бағытталмаған. Оның негізгі міндеті оқушылардың қабілеттерін және бейімділігін дамытуға, білім мазмұнынын табысты игеру мақсатында білім беру үдерісінде барынша қолайлы жағдайлар жасау болып табылады.
Оқытуды саралау дегеніміз – оқушылардың қажеттіліктері мен қабілеттеріне сәйкес әртүрлі сыныптар, топтар, мектептер үшін әртүрлі оқу ортасын құру және әртүрлі топтарда оқытуды қамтамасыз ететін әдістемелік, психологиялық-педагогикалық және ұйымдастырушылық шаралардың кешені.Ал саралап оқыту дегеніміз: оқыту мен оқуға қатысты анықталған ортақ қасиетті ескере отырып дайындалған, оқушылар тобына мұғалімнің оқу үрдісін ұйымдастыру нысаны. Саралап оқыту- әрбір оқушының мақсатқа жетуіне оң ықпал етудің тиімді жолы.
Саралап оқыту дегеніміз - бір материалды барлық оқушыларға әртүрлі оқыту тәсілдерін қолданып оқыту дегенді білдіреді және мұғаліммен әрбір оқушының қабілетіне қарай тапсырмаларды қиындық деңгейі бойынша жіктей отырып, сабақты ұйымдастыруды талап етеді.
Адаптивтік жүйелер — бұл адамға, жасына, жынысына, оқушылардың психологиялық жəне физикалық жағдайына бейімдік жүйелері. Басқаша айтқанда, адаптивтік жүйе педагогикалық жүйелердің барлық элементтеріне бейімделуін болжайды:
мақсаттарды;
құрылымын;
оқытудың əдістерін, мүмкіндіктерін, құралдарын;
оқушылардың танымдық мүмкіндіктерін ұйымдастыру формасын;
нəтижелердің талдауын.
Оқытудың қазіргі жағдайында жаңа материалды түсіндіру көбінесе мұғалімнің біліктілігіне байланысты. Ол түсіндіреді — оқушылар тыңдайды, ойланады, қабылдайды. Барлығы жұмыс жасайды. Ал енді бекіту басталады. Оқытушы сұрақ қойды, оқушыны тақтаға шақырады немесе орнында сұрайды. Қалған оқушылар не істейді? Олар сыныптастарын талдауы керек, бірақ тақтаға бір немесе екі оқушыны шақырса, тыңдаудың қажеті қанша? Мұғалімі қанша тырысқанымен, сабақ төменгі тиімділік көрсетеді. Бақылауды тек бір мұғалім ғана өткізгендіктен, нəтижелердің төменгі бақылаушылығы анық. Мұғалімге қиындықтар жиналып қалады. Дəптерлер тексеріледі, бірақ оқушыларды тек баға қызықтырады. Пəн бойынша бағдарламаны əр оқушы қабылдауы үшін қалай оқыту керек?
Адаптивті оқыту жүйесінде мұғалім өте аз уақыт барлық сыныппен жұмыс жасап, оларды оқытады. Əр сабақтың басында тақтаға берілетін тапсырмалар жазылады. Кейбір тапсырмалар бірге шығарылып, олардың шешімдері тақтада талқыланып, бұл жағдайда деңгейі жоғары оқушылар шешуін бақылап енгізіп отырады. Бірақ оқулық процесте негізгі уақыт оқушылардың өзіндік жұмысына беріледі. Бұл кезде мұғалім оқушылардың өзіндік жұмысын бақылаумен қатар, кейбір оқушылармен жеке жұмыс жасайды. Сабақтың соңында əр оқушының жетістіктері бағаланып жағымды психологиялық микроклимат ұйымдастырылады: оқушылардың қателіктері ақырын, қатты естілмейтіндей талқыланады, ал жетістіктері барлық сыныпқа жарияланады. Бұл əртекті жұмыстардың өткізуіне мүмкіндік береді жəне оқушылардың қалауы есептеледі.
Педагогикалық технологиялар саласы едəуір зерттелгенімен, бүгінге дейін əдістеме мен технологиясының арасындағы ерекшеліктері ажыратылмаған. Көптеген зерттеушілер осыны көрсетеді. В.В.Юдиннің есептеуінше, технология — бұл педагог қызметінің түрі, яғни технология — қаңқа-тірек, ал əдістеме — қабық. Педагогикалық технология нəтиженің қалыптасуына жеткізетін қызметтің мəнін білдіреді, ал əдістеме осы нəтижелерді сырттай дайындауды сипаттайды. Əдістеме эмпиризмдік тəжірибені, педагог шеберлігін сипаттайды, ол шеберлік пен өнерге жақын [4].
В.В.Гузеев əдістеменің табиғаты статистикалық, ал əрекетті сырттай дайындау бұл педагогикалық технология деп сенеді .
Адаптивті оқыту дегеніміз не?
Мұғалімдер технологияны білім беруде оны пайда болғаннан бері пайдалану үшін жұмыс істейді. Бейімделетін оқыту курс материалын оқушыға бейімдеуге мүмкіндік береді, бұл дәстүрлі сабақтарда жоқ бірегей тәжірибені жасайды. Технологияға негізделген бейімделген оқыту жүйелері немесе электрондық оқыту жүйелері студенттерге дереу көмек көретеді, олардың оқу қажеттіліктеріне арналған ресурстарды және студенттерге қажет болуы мүмкін тиісті кері байланысты қамтамасыз ете алады.
Бейімделетін оқыту әдетте веб-платформада жүреді. Бағдарламалық жасақтама сыныпқа қатысты барлық маңызды ақпаратты қамтиды және студенттерді оқу сапарында бағыттай алады. Студент платформада жұмысын аяқтаған кезде, бағдарламалық жасақтама студент үшін ең жақсы әрекет бағыты үшін есептелген шешімдерді қабылдай алады. Әрбір саяхат студенттің ерекше қажеттіліктеріне қарай жекелендіріледі.
Бағдарламада курсқа қажетті барлық материалдар бар. Әрбір тұжырымдама басқарылатын бөлімдерге бөлінеді және әрбір оқу мақсатына сәйкес реттелген. Платформа өте ақылды – ол әрбір студент үшін сәйкес сабақтарды таңдай алады, олардың жауаптарын жіктей алады және нұсқаушы үшін өнімділік шолуларын бере алады. Бағалауды аяқтағаннан кейін бағалауға болады, тәрбиешіге дереу кері байланыс ұсынады және қажет болған жағдайда ықтимал араласуды ұсынады. Бұл нұсқаушыға курсты әрбір бірегей жеке тұлғаға ұсынуға мүмкіндік береді, бұл оны кейбіреулер үшін қиынырақ етеді немесе басқалар үшін азырақ қиын етеді.
Бұл қалай жұмыс істейді?
Бейімделетін оқыту үлгісін ұстанатын курстар веб-платформада жасалады. Курсқа қажетті барлық ақпаратты платформадан табуға болады. Барлық оқу тапсырмалары үшін қажетті әрекеттер, бағалаулар және материалдар болады. Студент бағалауды аяқтағаннан кейін бағдарламалық жасақтама жұмыс істеу үшін тапсырмалардың ең қолайлы деңгейін таңдайды. Олар өнімділігіне қарай ең маңызды әрекетке бағыттауды жалғастырады. Кейбір студенттер сабақтарды жылдам өтуі мүмкін, ал басқаларына алдыңғы материалды қайталау қажет болуы мүмкін. Студенттер платформамен жұмыс істеуді жалғастырған сайын, ол олардың қажеттіліктеріне көбірек бейімделеді, сондықтан оқу мақсаттарына жетуге көмектесетін материалдарды таңдай алады.
Бейімделетін оқытудың артықшылықтары
Оқушылардың барлық түрлері бейімделу моделінен пайда көрсе де, ең үлкен жетістіктерді көретін бір топ бар: үлгермейтіндер. Әдетте білім беруде табысқа жете алмайтын студенттер бағдарламаның қолдау сипатына байланысты өз мақсаттарына қол жеткізе алады. Оқытудың осы стилін қолданып көргендердің барлығының жетістігін арттыруға арналған арнайы тапсырмалар және жеке оқу жоспары құралады.
Зерттеулер адаптивті модель сияқты бағдарламаның артықшылығын көрсетуді жалғастыруда. Студенттер өздерінің оқуын бақылауды күшейтіп, бағдарламалық тапсырмаларды орындауда табандылық танытқанын сезінді. Олар сондай-ақ сенімділік танытты және, таңқаларлық, оқу жұмыстарында адалдық танытпады.
Курс мазмұны бейімделген оқыту моделі арқылы оқытылатын болса, студенттер үшін көптеген артықшылықтар бар:
Оқушылар жұмыс істеу жылдамдығын немесе қарқынын таңдай алды.
Көрінетін орындалу кестесіне байланысты студенттер өз жұмыстарын аяқтауға ынталы болды.
Олар сонымен қатар тәжірибелік есептерді шығару кезінде мұғалімнің қолдауы мен түсіндірмелерін ұнатты.
Мазмұн бейімделген оқыту арқылы оқытылатын болса, студенттер көбірек білім алатынын хабарлады.
Бейімделу қарқынына байланысты олар аз күйзеліске ұшырады, өйткені студенттер жаңа ұғымдар енгізілмес бұрын алға жылжуға дайын болуы керек.
Олар мазмұнға берілгендіктерінің арқасында үлкен жетістікке жетті. Олардың оқу дағдылары да айтарлықтай жақсарды, өйткені олар өздігінен жүретін және дәл уақытында болатындықтан, қиындықтың қарқыны мен деңгейін басқара алды.
Бұл артықшылықтар көрсеткендей, студенттер бейімделген оқыту арқылы үлкен жетістіктерге жетті. Көбісі бейімделу үлгісін ұстанатын басқа курстан өтуге ғана емес, оны басқаларға да ұсынатындарын мәлімдеді.
Зерттеулер бейімделген форматтың артықшылықтарын басқа теңшелген оқыту үлгілерімен бірге зерттеуді жалғастырды. Бұл зерттеулер мынаны көрсетті:
Студенттердің метатанымына пайдасын тигізетін жекелендірілген кері байланыстың арқасында олардың сенімділігі артады.
Студенттер оқуда үлкен дербестік сезіміне ие, өйткені арнайы оқу жоспары олар үшін әзірленген.
Азшылықтар немесе бірінші буын оқушылары жетістіктерде кішірек олқылықтарға тап болды. Сондай-ақ қараңыз: Инклюзивті оқыту
Ресурстарды жеткізу арзанырақ, негізінен баспагер ұсынатын оқулықтармен салыстырғанда ашық мазмұнды желіде бөлісуге байланысты.
Алдау немесе арамдық азырақ; әр жоспар студентке жекелендіріледі.
Студенттер оқумен көбірек айналысады және табандылықтың жоғары деңгейлерін дәйекті түрде көрсетеді – Выготскийдің проксимальды даму аймағы әрбір студент үшін тиісті қиындық деңгейін қамтамасыз етеді.
Кейбір пәндер бойынша оқудың жалпы деңгейі жоғарырақ.
Бейімделуші оқыту процесінің өзі белгілі бір пәндер бойынша жалпы табысқа жетуге ықпал етеді деп болжанады. Бейімделу моделі әр түрлі әрекеттер мен бағалауларға, тәжірибе үшін көптеген мүмкіндіктерге және нұсқаушының сипаттамалық кері байланысына мүмкіндік береді. Мұғалім нақты дағдыларды одан әрі дамыту үшін оқушылармен жеке-жеке көбірек уақыт өткізе алады.
Сондай-ақ, бағалау оқушыларға оқу мақсаттарына қарай жекелендіріледі. Бейімделетін оқыту үшін пайдаланылатын ашық мазмұн әдетте деректерді тікелей веб-негізделген қолданбалар арқылы ұсынады. Бұл есептер студенттердің қай жерде күресіп жатқанын және қандай дағдыларға қол жеткізгенін көрсетуі мүмкін. Мұғалімдер бір түймені жылдам басу арқылы әр оқушының үлгерімін бақылай алады, бұл оларға студенттердің өздерімен көбірек уақыт өткізуге мүмкіндік береді.
Қай курстар бейімді оқытуға қолайлы?
Әрбір пән бейімделген оқытуға тамаша үміткер бола бермейді. Әдеби мақалалар, ғылыми жобалар немесе форумдар сияқты көптеген субъективті оқу әрекеттерін қамтитын курстар бейімделу үлгісі үшін ұсынылмайды. Бұл тапсырмалар көбінесе нақты пікірлерге негізделеді және нұсқаулық бағдарламалық жасақтаманың мәселені шешу аспектісін пайдаланбайды.
балама ретінде объективті білімге немесе дағдыға негізделген сыныптар бейімделген оқыту моделінен үлкен пайда көре алады. Технологиялық бағдарламалар студенттердің білімін жылдам бағалай алады және мазмұнды бағалай алады. Берілген жауаптарды пайдалана отырып, бағдарламалық жасақтама мазмұнның өзі арасында берілген қатынастар мен байланыстарды да бағалай алады. Автоматты бағалаудың үлкен бөлігі бар курстар осы оқу үлгісіне тамаша үміткерлер болып табылады. Содан кейін олар бағалаудың әртүрлі түрлерін қолдануына көз жеткізу үшін эссе немесе зерттеу жобасы сияқты бірнеше субъективті әрекеттерді пайдалана алады.
Білімге негізделген қазіргі қоғамда білім барлық аспектілердің негізі болып саналады қоғамдар мен жалпы экономика және жылдам, өзекті және уақтылы оқыту қажеттілігі бұрынғыдан да маңызды. Сонымен қатар, интернет пен әлемнің пайда болуы
Дүниежүзілік желі пайдаланушыларға таратылған деректердің үлкен көлеміне қол жеткізуге мүмкіндік берді және ақпараттық қызметтер. Сонымен қатар, білімі, дағдылары кең пайдаланушылар,қызығушылықтар мен оқу стильдері компьютерлерді әртүрлі мақсаттарда пайдаланады. Сондықтан пайдаланушыларға тиісті ақпаратты табу, сүзу, жинақтау және ұсыну үшін тиімді педагогикалық әдістер мен құралдар қажет.
Оқу процесінің тиімділігін арттыру үшін білім беру жүйелері жеке тұлғаны қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін интеллектуалды және бейімделгіш болуы керек,
жан-жақты және динамикалық оқу мазмұны және нақты уақыттағы іс-шаралар. Алайда қазіргі заманғы жүйелер үйлесімділік, қайта пайдалану мүмкіндігі туралы күрделі мәселелерге тап болады, бейімделу, сондай-ақ білім алмасу және басқару [1]. Шешу үшін
жоғарыда аталған мәселелер, қазіргі уақытта жасанды интеллект әдістерін біріктіруге тырысуда семантикалық желі сияқты ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстардың соңғы бастамалары [2]. Семантикалық Веб-білім беру жүйелері жекелендіруді қамтамасыз ету үшін семантикалық веб-технологияларды қолданатын білім беру жүйелерінің келесі буыны болып саналады, зияткерлік және экономикалық тиімді оқу ортасы [3].
498 в. Главинич, М. Розич және М. Зелич
Бұл мақалада білім беру жүйелерін дамытудың жаңа тәсілі ұсынылғанSemantic Web технологиясы мен агент технологиясының интеграциясына негізделген. Біз осы интеграцияның әсеріне егжей-тегжейлі тоқталып, SWEA (Semantic Web-based e-learning Architecture) деп аталатын ашық eLearning архитектурасын ұсынамыз. SWEA теңшеуге болатын таратылған, динамикалық және бейімделетін оқу ортасын қамтамасыз етуге арналған "ұшу", семантикалық веб-сайттарды іздеуді, құрастыруды және шақыруды жүзеге асыратын интеллектуалды агенттермен
- ағымдағы пайдаланушыға және оның оқу контекстіне сәйкес келетін қызметтер.
2 семантикалық Веб-технологиялар және агенттік технологиялар
Заманауи қосымшалар екпінді дербес компьютерлік жүйелерден бүтінге ауыстырады
ашық, таратылған және динамикалық жүйелер желілері. Агенттік технология таратылған бағдарламалық жүйелерді модельдеудің ең инновациялық тәсілдерінің бірі болып саналады.
Тиісінше, жүйелерде автономды және белсенді компоненттер, яғни агенттер бар,
нақты, динамикалық және ашық ортада тиімді мінез-құлықты қолдайды.
Осы жоғары динамикалық ортадан басқа Веб келесідей өсуді жалғастыруда
көлемі де, әртүрлілігі де. Сондықтан көптеген автоматтандыруға үлкен қажеттілік бар
веб-ресурстарды іздеу, сүзу және негіздеу сияқты тапсырмалар. Семантикалық
Web-бұл W3C басқаратын бастама, ол қазіргі заманғы желіні анықтау арқылы кеңейтуге бағытталған
желідегі деректер мен қызметтердің мәндері (яғни семантика), мысалы, агенттер сияқты бағдарламалық жасақтама объектілері оларды түсініп, олар туралы ойлана алатындай етіп. Технологияның негізі
Семантикалық веб-семантикалық аннотацияларды ресми түрде анықтайтын онтология.
Семантикалық веб-қызметтердің мақсаты-семантикалық бай сипаттамаларды қамтамасыз ету
қызметтерді анықтауды, құрастыруды және орындауды автоматтандыруға мүмкіндік беретін қызметтер. Дәстүрлі веб-қызметтерден айырмашылығы, семантикалық веб-қызметтер қызметтің болжамды мәнін сипаттайтын онтологияға негізделген өрнектермен сипатталады (мысалы, "
қызмет автордың атын алады және оның кітаптарының тізімін қайтарады"), сонымен қатар мүмкіндік береді
қызмет мүмкіндіктерін дәлелдеу. Семантикалық веб-қызметтердің қалғанын ескере отырып
пассивті, олар шақырылғанға дейін, оларды түсіну және пайдалану Бағдарламалық жасақтамаға байланысты деп тұжырымдауға болады
агенттер сияқты жоғары деңгейлі объектілер.
Себебі электронды оқытудың жалпы архитектурасы бойынша жан-жақты зерттеу жоқ
агенттік технологиялар мен семантикалық желі технологияларының интеграциясы, біздің мақсатымыз
үлестірілген, динамикалық және модельдеу үшін жоғарыда аталған технологияларды қолдану
жоғары бейімделгіш оқу ортасы. Енгізілген технологиялық инфрақұрылым жоғарыда аталған даму мәселелерін шешеді (білім беру)
жүйелер. Мысалы, веб-қызметтер платформаның/жеткізушінің бейтараптығы тұрғысынан артықшылықтар ұсынады және машинааралық өзара әрекеттесуді қамтамасыз етеді. Агент технологиясы веб-сервис технологиясын толықтырады, жоғары деңгейді қамтамасыз етеді
автономия, танымдық қабілеттер және белсенді мінез-құлық. Семантикалық желі келесідей әрекет етеді
агенттерге семантикалық аннотацияларды түсінуге және пайдалануға мүмкіндік беретін негізгі Инфрақұрылым
деректер мен қызметтер. Агенттер, семантикалық веб-қызметтер және онтология - бұл Интернетте орналастыруға болатын жеке компоненттер. Бұл тәсіл ұсынатыны анық
жүйенің модульділігі, қайта пайдалану мүмкіндігі және интероперабельділігі тұрғысынан үлкен мүмкіндіктер, демек, тиісті даму шығындарын азайтады.
Бастау үшін әрбір студенттің ерекше қажеттіліктері мен олардың қызығушылықтарын қарастыру керек. Бейімделетін үлгідегі теңшелетін оқыту бағдарламалары әрбір студент үшін жекелендірілген оқу жолын жасайды. Зерттеулер көрсеткендей, студенттер жиі жаттығуға қабілетті болған кезде белсендірек болады. Бейімделетін оқыту үлгілері сонымен қатар дереу кері байланысты қамтамасыз етеді, нұсқаушының өзі үшін мағынасыз жалықтыру жұмысының көлемін азайтады.
Достарыңызбен бөлісу: |