Көміртегі атомдарының санына байланысты
моносаха-
ридтерді:
триозалар (көміртегі атомының саны 3), тетрозалар
(көміртегі атомының саны 4), пентозалар (көміртегі
атомының саны 5), гектозалар (көміртегі атомының саны 6),
гептозалар (көміртегі атомының саны 7) жэне т.б. бөледі.
Табиғатга кеңінен таралған жэне ең маңыздысы пентозалар
(арабиноза, ксилоза) және гексозалар (глюкоза, фруктоза,
гилактосахаридоза, маноза).
Моносахаридтер - эфирде ерімейтін, спиртге нашар,
суда жақсы еритін кристалдық затгар. Моносахарңдгердің
және басқа көміртегілердің ең маңызды қасиеті - оптикальщ
белсеңцілігі-жарьщ поляризация жазықтығын өзгертетін
(айналдыратын) қабілеті.
Қыздырудың ұзақтылығына жэне қаныққандылығына
байланысты, ерітінділері сарыдан қара қоңыр түске дейін
өзгере отырып, жоғарғы температурада моносахаридтер
ыдырайды.
Тамақ өнімдеріндегі моносахаридтердің ең маңыздысы
гяюкоза
және
фруктоза.
Глюкоза
өсімдік әлемінде кеңінен таралған, ол еркін
немесе полисахаридгердің құрамьгада байланысқан күйде,
түқымдарда, жемістерде, өсімдіктердің жапырақтарында
жэне тамырларында кездеседі. Ол жүзім шырынында өте көп
(10% дейін). Ең көп глюкоза өсімдіктерде крахмал жэне
жасұнық қүрамында кездеседі. Ара балы құрғақ затының
жартысынан
көбі
глюкозадан
түрады.
Өнеркәсіпге
глюкозаны крахмалды қышқылдық немесе ферментативтік
гидролизге ұшырату арқылы алады. Глюкозаның тэтілігі
сахароза тәтгілігінің шамамен 70 % құрайды.
Достарыңызбен бөлісу: