асыруға, өзін-өзі дамытуға және адамгершілік тұрғыда өз бетінше дұрыс, жауапты шешім

43

Қолданылған әдебиеттер

1 2012-2016 жылдарға оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту бойынша Ұлттық іс-қозғалыс 

жоспары / 2012 жылдың 25 маусымдағы №832 ҚР Үкіметінің Қаулысы. -Астана, 2012. – 19 б. 

2  Қоғамдық-гуманитарлық  бағытта  бейіндік  оқытудың  әдістемелік  ерекшеліктері.  Әдістемелік  құрал. – 

Астана: Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы, 2013. – 82 б. 

3 Қазақстан Республикасында гуманитарлық білім беру тұжырымдамасы. – Астана, 2010. – Б. 12-15. 

4 Қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы бағдарлы оқытудың тұжырымдамасы. – Астана, 2010. – Б. 12-15. 

5 «Қазақстан тарихы», «Дүниежүзі тарихы». Орта білім беру мазмұнын жаңарту аясында негізгі орта білім 

беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған оқу бағдарламасы. – Астана, 2016. – 4 б. 

6 «Қазіргі әлемдегі Қазақстан» 11-12 сыныптарған арналған кіріктірілген оқу бағдарламасы. «Назарбаев 

Зияткерлік мектептері» ДББҰ Кембридж Халықаралық Емтихан Кеңесімен бірлесіп құрастырған. ««Назарбаев 

Зияткерлік мектептері» ДББҰ». - Астана, 2015. – Б. 3-4. 

7 Дүйсебек Ә.Т., Туяков, Е.А. Модернизация казахстанского образования в контексте общечеловеческих, 

национальных и личностных приоритетов // Материалы международной научно-практической конференции 

«Образование: Традиции и инновации». – Прага, Чешская Республика (27.12. 2012 г.). – С. 347-351. 

Аңдатпа.  Мақалада  оқушылардың  жеке  тұлғасын  қалыптастыруда  «Адам  және  қоғам»  білім  саласы 

пәндерінің  рөлі  қарастырылған.  Оқушылардың  функционалдық  сауаттылық,  құзыреттілік,  дағдыларын 

қалыптастыруда  жаңартылған  білім  беру  мазмұны  аясында  әзірленген  «Адам  және  қоғам»  білім  саласы 

пәндерінің оқу бағдарламасына талдау жасалды. 

Аннотация. В статье рассматривается роль предметов образовательной области «Человек и общество» в 

формировании личности учащихся. Проведен анализ учебных программ образовательной области «Человек 

и  общество»  в  рамках  обновления  содержания  образования,  также  было  рассмотрено  формирование 

навыков, компетентности, функциональной грамотности учащихся. 

Abstract. The article discusses the role of subjects of educational area «Human and Society» in formation of 

students’ personality. Authors was conducted analysis of curricula of educational area «Human and Society» in 

the framework of updating content of education, likewise was considered the formation of skills, competences, 

functional literacy of students. 

ВЫЕЗДНЫЕ ПРАКТИЧЕСКИЕ ЗАНЯТИЯ – ЭФФЕКТИВНАЯ ФОРМА ДИССЕМИНАЦИИ 

ПЕДАГОГИЧЕСКОГО ИННОВАЦИОННОГО ОПЫТА СКО 

Ж.Ж. Айгужина, А.А. Кабдирова 

Филиал Акционерного Общества «Национальный центр повышения квалификации «Өрлеу» Институт 

повышения квалификации по Северо-Казахстанской области 

Рецензент – С.М. Романенко, к.ф.н., Филиал Акционерного Общества «Национальный центр повышения 

квалификации «Өрлеу» Институт повышения квалификации по Северо-Казахстанской области 

Применение  инновационных  технологий  в  педагогической  деятельности  обусловлено  изменениями 

в характере образования – направленности, целях и содержании. Инновационные технологии все более 

явно ориентируются на творческую инициативу, самостоятельную обучаемость, конкурентоспособность и 

мобильность современного учителя. 

Главной  задачей  современного  педагога  является  формирование  у  учащихся  целостной 

системы  универсальных  знаний,  умений  и  навыков,  а  также  воспитание  личности  готовой  к  жизни  в 

высокотехнологичном, современном мире, способной самостоятельно ставить и достигать серьезных целей. 

Поэтому в практике педагога успешно находит свое место практическое применение новых инновационных 

технологий на всех уровнях образования. Инновационный опыт учителя направлен на: значимые изменения в 

учебной и воспитательной практике, решение проблем образовательной среды, возможность использования 

коллективных  и  индивидуальных  разработок.  Если  в  цикл  разработки  инновационного  опыта  включена 

модель освоения этого опыта педагогическим сообществом, то данный опыт можно считать завершенным. 

Сам процесс освоения опыта состоит из четырех основных компонентов таких как – внедрение, трансляция, 

распространение  и  обмен.  В  этом  понятийном  поле  термин  «диссеминация»  нашел  свое  практическое 

применение. 

Как указывал в своих трудах французский философ Жак Деррида, диссеминация – это особый способ 

распространения и освоения опыта, адекватный конкретным потребностям его реципиентом и имеющий 

характер  «выращивания».  Диссеминация  позволяет  распространить  инновационную  практику  на  самые 

широкие массы, адаптируя, редуцируя, а иногда и развивая различные элементы инновационной разработки 

44

или инновационную систему в целом [1]. 

Существует ряд форм, которые помогают учителю обобщить свой опыт и признать его эффективность. 

Одной из таких форм является – выездное практическое занятие (далее - ВПЗ). Уже второй год в филиале АО 

«НЦПК «Өрлеу» ИПК ПР по СКО» успешно практикуется данный вид деятельности как эффективная форма 

распространения педагогического опыта. 

Нормативно-правовой базой для проведения ВПЗ является трехстороннее соглашение между ИПК ПР 

по СКО, Управлением образования СКО и Департаментом по контролю в сфере образования СКО Комитета 

МОН РК, а также Положение о ВПЗ. 

Согласно  Положению  выездное  практическое  занятие  –  это  занятие,  решающее  конкретные  задачи 

учебно-воспитательной работы, проведенное в реальной обстановке практической деятельности участников, 

необходимое  для  получения  слушателями  курсов  конкретных  наглядных  представлений,  связанных  с 

профессиональной деятельностью. 

Целью ВПЗ является закрепление на практике профессиональных знаний слушателей курсов, полученных 

в результате теоретической подготовки, знакомство с передовым/инновационным педагогическим опытом 

практикующих педагогов. 

Для достижения цели поставлены следующие задачи: 

−

обобщение и распространение передового/инновационного педагогического опыта на областном 

уровне; 

−

стимулирование  заинтересованности  педагогов  в  результатах  инновационной  образовательной 

деятельности, освоении и их внедрение в педагогическую практику; 

−

консолидация усилий профессиональных методических сообществ педагогов в деле выявления и 

распространения передового педагогического опыта [2]. 

В рамках курсовой подготовки на базе филиала ВПЗ входит в ряд обязательных занятий. К видам ВПЗ 

относятся  мастер-классы,  семинары,  коучинги,  тренинги.  Успешность  диссеминации  ВПЗ  определяется 

способом  предоставления  нормативного  описания  данного  опыта  для  экспертной  комиссии.  В  перечень 

документации, подтверждающей данный опыт инновационным, входит самоанализ учителя и отзыв коллег, 

посетивших занятие. Самоанализ учителя состоит из теоретической, практической и рефлексивной частей. В 

теоретической части учитель указывает актуальность темы занятия, научно-методическое обоснование педа-

гогической проблемы, новизну путей решения и эффективность авторской методики. В практической части 

педагог  описывает  форму  демонстрации  опыта.  Рефлексивная  часть  содержит  практическую  значимость 

ВПЗ и возможность творческого применения предложенного инструментария. 

Эксперты тщательно анализируют материалы по ВПЗ и отзывы коллег. В отзывах указывается актуальность 

и  новизна  ВПЗ,  в  частности  в  решении  образовательных  задач,  дается  оценка  считается  ли  данное  ВПЗ 

формой обобщения педагогического опыта и в чем это заключается. Также оценивается форма демонстрации 

опыта по критериям, наличие которых позволяют экспертам всецело оценить инновационный опыт. 

Следует отметить, что в самоанализе и отзывах 98,7% педагогов относятся положительно к проведению 

и  посещению  ВПЗ.  Педагоги  считают,  что  ВПЗ  –  это  очередная  уникальная  возможность  поделиться 

наработанным опытом работы. В свою очередь, слушатели отмечают высокий уровень организации ВПЗ в 

процессе курсовой подготовки и эффективную практическую значимость. 

По 

решению 

экспертной 

комиссии  ВПЗ  признается  формой 

диссеминации  опыта  при  условии 

проведения  занятий  в  количестве 

12  часов  и  более.  При  проведении 

6  часов  обязательным  условием 

является наличие публикации (статья, 

методическое пособие и т.д.), темати-

ка  которой  должна  соответствовать 

теме ВПЗ. 

С  начала  2016  года  72  педагога 

области обобщили свой опыт и предо-

ставили  соответствующие  материалы 

экспертной  комиссии.  По  итогам 

заседания 

экспертной 

комиссии 

деятельность 

88,9% 

педагогов 

признана инновационной. Подробная 

статистика  в  разрезе  категорий 

учителей изображена на рисунке 1. 

Рисунок 1 – Сведения о педагогах, деятельность которых признана 

обобщением инновационного педагогического опыта 

45

Отрадно  наблюдать,  как  творчески  работающие  учителя  получают  общественно  значимую  оценку 

своей  деятельности,  которая  помогает  педагогам-новаторам  осознать  социальную  и  профессиональную 

значимость  своих  разработок.  ВПЗ  можно  считать  наиболее  оптимальным  способом  оформления  новых 

педагогических  находок  с  целью  презентации  опыта  в  педагогическом  обществе,  который  стимулирует 

учителя и его дальнейшую инновационную деятельность, наполняя творческие поиски личностным смыслом. 

Таким образом, ВПЗ педагогов СКО могут стать популярной результативной деятельностью по обобщению и 

диссеминации педагогического инновационного опыта. 

Список литературы

1. Деррида Ж. Дессиминация. -Москва. 2007 г. -С. 66. 

2. Положение о ВПЗ. -г. Петропавловск. 2014 г. -С. 101. 

Аңдатпа. Берілген мақала педагогикалық тәжірибені жалпылау тәсіліне, соның ішінде шығыс тәжірибелік 

сабаққа  арналған.  «Өрлеу»  БАҰО  АҚ  Солтүстік  Қазақстан  облысы  бойынша  ПҚ  БАО  мысалында  өз 

инновациялық тәжірибені жалпылайтын педагогикалық қызметкерлердің категориялар бойынша мониторинг 

зерттеулері көрсетіледі. 

Аннотация. Данная статья посвящена способу обобщения педагогического опыта такому как выездные 

практические  занятия.  В  статье  показаны  мониторинговые  исследования  по  категориям  педагогических 

работников, обобщающих свой инновационный опыт на примере

 филиала АО «НЦПК «Өрлеу» ИПК ПР по 

СКО». 

Abstract. The article shows the monitoring research by categories of teachers, generalizing its innovative 

experience on the example of the branch of Joint Stock Company “National Training Center “Orleu” Institute of 

professional development of pedagogical workers in the North-Kazakhstan region. 

ЖАҢА ӘДІС-ТӘСІЛДЕРДІ ҚОЛДАНУ ТИІМДІЛІГІН ҮЙРЕТУ АРҚЫЛЫ ПЕДАГОГТАРДЫҢ 

АҚПАРАТТЫҚ ҚҰЗЫРЛЫҒЫН ЖЕТІЛДІРУ 

А.А. Айтуарова 

№ 1 жалпы орта білім беретін мектеп. Атырау облысы, Жылыой ауданы, Құлсары қаласы. alma_35@mail.ru 

Пікір беруші – Ж.Р. Сарсенғалиева, № 1 жалпы орта білім беретін мектептің директоры, Құлсары қаласы 

«Басқаларды үйрете жүріп, біз өзіміз де үйренеміз»

 

Сенека Луций

 

Қазақстан  Республикасы  мемлекеттік  жалпыға  міндетті  білім  беру  стандартында  жалпы  орта  білім 

берудің ұлттық деңгейдегі басты мақсаты- еліміздің әлеуметтік, экономикалық және саяси өміріне белсенді 

қатысуға дайын, құзыретті тұлғаның қалыптасуына ықпал ету деп анық көрсетілген. 

Еліміздің әлемдік білім кеңістігіне енуге талпынысы, білім беру парадигмасының өзгеріп, жаңа ұлттық 

модельдің  қалыптасуы  болашақтың  жаңаша  ойлайтын,  дүниеге  көзқарас  мәдениеті  мен  санасы  дамыған 

ұрпағын оқытып, тәрбиелейтін педагогикалық кадрларды дайындаудың сапасын арттыруды талап етіп отыр. 

Әлемдік  тәжірибе  мен  ұлттық  практикаға  сүйеніп  жасалған  бұл  ресми  құжатта  әрбір  оқушының  жас 

ерекшеліктерін  ескере  отырып,  білімнің  мазмұнын  меңгеруге  бағытталған  үш  түрлі  құзыреттіліктер 

жиынтығын  игеруі  мақсат  етілген,  олар:  өзіндік  менеджментке  жататын  өмірде  кездесетін  проблеманың 

шешімін  табу  құзыреттілігі;  ақпараттық  құзыреттілік;  білімді  игерумен  бірге  жүретін  қарым-қатынастық, 

коммуникативтік құзыреттілік. 

Әлем жылдам өзгеруіне ілесе отырып, жаһандануда жаңа технологияларды игеріп, инклюзивті білім мен 

ақпараттың ауқымын едәуір ұлғайтты. Біз өзара байланысқан халықаралық қоғамдастықта өмір сүрудеміз, 

осы заманда бір елдегі жетістік немесе сәтсіздік көптеген басқа мемлекеттерге әсерін тигізеді. 

Білім беру саласында қол жеткізілген бүкіләлемдік білімнің мәні оқушылар үшін білімнің де, дағдылардың 

да  тең  дәрежеде  маңызды  екендігіне  саяды.  Заманауи  тәсілдің  негізгі  ерекшелігі  оқушылардың  алған 

білімдерін  жай  ғана  иеленіп  қоймай,  оларды  орынды  жерде  қолдана  білуіне  басты  назар  аудару  болып 

табылады, ал XXI ғасырда талап етілетін дағдылардың мәні осында. 

Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы (ЭЫДҰ) жасаған «Құзіреттерді анықтау және іріктеу» 

жобасы дағдылардың барынша кең ауқымын қамтитын XXI ғасыр дағдыларының моделі болып табылады. 

Аталған жоба оқушылардың терең тұжырымдамалық түсінікпен астасқан негізгі сауаттылықты меңгергендігін 

көрсететін,  кең  мағынасында  шешімдер  мен  іс-әрекеттерді  таңдау  қабілеттілігі  сияқты  түйінді  құзіреттер 

46

жүйесін сипаттайды (МАН, 5-б.). 

Неліктен біз біздің оқыту тәсілдерімізді өзгертуге тиіспіз, содан кейін мәселені шешуге бағытталып: біз 

бұны қалай істейміз, тек содан кейін ғана – біз сыныпта не істеуіміз керек? деген сұрақты алға тартады. Бұл 

тәсіл білім беру саласындағы әлемдік көшбасшылар тарапынан қолдау тауып отыр (МАН, 64-б.). 

«Ұстазы жақсының- ұстанымы жақсы» деп айтқандай кейінгі ұрпақтың білім деңгейі ұстаздардың қолында, 

яғни  халқымыз  бізге  бір  жағынан  сенім  артып  отырса,  екінші  жағынан  жастарымыздың  болашағының 

кілтін ұстатып отыр деп ойлаймын. Сондықтан да оны жүзеге асыру үшін ұстаздардың кәсіби біліміндегі 

жаңашылдықты  талап  етеді.  Педагог-мамандар  арасында  7  модуль  арқылы  құрылымдық  қарым-қатынас 

қалыптастыру, топтық тәсіл арқылы тапсырмаларды бірлесіп орындау, бір-бірінен үйрену, тәжірибе алмасу, 

бірлесіп  оқуға  көмектесу,  алған  теориялық  білімдерін  тәжірибеде  қолдану,  олардың  кәсіби  өсуіне  ықпал 

ету тәлімгерлер үшін маңызды екендігін білемін. Ал кез келген мұғалімнің түпкі мақсаты – тиянақты, терең 

білім беру үрдісін ақпараттандыру – жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану арқылы дамыта оқыту, 

дара тұлғаны бағыттап оқыту мақсаттарын жүзеге асыра отырып, оқу-тәрбие үрдісінің барлық деңгейлерінің 

тиімділігі мен сапасын көздейді. Жаңашылдыққа ұмтылу – ұстаз бойындағы асыл қасиет, ендеше бүгінгі күні 

осы үйренген жаңа форматта сабақ беруді күнделікті тәжірибемізге ендірудеміз. Жүсіпбек Аймауытовтың 

ойымен  айтсам:  «Мұғалімнің  айналысатыны  –  үнемі  қозғалып,  өзгеріп,  өсіп-өркендейтін  тірі  адам 

болғандықтан, біркелкі әдістен табан алмай шектеліп қалуға болмайды... Сабақ беру үйреншікті шеберлік 

емес, ол – үнемі жаңадан жаңаны табатын өнер...». Олай болса, осы өзгерістер нәтижесінде өздігінен білім 

алатын,  жан-жақты  ізденетін,  талпынатын,  алдағы  өмір  жолын  өзі  болжай  алатын  жеке  тұлға  тәрбиелей 

беруіміз қажет. Жан-жақты шығармашылық ойлауды жүзеге асыруда жаңа технологияны тәжірибеде қолдану 

арқылы нәтижеге қол жеткізу көзделуде. Осыған орай мұғалімдердің алдына қойып отырған негізгі талап, 

оқушылар арасында кездесетін білімге деген немқұрайлықты жою. 

Белестерді бағындыра білген мұғалім еңсесі биік, мақсаты тереңде жатқан, өз бетімен қиындықтардан 

шыға білетін ұрпақ тәрбиелей алады деп түсінемін. Әр ұстаздың бойында саяси және рухани байлықтар мен 

құндылықтар мейлінше көп болғаны дұрыс. Оқушы психологиясына тереңнен мән бере отырып, оның жай 

күйін білуге, әр баланың ойымен санаса білу керектігі жайындағы ойымызды қалыптастырады. Әр оқушының 

қандай да болмасын бойындағы қасиетін бағалай білуге үйретті. Оқушы ойын аяғына дейін тыңдап оған жол 

сілтей алудың қағидаттары аңғарылды. Мұғалім жан-жақты қазіргі заман талабына сай жарасымды сабақ 

беру  қажет.  Мұғалім  мен  оқушы  сабақ  барысында  сауалнама  түрінде  кері  байланыста  болады.  Осындай 

мұғалім сыныппен тығыз қарым-қатынаста болып, табысқа қол жеткізеді. Табысты мұғалім өзінің бар білгенін 

оқушыларға  үйрете  алатын  мұғалім.  Мұғалім  шебер,  өзін  көшбасшы  ретінде  сезініп,  сапалы  білім  берсе, 

сыныптағы  оқушының  қызығушылығын  арттырып,  сабаққа  белсенді  қатысуы  үшін  жаңа  әдіс-тәсілдермен 

түрлендіреді. 

Мектеп тәжірибесінде және мұғалім іс-әрекетінен де әлі де болса күннен күнге жаңарып отырған білім 

беру міндеттерін шешуге дайын еместігін аңғарып, мұғалімдерге деңгейлік бағдарлама идеясының мазмұны 

бойынша түсіндіру жұмыстарын жүргіздім. Сауалнамалар алдым. Мұғалімдерден алынған сауалнамаларда 

«Мектепте сабақты жаңа тәсілді пайдаланып өтесіз бе?» 29%-ы «сирек», 12%-ы «жиі», 6%-ы «әрқашан», «Са-

бақтан соң оқушылардан жұмыс тиімділігін арттыруға көмектесетін кері байланыс аласыз ба?» 36%-ы «си-

рек», 8%-ы «жиі», 3%-ы «әрқашан», «Барлық мұғалімдерге оқытудың мәнін, оны іске асыру жолдарын және 

қалыптастыратын дағдыларды сыни бағалауға мүмкіндік берілген бе?» 21%-ы «сирек», 14%-ы «жиі», 12%-ы 

«әрқашан» деп жауап берді. 

Алынған  сауалнамалардың  нәтижесінде  мұғалімдердің  көпшілігінің  білімді  жинақтауға  негізделген 

дәстүрлі білім беруге бейім екендігі, оқушылардың оқыту үдерісіне деген қызығушылығының төмен екендігі 

байқалды.  Сонымен  қатар  оқушылармен  де  сауалнамалар  жүргіздім.  Оқушылардан  алынған  сауалнама 

негізінде нақты проблемалар: мұғалімдер мен оқушылар арасында сабақ соңында жұмыс сапасын арттыруға 

көмектесетін  кері  байланыстың  болмауы,  оқушылардың  қалай  оқитындығы  туралы  мұғалімге  ойын  ашық 

айта  алмауы,  мұғалімдердің  оқушылардың  барлығымен  бірдей  қарым-қатынас  жасамайтындығы,  басқа 

мектеп  және  басқа  сынып  оқушыларымен  оқыту  және  көшбасшылық  туралы  талқылауға  оқушыларды 

тартпайтындығы,  мектепте  қалыптасқан  жағдай  оқуға  қызығушылықты  арттырмайтындығы,  оқушылардың 

сабаққа  мотивациясының  төмен  екендігі,  олардың  ойлау  дағдыларын,  арттыру  және  білім  алғысы 

келетіндердің  ниетін  ынталандыру  үшін  мұғалімдерді  кері  байланыс  жасауға  ықпал  ету  керектігі  бірден 

байқалды.  Алматы  қаласындағы  «Өрлеу»  біліктілікті  арттыру  және  қайта  даярлау  институты  жанынан  ІІ 

(негізгі)  деңгейлік  бағдарлама  бойынша  біліктілікті  арттыру  курсынан  өттім.  Мектептегі  іс-тәжірибемді 

жүргізер алдында ойландым, «Мен нені жақсартқым келеді?» деп. Сол кезде осы жаңа әдіс-тәсілдерді әрі 

қарай жүзеге асыру қажеттілігі туындады. Жеті модульді іс-тәжірибемде қолдана отырып өткізген сабақтарым 

әріптестеріме ұнады және қасымдағы әріптестеріме үйрету мақсатында коучинг семинарлар өткіздім. Жаңа 

форматта сабақ өткізу баланы зерігуден құтқарып өздігінен жұмыс жасауына мүмкіндік туғызатыны анық. 

А.В.  Хуторский  анықтамасында  «Құзырлылық  жеке  бастың  білім,  білік,  дағдысының  жиынтығы, 

құзыреттілік жалпы адамның өз ісін жақсы білу арқылы сапалы қызмет ету қабілетін білдіреді» деп берілген. 

47

Бүгінгі күні ұрпақ өз таңдауына шексіз мүмкіндік туған заманда өмір сүріп жатыр. Сондықтан да оқушының 

әр түрлі өмірлік жағдайларда мектепте алған білімін, білігі мен икем, дағдыларды тиімді қолдана отырып, 

сәтімен шыға білуіне жағдай жасау, сабақ үрдісінде де, сабақтан тыс жүргізілетін жұмыстар арқылы да тиімді 

ұйымдастыра білу мұғалімдерге үлкен жауапкершілікті жүктейді. Оқушы тұлғасын сыни тұрғыдан ойлауды 

дамыта отырып, сабақтардың тиімділігін арттыруда мына жағдааяттарды ұсынамын: 

•  Жаңа материалды үйренуге деген оқушылардың қызығушылығын тудыру; 

•  жаңа  білімнің  мазмұнын  жоспарлағанда  оқушыға  берілетін  тапсырма  оқушының  қабілетін 

ұштайтындай, ойын, қиялын, дамытатындай етіп әзірлеу; 

•  білімді дайын күйінде бермей,оқушының өзі білімді қарқынды ой еңбегін қажет ететін тапсырмаларды 

оындау арқылы жетуін ұйымдастыру; 

•  оқушылардың  шығармашылық  мүмкіндіктерін  тудыратын,  қабілеттерін  жан-жақты  дамытатын  әр 

түрлі белсенді оқыту әдіс-тәсілдерін кеңінен қолдану; 

•  оқушылардың білім алу нәтижелерін жүйелі талдап, бағалап отыру. 

Сабақ  процесі  кезінде  мұғалім  әлеуметтік  тәртіпке  көңіл  бөледі,  оқушыларға  шаттық  шеңберін 

ұйымдастырып, ынтымақтастықта жағымды орта қалыптастырады. Содан соң топқа бөлу арқылы оқушыларға 

топтық  жұмыстың  ережесін  түсіндіру  өте  маңызды.  Топ  ішінде  оқушылар  бір-біріне  сұрақ  қояды  және 

жауабын  ұсынады.  Өзін  қоршаған  адамдардың  сезімін  түсінеді,  көмектеседі  және  қолдау  көрсетеді.  Өз 

міндеттері мен мақсаттарын жоспарлайды. Тапсырмалар орындағанды, нәтижеге жетуді ұнатады. Осындай 

оқушылар топ ішінде басқа оқушыларға үлгі болады. Мұғалім біліктілігін жаңа форматта арттыру жобасының 

нәтижесі оқыту барысында сезіледі. 

Өзгермелі қоғамдағы жаңа формация мұғалімі - педагогикалық құралдардың барлығын меңгерген, тұрақты 

өзін-өзі  жетілдіруге  талпынған,  рухани  дамыған,  толысқан  шығармашыл  тұлға  құзыреті.  Жаңа  формация 

мұғалімі  табысы,  біліктері  арқылы  қалыптасады,  дамиды.  Нарық  жағдайындағы  мұғалімге  қойылатын 

талаптар: бәсекеге қабілеттілігі, білім беру сапасының жоғары болуы, кәсіби шеберлігі, әдістемелік жұмыстағы 

шеберлігі.  Осы  айтылғандарды  жинақтай  келіп,  жаңа  формация  мұғалімі-рефлексияға  қабілетті,  өзін-өзі 

жүзеге  асыруға  талпынған  әдіснамалық,  зерттеушілік,  дидактикалық  –  әдістемелік,  әлеуметтік  тұлғалы, 

коммуникативтілік, ақпараттық және тағы басқа құзыреттіліктердің жоғары деңгейімен сипатталатын рухани-

адамгершілікті, азаматтық жауапты, белсенді, сауатты, шығармашыл тұлға. 

Мектептегі іс-тәжірибемде осындай мұғалімдердің санын көбейту мақсатында тәлімгер болып, бірнеше 

мұғалімдермен (тәлім алушы) жұмыстар жүргізіп, жаңа әдіс-тәсілдерді үйретіп, тәжірибе алмасып, ой бөлістім. 

Жаратылыстану-математикалық бағытта фокус топ құрылып, жылдық жоспар жасалынып, мақсат, міндеттері 

айқындалды. Сонымен қатар «Ақ желкен» қоғамдастығы құрылды. Болашақта теорияны тереңінен ұғынып, 

практикаға нақты айналдыра отырып, оқушыларға сындарлы білім беретіндей ұстаздар қатары көбейетініне 

сеніміміз мол. Бұл жаңа әдіс-тәсілдерді әлі де болса тереңдетіп оқып, меңгеру арқылы білімді, талантты да 

дарынды, өмірге бейімделген жеке тұлға тәрбиелеуді алдымызға міндет етіп қойып отырмыз. Аянбай ізденіп 

еңбектенсе  әрбір  ұстаздың  нәтижеге  жетері  анық.  К.  Ушинскийдің  «Ұстаз  үйрену  барысында  ғана  ұстаз, 

ал  үйрену  тоқтаған  күні  ұстаздық  та  тоқтайды»  деген  сөзінде  ұстаздардың  тынбай  қажырлы  еңбектенуі, 

балаға үйретумен қатар өзі де үйренуін тоқтатпауы керектігін көңіліме ұялаттым. Қазақстандық мұғалімдер 

жаңа форматта сабақ жүргізетін болса, біз білімді де саналы, тәрбиелі, өркениетті, бәсекеге қабілетті ұрпақ 

тәрбиелейтінімізге сенімім мол. 

Коучинг семинардан көрініс 

Білімді ұрпақ – ұлт болашағы 

48

 

Тәлім алушымен сұхбат 

Оқушылар сабақ үстінде

Ұстаздық еткен жалықпас, 

Үйретуден балаға 

жүктеу/скачать 23,53 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: