Қарапайым демократиялық жолмен дамыған елде саясат адам үшін және адам арқылы жасалады.
Қарапайым демократиялық жолмен дамыған елде саясат адам үшін және адам арқылы жасалады.
Адамдарды саяси жұмысқа итермелейтін негізгі себеп – мұқтаждық пен мүдде. Мұқтаждық адам сезініп, оны өтеуге тырысса, ол – мүддеге айналады.
Таптың, топтың және т.б. өкілі ретінде жеке адам саясатқа жанама түрде тартылады. Сонымен қатар ол басқаларға қарап еліктеп, белгілі амал, әрекет жасайды, оны өзінше дәлелдейді. Сөйтіп, ол саясатқа тікелей қатысады, саясаттың субъектісіне айналады.
Саяси субъетілер қоғам мүшелері ретінде мемлекет істерін басқару арқылы өз мүдделерін қанағаттандыруға, мемлекет құрылымдарының қызметіне бақылау жасауға, олардың бюрократияланып, шектен шықпауына әсер етеді.
Саясатпен кәсіби айналыспайтын “орташа” адам саясаттың толық субъектісі болуы үшін ол әлеуметтік мұқтаждықтар мен мүддені, ондағы қайшылықтардың неден туғанын және оларды жою жолдарын өз басының пайдасы әлеуметтік мүддені мүмкіншілігімен қаншалықты сәйкес келетінін білуі керек. Сонымен қатар ол саяси “ойындардың” ережелері мен тетіктерінен хабары болу керек.