« Нақты көрсеткішті дәрежелі функцияның туындысы мен интегралы» тақырыбына есептер шығару
Сілтеме
Жоспар
Жалпы мақсаты
Нақты көрсеткішті дәрежелі функцияның туындысы мен интегралын шешу әдісін қолданып,есептер шығару барысында функцияның туындысы мен интегралын табу ережелерінің формулаларын қолдана білу бейімділіктерін арттыру
Өзін‑өзі бағалай алуға дағдыландыру
Күтілетін нәтиже
Нақты көрсеткішті дәрежелі функцияның туындысы мен интегралын шешу әдісімен қолданады,есептер шығару барысында функцияның туындысы мен интегралын табу ережелерінің формулаларын қолдана білу бейімділіктері артады
f(x) = xα, f ʹ(x) = ? 10-сыныптың алгебра курсынан (хn)ʹ=n·xn – 1 (n-бүтін сан) формуласын білеміз. Бұл формуланың кез келген n бүтін сан үшін орындалатынын математикалық индукция әдісімен дәлелдейік:
n=1болғанда хʹ=1 болады. f(х)=х функциясының туындысын табатын болсақ, онда
f(х)=х , f(х+∆x)=х+∆x, ∆yf(х+)- f(х)=(х +.
Ендеше =1 уʹ= болады. Сондықтан n=1болғанда хʹ =1 болады.
n=k үшін де бұл формула дұрыс деп алайық, яғни (хk)ʹ=k*xk-1.
n=k+1 үшін (хk+1)ʹ =(k+1)*xk формуласы дұрыс, себебі хk+1= xk*х түрінде жазып, туындысын табатын болсақ,
(хk+1)ʹ = (xk х)ʹ = (xk)ʹ х+ xk х ʹ = kxk-1 х+xk 1=(k+1)xk.
Сонымен, бұл формула кез келген n бүтін сан үшін дұрыс болады. R болса, онда у=х дәрежелік функциясының туындысы (х)ʹ=·х – 1 формуласымен есептелінеді.
Енді дәрежелік функцияның алғашқы функциясын табайық: f(x) = xβ, F(x) =? f(х)= xk функциясының алғашқы функциясы F(х)= +С, мұндағы kZ және k≠ -1. Осы формула нақты көрсеткішті дәрежелік функция үшін де дұрыс екенін туындының формуласын дәлелдегендей көрсетуге болады, кез келген нақты сан үшін дәрежелік функцияның интегралы мына формуламен анықталады:
Тапсырмалар
Топтық жұмыс
Сабақ бойынша мұғалімнің жазбалары: (мұғалім және оқушы немен айналысады) І. Ұйымдастыру (2 минут)
Сәлемдесу
Сынып оқушыларына жағымды ахуал туғызу
Түгелдеу
1.2. Топқа бөлу (1, 2 сандарына байланысты бөлінеді)
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау (5 минут) Оқушылар үй тапсырмаларын орындау барысында туындаған қиындықтарды стикерлерге жазып, дәптердің сыртына жапсырып тапсырады.
№158 1) 3)
2) 4)
№159 1) 3)
2) 4)
ІІІ. Талқылау үшін сұрақтар беріледі, тақырып бойынша қысқаша мәлімет беру (3 минут)
Дәрежелік функция дегеніміз не?
Дәрежелік функцияның түрлері.
Дәрежелік функцияның туынды табу формуласы.
Дәрежелік функцияның интеграл табу формуласы.
IV. Оқулықпен жұмыс .( 5минут)
1 топ: №160(1,3) №161 (1,3)
2топ: №160(2,4) № 161 (2,4)
V. Математикалық диктант. ( 5минут)
Жауаптары:
VI.Сәйкестендіру кестесі: ( 3 минут)
VII.Сергіту сәті. (2 минут) 4,20,36,?,68...сан тізбегіндегі келесі санды табыңдар.
Шешуі: 20-4=16 36-20=16 52-36=16
20+16=36 36+16=52 52+16=68 Жауап :52 Шаршының ішіндегі сандар қандай да бір заңдылықпен орналасқан.сол заңдылықты тауып,сұрақ белгісінің орнындағы санды табыңдар:
2
6
?
9
54
18
81
27
Жауап:
18,25,33,42,... келесі санды табыңдар. Жауап:
Әрбір үшбұрыштағы сандар белгілі заңдылық бойынша жазылған.Сұрақ белгісінің орнындағы санды табыңдар:
Жауап:
VIII.Тест жұмысы (5 минут) Есептеңдер:
26 b. -24 c. 20 d. 22 e. -20
Функцияның туындысын табыңдар:
;
b. c. - d. - ;
Табыңдар: f/(0)+f/(1), мұндағы f(x) = 3x3 – 2x2 +x – 1;
14 b. 1 c. 7 d. 5 e. 6
ʄ(х)=6х3-2х2+5х-1 функциясының графигіне х0=1 нүктесінде жүргізілген жанаманың теңдеуін жазыңдар.
а) у=18х b) у=12х-1 c) у=5х-13 d) у=19х-11 e) у=7х+10
5. у=-3х+1 функциясының алғашқы функциясын табыңдар
а)х+1,5х2+с; b) х-1,5х2+с; c) -3/2х2-х+с; d) –х+3/2х2+с; e) -3/2х2+х+с;
Жауаптары: 1) с; 2) с; 3) е; 4) д; 5) е; IX. Ауызша жаттығу: (3минут)
в7·в-11
(у-4)-1/4
5-3
8-1/3
(2х3+7х)'
((3у-4)-4)'
6dx
X.Үйге тапсырма беру: №№ 161,162, 163 ; 92-93 бет
«Алгебра және анализ бастамалары» А.Әбілқасымова
XI.Қорытынды,рефлексия,бағалау. Оқушылар топ бойынша сабаққа қатысып отырған оқушыларды бағалайды,пікірлерін айтады,мұғалім бағасын шығарады.
Бағалау парағы
Оқушының аты
Үй тапсырмасы
Өтілген тақырыпты пысықтау
Математикалық диктант
Сәйкестендіру кестесі
Сергіту сәті
Тест жұмысы
Б.Садықов атындағы жалпы орта мектебі
Ашық сабақ
Тақырыбы: «Нақты көрсеткішті дәрежелі функцияның туындысы мен интегралы» тақырыбына есептер шығару
ҚМЖ – 11 – А Нақты көрсеткішті дәрежелі функцияның туындысы мен интегралы
b7·b-11=
(y -4)-1/4=
2-4=
8-1/3=
(2x3 + 7x)/=
((3y – 4)-4)/=
8.
f(x)=2x-3, f /(-1)=?
f(x)=-5x2/5, f /(1)=?
9. Сұрақ белгісінің орнына қандай сан жазылуы керек?
1(27)3 2(64)2 2(?)3
10. 8 6 5
3 10 ?
4 6 5 12 15 9
Тест жұмысы («Талапкер-2014») 11. Есептеңдер:
26 b. -24 c. 20 d. 22 e. -20
12. Функцияның туындысын табыңдар:
;
b. c. - d. - ;
13. Табыңдар: f/(0)+f/(1), мұндағы f(x) = 3x3 – 2x2 +x – 1;
14 b. 1 c. 7 d. 5 e. 6
b7·b-11=
(y -4)-1/4=
2-4=
8-1/3=
(2x3 + 7x)/=
((3y – 4)-4)/=
8.
f(x)=2x-3, f /(-1)=?
f(x)=-5x2/5, f /(1)=?
9. Сұрақ белгісінің орнына қандай сан жазылуы керек?
1(27)3 2(64)2 2(?)3
10. 8 6 5
3 10 ?
4 6 5 12 15 9
Тест жұмысы («Талапкер-2014») 11. Есептеңдер:
26 b. -24 c. 20 d. 22 e. -20
12. Функцияның туындысын табыңдар:
;
b. c. - d. - ;
13. Табыңдар: f/(0)+f/(1), мұндағы f(x) = 3x3 – 2x2 +x – 1;
14 b. 1 c. 7 d. 5 e. 6
b7·b-11=
(y -4)-1/4=
2-4=
8-1/3=
(2x3 + 7x)/=
((3y – 4)-4)/=
8.
f(x)=2x-3, f /(-1)=?
f(x)=-5x2/5, f /(1)=?
9. Сұрақ белгісінің орнына қандай сан жазылуы керек?
1(27)3 2(64)2 2(?)3
10. 8 6 5
3 10 ?
4 6 5 12 15 9
Тест жұмысы («Талапкер-2014») 11. Есептеңдер:
26 b. -24 c. 20 d. 22 e. -20
12. Функцияның туындысын табыңдар:
;
b. c. - d. - ;
13. Табыңдар: f/(0)+f/(1), мұндағы f(x) = 3x3 – 2x2 +x – 1;
14 b. 1 c. 7 d. 5 e. 6
b7·b-11=
(y -4)-1/4=
2-4=
8-1/3=
(2x3 + 7x)/=
((3y – 4)-4)/=
8.
f(x)=2x-3, f /(-1)=?
f(x)=-5x2/5, f /(1)=?
9. Сұрақ белгісінің орнына қандай сан жазылуы керек?
1(27)3 2(64)2 2(?)3
10. 8 6 5
3 10 ?
4 6 5 12 15 9
Тест жұмысы («Талапкер-2014») 11. Есептеңдер:
26 b. -24 c. 20 d. 22 e. -20
12. Функцияның туындысын табыңдар:
;
b. c. - d. - ;
13. Табыңдар: f/(0)+f/(1), мұндағы f(x) = 3x3 – 2x2 +x – 1;
14 b. 1 c. 7 d. 5 e. 6