Санкт-петербургская академия постдипломного педагогического образования

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ 
 
«ӚРЛЕУ» БІЛІКТІЛІКТІ АРТТЫРУ ҰЛТТЫҚ ОРТАЛЫҒЫ» АҚ 
«ӚРЛЕУ» БАҰО»  АҚ ФИЛИАЛЫ 
СОЛТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫ БОЙЫНША ПҚ БАИ 
 
САНКТ-ПЕТЕРБУРГСКАЯ АКАДЕМИЯ 
ПОСТДИПЛОМНОГО ПЕДАГОГИЧЕСКОГО ОБРАЗОВАНИЯ 
 
 
 
 
 
 
 
«Білім беру ортасының  психологиялық қауіпсіздігі» 
халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясының 
материалдар жинағы 
 
 
І ТОМ 
 
 
Сборник материалов 
Международной научно-практической конференции 
«Психологическая безопасность  
образовательной среды» 
 
 
 
 
 
 
 
 
Петропавл 
2015 ж. 22 қазан 
 

2 
 
УДК 37.015.31 (063) 
ББК  88.8 
П 86 
 
Рецензенты: Л. Богунов - кандидат психологических наук, доцент кафедры психологии  
                       Северо-Казахстанского государственного университета им. М.Козыбаева
; 
А.Ильясова  -  «Өрлеу»  БАҰО»  АҚ  филиалы  «СҚО  ПҚ  БАИ»  «Мектепке 
дейінгі  тәрбие  және  бастауыш  білім  беру»  кафедрасының  аға 
оқытушысы, педагогика магистрі 
 
Составители:    А. Мустафина - начальник отдела мониторинга и анализа филиала АО 
«НЦПК «Ӛрлеу» «ИПК ПР по СКО»; 
Д. Абишева    -    старший  преподаватель  кафедры  «Дошкольное 
воспитание и       начальное обучение» филиала АО «НЦПК «Ӛрлеу» 
«ИПК ПР по СКО»; 
Т.  Терейковская  –  старший  преподаватель  кафедры  «Дошкольное 
воспитание  и  начальное  обучение»  филиала  АО  «НЦПК  «Ӛрлеу» 
«ИПК ПР по СКО»; 
Ш.  Амержанова  -    магистр  педагогики,  тренер  Центра  уровневых 
программ филиала АО «НЦПК «Ӛрлеу» «ИПК ПР по СКО» 
 
П  86  Психологическая  безопасность  образовательной  среды:  сборник  материалов 
Международной научно-практической конференции.
 
І ТОМ. – Петропавловск:  
филиал АО «НЦПК «Ӛрлеу» «ИПК ПР по СКО», 2015. – 114 с. 
 
Аталған  жинақ  «Білім  берудегі  психологиялық  қауіпсіздік»  атты  халықаралық 
ғылыми-практикалық  конференцияның  қазіргі  уақыттағы  ӛзекті  мәселелердің    бірінде 
қарастырылып отыр.  
Бұл мақалаға балалардың қиындыққа тӛзімділіктері мен қарсы тұруы, білім беру 
ошақтарында  осындай  қиындылықтарды  қалай  жеңуге  болатыны  жӛніндегі    ӛзекті 
мәселелердің бірі алынып отыр.  
Жинақ білім беру ошақтарындағы ұстаздарға, студенттерге  арналған. 
Настоящий сборник докладов международной научно-практической конференции 
«Психологическая  безопасность  образовательной  среды»  посвящен  одной  из 
актуальных проблем современной системы образования. В сборник включены разделы 
по  актуальным  проблемам  экспертизы  безопасности  образовательной  среды  школы, 
психологического  сопровождения  детей  в  трудных  жизненных  ситуациях, 
психологического  обеспечения  безопасной  образовательной  среды  в  интернатных 
учреждениях,  специальных  организациях  образования,  а  также  по  проблемам 
эффективного взаимодействия семьи и школы. 
Все тексты приводятся в авторской редакции. 
Сборник адресован широкому кругу специалистов в области образования, а также 
магистрантам и студентам педагогических специальностей. 
 
УДК 37.015.31 (063) 
ББК  88.8 
 
Рекомендовано  к  печати  решением  экспертной  комиссии  филиала  АО  «НЦПК 
«Ӛрлеу» «ИПК ПР по СКО». Протокол №8 от «25» сентября 2015 г. 
 
ISBN 978-601-272-882-8                         
© 
Петропавловск: филиал АО «НЦПК «Ӛрлеу» «ИПК ПР по СКО», 2015
 
 

3 
 
МАЗМҰНЫ 
СОДЕРЖАНИЕ 
 
1 СЕКЦИЯ 
«СОВРЕМЕННЫЕ ТЕОРЕТИЧЕСКИЕ И ПРАКТИЧЕСКИЕ ПОДХОДЫ К 
ЭКСПЕРТИЗЕ ОБРАЗОВАТЕЛЬНОЙ СРЕДЫ» 
 
 
Кіріспе.......................................................................................................................  5 
1. 
Пәнді оқытуда Блум таксономиясы негізінде оқушылардың оқу 
жетістіктерін критериалдық бағалау  
Алькенова Б. К........................................................................................................... 
 
 
7 
2. 
Условия формирования психологической безопасности субъектов 
образовательной среды 
Афанасьева Т.О…………………………………………………………………………….. 
 
 
13 
3. 
Психологическая безопасность образовательной среды школы 
Байбородова Е.В……………………………………………………………………………. 
 
17 
4. 
Аспекты развития управленческого мышления менеджера 
образовательной среды 
Богунов Л.А............................................................................................................... 
 
 
19 
5. 
Проявление компонентов стрессоустойчивости у студентов-
первокурсников в процессе обучения в вузе 
Богунов Л.А.,Баст Е. И............................................................................................ 
 
 
23 
6. 
Создание эффективной образовательной среды на уроках литературы 
через самоактуализацию одаренных детей 
Васильева О.В........................................................................................................... 
 
 
28 
7. 
Критериальный подход как один из факторов формирования 
положительной мотивации обучающихся 
Дигенова Б. К., Жуманбаева А. О...........................................................................  
 
 
32 
8. 
Деятельность педагога как фактор психологической безопасности 
образовательного пространства 
Донченко И.А............................................................................................................  
 
 
38 
9. 
Психологические акции как направление психолого-педагогической 
деятельности по созданию безопасной образовательной среды 
Ебишева Г.Т............................................................................................................. 
 
 
41 
10.  Командное преподавание как фактор создания среды успешного 
обучения 
Иманова А.Н. , Самуратова Р.Т............................................................................. 
 
 
45 
11.  Полиэтнотнокультурный компонент как условие безопасной 
образовательной среды в дошкольных организациях 
Ионова С.П............................................................................................................... 
 
 
48 
12.  Анализ взаимодействия компонент образовательной среды 
Кольева Н.С.............................................................................................................. 
 
53 
13.  Возможности дистанционного курса в обеспечении безопасного  
обучения 
Лапшина И. С............................................................................................................ 
 
 
56 
14.  Урегулирование конфликтов как направление формирования  
психологически безопасной образовательной среды  
Мелетичев В.В.......................................................................................................... 
 
 
60 
15.  Качественные и количественные параметры экспертизы 
образовательной среды в системе повышения квалификации 
Мустафина А.С........................................................................................................ 
 
 
63 
 

4 
 
16.  Создание коллаборативной среды при кооперативном преподавании  
как условие успешного обучения учителей на уровневых курсах 
Омарова С. Ж., Жамантаева Ж.К.......................................................................... 
 
 
68 
17.  Мониторинг эффективности школы открытого образования 
Сибиль Е.И................................................................................................................. 
 
72 
18.  Оқыту үрдісінде қауіпсіз ортаны қалыптастыру үшін колледж 
студенттерін әлеуметтік-психологиялық сүйемелдеу 
Солтанова Б.Т........................................................................................................... 
 
 
78 
 
2 СЕКЦИЯ 
«МЕТОДОЛОГИЧЕСКИЕ АСПЕКТЫ ПОМОЩИ ДЕТЯМ В ТРУДНОЙ 
ЖИЗНЕННОЙ СИТУАЦИИ» 
 
19.  Кризисная и экстренная помощь субъектам образовательной среды: 
модели, стратегии, методы 
Амержанова Ш.К., Попова Т.В............................................................................... 
 
 
83 
20.  Жизнестойкость и сопротивляемость детей в трудных жизненных 
ситуациях 
Бугаѐва Р.Д................................................................................................................ 
 
 
89 
21.  Применение метода клинической беседы в  психологическом 
консультировании подростков, оказавшихся в трудной жизненной 
ситуации 
Бухачева Е.А.............................................................................................................. 
 
 
 
94 
22.  Жасөспірімдік кезеңдегі девиантты мінез-құлық 
Кожакенова С.Р........................................................................................................  
 
99 
23.  Основные направления кризисной психологической помощи детям в 
условиях центра временной изоляции, адаптации  и  реабилитации  
несовершеннолетних 
Назмутдинов Р.А., Кулесова К.К., Досов М.А......................................................... 
 
 
 
104 
24.  Аутоагрессивное поведение подросткового возраста 
Ташмаханова М.Б..................................................................................................... 
 
107 
25.  Организация работы кризисной службы учебного заведения 
Чемодурова Ю.Н....................................................................................................... 
 
 
110 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

5 
 
Кіріспе 
 
Еліміздегі  болып  жатқан  әлеуметтік,  саяси  және  экономикалық  ӛзгерістер  әр 
адамның    ӛміріне  қиындықтар  туғызып  отырады.  Жеке  тұлға  ретінде  қалыптасуында 
әлеуметтік-мәдениеттілігіне  әсер  етіп,    адамның  психологиялық  жағдайында 
ауытқушылықтардың пайда болуына әкеп соғады.  
Бүгінгі  күні  адамдардың  денсаулығы  мен  олардың  қауіпсіздігі  тек  мемлекет 
тарапынан  ғана  емес,  білім  саласында  да  бірінші  орынға  қойылып  отыр.  Ӛйткені 
мектеп  жасындағы  балалардың  денсаулығы  күннен  күнге  нашарлап  бара  жатыр. 
Жасӛспірімдердің  арасында  әлеуметтік  жағынан  қиындық  туғызатын  балалар  саны 
кӛбеюде.    
Қоғамның  ең  бірінші  байлығы  -  адам.  Сондықтан  осындай  ӛзекті  мәселелерді 
шешуде  білім  саласы  да  шет  қалмауға  тырысады.  Онтогенезаның  алғашқы  сәтінен-ақ 
адамзаттың дамуына білім саласы кӛп күш жұмсайды.   
Әлеуметтік  тәжірибеде  білім  жүйесіне  жаңадан  реформалар  мен  жаңартулар 
енгізу  туралы,  кәсіптік  кадрларды  дайындау  және  жаңа  стандарт  түрлерін  қарастыру 
туралы үнемі дискуссиялар жүріп жатады.  
Әрине,  педагогикалық  іс-әрекетте  жеке  тұлғаны  оқыту  үшін    жаңа  және 
дамытушылық технологиялар қажет.  
Қазіргі  таңда  кӛптеген  авторлар  ӛздерінің  шығармаларында  жаңа  ақпараттық 
үдерістің  тез  дамуына    байланысты    әлемнің  үлкен  ӛзгерістерді  басынан  ӛткеріп 
жатқандығын айтады.   
Қоғамның ұзақ  уақытқа дейін қалай дамитындығын болжап айту қиын. Ӛйткені, 
қазіргі уақытта бір күннің ӛзі адамды қатты ойландырып отыр. Елімізде болып жатқан 
дағдарыстың арты неге апарып соғатыны белгісіз?   
Осындай  ӛзекті  мәселелердің  бірінде  адамдарды  қалай  психологиялық  жақтан 
аман сақтап қалу сұрақтары тұр.  
Білім  беру  қауіпсіздігі  -  бұл  әлеуметтік  және  психологиялық  жағдайларды 
арттыру болын саналады.  
Білім  беруде    психологиялық  қауіпсіздікпен  қамтамасыз  ету  мәселелерінің 
қорытындысы «Білім берудегі психологиялық қауіпсіздік» атты халықаралық ғылыми-
практикалық конференцияның жинағына енді:  
Ғылыми дискуссия келесі сұрақтарды қарастыруға бағытталған: 
- білім беруде психологиялық-педагогикалық іс-әрекет бағытындағы қауіпсіздікті 
сақтау;  
- білім беруде психологиялық-педагогикалық іс-әрекет бағытындағы қауіпсіздікті 
сақтау;  
- білім берудегі психологиялық бағалаудың мәселелері  
- білім берудің сараптамалары мен мониторингі  
-  жасӛспірімдер  мен  балалардың  жеке  қауіпсіздігін  қорғаудағы  қазіргі  әдіс-
тәсілдер мен диагностикалар  
- балалардың қиындыққа тӛзімділіктері мен қарсы тұруы  
- мектептегі зорлық-зомбылықтың алдын алу 
Бұл  жинаққа  енген  материалдарды  ғылыми  практикада,  ЖОО  оқытушылары, 
ғалымдар,  аспиранттар,  магистранттар,  білім  беру  мекемелеріндегі  оқытушылар  мен 
педагог-психологтар,  әлеуметтік  ұстаздар,  мектепке  дейінгі  ұйым  педагогтері,  мектеп 
мұғалімдері  қолдана алады. 
 
 
 
 
 

6 
 
Введение 
 
Радикальные социальные, политические и экономические перемены в стране и мире 
затрагивают  и  усложняют  условия  общественной  жизни  каждого  человека,  изменяют 
социокультурную  ситуацию,  влияющую  на  становление  и  развитие  личности,  приводят  к 
появлению новых факторов, воздействующих на психические возможности человека.  
Критерии  здоровья  и  безопасности  сегодня  выдвигаются  на  первое  место,  как  в 
государственной  политике,  так  и  в  системе  образования,  так  как  происходит  ухудшение 
качества  здоровья  детей,  увеличивается  уровень  социальной  дезадаптации  и  различных 
вариантов девиантного поведения детей и подростков.  
Главное  богатство  общества  -  человек,  а  конечным  критерием  экономического  и 
социального  прогресса  выступает  мера  развития  человека  и  удовлетворения  его 
потребностей, развитие его творческого потенциала. Роль образования в решении данных 
задач  неоспорима,  именно  образование  осуществляет  вклад  в  человеческий  капитал, 
начиная с самых ранних ступеней онтогенеза.  
В  социальной  практике  идут  постоянные  дискуссии  о  реформировании  и 
модернизации системы образования, о совершенствовании подготовки  профессиональных 
кадров,  о  разработке  новых  поколений  стандартов.  Общепризнанным  становится 
необходимость  инновационных  и  развивающих  образовательных  технологий,  личностно-
ориентированного  обучения,  субъект-субъектных  отношений  в  педагогическом 
взаимодействии.  Многие  авторы  в  современной  философской,  педагогической  и 
психологической литературе отмечают, что мир сегодня переживает серьезные изменения, 
связанные  с  процессами  информатизации,  глобализации  мира.  Трудно  предсказать 
развитие  общества  на  сколько-нибудь  длительную  перспективу,  когда  даже  одиночные 
события затрагивают людей на всей планете, и можно сказать, что сегодня человек живет в 
перманентно  кризисной  ситуации.  Результатом  этого  стал  всплеск  интереса  к  кризисным 
ситуациям, с которыми сталкивается отдельный человек.  
Одним  из  глобальных  путей  такой  защиты  становится  обеспечение  комплексной 
безопасности  человека,  в  структуре  которой  психологические  вопросы  безопасности 
становятся  решающими.  Безопасность  образовательной  среды  является  социальным  и 
психологическим  условием,  способствующим  гуманизации  внутри-  и  межличностных 
отношений  не  только  субъектов  образования  (учащихся,  учителей,  родителей),  но  и 
складывающегося гражданского общества в целом, так как ценности, усвоенные в системе 
образования, имеют тенденцию к трансляции в другие сферы социальной жизни.  
Освещению  и  анализу  проблем  обеспечения  психологической  безопасности 
образовательной  среды  посвящены  материалы  участников  Международной  научно-
практической  конференции  «Психологическая  безопасность  образовательной  среды», 
включенные в данный сборник статей.  
Научная  дискуссия  в  рамках  пленарного  и  секционного  заседаний  направлена  на 
обсуждение следующих вопросов:  
- содержание и направления деятельности психолого-педагогического сопровождения 
безопасности образовательной среды;  
- проблемы психологической оценки безопасности образовательной среды; 
- экспертиза и мониторинг образовательной среды;  
- современные методы психологической диагностики безопасности личности детей и 
подростков; 
- жизнестойкость и сопротивляемость детей в трудных жизненных ситуациях; 
- профилактика аутодеструктивного поведения детей, насилия в школе.   
Практическая  значимость  материалов  настоящего  сборника  определяется 
возможностью  их  широкого  использования  в  научной  и  практической  деятельности 
учеными,  преподавателями  ВУЗов,  докторантами,  магистрантами,  специалистами 
методических  служб,  преподавателями,  руководителями  организаций  образования, 
педагогами-психологами,  социальными  педагогами  общеобразовательных  школ  и 
дошкольных организаций.
  

7 
 
1 СЕКЦИЯ 
«СОВРЕМЕННЫЕ ТЕОРЕТИЧЕСКИЕ И ПРАКТИЧЕСКИЕ ПОДХОДЫ К 
ЭКСПЕРТИЗЕ ОБРАЗОВАТЕЛЬНОЙ СРЕДЫ» 
 
УДК 371.261 
Пәнді оқытуда Блум таксономиясы негізінде  
оқушылардың оқу жетістіктерін критериалдық бағалау  
 
Алькенова Ботагоз Камзовна 
«Өрлеу» АҚ БАҰО филиалы 
 «Ақмола облысы бойынша  ПҚ БАИ» ДБО тренері 
Ақмола облысы,Көкшетау қаласы, Қазақстан  
Botagoz63.63@mail.ru 
 
Аңдатпа  
Қазіргі жаңа мектепте оқу үдерісіндегі бағалау жүйесіне қойылатын сұрақтар кӛп.  
Бүгінгі  күні  оқушының  білімінің  бағалануы  мұғалімге  байланысты  болады.  Қазіргі 
әлеуметтік  ортаға  бағалуды  білетін  тұлға  ретінде  мектеп  бітірушінің  ене  алуы  мен 
жұмыспен  қамтылуында  еліміздің  болашағына  тигізер  ықпалы  зор  болып,  сыни  ойы 
дамиды.  Ең  басты  басым  бағыты  табысқа  жетудегі    тұлғаның  уәжі  ӛсіп,  оқушы 
құзреттілігі  қалыптасатынын  НЗМ  кӛріп  отырмыз.  Білім  беру  жүйесін  жаңартудың 
құрлымында бағалау жүйесі ӛте ерекше, себебі ол тәжірибелі ұстаздың қолындағы ӛте 
қолайлы  қару,  сол  сияқты  оқушы,  мұғалім  және  ата  –ана  арасындағы  қарым-қатынас 
жасаушы  құрал.  Отандық  мектепте  бұрынғы  қалыптағы  бағалау  орнаған,  оқушының 
білім деңгейін анықтай ма жоқ па, бірақ сабақ барысында жауап  беріп, тиісті бағасын 
алады.  Оның  бүгінгі  күні  ескі  сарын  екеніне  кӛз  жеткіздік.  Жалпы  сынып  сабаққа 
қатысып отырады, дегенмен білім алуы, жауап беруі  толық бағаланбайды. Бүгінгі күні 
бағалаудың  стандартты  түріне  қарағанда  жаңаша  бағалауда  тұлғаның  ішкі  ынтасы 
артып, қорқыныш–үрейден арылады, ӛзіне сенімі арта түседі, мұғалім кеңесші рӛлінде 
болады. Мұғаліммен оқушының арасында таза, денісау байланыс орнайды. 
 
Аннотация 
Система оценивания в учебно-образовательной структуре вызывает в современой 
школе много вопросов. Традиционно в большинстве отечественных школ сохраняется 
система  оценивания,  которая  ставит  ученика  в  зависимое  положение  от  учителя,  где 
ученик  не  является  объектом  учебного  процесса.  В  современном  мире  всех  волнует 
вопрос, как сформировать в ученике такие способности, которые позволят выпускнику 
школы легко влиться в социум, развить критическое мышление.  Система оценивания, 
внедреяемая в современной школе из опыта НИШ способствует  развитию внутренней 
мотивации  учеников  и  формирует  ключевые  компетенции  учащихся.     Которая  после 
окончания  школы  способствует  тому,  что  ученики  быстро  адаптируются  в 
современном  быстро  меняющемся  мире  и  могут  приносить  пользу  стране.  Такая 
система оценивания в школе становится в руках педагога уникальной, так как является 
тем  самым  гибким  инструментом  в  руках  опытного  педагога,  тем  фактором,  который 
двигает  весь  школьный  процесс,  это,  по  сути,  механизм  осуществления 
диагностической  связи  между  учеником,  учителем  и  родителями.  При  таком  
оценивании  ученик  становится  настоящим  субъектом  своего  обучения,  снижается 
школьная  тревожность  ученика,  учитель  от  роли  ―судьи  в  последней  инстанции‖ 
переходит к роли консультанта, специалиста. 
Таким  образом,  оценивание,  внедряемое  в  современной  школе,  несет  в  себе 
потенциал сохранения здоровья учеников и учителей. 
 

8 
 
Аnnotation 
The system of assessment in teaching and educational structure is unique, because it is 
the  most  flexible  tool in  the  hands  of  an  experienced  teacher,  a  factor  that  moves  the  entire 
school  process,  this  is,  in  fact,  the  mechanism  of  the  diagnostic  communication  between 
students, teachers and parents. The main role is played by the development of motivation to 
succeed, that is, the formation of key competencies of pupils. All are concerned about how to 
form abilities that allow graduates of the school to easily integrate into society and, later, to 
quickly find a job in our modern society and benefit the country. 
In criteria-based assessment the student becomes a true subject of his studies, decreases 
his school anxiety, a teacher from the role of "
 
judges in final instance" moves to the role of a 
consultant, specialist. Thus, the criteria-based assessment has the potential to save the health 
of students and teachers. 
 
Мемлекетімізде  болып  жатқан  әлеуметтік–экономикалық  ӛзгерістер  білім  беру 
жүйесінің  алдына  үлкен  міндеттер  қойып  отырғандықтан  ХХІ  ғасыр  табалдырығын 
білім  мен  ғылымды  жаңа  инновациялық  технология  бағытында  дамыту  мақсатымен  
аттауымыз – үлкен үміттің бастысы. Елбасымыз Қазақстан халқына «Бәсекеге қабілетті 
халық  үшін»,  «бәсекеге  қабілетті  экономика  үшін»  -  деген  жолдауында:  «Білім  беру 
реформасы  –  Қазақстанның  бәсекеге  нақтылы  қабілеттілігін  қамтамасыз  етуге 
мүмкіндік беретін аса маңызды құралдың бірі»-деген. Ал қазіргі таңда жаңа білім беру 
технологиялары кең тарала бастады, олар уақыт пен қоғамдық сұраныстарды жоғарғы 
деңгейде  қанағаттандыруға  бағытталған.  Соңғы  жылдары  Қазақстанның  білім  беру 
жүйелерінде  Д.Эльконин  мен    В.Давыдовтың  дамыта    оқыту  технологиясы,  
М.Чошановтың прблемалық оқыту технологиясы, П.Третьяковтың, М.Жанпейісованың 
модулді  оқыту  технологиясы,  Қазақстанда  Ж.Қараевтың  деңгейлік  тапсырмалары, 
Н.Оразахынованың  «Сатылай кешенді талдау» және әлемнің 18 елінен сынақтан ӛткен 
«Оқу мен жазуды сын тұрғысынан ойлау»технологиялары кеңінен танымал.  Мектептің 
оқыту үрдісіне енгізіліп жүрген технологиялар теориялық түрде дәлелденіп, тәжірибеде 
жақсы  нәтиже  кӛрсетіп  жүр.  Тәжірибемізде  педагогика  ғылымының  докторы, 
профессор  Ж.  Қараевтың,  «Деңгейлеп  оқыту»  технологиясын,  Н.Оразахынованың  
«Сатылай  кешенді  талдау»  мен  «Оқу  мен  жазуды  сын  тұрғысынан  ойлау» 
технологиясын  еліміздің  қазақ  тілі  мен  әдебиеті  пәні  мұғалімдері  ӛз  сабақтарында 
кеңінен  элементтерін  алып  қолданып  жүр.  Әрбір  технология  жаңа  әдіс-тәсілдермен 
ерекшеленеді.  Бұл  технологиялар  мұғалім  мен  оқушыны  тынымсыз  ізденімпаздыққа 
баулиды,  оқушының  еркін  де  терең  ойлануына,  іскерлік  дағдысының  қалыптасуына 
жол ашады. Ӛзіне деген сенімі қалыптасады.   
Оқушы-ізденуші, ойланушы, ӛз ойын дәлелдеуші. Мұғалім- әрекетке бағыттаушы, 
кеңесші, ұйымдастырушы. 
«Сын  тұрғысынан  ойлауды  дамыту»  технологиясы  бойынша  қазақ  тілі  мен 
әдебиеті  сабақтарында  бес  жолды  ӛлең,  Симантикалық  картаны,  Венн  диаграммасын, 
Блум  таксономиясын,  INSERT,  Кубизм,  ЖИГСО  стратегияларын  мұғалімдер  де 
оқушылар да жақсы кӛріп, қолданады. Бұл стратегиялар оқушының мінез-құлқына еш 
зияны жоқ, қабылдауына жеңіл. Жоғарыда кӛрсетілген мақсат-міндеттерді басшылыққа 
ала  отырып  баланың  танымдылығын  арттыру  мақсатында  сабақта  қолданылған    сыни 
тұрғыда ойлау технологиясының элементі: Блум таксономиясының оқушының ойын 
ӛрбітіп  айтуына,  бұрын  үндемей  сабаққа  қатыспай  отыратын  оқушылардың  танымын 
кеңейте түсуге себепші болатынын анықтап жүрміз. Осыған толығырақ тоқталайық.