбиелік: Оқушыларды ізденімпаздыққа, өз бетінше және топпен еңбектенуге тәрбиелеу, дүниетанымын, қоршаған ортаға көзқарасын, жауапкершілігің қалыптастыру. Әдістемелік: Үй тапсырмасын тексеру және өткен тақырыпты бекіту кезінде оқушылардың білім – біліктерін тексеруге арналған деңгейлік тапсырмалардың үлгісін ұсыну. Ойын технологиясының оқушылардың ойлау қабілетің, пәнге қызығушылығын және білім сапасын арттыруға әсер ететінің көрсету.
митоздық және мейоздық көбеюдің сатыларында болатын өзгерістерің және олардың биологиялық маңызың.
және мейоз кезіндегі үдерістерді сипаттау , себептерін түсіндіру,жыныссыз және жынысты көбеюді салыстыру.
Жұмыс дәрісхана: 111 аудитория Көрнекілік құралдар: слайдтар, вегетативты көбеюдің суреттері. Үлестірімді құралдар: кітап, карточкалар. Қолданылған әдебиеттер: А.Сартаев «Жалпы биология» Алматы:Мектеп, 2010 Ғылыми-педагогикалық журнал «Биология және салауаттылық негізі» Пәнаралық байланыс: экология, валеология,химия .
. Ф КЭКК 703-12-09 Учебно-методические материалы. Издание первое.
Уақыт Оқытушының іс-әрекеті Оқушының іс- әрекеті
1-2 мин
2-3 мин
10-15 мин
І. Ұйымдастыру кезеңі Оқушылармен амандасу. Оқушыларды түгендеу. Оқушылардың дайындығын тексеру. ІІ. Мотивациялық кезен Тіршілік қасиеттерін кластер арқылы көрсетіп еске тұсіру және оқушылырмен бірге сабақтың мақсатын анықтау ( слайд-1,2,3)
Сабақтын барысымен таныстыру: 1. «Жасушадағы зат алмасу және энергияның өзгеруі» тақырыбы бойынша үй тапсырмасын тексеру. Сабақта оқушылар 4 топқа бөлінеді (слайд 4): 1топ – Сенім 2 топ – Депутат 3 топ – Жалпы 4 топ - Сайлау
2. Жаңа «Жасушаның бөлінуі. Ағзалардың көбею түрлері» тақырыбымен танысу, тақырыпты білу қәжеттілігін тұсіндіру. 3. Отқен тақырыпты топтык жұмыс, деңгейлік тапсырма арқылы бекіту.
«Жасушадағы зат алмасу және энергияның өзгеруі» тақырыбын бекіту үшін топты 4 топқа бөліп,тапсырма беру . Бірінші «Сенім» тобына сенім білдіру. Екінші «Депутат» тобынан бір оқушыны сайлап алып баяндама бойынша тақтада жұмыс (дайындаған слайдын колданады).
оқушылар тапсырма орындайды.
Кезекші мәлімет
тапсырады.
Тыңдайды Оқытушымен бірге сабақ мақсатың қалыптастырады
Тындайды Баяндамамен жұмыс
. Ф КЭКК 703-12-09 Учебно-методические материалы. Издание первое.
1. Анаболизм және катаболизм түсінігі. 2. Өту талабымен үдерістін арасындағы сәйкестікті белгіле: Өту талабы
жасушаларында
Жауабы: 1 2 3 4 5 6 а б а б б а
3. Фотосинте үдерісінің рет-ретімен орналастыр: А) хлорофилдың қөзуы; Б) глюкозаның синтезделуі; В) электрондың және НАДФ + и Н + қосылуы; Г) көмір қышқыл газының бекуі; Д) судың ыдырауы. Жауабы: а , д , в , г , б
тобы сұрақ қояды) Миға шабуыл: 1. Жасуша ядросын кім және қашан ашты? 2. Эндоплазмалық тордың қандай түрлері болады? 3. Тек қана жануар жасушасында болатын органоид? 4. Фотосинтез дегеніміз не? 5. Фотосинтездің қандай сатыларын білеміз? 6. Метабализм дегеніміз не? 7. Энергетикалық алмасу кезендері? 8. Жасуша органойдтарын атандар Слайд 5 проверить карточки
Деңгейлік тапсырмалар орындайды
Сұрақтарға жауап береді
. Ф КЭКК 703-12-09 Учебно-методические материалы. Издание первое.
40-45
IV. Жаңа тақырыппен танысу
Тақырып: «Жасушаның бөлінуі. Ағзалардың көбею түрлері» Слайд 6
Жоспар: 1. Митоз. Мейоз. 2. Жыныссыз көбею. Жынысты көбею (Слайд 7)
Жасуша Дене(сома) жыныс
Митоз мейоз 2. Митоз туралы баяндама ( алдын ала берілген тапсырма) 3. Мейоз туралы баяндама ( алдын ала берілген тапсырма) 4. Топпен жұмыс: (Слайд 9) 1. Митоздын биологиялық манызы. 2. Мейоздын биологиялық манызы. 3. Синквейн стратегиясы бойынша митозды сипаттау. 4. Синквейн стратегиясы бойынша мейозды сипаттау.
тапсырма) 6.Тәжірибелік жұмыс: гүлді вегетативті түрмен көбейту 7. Жынысты көбею : (Слайд 10) Ағзалардың көбею жолдары Жыныссыз жынысты
1. Ұрықтану ұдерісі 2. Гаматалардың қалыпты
қосылуы(гермафрод ит)
3. Партеногенез
Мейоз- гаметаталар- ұрықтану - зигота – жеке даму (Слайд 11,12,13) Жыныстық көбею дегеніміз – ұйымдасқан жыныс жасушалары – гаметалардың қосылуы мен зиготаның түзілуі негізінде организмдердің пайда болуы мен ұрпактардың
Оқушылар тақырыпты, жоспарды жазып алады.
баяндама айту,жазады
Тақтада
слайдпен жұмыс
. Ф КЭКК 703-12-09 Учебно-методические материалы. Издание первое.
10-15
Мин
ауысуы. Кесте толтыру (кітаппен жұмыс): (Слайд 14)
Сипаттамасы Ұрықтану Партеногенез Гермафродит Салыстырмалы сипаттама (кітаппен жұмыс): (Слайд 15) Белгілері Жыныссыз көбею Жынысты көбею Көбеюге қатасатың даралар саңы
Ұрпақтың генетикалық ақпараты Аналық генетикалық акпарат Ата-аналық акпараттан өзгеше Генетикалық ақпараттын алмасуы
жок Кездейсок гаметалардың қалыптасуында Көбею түрінің маңызы
(Слайд 16) Көбею түрлерінің кемшілігі: Жыныссыз – өзгергіштік төмен болады Жынысты – мүлде ұрпақсыз қалу қауп-қатер көп бол
1 деңгей 1. Дұрыс түжырымды танда:
а) Жыныссыз көбеюге бір немесе бірнеше дара қатысады ; б) Жыныс жасушаларын сперматозоидтар және жұмыртқа жасушасы деп атайды; в) Жыныссыз көбею натижесінде бір жана организм пайда болады ; г) Барлық көп жасушалылар жынысты түрімен көбиеді ; д) Партеногенез – ұрықтанбаған жұмыртқа жасушадан дамуы ; е) Гермафродиттер – бір дарасы аналық және аталық гаметаларды тұзетің организм; ж) Бүршіктенумен бір және көпжасушалылар көбиеді ; з) Спорамен санырауқұлактар көбиеді; и) Арнайы көбею мұшелері : тамыр түйнектері, тамыр бөліктері, пиязша; к) Жануарлардың жыныс жасушалары жыныс мұшелерінде қалыптасады ;
Жауабы: а) –; б) +; в) –; г) –; д) +; е) +; ж) +; з) +; и) +; к) +.
Жазады Тындайды Мәтін бойынша кесте толтырады
Деңгейлік тапсырмалар орындайды
. Ф КЭКК 703-12-09 Учебно-методические материалы. Издание первое.
2. Сәйкестікті тап: № Көпжасушалы жануарлардың көбеюі № Жауаптары 1 Көбеюдің биологиялық мәні 1
2 Жануарлар екі түрлі жолмен көбейеді 2 Гаметалар 3 Гидраның жыныссыз жолмен көбеюі 3 Ұрпақтар жалғасуы және организм түрінің сақталуы 4 Аналық жыныс жасушасы 4 Регенерация 5 Аталық жыныс жасушасы 5 Гермафродит 6 Жыныс жасушалары 6 Жынысты және жыныссыз 7 Ұрықтанған жаңа жасуша 7 Зигота 8 Гаметалардың екі түрі де жануардың өз организмінде дамып жетіледі 8 Жұмыртқа жасушасы 9 Бір шаянды басы, көкірегі, құрсағына үш бөліп тастағанда үш шаян пайда болады 9 Сперматозоид Жауабы: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 3 6 1 8 9 2 7 5 4
3. «Шұбалшаң мен өрмекшінің көбеюі» Венн диаграмасын толтыру: Шұбалшаң Өрмекші
ұрықтанады, кілегейлі пілде түзеді.Онда ұрықтанған жұмыртқалар болады.Жас құрттар шығады.
Көбею Дара жынысты, іштей ұрықтанады. Өрмектен тоқылган пілдеге ұрықтанған жұмыртқа салады. Жас өрмекші шығады.
Деңгейлік тапсырмалар орындайды
. Ф КЭКК 703-12-09 Учебно-методические материалы. Издание первое.
1-2
Мин
2-3
мин
Үй тапсырмасын орындауға түсініктеме беру: 1. Оқулық « Биология10» А. Сартаев 74-88 бет; 2. 78 бет 1-3тапсырма; 3. « Өсімдіктердің ұрықтануы» тақырыбына баяндама. 4. Кроссвордтар,ребустар құрастыру.
1. Оқушылар сабақ барысында не біліп, не үйренгені жөнінде қорытынды шығарады. 2. Оқытушы қорытынды шығарады.
Дәптерлеріне үй тапсырмасын жазып алады.
Оқушулар тындайды және бір-бірін толықтырады.
. Ф КЭКК 703-12-09 Учебно-методические материалы. Издание первое.
Қорытынды Мәселелерге байланысты жұмыстарды ұйымдастырудың нәтижелігі: - оқушының қабілеті мойындалады; - мұғалімнің қабілетті оқушымен жұмыс істеу арқылы сыныптың интеллектуалдық деңгейі көтеріледі; - оқушының жеке қабілеті ескеріліп, ұйымдастырылған жұмыстар арқылы жеке тұлға өз аймағында дамиды (түрлі білім сайыстарындағы жетістіктері). Дарындылықтың негізгі сипаттарының бірі танымдық қызығудың ерте оянуы деп білсек, болашақта оның шығармашыл тұлға болып қалыптасуы сөзсіз. Ал мұндй тұлғалар қоғамның сұранысына ие болады және оның дамуының басты жетістігі. Сондықтан өзінің табиғи қабілетінің өзгешелігі жоғары екенін сезінген баламен жұмыс істеу мұғаліммен үлкен жауапкершілікті талап етеді деп білемін. Оқушының шығармашыл қабілетін дамытуда ұстаз басты рөл атқарады. «Ғылым – адам үшін» демекші, бірлескен шығармашыл күш адами қасиет мол жеке тұлғаны қалыптастыратын болады. Жаңашылдықпен жұмыс істеген ұстаз қоғам дамуына өз үлесін қосары анық.
. Ф КЭКК 703-12-09 Учебно-методические материалы. Издание первое.
Әдебиет:
1. Оқулық « Биология 10-11» 2. Ғылыми-педагогикалық жұрналы «Биология мектепте» 3. Научно-методический журнал «Практическая помощь учителю».
жүктеу/скачать 292,8 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|