Көп аллельділік / Many allelic – кейде аллельдер бірнеше геннен тұруы мүмкін. Өйткені хромосоманың ген орналасқан бөлігі бірнеше рет мутацияға ұшырауына байланысты, ол ген бірнеше рет қайталанады. Мұны көп аллельділік деп атайды.
Ортаға шеңбер жасап отырғызамын. «доп лақтыру» әдісі бойынша бүгінгі тқырыптан өз білгенін қысқаша айтады.
Х О
О Х О
Х О Х
Х/О ойыны, кеспе қағаздарды суырып, сұраққа жауап береді. Дұрыс болса Х не О таңбасын жазып ойнайды.
Жыныс генетикасы бойынша видео көрсетемін. Оқушылар жыныс генетикасына байланысты есептер шығарады.
№ 1. Шешесі сау, әкесі гемофилиямен ауырады. Бұл отбасындағы балалардың сау болып туылу ықтималдылығы қандай?
Хн Хн * Хһ У
№2. Анасында дольтанизмнің гені бар тасымалдаушы, әкесі сау. Отбасындағы бабаларға бұл ауру тұқым қуалай ма?
Хн Хһ * Хн У
Ойын «Мені түсін» орындықтардың артына сөз жасырамын. Сол сөздің мағынасын оң жақтағы көршіңе түсіндіру керек.
Ойын. Әр топқа атау беріледі «Мейоз», «Онтогенез» , «Генетика» Мұғалім мәлімет оқиды, оқушы бұл мәлімет қай тарауға байланысты екенін тауып, сол топқа барып отырады.
Есептер шығару. №1 . Гүлі күлгін түсті жоңышқа өсімдігін , гүлі сарымен будандастырғанда , бірінші ұрпақта барлық гүлі жасыл болған. Жасыл гүлді өсімдіктерді өзара тозаңдандырғанда , белгілер екінші ұрпақта ажыраған. 169 жасыл гүл, 64 күлгін, 67сары, және 17 ақ гүлді болған. Белгілер қалай тұқым қуалайды.
№2. Жемісі ақ түсті екі асқабақ өсімдігін өзара будандастырғанда , екінші ұрпақта 67 өсімдік ақ жемісті, 19 сары және 6 өсімдік жасыл жемісті болған . ата анасының және өсімдіктердің генотипін
№12 . Егер негр қыз A1A1A2A2 ақшыл жігітке a1a1a2a2 тұрмысқа шықса , олардың болашақ балаларының қаншасы негр, мулат, ақ түсті болады.
A1a1A2a2 үйленсе олардың балалары қандай болмақ?
